COP26: Η καρδιά της Γης χτυπάει στη Γλασκώβη: H Σύνοδος για το κλίμα στο Ιnfographic του Newsbomb.gr

Η Σύνοδος COP26, η διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την υπερθέρμανση του πλανήτη που ξεκινά σήμερα στη Γλασκώβη, θεωρείται μία κομβική στιγμή για τις προσπάθειες αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.

Αρχηγοί κρατών, διπλωμάτες, ακτιβιστές -αλλά και πλήθος διαδηλωτών που ειναι σχεδόν βέβαιο οτι θα κάνουν αισθητή την παρουσία τους- συναντώνται σήμερα στη μεγαλύτερη πόλη της Σκωτίας με σκοπό να θέσουν νέους στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Το ραντεβού δίνεται κάθε χρόνο, αλλά φέτος είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, καθώς οι επιστήμονες λένε ότι τα έθνη πρέπει να κάνουν μια άμεση, απότομη στροφή από τα ορυκτά καύσιμα, εάν θέλουν πράγματι να αποφύγουν τις άμεσες, καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Η απειλή ειναι πλέον υπαρξιακή, τονίζουν.

Ο στόχος είναι να αποτραπεί η αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας πάνω από 1,5 βαθμούς Κελσίου σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από τη Βιομηχανική Επανάσταση. Αυτό είναι το όριο πέρα από το οποίο οι επιστήμονες λένε ότι οι κίνδυνοι της υπερθέρμανσης του πλανήτη - όπως οι θανατηφόροι καύσωνες, η έλλειψη νερού και η κατάρρευση των οικοσυστημάτων- αυξάνονται δραματικά.

Ωστόσο, μεγάλοι ρυπαντές όπως η Κίνα, η Αυστραλία, η Ρωσία και η Ινδία δεν έχουν ακόμη δεσμευτεί για τη μείωση της ρύπανσης και δεν είναι σαφές ότι θα το κάνουν. Την ίδια στιγμή μόνο λίγες πλούσιες χώρες, έχουν διαθέσει χρήματα για να βοηθήσουν τα φτωχά και ευάλωτα έθνη να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις των κλιματικών καταστροφών.

Οι δύο αυτοί παράγοντες καθιστούν αβέβαιη την πιθανότητα επιτυχίας στη Σύνοδο που είναι γνωστή ως COP26, λένε κάποιοι. Άλλοι όπως ο ο ακαδημαϊκός και εκπρόσωπος της Ελλάδας για την Κλιματική Αλλαγή, Χρήστος Ζερεφός ειναι πιο αισιόδοξοι. Ακολουθούν κρίσιμες ερωταπαντήσεις για το μεγαλο «ραντεβού» των ισχυρών που θα καθορίσει τις επόμενες δεκαετίες.

Τι είναι το COP26;

Το COP σημαίνει «Διάσκεψη των Μερών». (Conference of the Parties.) Στη διπλωματική γλώσσα, τα μέρη αναφέρονται στα 197 έθνη που συμφώνησαν στη Σύμβαση Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή το 1992.

Το έτος εκείνο οι Ηνωμένες Πολιτείες και ορισμένες άλλες χώρες επικύρωσαν τη συνθήκη για την καταπολέμηση της «επικίνδυνης ανθρώπινης παρέμβασης στο κλιματικό σύστημα» και τη σταθεροποίηση των επιπέδων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Αυτή είναι η 26η φορά που οι χώρες συγκεντρώνονται στο πλαίσιο της σύμβασης — ως εκ τούτου, COP26.

Τι συνέβη τα προηγούμενα 25 χρόνια;

Η πρώτη COP πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο το 1995, όταν μία ομάδα εθνών επικύρωσε τη σύμβαση για το κλίμα. Ήταν ένα ορόσημο και έθεσε τις βάσεις δύο χρόνια αργότερα για το Πρωτόκολλο του Κιότο, το οποίο απαιτούσε από τα πλούσια, βιομηχανικά κράτη να περιορίσουν τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου.

Η συμφωνία εκείνη αποδείχθηκε προβληματική, όπως άλλωστε και πολλές επόμενες. Μεταξύ άλλων, οι Ηνωμένες Πολιτείες υπό τον πρώην πρόεδρο Τζορτζ Μπους την απέρριψαν, επικαλούμενοι το γεγονός ότι δεν απαιτούσε από την Κίνα, την Ινδία και άλλες μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες να μειώσουν τα αέρια του θερμοκηπίου τους. Fast Forward στο 2015.

Μετά από περισσότερες από δύο δεκαετίες διαφωνιών σχετικά με το ποια έθνη φέρουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, oι ηγέτες σχεδόν 200 χωρών υπέγραψαν τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα. Αυτή η συμφωνία θεωρήθηκε πρωτοποριακή. Για πρώτη φορά, πλούσιες και φτωχές χώρες συμφώνησαν να δράσουν, αν και με διαφορετικούς ρυθμούς, για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχώρησαν από τη Συμφωνία του Παρισιού επί των ημερών του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, αλλά επεναντάχθηκαν υπό τον πρόεδρο Μπάιντεν. Ενώ οι ηγέτες έδωσαν μεγάλες υποσχέσεις στο Παρίσι, οι χώρες δεν έχουν κάνει αρκετά για να αποτρέψουν τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, γεγονός που μας φέρνει στο COP26 στη Γλασκώβη, όπου οι ηγέτες δέχονται τεράστια πίεση να είναι πιο φιλόδοξοι.

Πότε και πού διεξάγεται το COP26;

Το συνέδριο διαρκεί από τις 31 Οκτωβρίου έως τις 12 Νοεμβρίου. Οι συναντήσεις θα πραγματοποιηθούν στο Scottish Event Campus, το μεγαλύτερο εκθεσιακό κέντρο της Γλασκώβης.

Εκτός από τα 20.000 και πλέον άτομα που αναμένεται να παρακολουθήσουν τις επίσημες συνομιλίες και τις παράπλευρες εκδηλώσεις, αναμένονται μεγάλες πορείες διαμαρτυρίας σε όλη την πόλη. Το Σάββατο, 6 Νοεμβρίου έχει οριστεί η Παγκόσμια Ημέρα για την Κλιματική Δικαιοσύνη και οι αρχές αναμένουν περιμένουν περίπου 100.000 διαδηλωτές.

Περίπου 10.000 αστυνομικοί θα περιπολούν την εκδήλωση, ενώ οι αρχές επιβολής του νόμου της Σκωτίας έχουν υποσχεθεί ότι η προσέγγισή τους θα είναι «φιλόξενη, φιλική αλλά ανάλογη των γεγονοτων».

Ποιοι θα λάβουν μέρος στη Σύνοδο;

Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είπε πρόσφατα ότι θα δώσει σίγουρα το παρών. Είναι μεταξύ των περίπου 100 αρχηγών κρατών που δήλωσαν ότι θα παραστούν, ανάμεσά τους και ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον, αλλά όχι και η βασίλισσα Ελισάβετ η οποία μετά απο ιατρικές συστάσεις, θα αναγκαστεί να παραμείνει στο Λονδίνο.

O πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ της Κίνας, της μεγαλύτερης παραγωγού εκπομπών αερίου στον κόσμο, ειναι σχεδόν βέβαιο οτι δεν θα παραστεί. Μέχρι την ώρα που γραφόταν το κείμενο δεν είχε επιβεβαιώσει την παρουσία του.

Χιλιάδες διπλωμάτες από σχεδόν 200 χώρες θα λάβουν χώρα στις διαπραγματεύσεις, ενώ ηγέτες επιχειρήσεων, ακαδημαϊκοί ,εμπειρογνώμονες και ακτιβιστές -μεταξύ των οποίων και η Γκρέτα Τούνμπεργκ- σχεδιάζουν να παρακολουθήσουν τις διαδικασίες και σε πολλές περιπτώσεις να υποστηρίξουν το πιο φιλόδοξο αποτέλεσμα.

Τι θα συμβεί στο COP26;

Τα Ηνωμένα Έθνη θέλουν να «διατηρήσουν ζωντανή την ελπίδα» για τον περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από 1,5 βαθμούς Κελσίου. Η επίτευξη αυτού του στόχου σημαίνει ότι όλες οι χώρες πρέπει να δεσμευτούν στη μείωση των εκπομπών γρηγορότερα και πιο αποτελεσματικά από ό,τι ήδη κάνουν.

Υπάρχει επίσης η προσδοκία ότι οι πλούσιες χώρες θα ενισχύσουν σημαντικά την οικονομική στήριξη για να βοηθήσουν τα πιο ευάλωτα έθνη να προσαρμοστούν στις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης και να οικοδομήσουν οικονομίες, ανεξάρτητες από τα ορυκτά καύσιμα.

Τι διακυβεύεται στη Σύνοδο;

Για κάθε μονάδα που ανεβαίνει η θερμοκρασία, λένε οι επιστήμονες, ο κόσμος θα ζήσει πιο έντονα κύματα καύσωνα και ξηρασίας, και πιο θανατηφόρες πλημμύρες και πυρκαγιές.

Οι άνθρωποι έχουν ήδη θερμάνει τον πλανήτη κατά περίπου 1,1 βαθμούς Κελσίου από τον 19ο αιώνα. Οι χώρες έχουν λιγότερο από 10 χρόνια για να μειώσουν τις εκπομπές στο επιθυμητό όριο.

Έτσι, εάν οι ηγέτες δεν δεσμευτούν να κάνουν τολμηρά βήματα τώρα, όταν όλη η παγκόσμια προσοχή είναι στραμμένη στη Γλασκώβη, πολλοί φοβούνται ότι ο κόσμος θα κινδυνεύσει από νέα επικίνδυνα επίπεδα υπερθέρμανσης. Μέχρι στιγμής 17 χώρες και η ΕΕ έχουν αναλάβει νέες δεσμεύσεις, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο πρόεδρος Μπάιντεν είπε ότι η Αμερική θα μειώσει τις εκπομπές 50 έως 52 % κάτω από τα επίπεδα του 2005 την επόμενη δεκαετία. Προς το παρόν, ωστόσο, υπάρχουν λίγες πολιτικές έχουν τεθεί σε ισχύ για να συμβεί κάτι τέτοιο. Το αν θα συμμετάσχουν και άλλες χώρες και αν οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν πραγματικά να τηρήσουν την υπόσχεσή τους, θα καθορίσει την τροχιά του πλανήτη.

Έχουν ληφθεί μέτρα ασφαλείας για τον κορονοϊό;

Η ετήσια Σύνοδος Κορυφής καθυστέρησε πέρυσι λόγω της πανδημίας. Παρά τις εκκλήσεις από περιβαλλοντικές οργανώσεις να καθυστερήσει ξανά, οι διοργανωτές ήταν ανένδοτοι για τη διοργάνωση της φετινής εκδήλωσης δια ζώσης.

Οι Βρετανοί οικοδεσπότες έχουν προσφερθεί να βοηθήσουν όλους τους αντιπροσώπους που χρειάζονται εμβόλιο κατά της Covid-19, αλλά δεν επιβάλλουν στους συμμετέχοντες να εμβολιαστούν.

Αντίθετα, θα απαιτήσουν από τους αντιπροσώπους να δείχνουν αρνητικό τεστ κορονοϊού κάθε μέρα προκειμένου να γίνουν δεκτοί στο συνεδριακό κέντρο. Οι συμμετέχοντες από χώρες που η Βρετανία έχει συμπεριλάβει στην «κόκκινη λίστα» της λόγω των υψηλών ποσοστών μόλυνσης πρέπει να τεθούν σε καραντίνα κατά την άφιξή τους.

Τι εκτιμά για την COP26 o Xρήστος Ζερεφός

Ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών και εκπρόσωπος της χώρας μας για την Κλιματική Αλλαγή, καθηγητής Χρήστος Ζερεφός -σε πείσμα των δυσοίωνων προβλέψεων- δηλώνει αισιόδοξος. Και αυτό γιατί «μέχρι σήμερα έχουν δεσμευτεί περισσότερες από 100 χώρες ότι θα ακολουθήσουν τη συμμαχία» οπως λέει.

Θεωρείτε οτι το λόμπινγκ απο τις πολυεθνικές επιχειρήσεις, όπως οι κολοσσοί του χάλυβα, του φυσικού αερίου και της αεροναυπηγικής εμποδίζουν /ευθύνονται για την αδράνεια και τις καθυστερήσεις στην προώθηση της παγκόσμιας πράσινης ατζέντας, τον ρωτάμε. «Νομίζω ότι οι αντιστάσεις έχουν αρχίσει να κάμπτονται. Όταν θα αντιληφθούν ότι τα κέρδη τους δε θα μειωθούν. Έχουμε δρόμο όμως ακόμη για αυτό»

Την ημέρα που μιλήσαμε η διστακτική Σαουδική Αραβία ανακοίνωνε τη συμμετοχή της. Η Κίνα και η Ινδία όχι, παρ'ολα αυτά ο κος Ζερεφός εκτιμά οτι «δεν θα οδηγηθούμε σε αποτυχία» στην κρίσιμη Σύνοδο της Γλασκώβης.

Τα ανησυχητικά φαινόμενα βέβαια παραμένουν και η δράση κρίνεται επιτακτική. «Η αποσταθεροποίηση του κλίματος οδηγεί σε αύξηση των ακραίων καιρικών
φαινομένων μεταξύ των οποίων ξηρασία, που μαζί με τους καύσωνες ευνοούν τις
δασικές πυρκαγιές. Οι οικολογικοί πρόσφυγες έχουν αρχίσει να μετακινούνται εδώ και 4 δεκαετίες» λέει χαρακτηριστικά. Κλείνει όμως με μία νότα αισιοδοξίας.
«Αυτά πάμε να αποφύγουμε. Το μόνο που υπάρχει μπροστά είναι το καλό σενάριο, η συμμαχία των Παρισίων και το Green Deal!»

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.