Αδελφή Νεκταρία, η μοναχή-σύμβολο στη μάχη κατά της φτώχειας και του αναλφαβητισμού στην Ινδία
Κάθε πρωί 100 άπορα παιδιά λαμβάνουν γάλα και μπισκότα έξω από τον ελληνορθόδοξο ναό της Καλκούτας, ενώ κάθε μεσημέρι 100 ηλικιωμένοι και άτομα με αναπηρίες κρατώντας ο κάθε ένας το μπολ του σερβίρεται μια μερίδα φρεσκομαγειρεμένου φαγητού.
Λίγα χιλιόμετρα μακρύτερα 150 ορφανά παιδιά έχουν βρει μια νέα οικογένεια στα δύο ορφανοτροφεία της περιοχής, ενώ σε κοντινή απόσταση μαθητές φοιτούν σε γυμνάσιο, όπου λαμβάνουν αγγλική εκπαίδευση. Επίσης, σε απομακρυσμένα χωριά έξω από την Καλκούτα πέντε σχολεία και ιατρεία προσφέρουν μόρφωση και περίθαλψη στους φτωχούς αγρότες. Όλα τα παραπάνω αποτελούν έργο της ελληνορθόδοξης ιεραποστολής, στην οποία προσφέρει έργο η αδελφή Νεκταρία.
Προερχόμενη από τη Μονή Οσίου Παταπίου στο Λουτράκι, η αδελφή Νεκταρία εργάστηκε σε ιεραποστολές στη Νότια Κορέα και στην Αφρική, μέχρι που το 1991 βρέθηκε για πρώτη φορά στην Ινδία για φιλανθρωπικό έργο, έπειτα από πρόταση του Μητροπολίτη Νέας Ζηλανδίας, στον οποίο υπαγόταν τότε εκκλησιαστικά η Ορθόδοξη Εκκλησία των Ινδιών (σήμερα υπάγεται στη Μητρόπολη Σιγκαπούρης).
Όπως περιγράφει η ίδια στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, φτάνοντας στην Καλκούτα το 1991 μαζί με τον π.Ιγνάτιο Σεννή (νυν Μητροπολίτη Μαδαγασκάρης) βρήκαν μόνο τον ελληνορθόδοξο ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, που χτίστηκε το 1924 από τους Έλληνες πάροικους αλλά έκλεισε το 1972 όταν έφυγε και ο τελευταίος Έλληνας κληρικός, αφού μετά την ανεξαρτησία της Ινδίας από τους Άγγλους το 1947 οι Έλληνες εγκατέλειψαν σιγά σιγά τη χώρα. Ο ναός και το παρακείμενο πρεσβυτέριο, κλειστά για 20 χρόνια και εγκαταλειμμένα στη φθορά του χρόνου ήταν σε πολύ κακή κατάσταση, οπότε η ιεραποστολή ανέλαβε την αποκατάστασή του.
Στη συνέχεια, η αδελφή Νεκταρία ήρθε αντιμέτωπη με τη μεγάλη φτώχεια που μαστίζει τον πληθυσμό. «Στο μουσουλμανικό κοιμητήριο, δίπλα στην ελληνορθόδοξη εκκλησία, κοιμόνταν άνθρωποι σε λαγούμια και πολλά από τα παιδιά ήταν γεμάτα πληγές. Αρχίσαμε να δίνουμε στα παιδιά γάλα και μπισκότα και να φροντίζουμε τις πληγές τους», θυμάται. Η φτώχεια στην Ινδία, εξηγεί, είναι πολύ μεγάλη. «Υπάρχουν άνθρωποι που ζουν με νερό και ρύζι. Υπάρχει μεγάλη ανάπτυξη στη χώρα, αλλά ο πλούτος δεν μοιράζεται δίκαια». Για τη φροντίδα του φτωχού πληθυσμού της ευρύτερης περιοχής, η ιεραποστολή αποφάσισε να ιδρύσει πέντε ιατρεία και σχολεία σε ισάριθμα απομακρυσμένα χωριά της δυτικής Βεγγάλης, με δωρεάν φοίτηση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Η πιο σοκαριστική εικόνα όμως που αντίκρυσε, όπως λέει, ήταν μικρά κορίτσια να κρατούν μωρά στην αγκαλιά τους, που ήταν τα παιδιά τους και δεν ήξεραν ποιος είναι ο πατέρας. «Τότε συνειδητοποίησα ότι άστεγα κορίτσια έπεφταν θύματα εκμετάλλευσης. Έτσι δημιουργήθηκε η επιθυμία να κάνουμε κάτι γι' αυτά τα παιδιά, να γλυτώσουμε όσα μπορούμε από αυτή την εκμετάλλευση. Η Ινδία είναι μια χώρα, όπου η εμπορία ανθρώπων έχει μεγάλα ποσοστά», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. Τότε γεννήθηκε η ιδέα να φτιάξει ένα ορφανοτροφείο για κορίτσια. Το ορφανοτροφείο άρχισε να χτίζεται το 1997 και δύο χρόνια αργότερα στέγασε τα πρώτα παιδιά. Το 2010 ακολούθησε η λειτουργία του δεύτερου ορφανοτροφείου, αυτή τη φορά για αγόρια. Σήμερα τα δύο ορφανοτροφεία στεγάζουν συνολικά 150 παιδιά.
Ήδη τα μεγαλύτερα από τα ορφανά παιδιά που πρωτοστεγάστηκαν στο ορφανοτροφείο, σήμερα εργάζονται εκεί ως δάσκαλοι και διοικητικό προσωπικό. Η αδελφή Νεκταρία μας μιλάει για τη Ντέπη, που από εννιά μηνών μεγάλωσε δίπλα της και οι πρώτες της λέξεις ήταν στα ελληνικά. Σήμερα είναι 21 χρόνων και εργάζεται ως δασκάλα παραδοσιακού χορού και μουσικής στο ορφανοτροφείο.
Το 2010 η αδελφή Νεκταρία προχώρησε στην ίδρυση του πρώτου αγγλικού σχολείου μέσης εκπαίδευσης, το οποίο απευθυνόταν όχι μόνο στα παιδιά του ορφανοτροφείου, αλλά και σε άλλα παιδιά της περιοχής, που φοιτούν με χαμηλά δίδακτρα. Καθώς, όμως, το κτίριο, εξαιτίας των μικρών χώρων του δεν πληρούσε όλες τις προδιαγραφές για να λειτουργεί ως σχολείο, η μοναχή με την υποστήριξη μιας μικρής μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που έχει έδρα τις ΗΠΑ «Fili» (fili-inc.com), ξεκίνησαν ένα μεγάλο αγώνα συγκέντρωσης χρημάτων για να φτιάξουν ένα νέο σχολείο. Σήμερα στο νέο κτίριο λειτουργούν το ισόγειο, ο πρώτος και ο δεύτερος όροφος, ενώ η συγκέντρωση πόρων από δωρεές συνεχίζεται προκειμένου να κατασκευαστεί και τρίτος όροφος. Στο σχολείο φοιτούν περισσότερα από 700 παιδιά.
Η πανδημία του κορονοϊού που μαστίζει την Ινδία δημιούργησε εμπόδια στη λειτουργία των ορφανοτροφείων: η προμήθεια πρώτων υλών γίνεται με δυσκολία και το προσωπικό (μάγειρες, κηπουροί, καθαριστές και άλλοι βοηθοί) δεν μπορεί να μετακινηθεί για να εργαστεί. Το αποτέλεσμα είναι τα μεγαλύτερα παιδιά να αναλάβουν όλα τα καθήκοντα: μαγειρεύουν, καθαρίζουν και προσέχουν τα μικρότερα. Επίσης, η τηλεκπαίδευση έφερε οικονομικές δυσχέρειες στο σχολείο καθώς μειώθηκαν κατά πολύ τα δίδακτρα. Η αδελφή Νεκταρία, η οποία γύρισε στο μεταξύ στην Ελλάδα για να ανανεώσει το διαβατήριό της, εξαιτίας του λοκντάουν στην Ινδία δεν κατάφερε να επιστρέψει στη βάση της. Σήμερα συντονίζει τη λειτουργία των δομών από την Ελλάδα, με τη βοήθεια των μεγαλύτερων παιδιών του ορφανοτροφείου.
Σχολιάζοντας την πανδημία που χτυπάει ανελέητα τη χώρα «που αγάπησε σαν δεύτερη πατρίδα της», όπως λέει χαρακτηριστικά, η αδελφή Νεκταρία εκφράζει τη μεγάλη ανησυχία της για το δεύτερο κύμα του κορονοϊού στην Ινδία. «Δεν υπάρχουν πλέον κλίνες στα νοσοκομεία, δεν υπάρχει οξυγόνο, δεν υπάρχουν φάρμακα. Οι θάνατοι καθημερινά είναι αναρίθμητοι και η κατάσταση είναι πλέον εκτός ελέγχου», επισημαίνει και συμπληρώνει: «Προσεύχομαι ο Θεός να βοηθήσει τη χώρα να ξεπεράσει αυτή τη λαίλαπα και η Παναγία μας να προστατεύσει τα παιδιά μας».
Εκτός από την πανδημία, την περιοχή της Καλκούτας χτύπησε πριν από ένα χρόνο ο δυνατότερος κυκλώνας στον κόλπο της Βεγγάλης. Οι καταστροφές που άφησε πίσω του ήταν τεράστιες: ξηλώθηκαν στέγες, ξεριζώθηκαν δέντρα, έσπασαν πόρτες και παράθυρα. Επίσης, καταστράφηκαν τα σπίτια εργαζόμενων στα ορφανοτροφεία, όπως του φύλακα, τον οποίο προσπαθεί να υποστηρίξει η αδελφή Νεκταρία χτίζοντάς του ένα νέο σπίτι όσο το δυνατόν πιο σύντομα.
Ρωτάμε την αδελφή Νεκταρία ποιες στιγμές θυμάται πιο έντονα από τα 30 χρόνια που έχει περάσει στην Ινδία. Περιγράφει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ την ιστορία δύο αδελφών που διέμεναν στο ορφανοτροφείο. Η μαμά τους είχε πεθάνει και ο πατέρας τους είχε εξαφανιστεί. «Κάποια στιγμή ήρθε ο πατέρας τους να τα πάρει για λίγο με πρόφαση τη ρύθμιση περιουσιακών στοιχείων και δεν τα γύρισε ποτέ. Μετά μάθαμε ότι τις είχε παντρέψει με ηλικιωμένους. Αυτό με πόνεσε πολύ γιατί τα είχα αγαπήσει αυτά τα κορίτσια. Από τότε συνειδητοποίησα τι γίνεται με το τράφικινγκ και αποφάσισα να είμαι πολύ προσεκτική όταν κάποιοι γονείς εμφανίζονται ξαφνικά».
Από όλες τις χώρες που έχει επισκεφθεί με την ιεραποστολή, η αδελφή Νεκταρία θεωρεί ότι η πιο δύσκολη είναι η Ινδία. «Είναι επιφυλακτικοί στις ξένες ιεραποστολές και ο ινδουισμός είναι αλληλένδετος με τη χώρα». Ωστόσο, όπως διευκρινίζει, τα δύο ορφανοτροφεία δέχονται παιδιά ανεξάρτητα από τη θρησκεία τους. «Όλα τα παιδάκια είναι παιδιά του Θεού και έχουν την ίδια αξία στα μάτια μου». Παρά τις δυσκολίες η αδελφή Νεκταρία συνεχίζει να προσφέρει το έργο της στη χώρα, όπου ζει τόσα χρόνια. «Υπερισχύει η αγάπη, το καθήκον, το θέλημα του Θεού και όλα τα άλλα τα υπερπηδάς».
Επόμενος στόχος της είναι όταν συγκεντρωθούν οι σχετικοί πόροι ώστε να αποπερατωθεί ο τρίτος όροφος του αγγλικού σχολείου, να ιδρύσει ένα οφθαλμιατρείο στο χώρο του ελληνικού ναού στην Καλκούτα, αλλά και να επισκευάσει και να συντηρήσει το ελληνικό νεκροταφείο, που αποτυπώνει την ιστορία της ελληνικής παροικίας και για χρόνια ήταν εγκαταλειμμένο.
*Η ενίσχυση του έργου της ιεραποστολής γίνεται διαδικτυακά μέσω του fili-inc.com ή ταχυδρομικά στη διεύθυνση FILI, 6430 Bose Lane, San Jose, CA 95120, USA.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ