Sputnik V: Ο «δούρειος ίππος» του Πούτιν για να διχάσει την Ε.Ε ή ένα ακόμη… εμβόλιο κατά του ιού;

Το ρωσικό εμβόλιο Sputnik V, το πρώτο που καταχωρήθηκε παγκοσμίως κατά του κορονοϊού προκάλεσε μεγάλες συζητήσεις, από την αρχή κιόλας της παραγωγής του. Πολλοί επιμένουν ακόμη και σήμερα ότι στόχος του είναι περισσότερο να προκαλέσει πολιτικές διαιρέσεις -ιδίως εντός της Ε.Ε- παρά να καταπολεμήσει τον κορονοϊό.

Το Sputnik V -όνομα που παραπέμπει στον πρώτο τεχνητό δορυφόρο που μπήκε σε τροχιά από τη Σοβιετική Ένωση το 1957- αναπτύχθηκε από το Ερευνητικό Ινστιτούτο Επιδημιολογίας και Μικροβιολογίας Γκαμαλέγια. Και παρά τις ανησυχίες για την ασφάλεια που εξέφρασαν ειδικοί λόγω της ταχείας έγκρισης του, η Ρωσία από τις πρώτες κιόλας ημέρες της παραγωγής του, δέχθηκε παραγγελίες από δεκάδες χώρες.

Το «όπλο» που σπέρνει το διχασμό μεταξύ των κρατών-μελών

Μέχρι στιγμής δεν έχει λάβει το «πράσινο φως» από τα αρμόδια ρυθμιστικά όργανα της ΕΕ και πιθανότατα θα διαδραματίσει μικρό ρόλο στο εμβολιαστικό πρόγραμμα του μπλοκ. Παρ’ όλα αυτά έχει ήδη επιτύχει αυτό που ορισμένοι επικριτές λένε ότι είναι ένας από τους βασικούς στόχους του – να σπείρει δηλαδή τη διαίρεση μεταξύ των κρατών-μελών.

«Το Sputnik V έχει μετατραπεί σε εργαλείο άσκησης ήπιας ισχύος για τη Ρωσία. Έβαλε τη σημαία της στο εμβόλιο και ο στόχος της είναι να διχάσει τη Δύση», λέει ο Μισάλ Μπαρανόσφκι , συνεργάτης στο German Marshall Fund των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι κατασκευαστές του Sputnik αντιτείνουν ότι το σκεύασμα έχει εγκριθεί σε 61 χώρες και εξάγεται σε άλλες 40. Όμως, οι ανησυχίες παραμένουν.

Ο Πούτιν έχει εμβολιάσει μόλις 19 εκατομμύρια σε σύνολο 144 εκατομμυρίων

Αν είναι τόσο αποτελεσματικό και ασφαλές τότε γιατί η Ρωσία έχει χορηγήσει λιγότερες από 19 εκατομμύρια δόσεις στον πληθυσμό των 144 εκατομμυρίων κατοίκων;
Το χαμηλό ποσοστό ενισχύει τις υπόνοιες μερίδας αναλυτών.

Εν μέσω της αυξανόμενης ανησυχίας για τις συχνές κυβερνο-επιθέσεις με ρωσική υπογραφή, την αντιμετώπιση που επιφυλάσσει το Κρεμλίνο στον ηγέτη της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι, αλλά και την κλιμάκωση της έντασης στα σύνορα με την Ουκρανία, αναλυτές θεωρούν οτι η Μόσχα αναπτύσσει το Sputnik ως ένα ακόμη όπλο γεωπολιτικής επιρροής.

«Το χαμηλό ποσοστό εμβολιασμού της Ρωσίας δεν συνάδει με το γεγονός ότι υποτίθεται πως ανέπτυξε ένα φθηνό, εύκολο στη χρήση και αποτελεσματικό εμβόλιο», δήλωσε ένας διπλωμάτης της Ε.Ε που διατήρησε την ανωνυμία του. «Είτε η Μόσχα επιδεικνύει αλτρουισμό, κάτι που φαίνεται απίθανο.Ή δίνει προτεραιότητα στη γεωπολιτική έναντι των αναγκών των Ρώσων» προσθέτει.

Το «αντάρτικο» στους κόλπους των 27

Μέχρι στιγμής, μόνο δύο κράτη-μέλη της ΕΕ, η Ουγγαρία και η Σλοβακία, έχουν προχωρήσει σε «αντάρτικο» στην κοινή εμβολιαστική γραμμή των Βρυξελλών, παραγγέλνοντας ρωσικά εμβόλια και μόνο η Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν το έχει χρησιμοποιήσει.
Ωστόσο, η Βουλγαρία πρόκειται να ξεκινήσει άμεσα συνομιλίες, η η Αυστρία δήλωσε έτοιμη να αγοράσει 1 εκατομμύριο δόσεις, ενώ και η Γερμανία διαπραγματεύεται για 30 εκατομμύρια. O Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς δήλωσε ότι θέλει να υπάρξει στη χώρα του παραγωγή του ρωσικού εμβολίου κατά του κορονοϊού.

Γάλλος ΥΠΕΞ: «Μέσο προπαγάνδας και επιθετικής διπλωματίας»

Άλλοι είναι σαφώς λιγότερο ενθουσιώδεις, ακόμη και εχθρικοί απέναντι στο Sputnik V. Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν-Ιβ λε Ντριάν, χαρακτήρισε το ρωσικό εμβόλιο «μέσο προπαγάνδας και επιθετικής διπλωματίας παρά αλληλεγγύης και βοήθειας».
Η πρωθυπουργός της Λιθουανίας, Ινγκρίντα Σιμονίτε έγραψε το Φεβρουάριο στο Twitter ότι ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, βλέπει το εμβόλιο όχι τόσο ως «θεραπεία για τον ρωσικό λαό» αλλά ως «ένα ακόμη υβριδικό όπλο για να διχάσει και να κυβερνήσει».

Την ίδια στιγμή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε ότι το Sputnik V είναι απίθανο να παίξει ρόλο στην πολιτική της ΕΕ έναντι των εμβολίων απλώς και μόνο επειδή δεν θα είναι διαθέσιμο σε επαρκείς ποσότητες μέχρι το τέλος του 2021, όταν οι περισσότεροι Ευρωπαίοι δηλαδή θα έχουν ήδη εμβολιαστεί.

Ο Τιερί Μπρετόν, αρμόδιος επίτροπος για την προμήθεια εμβολίων, δήλωσε ότι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) αξιολογεί το Sputnik, αλλά «εξακολουθεί να στερείται βασικών δεδομένων», ενώ εργοστάσια στην Ιταλία, την Ισπανία και τη Γερμανία που έχουν χαρακτηριστεί ως υποτιθέμενοι τόποι κατασκευής θα χρειαστούν μήνες μέχρι να ξεκινήσουν την παραγωγή.

Η απάντηση των Ρώσων στις κατηγορίες της Δύσης

Μέσω του επίσημου λογαριασμού του Sputnik V στο Twitter, η Ρωσία αρνήθηκε ότι το εμβόλιο είναι πολιτικό εργαλείο ή ότι η ασφάλεια ή η ικανότητα παραγωγής υφίστανται ως ζητήματα. «Η πολιτικοποίηση των εμβολίων είναι ανήθικη και κοστίζει σε ανθρώπινες ζωές» σχολίασαν οι παραγωγοί του ρωσικού σκευάσματος.

«Το Sputnik είναι αναμφίβολα ένα από τα καλύτερα εμβόλια στον κόσμο», ανέφεραν σε άλλη δημοσίευση. Κατηγόρησαν επίσης τους αξιωματούχους της Ε.Ε για «μεροληψία» και «ψεύδη» και προσπάθησαν να υποβαθμίσουν τις ανησυχίες για την ασφάλεια του εμβολίου, υπενθυμίζοντας τα επιβαρυντικά ευρήματα των επιστημόνων για άλλα εμβόλια όπως το AstraZeneca και το Johnson & Johnson.

«Τα προκατειλημμένα δυτικά μέσα ενημέρωσης δεν μπορούν να αγνοήσουν για πάντα πραγματικά δεδομένα από τον πραγματικό κόσμο που δείχνουν ότι το Sputnik V είναι ασφαλέστερο και πιο αποτελεσματικό από τα εμβόλια mRNA», ανέφερε ο λογαριασμός, κατηγορώντας την Κομισιόν ότι συνεχώς «παραπλανά το κοινό».

Μελέτη της ΕΕ πάντως που κυκλοφόρησε πρόσφατα κατηγόρησε τα ρωσικά και τα κινέζικα μέσα ενημέρωσης ότι επιδιώκουν συστηματικά να σπείρουν δυσπιστία στα δυτικά εμβόλια, τονίζοντας τις ανησυχίες για την ασφάλεια τους, κάνοντας αβάσιμες συνδέσεις μεταξύ εμβολιασμών και θανάτων στην Ευρώπη και προωθώντας τα ρωσικά και κινέζικα εμβόλια ως ανώτερα.

Παραιτήσεις και σκάνδαλα στη σκιά του ρωσικού εμβολίου

Αλλά ακόμη και αν Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων εγκρίνει ή όχι το Sputnik V και το εμβόλιο φθάσει σε ικανοποιητικές ποσότητες, παρατηρητές υποστηρίζουν ότι έχει ήδη κάνει σημαντική ζημιά, καθώς οι ηγέτες της Ε.Ε το εκμεταλλεύονται για τους δικούς τους πολιτικούς σκοπούς.

Σε ορισμένες χώρες, προκάλεσε ήδη χάος: Ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας, Ιγκόρ Ματόβιτς, αναγκάστηκε να παραιτηθεί πρόσφατα, εν μέσω διαφωνίας για μία μυστική συμφωνία αγοράς 2 εκατομμυρίων δόσεων, παρά τις αντιρρήσεις πολλών στον κυβερνητικό συνασπισμό του.

Επιδεινώνοντας την κατάσταση, ο οργανισμός φαρμάκων της Σλοβακίας ανέφερε στη συνέχεια ότι οι πρώτες 200.000 δόσεις ήταν διαφορετικές από το εμβόλιο στη μελέτη Lancet και αρνήθηκε να τις εγκρίνει.

Το Sputnik έχει επίσης κοστίσει τη θέση τους στους υπουργούς Υγείας και Εξωτερικών της Τσεχίας, καθώς και οι δύο αντιτάχθηκαν στους εμβολιασμούς με το εν λόγω εμβόλιο, χωρίς την έγκριση του EMA. Χρειάστηκε να μεσολαβήσει ένα έντονο διπλωματικό επεισόδιο για να ανακοινώσει η Πράγα ότι δε θα αγοράσει ρωσικά εμβόλια. Η Τσεχία κατηγόρησε τη Μόσχα για μία θανατηφόρα έκρηξη το 2014 σε μια αποθήκη πυρομαχικών και το «ντιλ» κατέρρευσε.

Οι Ευρωπαίοι «εκμεταλλεύονται» επίσης το Sputnik

Ο Βίκτορ Ορμπάν ο ηγέτης της Ουγγαρίας που βάζει «τρικλοποδιές» στις Βρυξέλλες και προωθεί εδώ και καιρό στενές σχέσεις με τη Ρωσία, παρέκαμψε με χαρά το κοινό πρόγραμμα προμηθειών του μπλοκ όσο και την άδεια EMA και αγόρασε 2 εκατομμύρια δόσεις, ενώ εκτός Ε.Ε, η Σερβία έγινε πρωταθλήτρια στους εμβολιασμούς, χάρη στον Sputnik.

Στη Δυτική Ευρώπη, πολιτικοί της περιφέρειας προσπάθησαν επίσης να κερδίσουν πόντους εναντίον των εθνικών κυβερνήσεων μέσω συμφωνιών για το Sputnik. Αυτό έκανε η συντηρητική ηγέτης της περιφέρειας της Μαδρίτης που θριάμβευσε στις πρόσφατες τοπικές εκλογές, ο κεντροδεξιός πρόεδρος της περιοχής Provence-Alpes-Côte d'Azur στη Γαλλία και ο ηγέτης του αντιπολιτευόμενου Δημοκρατικού Κόμματος στην περιοχή της Καμπανίας στην Ιταλία.

Το ρωσικό εμβόλιο διχάζει και τη Γερμανία

Στη Γερμανία τέλος όπου οι ομοσπονδιακές εκλογές που διεξάγονται τον Σεπτέμβριο έχουν μετατρέψει την πρόωρη έλλειψη εμβολίων στη χώρα σε ένα φλέγον εθνικό ζήτημα , με τους πολιτικούς όλων των αποχρώσεων να δίνουν μάχη για να βρουν λύσεις, τρία κρατίδια ανάμεσά τους και η Βαυαρία, είτε έχουν συμφωνήσει είτε διαπραγματεύονται ακόμη συμφωνίες για να αποκτήσουν το Sputnik V.

Ο ομοσπονδιακός υπουργός Υγείας, Γιενς Σπαν, δήλωσε ότι το Βερολίνο βρίσκεται σε συνομιλία για μια εθνική συμφωνία, αλλά τόνισε ότι κάθε διάθεση θα εξαρτηθεί από την έγκριση του EMA και οι προμήθειες του ρωσικού εμβολίου θα πρέπει να φτάσουν μέσα στον επόμενο μήνα διαφορετικά θα είναι πολύ αργά.

«Στρατηγικό σχέδιο για να αποδυναμώσουν τη Δυση»

Πολλοί αναλυτές θεωρούν οτι η γρήγορη έγκριση του Sputnik, η διαδικτυακή προπαγάνδα και οι προσεκτικά επιλεγμένοι προορισμοί αποτελούν μια ρωσική στρατηγική που δεν είναι ούτε αθώα ούτε ανθρωπιστική.

Είναι μέρος ενός συνολικού παιχνιδιού, της απόπειρας των Ρώσων δηλαδή να διχάσουν τη Δύση, προσπάθεια που παρατηρείται στη χρήση της στρατιωτικής δύναμης της Μόσχας, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, την ενεργειακή ασφάλεια.

Και όλο αυτό λειτουργεί, λέει ο Μπαρόφσκι «Διχάζει τους Ευρωπαίους. Μέχρι να λάβει το Sputnik V την έγκριση του EMA έχει προηγηθεί μία πολιτική δοκιμασία για το αν είναι κανείς υπέρ ή κατά του προγράμματος της Ε.Ε. Αυτό διαβρώνει την εμπιστοσύνη. Και αυτό ακριβώς θέλει ο Πούτιν».

Το εργαστήριο του Ινστιτούτου Gamaleya της Μόσχας και το Ρωσικό Ταμείο Άμεσων Επενδύσεων, δήλωσαν ότι οι επιστήμονες βρήκαν το Sputnik V κατά 97,6% αποτελεσματικό σε δεδομένα «πραγματικού κόσμου» σε 3,8 εκατομμύρια ανθρώπους.

Ο διευθυντής του EMA Εμερ Κουκ, ωστόσο, επιβεβαίωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η διαδικασία έγκρισης, η οποία ξεκίνησε αργά λόγω έλλειψης δεδομένων, βρίσκεται σε «πολύ πρώιμο στάδιο», λέγοντας ότι η εταιρεία δεν έχει ακόμη αρχίσει να εξετάζει οποιαδήποτε «πραγματικά» αρχεία ασφαλείας, για παράδειγμα σχετικά με τις πιθανές παρενέργειες του εμβολίου.

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.