Κορονοϊός: Διχασμός και διαφωνίες στη «μάχη» για τις πατέντες των εμβολίων

Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε την Πέμπτη πως η ΕΕ είναι «έτοιμη να συζητήσει» την άρση των προστασιών πνευματικής ιδιοκτησίας για τα εμβόλια. Όπως αναφέρει το Euronews, πάνω από 100 χώρες πιέζουν για την άρση πατεντών ως προς τα εμβόλια και τις θεραπείες, προκειμένου να επιταχυνθεί η παραγωγή δόσεων.

Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την Τετάρτη πως υποστηρίζουν τα σχέδια για αυτό που είναι στην πράξη ένα «waiver» πατεντών, εν μέσω συνομιλιών στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου για το θέμα. Η φον ντερ Λάιεν είπε πως η Ένωση θα συζητούσε «οποιαδήποτε πρόταση θα αντιμετώπιζε την κρίση με “αποτελεσματικό και πραγματιστικό τρόπο».

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν τάχθηκε ξεκάθαρα υπέρ της πρότασης αυτής, ωστόσο, όπως και πολλές φαρμακοβιομηχανίες, επέμεινε ότι ένα waiver τέτοιου είδους δεν θα έλυνε το πρόβλημα της πρόσβασης στα εμβόλια. Όπως τόνισε, κατασκευαστές σε χώρες όπως η Αφρική δεν έχουν αυτή τη στιγμή τη δυνατότητα παραγωγής εμβολίων, οπότε αυτό που θα έπρεπε να αποκτήσει προτεραιότητα αντ’αυτού θα ήταν οι δωρεές δόσεων από πλουσιότερες χώρες.

Η ισπανική κυβέρνηση ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι η αμερικανική πρόταση υποδεικνύει τον «δρόμο προς τα εμπρός», μα δεν επαρκεί για να εγγυηθεί τις προμήθειες στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ο πρωθυπουγός Πέδρο Σάντσεθ θα παρουσίαζε την Παρασκευή σχετικό paper σε σύνοδο στο Πόρτο, ζητώντας απομάκρυνση των εμπορικών και επιμελητειακών εμποδίων που δυσχεραίνουν την παραγωγή εμβολίων. Ακόμη, η Ισπανία έχει προτείνει μια πλατφόρμα για την παρακολούθηση των εγκαταστάσεων παραγωγής εμβολίων παγκοσμίως ώστε να γίνεται αντιστοίχιση των περιπτώσεων αδρανών δυνατοτήτων παραγωγής με τη ζήτηση.

Ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών, Λουΐτζι ντι Μάιο, έγραψε στο Facebook ότι η αμερικανική ανακοίνωση ήταν ένα «πολύ σημαντικό σινιάλο» και ότι ο κόσμος χρειάζεται «ελεύθερη πρόσβαση» στις πατέντες των εμβολίων. Ωστόσο ο Ιταλός πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι, υιοθέτησε πιο συγκρατημένη στάση.

Το γραφείο της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ τάχθηκε κατά, λέγοντας πως «η προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας αποτελεί πηγή καινοτομίας και πρέπει να παραμείνει έτσι στο μέλλον».

Εκπρόσωπος της Μέρκελ, μιλώντας υπό καθεστώς ανωνυμίας, είπε ότι η Γερμανία εστιάζει αντ’αυτού στην αύξηση των δυνατοτήτων παραγωγής των κατασκευαστών εμβολίων. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν τάχθηκε υπέρ της άρσης.

Στο πλαίσιο συνομιλιών στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, η Κάθριν Τάι, Εμπορική Αντιπρόσωπος των ΗΠΑ, είπε ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν «πιστεύει ένθερμα στις προστασίες πνευματικής ιδιοκτησίας, μα στην υπηρεσία του τερματισμού της πανδημίας υποστηρίζει την άρση των προστασιών αυτών για τα εμβόλια για την Covid-19».

Μια προσωρινή κίνηση τέτοιου είδους θα επέτρεπε να παράγουν εμβόλια περισσότερες χώρες. Η Τάι πάντως προειδοποίησε πως θα χρειαζόταν χρόνος για να επιτευχθεί διεθνής ομοφωνία για άρση των πατεντών στο πλαίσιο των κανόνων του ΠΟΕ, και αξιωματούχοι εκτιμούσαν πως μια τέτοια εξέλιξη δεν θα επηρέαζε άμεσα τις παγκόσμιες προμήθειες εμβολίων.

Ο Σαρκ Μισέλ, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, έγραψε στο Twitter την Τετάρτη πως οι ηγέτες του συμβουλίου θα ασχολούνταν με το θέμα αυτό στις συνομιλίες στο Πόρτο. Όπως σημείωσε, η ΕΕ υποστηρίζει έναν «τρίτο δρόμο» για να φέρει εμβόλια στη διεθνή κοινότητα.

Ο ΠΟΥ, από πλευράς του, υποστηρίζει μια τέτοια κίνηση εδώ και καιρό, και ο επικεφαλής του, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, επιδοκίμασε τη στάση των ΗΠΑ, κάνοντας λόγο για μια «μνημειώδη στιγμή στη μάχη κατά της Covid-19».

Σε κάθε περίπτωση, εκτιμάται πως μια τέτοια εξέλιξη θα χρειαζόταν πολύ χρόνο για να γίνει πραγματικότητα- και, σύμφωνα με το Reuters, δικηγόροι εκτιμούν ότι η στήριξη των ΗΠΑ στην άρση αποτελεί ενδεχομένως μια τακτική προκειμένου να πειστούν οι κατασκευαστές εμβολίων να υποστηρίξουν λιγότερο δραστικά μέτρα, όπως οι διαμοιρασμός τεχνολογίας και η επέκταση κοινών εγχειρημάτων για την ταχεία επιτάχυνση της παγκόσμιας παραγωγής.

Κατασκευαστές όπως η Moderna, η Pfizer και η BioNTech υποστηρίζουν ότι οι πατέντες δεν αποτελούν περιοριστικό παράγοντα ως προς τις προμήθειες εμβολίων. Ως κύριες προκλήσεις παρουσιάζονται οι νέες τεχνολογίες και τα παγκόσμια όρια στις προμήθειες. «Δεν υπάρχει mRNA στις δυνατότητες παραγωγής στον κόσμο» είπε ο διευθύνων σύμβουλος της Moderna, Στεφάν Μπανσέλ, σε συνδιάσκεψη με επενδυτές την Πέμπτη, αναφερόμενος στην τεχνολογία mRNA που είναι πίσω από τα εμβόλια της Moderna και της Pfizer. «Είναι νέα τεχνολογία. Δεν μπορείς να πας να προσλάβεις ανθρώπους που να ξέρουν πώς να φτιάχνουν mRNA. Δεν υπάρχουν. Και ακόμη και αν όλα αυτά ήταν διαθέσιμα, όποιος θέλει να φτιάξει εμβόλια mRNA θα πρέπει να αγοράσει μηχανήματα, να εφεύρει διαδικασία παραγωγής, διαδικασίες ελέγχου και ανάλυσης» πρόσθεσε.

Οι μετοχές εταιρειών όπως οι Moderna, Novavax και BioNTech σημείωναν πτώση, καθώς οι επενδυτές προέβλεπαν απώλειες για τις εταιρείες.

Η IFPMA (International Federatiopn of Pharmaceutical Manufacturers & Associations) προειδοποίησε πως ένα waiver πιθανώς να υπονόμευε την παγκόσμια προσπάθεια κατά του ιού αντί να ενισχύσει τις προμήθειες.

«Οι απαιτήσεις για μια απελευθέρωση πληροφοριών πατεντών σχετικά με τα εμβόλια δεν θα αύξανε τις προμήθειες βραχυπρόθεσμα, επειδή παραβλέπεται η πολυπλοκότητα της παρασκευής εμβολίων και αγνοείται η έκταση στην οποία κατασκευαστές εμβολίων, φαρμακευτικές και αναπτυσσόμενες χώρες συνεργάζονται ήδη για να αυξήσουν τις δυνατότητες εμβολιασμού» είπε στη Deutsche Welle ο Τόμας Κουένι, γενικός διευθυντής του IFPMA.

Με πληροφορίες από Reuters, Euronews, Deutsche Welle

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.

Διαβάστε επίσης:

Άρση μέτρων: Προς επέκταση το ωράριο κυκλοφορίας - Τι θα γίνει με μουσεία, σινεμά, συναυλίες