Έρευνα: Παρόμοιοι μηχανισμοί πίσω από ακραίους καύσωνες και πολύ χαμηλές θερμοκρασίες

Η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ στη Γη- 54,4 βαθμοί Κελσίου, στην Κοιλάδα του Θανάτου στην Καλιφόρνια, στις 9 Ιουλίου 2021- παρατηρήθηκε μερικούς μήνες μετά την καταγραφή χαμηλών θερμοκρασιών- ρεκόρ σε περιοχές της Ασίας και των ΗΠΑ. Εν μέσω κυμάτων καύσωνα, είναι ξεκάθαρα τα σημάδια της ταχείας αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη- ωστόσο είναι μάλλον δύσκολο να το συνδέσει κανείς αυτό με καιρικά φαινόμενα που χαρακτηρίζονται από πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και κύματα ψύχους.

Διεθνής ερευνητική ομάδα εξέτασε τρία ακραία καιρικά φαινόμενα από τον προηγούμενο χειμώνα, προκειμένου να εντοπίσει τους μηχανισμούς πίσω από τις μεγάλες αυτές διακυμάνσεις. Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής δημοσιεύτηκαν στις 9 Αυγούστου στο Advances in Atmospheric Sciences.

«To γενικό πρόβλημα προς επίλυση είναι το γιατί ακραία καιρικά φαινόμενα λαμβάνουν χώρα συχνότερα σε ένα κλίμα που θερμαίνεται τις τελευταίες δεκαετίες, και αν η αυξανόμενη θέρμανση της Αρκτικής παίζει σημαντικό ρόλο» είπε ο Σιανγκντόνγκ Ζανγκ, καθηγητής επιστημών κλίματος και ατμόσφαιρας στο University of Alaska Fairbanks και ένας εκ των συντελεστών της έρευνας. «Τα ακραία φαινόμενα του χειμώνα του 2020-2021 παρέχουν μια μοναδική ευκαιρία για να εξετάσουμε τι φυσικές διαδικασίες ή μηχανισμοί είναι πίσω από αυτά τα γεγονότα».

Οι ερευνητές εξέτασαν δύο «ξεσπάσματα» ψυχρού αέρα- ρεκόρ στην Κίνα από τα τέλη του Δεκεμβρίου του 2020 ως τα μέσα του Ιανουαρίου του 2021, κατά τα οποία τόσο το Πεκίνο όσο και η Τιαντσίν βίωσαν τις χαμηλότερες θερμοκρασίες τους εδώ και 54 χρόνια: -19,7 βαθμούς Κελσίου και -19,9 αντίστοιχα. Επίσης, εξέτασαν το ψύχος που έπληξε τον νότο και το μεσοδυτικό τμήμα της βόρειας Αμερικής τον Φεβρουάριο του 2021, οδηγώντας στις χαμηλότερες καταγεγραμμένες θερμοκρασίες εδώ και περίπου έναν αιώνα στο Τέξας.

Συγκρίνοντας τον χειμώνα του 2020-2021 με τους προηγούμενους 42 χειμώνες, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν διαθέσιμα δεδομένα παρατήρησης και μοντέλα προσομοίωσης για να διαπιστώσουν πώς φαινόμενα στη θάλασσα και την ατμόσφαιρα μπορεί να επηρεάζουν τα ακραία καιρικά φαινόμενα. «Αν και η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας και η απώλεια αρκτικού πάγου λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο, τέτοια ακραία καιρικά φαινόμενα όπως αυτά διερευνούμε είναι περιστασιακά- δεν λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο» είπε ο Τζέιμς Όβερλαντ, ωκεανογράφος της αμερικανικής NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration). «Αυτό οφείλεται στο ότι προκαλούνται από έναν συνδυασμό νέας αύξησης θερμοκρασίας και ακραίων, μα φυσικής προέλευσης, πρόδρομων καιρικών συνθηκών στον αεροχείμαρρο και την πολική δίνη».

Η πολική δίνη- χαμηλής πίεσης, ψυχρός αέρας στην ατμόσφαιρα που επικεντρώνεται πάνω από τους πόλους της Γης- προκαλεί αλληλουχίες χαμηλών θερμοκρασιών πάνω από το βόρειο ημισφαίριο κατά τη διάρκεια του χειμώνα, με τη βοήθεια του αεροχειμάρρου (jet stream) της Γης (ρεύματα αέρα από τη Δύση προς την Ανατολή). Οι απότομες αυξήσεις θερμοκρασίας σε ένα ανώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας (ξαφνική στρατοσφαιρική θέρμανση, sudden stratospheric warming) μπορούν να αλλάξουν δραστικά τον τρόπο που αλληλεπιδρούν η πολική δίνη και ο αεροχείμαρρος, σύμφωνα με τον Ζανγκ. Ο καιρός που προκύπτει μπορεί να γίνει ακόμα πιο ακραίος, καθώς οι αλλαγές στις θερμοκρασίες του ωκεανού και τους θαλάσσιους πάγους του Αρκτικού Ωκεανού περιπλέκουν ακόμα περισσότερο τα πράγματα.

«Η ταυτόχρονη εκδήλωση ανώμαλων θερμικών συνθηκών στον ωκεανό σε τρεις λεκάνες και η αλληλεπίδραση ατμοσφαιρικών δυναμικών ωθούν συστηματικές αλλαγές σε κλίμακα ημισφαιρίου όσον αφορά…στα μοτίβα καιρού, σε μια εξαιρετικά ανώμαλη κατάσταση».

Αν και τα τρία φαινόμενα συνδέθηκαν με ένα ξαφνικό γεγονός στρατοσφαιρικής θέρμανσης, οι επιπτώσεις στο καθένα ήταν διαφορετικές: Στο πρώτο από τα φαινόμενα στην ανατολική Ασία, ο ψυχρός πολικός αέρας έστειλε ψυχρά ρεύματα νότια, στο δεύτερο η πολική δίνη διχοτομήθηκε, βαθαίνοντας μια περιοχή χαμηλής πίεσης και κυκλοφορίας με ψυχρότερο αρκτικό αέρα, και στη βόρεια Αμερική η πολική δίνη διχοτομήθηκε επίσης, μα με διαφορετικές επιπτώσεις, με αποτέλεσμα την άσκηση μεγάλης πίεσης σε πολύ ψυχρό αέρα.

Η Ανέτ Ρίνκε, άλλη μία εκ των ερευνητών, από το Alfred Wegener Institute στη Γερμανία εξήγησε πως τα ακραία καιρικά φαινόμενα συχνά οφείλονται σε «μακρινούς» παράγοντες: «Η μελέτη δείχνει πως οι ανωμαλίες στις θερμοκρασίες των ωκεανών, επιπρόσθετα στη μεγάλης κλίμακας ατμοσφαιρική κυκλοφορία, μπορούν να παίξουν ρόλο- κλειδί στα ακραία καιρικά φαινόμενα» είπε χαρακτηριστικά.

«Μελετώντας αυτά τα κύματα ψύχους- ρεκόρ, μπορούμε να δούμε την ευρύτερη εικόνα των ακραίων καιρικών φαινομένων» είπε άλλος ένας εκ των ερευνητών, ο Ζε Χαν, της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών: «Αν και τα φαινόμενα είναι διαφορετικά, μοιράζονται παρόμοιους υποκείμενους μηχανισμούς, που σχετίζονται με την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας».

Με πληροφορίες από Eurekalert

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.

Διαβάστε επίσης:

Φωτιά στην Εύβοια: Η μικρή Βαλεντίνα σταμάτησε να κλαίει – Η φωτογραφία που έγινε viral