«Πού είναι η Άννα Φρανκ;» 76 χρόνια από τον θάνατό της, το κορίτσι σύμβολο κατά του ναζισμού «ζει»

12 Ιουνίου 1929. Αυτήν την ημερομηνία έγραφε το ημερολόγιο, την ημέρα που γεννήθηκε η Ανελίζ Μαρί Φρανκ, η μικρότερη κόρη του Όττο και της Ήντιθ Φρανκ.

Τα πρώτα χρόνια της ζωής της τα έζησε με τους γονείς και την κατά τρία χρόνια μεγαλύτερη αδελφή της, Μαργκό, στα περίχωρα της Φρανκφούρτης.

Με την άνοδο των ναζί στην εξουσία, το 1933, γιγαντώθηκε και εκδηλώθηκε απροκάλυπτα το μίσος των ναζί για τους Εβραίους. Τότε ήταν που οι γονείς της αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τη χώρα, για ένα μέρος ασφαλέστερο. Επέλεξαν το Άμστερνταμ, όπου ο πατέρας της είχε επιχειρηματικούς δεσμούς.

Πρώτος κατέφυγε στην ολλανδική πρωτεύουσα ο Όττο Φρανκ. Ίδρυσε εταιρεία εμπορίας πηκτίνης, ενός συστατικού απαραίτητου για την παρασκευή μαρμελάδας, ενώ αργότερα προσέθεσε στις δραστηριότητές του και την εμπορία βοτάνων και μπαχαρικών. Τον ακολούθησαν η σύζυγός του και η μεγαλύτερη κόρη τους. Η Άννα παρέμεινε με τους παππούδες της στο Άαχεν, ως τον Φεβρουάριο του 1934, οπότε και ενώθηκε ξανά με την οικογένειά της.

Τα πρώτα έξι χρόνια της ζωής τους στο Άμστερνταμ κυλούσαν ήρεμα. Η Άννα δεν δυσκολεύτηκε να προσαρμοστεί στο καινούριο περιβάλλον, πήγε στο σχολείο, έμαθε ολλανδικά και έκανε νέους φίλους. Το 1939 όμως ξέσπασε ο πόλεμος. Οι Γερμανοί κατέλαβαν την πόλη τον Μάιο του 1940.

Από τη «μυστική πτέρυγα» στο κολαστήριο

Το καλοκαίρι του 1942 οι γερμανικές αρχές και οι Ολλανδοί συνεργάτες τους άρχισαν να συγκεντρώνουν Εβραίους από όλη την Ολλανδία στο Βέστερμποκ, ένα προσωρινό στρατόπεδο κοντά στην ολλανδική κωμόπολη Άσσεν, όχι μακριά από τα γερμανικά σύνορα. Από το Βέστερμποκ, οι Γερμανοί αξιωματούχοι εκτόπιζαν τους Εβραίους στα κέντρα εξόντωσης Άουσβιτς-Μπίρκεναου και Σόμπιμπαρ, στην κατεχόμενη Πολωνία.

Τον Ιούλιο του 1942 η Μαργκό κλήθηκε να παρουσιαστεί σε ένα από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Η οικογένεια έκανε ό,τι ήταν δυνατό, για να το αποτρέψει. Έτσι, κρύφτηκαν σε ένα διαμέρισμα, πίσω από την επιχείρηση του πατέρα της Άννας, στην οδό Prinsengracht 263. Μαζί τους βρήκαν καταφύγιο και τέσσερις Ολλανδοί Εβραίοι, οι Hermann, Auguste και Peter van Pels και ο Fritz Pfeffer.

Έζησαν κρυφά για δύο χρόνια στη σοφίτα του σπιτιού. Η Άννα αποκαλούσε το μέρος «Μυστική πτέρυγα». Εγκλωβισμένοι στο διαμέρισμα, δεν μπορούσαν ούτε να βγουν από αυτό ούτε και να πλησιάσουν στα παράθυρα. Οι φίλοι και συνάδελφοι του Όττο Φρανκ, Johannes Kleiman, Victor Kugler, Jan Gies και Miep Gies, που είχαν βοηθήσει στην προετοιμασία της κρυψώνας, με κίνδυνο της ζωής τους, έφερναν τρόφιμα και ρούχα στην οικογένεια.

Μόνη διέξοδος για την Άννα το ημερολόγιο, που κρατούσε. Στο κόκκινο καρό ημερολόγιο, που της είχαν κάνει δώρο οι γονείς της στα 13α γενέθλιά της, κατέγραφε τις σκέψεις, τους φόβους και την ελπίδα της για το τέλος του πολέμου κι έναν καλύτερο κόσμο.

«Δεν σκέφτομαι όλη αυτή τη δυστυχία, αλλά την ομορφιά που ακόμα μένει», έγραφε.

Τρεις ακόμη ζωές χαμένες μεταξύ... A-25060 και A-25271

Στις 4 Αυγούστου 1944, η Γκεστάπο ανακάλυψε την κρυψώνα μετά από καταγγελία ανώνυμου Ολλανδού δωσίλογου. Εκείνη την ημέρα, ο αξιωματικός της Γκεστάπο, λοχίας των SS Karl Silberbauer και δύο Ολλανδοί συνεργάτες της αστυνομίας συνέλαβαν την οικογένεια Φρανκ.

Η Γκεστάπο τους έστειλε στο Βέστερμποκ στις 8 Αυγούστου.

Η Άννα και η αδελφή της Μαργκό επελέγησαν ως εργάτριες λόγω του νεαρού της ηλικίας τους. Οι αξιωματικοί των SS είχαν επιλέξει και τους γονείς τους για καταναγκαστική εργασία.

Στις 3 Σεπτεμβρίου 1944, η Άννα, μαζί με τη μητέρα της Ήντιθ, την αδερφή της Μαργκό και τον πατέρα της Όττο, επιβιβάστηκαν στο τελευταίο τρένο από το Βέστερμποκ με προορισμό το Άουσβιτς-Μπίρκεναου.

Το τρένο έφτασε στο Άουσβιτς στις 5 Σεπτεμβρίου 1944. Σε αυτό επέβαιναν 1.019 Εβραίοι. Οι άνδρες χωρίστηκαν από τις γυναίκες.

Οι γυναίκες που επελέγησαν από αυτήν τη μεταφορά, μεταξύ των οποίων η Άννα, η Ήντιθ και η Μαργκό, σημαδεύτηκαν με τατουάζ με τους αριθμούς μεταξύ A-25060 έως A-25271.

Ωστόσο, δεν έχουν διασωθεί αρχεία που να υποδεικνύουν τους ακριβείς αριθμούς τους, ενώ μολονότι το πιστοποιητικό θανάτου της Άννας τεκμηριώνει τη μετακίνησή της μεταξύ των στρατοπέδων ούτε αυτό περιλαμβάνει τον αριθμό αναγνώρισης στο τατουάζ της.

Στα τέλη Οκτωβρίου του 1944, τα δύο κορίτσια μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλσεν, στη βόρεια Γερμανία. Και οι δύο αδελφές πέθαναν από τύφο το Μάρτιο του 1945, μόλις λίγες εβδομάδες πριν την απελευθέρωση του στρατοπέδου από βρετανικά στρατεύματα, στις 15 Απριλίου 1945.

Η μητέρα της Άννας, Ήντιθ, πέθανε στο Άουσβιτς στις αρχές Ιανουαρίου του 1945.

Μόνο ο Όττο Φρανκ επέζησε του πολέμου. Οι σοβιετικές δυνάμεις απελευθέρωσαν τον Όττο στο Άουσβιτς, στις 27 Ιανουαρίου 1945.

Σύμβολο του χαμένου μέλλοντος των παιδιών που πέθαναν στο Ολοκαύτωμα

Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ βρέθηκε στο μυστικό διαμέρισμα μετά τη σύλληψη της οικογένειας. Η Miep Gies, ένα από τα άτομα που είχε βοηθήσει την οικογένεια να κρυφτεί, το φύλαξε για να της το δώσει, μετά το τέλος του πολέμου, κάτι που δεν έγινε ποτέ.

Τελικά, δημοσιεύτηκε μετά τον θάνατό της, το 1947. Σήμερα, έχοντας μεταφραστεί σε σχεδόν 70 γλώσσες, το ημερολόγιο αποτελεί μνημείο κατά του ναζισμού και η Άννα παντοτινό σύμβολο του χαμένου μέλλοντος των παιδιών που πέθαναν στο Ολοκαύτωμα.

«Πού είναι η Άννα Φρανκ;» Ένα ταξίδι με προορισμό την κληρονομιά της

Κάτι λιγότερο από έναν αιώνα μετά τη γέννησή της και εβδομήντα έξι χρόνια μετά τον θάνατό της, η Άννα Φρανκ παραμένει διαχρονική και επίκαιρη, με την έξαρση του εθνικισμού και της ακροδεξιάς στην Ευρώπη.

Ακόμα και τόσα χρόνια μετά, η ιστορία της Άννας Φρανκ μοιάζει σαν να συνέβη χθες. Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος, που προκαλεί ενδιαφέρον και εμπνέει.

Απόδειξη αυτού, πέρα από το γεγονός ότι το Ημερολόγιό της έχει μεταφραστεί σε τόσες γλώσσες, διδάσκεται στα σχολεία και διαβάζεται από παιδιά σε όλον τον πλανήτη, είναι ότι δημιουργοί επιλέγουν να πουν την ιστορία της Άννας, στα παιδιά σήμερα.

Ένας εξ αυτών, ο Ισραηλινός σκηνοθέτης, σεναριογράφος, animator και συνθέτης ταινιών, Άρι Φόλμαν, ο οποίος δημιούργησε με πολλή υπομονή και σεβασμό την ταινία animation «Where is Anne Frank?»

Η ταινία ακολουθεί το ταξίδι της Κίττυ, της φανταστικής φίλης της Άννας, στην οποία αφιέρωσε το ημερολόγιό της. Η Κίττυ, μία ανήσυχη έφηβη, ξυπνά στο μέλλον, στο σπίτι όπου η Άννα και η οικογένειά της είχαν βρει καταφύγιο, στο Άμστερνταμ και ξεκινά ένα ταξίδι, για να βρει την Άννα, πιστεύοντας ότι είναι ακόμα ζωντανή, κάπου στη σημερινή Ευρώπη. Κατά τη διαδρομή της σοκάρεται από τον σύγχρονο κόσμο, ενώ την ίδια στιγμή έρχεται σε επαφή και συγκλονίζεται από την κληρονομιά της Άννας.

Ο Άρι Φόλμμαν είναι ο μόνος δημιουργός, στον οποίο το Ίδρυμα «Άννα Φρανκ» της ελβετικής Βασιλείας παραχώρησε εν λευκώ τα δικαιώματα και ελεύθερη πρόσβαση στα αρχεία του, για να διηγηθεί την ιστορία της Άννας.

Αντλώντας στοιχεία από το πλούσιο αρχείο του ιδρύματος, ο Φόλμαν θέλησε να δημιουργήσει μία πρωτότυπη ιστορία για όσα δεν έχουν ειπωθεί μέχρι σήμερα για τους τελευταίους μήνες της ζωής της Άννας, από τη σύλληψή της μέχρι τον θάνατό της.

Σε παλαιότερη συνέντευξή του, στα Νέα, ο Φόλμαν είχε πει: «Η ιστορία της μιλάει για την ανεκτικότητα και τα σημερινά παιδιά πρέπει να κατανοήσουν ότι η Άννα Φρανκ δεν είναι ένα ίνδαλμα της Ιστορίας: αντιθέτως, υπάρχουν παιδιά σε εμπόλεμες ζώνες και περιοχές που πλήττονται από λιμό και υποφέρουν όπως ακριβώς η Άννα πριν από 70 χρόνια. Σήμερα μπορεί να έχουμε καλύτερες τηλεοράσεις και δορυφόρους, αλλά ο κόσμος μένει απαράλλαχτος. Πολλά παιδιά αφήνονται στη μοίρα τους και θυματοποιούνται στις εμπόλεμες ζώνες. Τα πιο τυχερά θα ξεκινήσουν μια νέα ζωή ως πρόσφυγες, αλλά ορισμένα δεν θα επιβιώσουν. Είναι εκείνα για τα οποία δεν θα μάθουμε ποτέ τι απέγιναν».

Η ταινία αναμένεται να κυκλοφορήσει τον Ιούλιο του 2021.

Με πληροφορίες από annefrank.org, Εγκυκλοπαίδεια του Ολοκαυτώματος, Τα Νέα.

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.