AUKUS: Γιατί «φοβήθηκαν» την Κίνα - Το σχέδιο Σι Τζινπίνγκ για τον κορονοϊό και τον στρατό

Η Κίνα, άθελά της, είναι τις τελευταίες εβδομάδες ένας από τους βασικούς «παίχτες», σε μια συμφωνία που έχει προκαλέσει τεράστιες γεωπολιτικές αναταράξεις και αλλαγές συσχετισμών δυνάμεων, με άγνωστες, προς το παρόν, συνέπειες και επιπτώσεις. Ο λόγος για την AUKUS, την αμυντική συμφωνία ανάμεσα στις ΗΠΑ, τη Βρετανία και την Αυστραλία, στην οποία προχώρησε η Ουάσινγκτον με την αγαστή συνεργασία του Λονδίνου και της Καμπέρα για να κοπεί η φόρα στην επέκταση του Πεκίνου – σε κάθε επίπεδο.

Καταλύτης, η δύναμη του στρατού της Κίνας, ο οποίος χρησιμοποιείται ως «εργαλείο» για τον μετασχηματισμό της εικόνας της χώρας στη διεθνή σκακιέρα, με το Πεκίνο να αξιοποιεί κάθε δυνατή συγκυρία και, εν προκειμένω, τον κορονοϊό.

Όταν, για παράδειγμα, τον περασμένο Μάρτιο, η covid-19 σάρωσε το Ιράν αφήνοντας πίσω της 1.000 νεκρούς ανάμεσά στους οποίους και ο επικεφαλής των Φρουρών της Επανάστασης, ήταν ο κινεζικός στρατός που φώναξε «παρών» στέλνοντας στις 19 του μήνα φορτία με τεστ κορονοϊού και προστατευτικές μάσκες στην Τεχεράνη.

Η επιχείρηση είχε ξεκινήσει έναν μήνα νωρίτερα, τον Φεβρουάριο, όταν ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός της Κίνας ξεκίνησε τις δωρεές εμβολίων σε σύμμαχες προς το Πεκίνο χώρες. Στην Καμπότζη παρέλαβαν 300.000 εμβόλια, στη Σιέρα Λεόνε υποδέχθηκαν 40.000 εμβόλια, για τις ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ διασφαλίστηκαν 300.000 εμβόλια.

Την ίδια ώρα το υπουργείο Άμυνας της Κίνας φρόντιζε να διαφημίζει τις ενέργειές του κινεζικού στρατού συμπληρώνοντας τις αποστολές με σλόγκαν όπως «είτε σε καταιγίδες είτε σε ήρεμα νερά, πλέουμε μαζί», «σε σκληρούς καιρούς προσέχουμε ο ένας τον άλλο», «η μοίρα των δύο δαχτύλων είναι να ζουν μαζί».

Η αλλαγή επί εποχής Σι Τζινπίνγκ

Όπως αναφέρεται στην ανάλυση του Guardian για τον ρόλο του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού, ο κινεζικός στρατός παραδοσιακά διαδραμάτιζε μικρό ρόλο στη χάραξη της εξωτερικής πολιτικής του Πεκίνου. Όμως, μετά την άνοδο του Σι Τζινπίνγκ στην εξουσία, πριν από μια δεκαετία περίπου, αυτό άλλαξε άρδην: Από το δόγμα «κάλυψη-απόκρυψη», στο δόγμα «κινούμαστε ενεργητικά και πραγματοποιούμε», σε παγκόσμιο επίπεδο. Το 2015, μάλιστα, ο Κινέζος πρόεδρος κάλεσε τον κινεζικό στρατό να υπηρετήσει έναν πιο πρωταγωνιστικό ρόλο στη στήριξη της ατζέντας της κινεζικής εξωτερικής πολιτικής.

Αυτή ήταν η χρονιά κατά την οποία ο κινεζικός στρατός έστειλε μια ομάδα 163 γιατρών στη Λιβερία προκειμένου να βοηθήσουν τη χώρα στην προσπάθειά της να περιορίσει τον φονικό ιό Έμπολα. Και η προσπάθεια αυτή γιγαντώθηκε την περίοδο του κορονοϊού, προκειμένου να υπηρετήσει τόσο τους στρατηγικούς όσο και τους επιχειρησιακούς ρόλους της Κίνας.

Δεν είναι τυχαίο ότι, σύμφωνα με τα δεδομένα που συγκέντρωσε ο Μέια Νόουενς, ερευνητής του ινστιτούτου International Institute for Strategic Studies για τον εκμοντερνισμό της στρατιωτικής πολιτικής της Κίνας, από τον Απρίλιο του 2020 – έναν μήνα, δηλαδή, μετά την ανακήρυξη της πανδημίας του κορονοϊού – οι δωρεές από το Πεκίνο σε επίπεδο φαρμακευτικού και ιατρικού υλικού αυξήθηκαν 400% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019.

Η εκτίμηση που υπάρχει είναι ότι από τις αρχές του 2020 η Κίνα έχει προσφέρει παρόμοια βοήθεια σε συνολικά 50 στρατιωτικά σύμμαχες χώρες.

Αν και η Κίνα δεν είναι η μοναδική χώρα που έχει αξιοποιήσει τον κορονοϊό προκειμένου να επεκτείνει τη διπλωματική επιρροή της, ο επιθετικός τρόπος με τον οποίο ενεργεί το Πεκίνο έχει προκαλέσει ανησυχία στους δυτικούς παρατηρητές.

«Σε μια περίοδο κατά την οποία η Δύση προσπαθεί να υποβαθμίσει το αφήγημα της Κίνας και να βελτιώσει τις συνεργασίες με άλλες χώρες προσφέροντας εναλλακτικές, η Δύση θα πρέπει να αποδείξει ότι δεν μιλάει μόνο για συνεργασίες αλλά ότι συμπληρώνει τα λόγια με πράξεις» σχολιάζει ο Νόουενς.

Το «όνειρο» που είναι σε εξέλιξη

Ο ενισχυμένος ρόλος του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού στη διαμόρφωση της κινεζικής διπλωματίας μεγεθύνεται από τον εκσυγχρονισμό των ίδιων των ενόπλων δυνάμεων. Μέχρι το τέλος του 2021 το Πεκίνο θα έχει αυξήσει τις αμυντικές του δαπάνες κατά 6,8% φτάνοντας συνολικά τα 177 δισεκατομμύρια ευρώ υλοποιώντας τη «όνειρο για ενισχυμένες ένοπλες δυνάμεις» που είχε παρουσιάσει ο Σι Τζινπίνγκ στο κείμενό του για το «Κινέζικο όνειρο». Το σχέδιο αφορά στον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεων μέχρι το 2035 και την αναβάθμιση του σε παγκόσμιας κλάσης στρατεύματος μέχρι τα μέσα του 21ου αιώνα, με το κρυφό όνειρο των Κινέζων να είναι να αντικαταστήσουν τις ΗΠΑ στον ρόλο του «παγκόσμιου χωροφύλακα».

Η τάση αυτή έχει προκαλέσει, πάντως, ανησυχία σε ορισμένους στην Ουάσινγκτον μολονότι τα χρήματα που δαπανά φέτος η Κίνα για τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς αποτελούν το 1/3 όσων ξοδεύουν οι ΗΠΑ. Δεν παύει όμως, με τα χρήματα αυτά, να βρίσκεται στην πρώτη θέση της λίστας των δαπανών ανάμεσα στις χώρες που βρέχονται από τον Ειρηνικό.

Τι φοβούνται οι ΗΠΑ από τον στρατό της Κίνας

Η εκτίμηση που υπάρχει στις ΗΠΑ είναι ότι ο ολοένα και πιο αυξανόμενος κινεζικός εθνικισμός θα οδηγήσει την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία να επιτεθούν σε στόχους όπως η Ταϊβάν, το νησί των 24 εκατομμυρίων κατοίκων που το Πεκίνο θεωρεί αποσχισμένη επαρχία του.

«Ανησυχώ ότι η Κίνα επιταχύνει τις φιλοδοξίες της να υποσκελίσει τις ΗΠΑ και τον ηγετικό μας ρόλο στην παγκόσμια τάξη μέχρι το 2050. Η Ταϊβάν αποτελεί ξεκάθαρα έναν από τους στόχους της πριν από αυτό. Και πιστεύω ότι η αυτή η απειλή θα εκδηλωθεί την τρέχουσα δεκαετία και συγκεκριμένα μέσα στα επόμενα 6 χρόνια» δήλωνε τον Μάρτιο ο ναύαρχος Φίλιπ Ντέιβιντσον, ο πλέον υψηλόβαθμος Αμερικανός στην περιοχή του Ειρηνικού.

Παρά την AUKUS, μια συμφωνία που από πολλούς ερμηνεύεται ως πισωγύρισμα στο σχέδιο αυτό της Κίνας, ο Σι Τζινπίνγκ κατά τη διάρκεια της θητείας του έχει ήδη ζητήσει από τις Ένοπλες Δυνάμεις της Κίνας να αυξήσουν τη διακλαδικότητά τους, τη δυνατότητα, δηλαδή, που θα πρέπει να έχουν Στρατός Ξηράς, Πολεμικό Ναυτικό και Πολεμική Αεροπορία να συνεργαστούν τάχιστα και αποτελεσματικά σε συνθήκες πραγματικού πολέμου. Και το εγχείρημα αυτό είναι δύσκολο, δεδομένου ότι ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός δεν είχε κάποια στρατιωτική εμπλοκή από το 1979 και τον πόλεμο στο Βιετνάμ. Τα κινεζικά στρατεύματα, επομένως, δεν έχουν δοκιμαστεί σε συνθήκες πραγματικής μάχης και κανείς δεν ξέρει πώς θα αντιδράσουν σε τέτοιες συνθήκες σύμφωνα με τον ερευνητή του αμερικανικού thinktank Rand Corporation, Τίμοθι Χιθ.

Οι δυσκολίες και τα επόμενα βήματα για τον στρατό της Κίνας

Από την πλευρά τους, αξιωματούχοι του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού έχουν παραδεχθεί δημοσίως ότι αυτό που αποτελεί μεγαλύτερη πρόκληση είναι η ενσωμάτωση της τελευταίας λέξης της τεχνολογίας και η προετοιμασία του προσωπικού για την αποτελεσματικότερη κατά το δυνατόν εμπλοκή με τη χρήση εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας.

Το Πεκίνο, σύμφωνα με τον Χιθ, αντιλαμβάνεται την αδυναμία του αυτή και προσπαθεί σκληρά να την αμβλύνει εντείνοντας την στρατιωτική του προετοιμασία χρησιμοποιώντας μια ευρεία ομάδα θεμάτων – από τις απειλές στην Ταϊβάν μέχρι τις απειλές σε βάρος Κινέζων πολιτών και την επένδυση σε υποδομές σε άλλες χώρες ενώ, παράλληλα, διεξάγει συχνές ασκήσεις με σύμμαχες χώρες όπως η Ρωσία.

Τον Μάιο, μια μεραρχία του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού διεξήγαγε μια ημέρα ασκήσεων με πραγματικά πυρά σε ένα σενάριο κατάληψης παραλίας επιχειρώντας να δείξει την αποφασιστικότητα και τη δυνατότητα της Κίνας να ενωθεί με την Ταϊβάν ενώ στις αρχές Αυγούστου περίπου 10.000 Κινέζοι και Ρώσοι στρατιώτες συμμετείχαν σε κοινή άσκηση για να δοκιμάσουν τα νεότερα όπλα του κινεζικού στρατού επιδεικνύοντας, ταυτόχρονα, την ενότητα των δύο χωρών. Επιπρόσθετα ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός χτίζει συμμαχίες με αναπτυσσόμενες χώρες χρησιμοποιώντας εκπαιδεύσεις που εκτείνονται από τη χρήση πυραύλων και drone μέχρι βασικές τεχνικές μάχης.

Όπως εξηγούν αναλυτές «αν και οι περισσότερες χώρες που βρίσκονται κοντά στην Κίνα αναγνωρίζουν ότι οι ΗΠΑ και οι δυτικοί στρατοί προσφέρουν την πιο εξελιγμένη εκπαίδευση, εξακολουθούν παράλληλα να εκτιμούν την κινεζική στρατιωτική εξάσκηση και να ωφελούνται από τις βασικές αρχές στρατιωτικής εκπαίδευσης που χρησιμοποιεί ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός».

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.