Βig Data: Η Ψηφιακή, Επιστημονική και Πολιτική Επανάσταση του Μέλλοντος; Προκλήσεις και Ευκαιρίες

Παράγονται κάθε κλάσμα του δευτερολέπτου από τους οργανισμούς, τις επιχειρήσεις, αλλά και από κάθε δικό μας βήμα... στο σύμπαν των νέων τεχνολογιών. Συλλέγονται μανιωδώς από τoυς κολοσσούς μάρκετινγκ, τις κυβερνήσεις, αλλά και τα στρατηγεία των κομμάτων και των πολιτικών.

Και οι «γκουρού» της στατιστικής και της επικοινωνίας τα αξιοποιούν για να καταγράψουν και να προβλέψουν τις επιθυμίες, την καταναλωτική μας συμπεριφορά αλλά και τις ιδεολογικές μας αναφορές, άρα και την πρόθεση ψήφου μας.

Το ψηφιακό μας αποτύπωμα, οι αλγόριθμοι δηλαδή που βασίζονται στις επιλογές μας και κινούν πλέον την παγκόσμια οικονομία, επηρέασαν για κάποιους το αποτέλεσμα ιστορικών εκλογικών αναμετρήσεων, όπως είναι το Brexit και η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ!

Τι ειναι τα Βig Data

Καλωσήρθατε στον κόσμο των «Μεγάλων Δεδομένων» (big data), τα σύνολα πληροφοριών δηλαδή που είναι τόσο μεγάλα ή σύνθετα που οι παραδοσιακές εφαρμογές λογισμικού επεξεργασίας αδυνατούν να τα χειριστούν (!)

Κάθε ψηφιακό μας χνάρι και κάθε συναλλαγή μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, παράγει δεδομένα. Aπό τα like που κάνουμε στο Facebook και την περιπλάνησή μας στο Instagram, το Twitter και το Google, μέχρι τις διαδικτυακές αγορές και τις συζητήσεις σε φόρουμ ανταλλαγής απόψεων.

Τα συστήματα, οι αισθητήρες και οι κινητές συσκευές τα αναμεταδίδουν και τα αποθηκεύουν διαρκώς. Τα δεδομένα αυτά αλιεύονται από διάφορες πηγές , με τρομακτική ταχύτητα, όγκο και ποικιλία και φτιάχνουν σε τεράστιες βάσεις δεδομένων το «ψυχογράφημά» μας και το προφίλ μας ως καταναλωτή, πολίτη κοκ.

Τα big data είναι για πολλούς το «νέο ελντοράντο» για την Αγορά, γεννούν μαζικές επιχειρηματικές ευκαιρίες που τα κάνουν πολύτιμα, ενώ αποδεικνύονται σημαντικά όχι μόνο για το στρατηγικό σχεδιασμό στο μάρκετινγκ και την πολιτική, αλλά και για την επιστημονική έρευνα.

Απέκτησαν μάλιστα νέα δυναμική στην εποχή του κορονοϊού. Τα «μεγάλα δεδομένα» επέτρεψαν στους ειδικούς να διεξάγουν ιατρικές έρευνες μεγάλης κλίμακας, να μειώσουν τα έξοδα που σχετίζονται με την υγεία και να εργαστούν για την αποτροπή μελλοντικών επιδημιών.

Επιτρέπουν το συνδυασμό ανάμεσα στις τεράστιες ποσοτήτων των ιατρικών δεδομένων ασθενών και την προσωπική, εξατομικευμένη φροντίδα.

Η οικονομία και η πολιτική Big Data

«Tα big data γίνονται τόσο ισχυρά που στο μέλλον τα έθνη θα...πολεμήσουν για να συγκεντρώνουν όσο περισσότερα μπορούν» είχε δηλώσει ο πρώην επικεφαλής της μητρικής εταιρείας της Google Alphabet, Ερικ Σμιτ, προβλέποντας -με μία δόση υπερβολής- οτι θα καθορίσουν το μέλλον όχι μόνο των επιχειρήσεων, αλλά και του πλανήτη.

Η επιρροή των αλγόριθμων έγινε ξεκάθαρη την επομένη της οικονομικής κρίσης, όταν αποκαλύφθηκε οτι η στεγαστική κρίση και η κατάρρευση των μεγάλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων υποκινήθηκε και υποβοηθήθηκε απο μαθηματικές «μαγικές φόρμουλες».

Έκτοτε τα δεδομένα επεκτάθηκαν σε άλλους τομείς με τους ειδικούς να χτενίζουν ιστοσελίδες, μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κολοσσούς ηλεκτρονικού εμπορίου. Και κάπως έτσι το ενδιαφέρον μετακινήθηκε από τις αγορές στους ανθρώπους, τις επιθυμίες και τις τάσεις τους, σύμφωνα με τον Guardian, δημιουργώντας την «οικονομία big data» και πλέον και την... «Πολιτική big data».

Μέσα στο πλαίσιο αυτό , ενισχύεται το τελευταίο διάστημα μία θεωρία σύμφωνα με την οποία, τα Μεγάλα Δεδομένα άλλαξαν τον κόσμο, όπως τον ξέραμε, ενισχύοντας το Brexit στη Βρετανία, αλλά και το ρεύμα Τραμπ (!).

Στις 9 Νοέμβρη τoυ 2016, την ημέρα των προηγούμενων προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, μια ελάχιστα γνωστή εταιρεία, με έδρα το Λονδίνο έστειλε ένα δελτίο τύπου:

«Είμαστε ενθουσιασμένοι που η επαναστατική μας προσέγγισή για την επικοινωνία δεδομένων διαδραμάτισε ρόλο στη νίκη του νεοεκλεγέντα Προέδρου Τραμπ» δήλωνε ο Αλεξάντερ Τζέιμς Νιξ, διευθύνων Σύμβουλος της Cambridge Analytica.

Η εταιρεία του είχε λάβει μέρος όχι μόνο στη διαδικτυακή καμπάνια του Τραμπ, αλλά και στην εκστρατεία του Brexit, «δουλεύοντας» υπέρ του διαζυγίου με την ΕΕ.

Η βρετανική εταιρεία διαχείρισης Big Data στηρίχθηκε στη δύναμη των «Μεγάλων Δεδομένων» και των ψυχογραφικών μετρήσεων, τα εφάρμοσε στην εκλογική διαδικασία και… αποζημίωσε και με το παραπάνω όπως ισχυρίζεται τους πελάτες της.

Ο πρώτος από αυτούς ήταν ο γερουσιαστής Κρουζ -ένας από τους λιγότερο δημοφιλείς υποψηφίους που βγήκε δυναμικά στην προεκλογική κούρσα- στη συνέχεια οι υπέρμαχοι του Leave στη Βρετανία και τέλος ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος.

Μέχρι τώρα, εξηγεί ο Νιξ οι προεκλογικές εκστρατείες οργανώνονταν με βάση τα δημογραφικά στοιχεία. «Μια πραγματικά γελοία ιδέα. Η ιδέα ότι όλες οι γυναίκες θα πρέπει να λαμβάνουν το ίδιο μήνυμα λόγω φύλου ή όλοι οι Αφροαμερικανοί, λόγω της φυλής τους…».

Τα μεγάλα δεδομένα , ο «μεγάλος αδερφός»

Ο ίδιος και η ομάδα του, μέσω μίας συγκεκριμένης ψυχομετρικής μεθόδου που είχε αναπτύξει ένας ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ ονόματι Μάικλ Κοσίσνκι και διαφόρων τεχνικών Big Data, διαμόρφωσε το προφίλ των χρηστών με τέτοιο βαθμό ακριβείας, που έκανε δυνατή τη μαζική αποστολή στοχευμένων, εξατομικευμένων μηνυμάτων με καταλυτικά αποτελέσματα.

«Έχουμε κάνει το προφίλ της προσωπικότητας του κάθε ενηλίκου στις ΗΠΑ- 220 εκατομμύρια ανθρώπους» έλεγε χαρακτηριστικά ο Νιξ.

Ακόμη και η Washington Post είχε γράψει ότι η εκστρατεία του Tραμπ βασίστηκε σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων που πρόσφεραν συστάσεις «για το πού πρέπει να κάνει συγκεντρώσεις, ποιες πόρτες πρέπει να χτυπήσουν οι εθελοντές, που ζουν οι δυνητικοί χορηγοί και σε ποιες πολιτείες πρέπει να παίζονται τηλεοπτικές διαφημίσεις» με τη σχολή αυτή σκέψης να ενισχύεται.

Τι λένε οι επικριτές

Και κάπου εδώ εισάγεται στη συζήτηση ο αντίλογος. Πρώτα απ’ όλα λένε οι επικριτές της «παντοκρατορίας» των Big Data υπάρχει μία λεπτή ηθική γραμμή , επειδή έχουμε να κάνουμε με διαχείριση προσωπικών δεδομένων.

Και φυσικά η θεωρια ότι τα «social media» στην ουσία ξεκλείδωσαν το Λευκό Οίκο για τον Ντόναλντ Τραμπ είναι μάλλον λίγο…υπερβολική .

Το ψηφιακό μας αποτύπωμα είναι ένα πεδίο πολλά υποσχόμενο αλλά δεν μπορεί να εγγυηθεί τόσο εύκολα, πολιτική ή νίκη ή επιχειρηματική επιτυχία και αυτό γιατί υπάρχει πάντα ενας αστάθμητος παράγοντας που δεν μπορούν να συμπεριλάβουν οι γκουρού της στατιστικής. Και έχει να κάνει με…το απρόβλεπτο της ανθρώπινης φύσης.

Μόνο το 60% των Βρετανών λόγου χάρη χρησιμοποιεί Facebook. Πολλοί από αυτούς το χρησιμοποιούν σποραδικά, άλλοι έχουν «ψεύτικα προφίλ» ενώ πολλοί μπορεί σκόπιμα να θέλουν ακόμη και να παραπλανήσουν στην ψηφιακή τους δράση, ή ακόμη και να αλλάξουν γνώμη την ημέρα της κάλπης.

Οι ποσότητες των στοιχείων που έχουν στη διάθεσή τους οι αναλυτές Big Data είναι τεράστιες, δεν είναι όμως αυτό το σημαντικότερο χαρακτηριστικό του νέου αυτού…ψηφιακού οικοσυστήματος .

Η ανάλυση του συνόλων δεδομένων μπορεί να βρει νέους συσχετισμούς στις τάσεις των επιχειρήσεων, την πρόληψη των ασθενειών, την καταπολέμηση της εγκληματικότητας και ούτω καθεξής, καταλήγουν οι πλέον μετριοπαθείς . Kαι αυτό γεννάει τεράστιες δυνατότητες.

Η τάση άλλωστε δεν πρόκειται να αλλάξει , γι’ αυτό και πρέπει να διαχειριστούμε τον τεράστιο όγκο πληροφοριών με σύνεση.

Τα μεγάλα δεδομένα αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς - εν μέρει επειδή συγκεντρώνονται όλο και περισσότερο από φθηνές και φορητές συσκευές πληροφοριών ανίχνευσης, κάμερες, μικρόφωνα, έξυπνα κινητά τηλέφωνα, συσκευές αναγνώρισης ραδιοσυχνοτήτων (RFID) και ασύρματα δίκτυα.

Η οργάνωση λόγου χαρη των «Μεγάλων Δεδομένων» μπορεί να επιστρατευθεί σε διάφορους ερευνητικούς τομείς, από την αστρονομία λόγου χάρη μέχρι την ιατρική, επιτρέποντας στους ειδικούς να δουν πώς αλληλεπιδρούν τα γονίδια και να αλλάξει τον τρόπο μελέτης τους.

Η πανδημία του κορονοϊού φούντωσε τις συζητήσεις για τις τεράστιες δυνατότητές τους...

Οι αριθμοί που προκαλούν ζάλη

Περισσότερα απο 2,5 τετράκις εκατομμύρια bytes δεδομένων ανά έτος, δημιουργούνται σύμφωνα με την IBM.

Στο ίδιο μήκος κύματος η Google εκτιμά ότι κάθε δύο μέρες το ψηφιακό υλικό που δημιουργείται από τους χρήστες είναι ίσο με το έντυπο υλικό που παρήγαγε η ανθρωπότητα από την αρχή της γραφής μέχρι το 2003 (!)

Σημαντικό φαίνεται πως ειναι και το κέρδος απο τα "μεγάλα δεδομένα". Το 2017 τα έσοδα από τα «big data» και τις επιχειρηματικές αναλύσεις έφθασαν τα 150,8 δισεκατομμύρια δολάρια καταγράφοντας αύξηση της τάξης του 12% από το 2016.

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.