Τσε Γκεβάρα: Όταν ανέφερε την Κύπρο στον ΟΗΕ και έκλεινε την ομιλία με τη φράση «Πατρίδα ή θάνατος»

Ο βίος και η πολιτεία του Τσε Γκεβάρα, αδιαμφισβήτητα είναι γνωστά σε όλο τον πλανήτη. Ο Αργεντινός που ταυτίστηκε με την επανάσταση στην Κούβα και την εγκαθίδρυση του καθεστώτος του Φιντέλ Κάστρο, υπήρξε για αρκετά χρόνια μέλος της κομμουνιστικής κυβέρνησης και σαν τέτοιο το 1964 βρέθηκε στη Νέα Υόρκη, παρά το τεταμένο κλίμα ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη χώρα που εκπροσωπούσε, έτσι ώστε να παραστεί στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Ήταν 11 Δεκεμβρίου, πριν από 57 χρόνια, όταν στο βήμα στο κτήριο των Ηνωμένων Εθνών ανέβηκε ο Ερνέστο «Τσε» Γκεβάρα, ως υπουργός Βιομηχανίας της Κούβας, για να εξαπολύσει έναν πύρινο λόγο κατά των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ. Κατά της αποικιοκρατίας, της νεοαποικιοκρατίας και του ιμπεριλιασμού.

Μέσα σε αυτήν την ομιλία, χώρεσε και η Κύπρος η οποία βίωνε και τότε εξαιρετικά δύσκολες καταστάσεις. Η κρίση του 1963-64, με τις αρκετές ταραχές, έφερε για πρώτη φορά την εγκαθίδρυση ειρηνευτικής δύναμης στο νησί, ενώ εκπονήθηκε το σχέδιο Άτσεσον. Για πρώτη φορά εφαρμόστηκαν πρακτικές φυσικού διαχωρισμού Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, ενώ μετά την αεροπορική επιδρομή των Τούρκων τον Αύγουστο του 1964 το πρόβλημα διεθνοποιήθηκε και οδηγήθηκε στον ΟΗΕ. Αυτό, ωστόσο, σηματοδότησε και την πρώτη ευρείας κλίμας εμπλοκή των ΗΠΑ στο Κυπριακό, κι εκεί ήταν επί της ουσίας που εστίασε ο Τσε Γκεβάρα στην αναφορά του στην Κύπρο.

Θα πρέπει, ωστόσο, να σημειώσουμε πως στο παρελθόν είχαν υπάρξει δημοσιεύματα στην Κύπρο που ανέφεραν «θαυμασμό του Φιντέλ Κάστρο προς τον Γεώργιο Γρίβα». Τους δυο χώριζε ιδεολογική άβυσσος, ωστόσο, σύμφωνα με την εφημερίδα «Πολίτης» από το 1959 ο ηγέτης της Κούβας είχε τηλεγραφήσει στον Γρίβα εκφράζοντάς του τον θαυμασμό για τον αγώνα των Κυπρίων Μαχητών της ΕΟΚΑ! Αυτός ο θαυμασμός, αποδιδόταν από τον Τύπο της εποχής στη μάχη των Κυπρίων για Ελευθερία, την οποία σε κάθε περίπτωση επικροτούσε η Κούβα του Κάστρο.

Συνεπώς, η συνολική κατάσταση στην Κύπρο φαίνεται να μην ήταν ιδιαίτερα άγνωστη στο καθεστώς της Κούβας, το οποίο ήταν σε ανοικτή γραμμή με Σοβιετική Ένωση και Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, που επίσης είχαν στρέψει τα βλέμματά τους – για διαφορετικούς λόγους – στη Μεγαλόνησο. Το 1965, άλλωστε, υπήρξε προμήθεια στρατιωτικού υλικού από τη Σοβιετική Ένωση για τη Λευκωσία, γεγονός που έφερε ρήξη στις σχέσεις με τις ΗΠΑ.

Επιστρέφοντας, ωστόσο, στον Δεκέμβριο του 1964 και στην ομιλία του Τσε Γκεβάρα στον ΟΗΕ, παρατηρεί κανείς πως έγινε μέσα σε έντονο κλίμα. Έξω από το κτήριο των Ηνωμένων Εθνών είχαν διοργανωθεί διαμαρτυρίες από Κουβανούς που είχαν διαφύγει από τη χώρα και ζούσαν στις ΗΠΑ ως αντιφρονούντες, έχοντας φυσικά και την υποστήριξη των Αμερικανών που έβλεπαν ως μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να «εκθέσουν» το καθεστώς του Κάστρο με τις συγκεκριμένες ενέργειες.

Ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, λοιπόν, εμφανίστηκε στον ΟΗΕ με τη στρατιωτική του στολή, και ανέβηκε στο βήμα με αποφασιστικότητα και διαγραφόμενη την ένταση στο πρόσωπό του. Η ομιλία του ήταν ένα μανιφέστο υπεράσπισης των λαών που μάχονται για την ελευθερία τους. Από τα βέλη του δεν ξέφυγαν ΟΗΕ και ΝΑΤΟ, λέγοντας πως είτε νίπτουν τας χείρας τους, είτε συμμετέχουν σε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, ενώ κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι έχουν «επεμβατική εξωτερική πολιτική».

Ο Τσε υπογράμμισε πως υπήρχε τεράστια ανάγκη να υποστηριχθούν οι λαοί στην Καμπότζη, το Λάος, το Βιετνάμ, το Κογκό, τη Λατινική Αμερική αλλά και την Κύπρο.

Η ομιλία του Τσε Γκεβάρα στον ΟΗΕ με την αναφορά στην Κύπρο

«Η ειρηνική συνύπαρξη έχει επίσης δοκιμαστεί βάναυσα στην Κύπρο, λόγω των πιέσεων της τουρκικής κυβέρνησης και του ΝΑΤΟ, αναγκάζοντας τον λαό και την κυβέρνηση της Κύπρου να τηρήσουν μια ηρωική και σταθερή στάση υπεράσπισης της κυριαρχίας τους», ανέφερε χαρακτηριστικά.

«Σε όλα αυτά τα μέρη του κόσμου, ο ιμπεριαλισμός προσπαθεί να επιβάλει την εκδοχή του για το τι πρέπει να είναι η συνύπαρξη. Είναι οι καταπιεσμένοι λαοί σε συμμαχία με το σοσιαλιστικό στρατόπεδο που πρέπει να τους δείξουν τι είναι η αληθινή συνύπαρξη και είναι υποχρέωση των Ηνωμένων Εθνών να τους στηρίξουν», τόνισε.

Η ομιλία αυτή, του Τσε, είχε κλείσει με τον ίδιο να τονίζει «Όλα αυτά, αξιότιμοι εκπρόσωποι, αυτή η νέα βούληση μιας ολόκληρης ηπείρου, της Λατινικής Αμερικής, εκδηλώνονται με την κραυγή που διακηρύσσουν καθημερινά οι μάζες μας ως αδιάψευστη έκφραση της απόφασής τους να πολεμήσουν και να παραλύσουν το ένοπλο χέρι του εισβολέα. Είναι μια κραυγή που έχει την κατανόηση και την υποστήριξη όλων των λαών του κόσμου και ιδιαίτερα του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, με επικεφαλής τη Σοβιετική Ένωση. Αυτή η κραυγή είναι: Patria o muerte! [Πατρίδα ή θάνατος]».

Μετά την παρουσία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ο Ερνέστο «Τσε» Γκεβάρα ξεκίνησε μια διεθνή περιοδεία κατά την επισκέφθηκε Αλγερία, Κίνα, Γκάνα, Γουινέα, Μάλι, Κονγκό, Τανζανία ενώ βρέθηκε σε Παρίσι, Ιρλανδία και Πράγα. Στις 24 Φεβρουαρίου 1965 πήρε μέρος στο δεύτερο Οικονομικό Σεμινάριο Αφροασιατικής Αλληλευγγύης κι αυτή ήταν η τελευταία του δημόσια παρουσία στο διεθνές προσκήνιο. Τον Μάρτιο του 1965 επέστρεψε στην Κούβα και στη συνέχεια χάθηκαν τα ιχνη του για μήνες. Τον Οκτώβριο ο Φιντέλ Κάστρο διάβασε σε δημόσια συγκέντρωση φερόμενη ιδιόχειρη επιστολή του Τσε Γκεβάρα, με την οποία παραιτήθηκε από όλα τα αξιώματα. Ακολούθησε η παρουσία του στο Κονγκό και τέλος στη Βολιβία, όπου οργάνωσε νέο επαναστατικό κίνημα αλλά και πέθανε, μετά από τραυματισμό, σύλληψη και εν τέλει δολοφονία στις 9 Οκτωβρίου 1967...

* Με πληροφορίες από Wikipedia, marxists.org, Μηχανή του Χρόνου

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.