Τύμπανα πολέμου στην Ουκρανία: Στη Γενεύη η τελευταία ελπίδα για να αποτραπεί η γενικευμένη σύρραξη
Η Ουκρανία ήταν το βασικό θέμα της σχεδόν δίωρης συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, ένα χρόνο μετά την ορκωμοσία του στο Λευκό Οίκο. Παρά τις εβδομάδες παρασκηνιακής διπλωματίας, η Ουάσιγκτον είπε θεωρεί πλέον βέβαιο οτι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ετοιμάζεται να διατάξει εισβολή στην Ουκρανία.
Σε μία ύστατη προσπάθεια να πέσουν οι τόνοι, ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν συναντάται σήμερα (21/1) στη Γενεύη, με τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ. Λίγο πριν τις κρίσιμες συνομιλίες ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας προειδοποίησε τη Μόσχα για σοβαρές συνέπειες εάν οι δυνάμεις της περάσουν τα σύνορα.
Με φόντο τις καταιγιστικές εξελίξεις των τελευταίων ημερών όλα τα βλέμματα στρέφονται σήμερα στην ελβετική πόλη για το κρίσιμο τετ-α-τετ των υπουργών Εξωτερικών. Καμία σύνοδος κορυφής υψηλού επιπέδου ωστόσο δεν μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα που έχουν όλοι αυτή τη στιγμή στο μυαλό τους: Τι θέλει πραγματικά ο Πούτιν;
Ρωσικό σχέδιο πραξιοπήματος στην Ουκρανία
Στο τελευταίο επεισόδιο της κρίσης, οι ΗΠΑ ισχυρίζονται ότι οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες στρατολογούν νυν και πρώην αξιωματούχους της ουκρανικής κυβέρνησης για να καταλάβουν την κυβέρνηση στο Κίεβο και να συνεργαστούν με μια ρωσική δύναμη κατοχής.
Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε την Πέμπτη κυρώσεις σε δύο Ουκρανούς βουλευτές και δύο πρώην αξιωματούχους που συμμετείχαν όπως είπε στην συνωμοσία. Στόχος της μεταξύ άλλων η απαξίωση της σημερινής κυβέρνησης του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
«Η Ρωσία ζήτησε από τις υπηρεσίες πληροφοριών της να στρατολογήσουν νυν και πρώην κυβερνητικούς αξιωματούχους της Ουκρανίας για να προετοιμαστούν να αναλάβουν την κυβέρνηση της Ουκρανίας και να ελέγξουν την κρίσιμη υποδομή της Ουκρανίας με μια ρωσική δύναμη κατοχής», ανέφερε η δήλωση του υπουργείου Οικονομικών που συνοδεύει τις κυρώσεις.
Οι ισχυρισμοί υποδηλώνουν ότι οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες φοβούνται ότι η Ρωσία προετοιμάζει μια εισβολή πλήρους κλίμακας και όχι τη «μικρή εισβολή» που ο Τζο Μπάιντεν ανέφερε ως πιθανότητα, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις στο Κίεβο. Ο Ζελένσκι σχολίασε στο twitter: «Θέλουμε να υπενθυμίσουμε στις μεγάλες δυνάμεις ότι δεν υπάρχουν μικρές εισβολές και μικρά έθνη. Όπως δεν υπάρχουν μικρά θύματα και μικρή θλίψη από την απώλεια αγαπημένων προσώπων».
Σε απόσταση αναπνοής τα ρωσικά στρατεύματα
Ρωσικά στρατεύματα και στρατιωτικά οχήματα βρίσκονται πλέον σε απόσταση μόλις δέκα μιλίων από τα σύνορα της Ουκρανίας, γεγονός που σημαίνει οτι ο Βλαντιμίρ Πούτιν ενδέχεται να ξεκινήσει στρατιωτική επίθεση σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Τοπικά μέσα ενημέρωσης έδειξαν ότι ρωσικά στρατεύματα έφτασαν στην πόλη Yelsk στη Λευκορωσία και σε άλλα σημεία κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία στο πλαίσιο κοινών στρατιωτικών ασκήσεων που πρόκειται να ξεκινήσουν τον επόμενο μήνα. Οι ρωσικές δυνάμεις εκεί περιλαμβάνουν πυραυλικό πυροβολικό, αντιαεροπορικά συστήματα και πιθανώς επίλεκτες μονάδες όπως το speznaz.
Ο Μπάιντεν προκάλεσε συναγερμό με την…μάλλον ειλικρινή του δήλωση ότι εάν η Ρωσία εισέβαλε μόνο σε ένα μικρό τμήμα της Ουκρανίας, η συμμαχία του ΝΑΤΟ θα διχαζόταν ως προς το πώς να απαντήσει. Ο Λευκός Οίκος έσπευσε να ανασκευάσει, μιλώντας για ενότητα στους Κόλπους της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
Οι ΗΠΑ έχουν απειλήσει με άνευ προηγουμένου κυρώσεις κατά της Ρωσίας εάν προχωρήσει σε εισβολή, αν και υπάρχουν διαφωνίες με τους Ευρωπαίους συμμάχους, όπως επίσης παραδέχτηκε ο Μπάιντεν, σχετικά με το πόσο εκτεταμένα θα πρέπει να είναι τα τιμωρητικά μέτρα. Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αντιστάθηκαν στην πρόταση ότι η Ρωσία πρέπει να αποκοπεί από το διεθνές σύστημα ηλεκτρονικών πληρωμών Swift.
Θα επιτεθεί ο Πούτιν στην Ουκρανία;
Η έναρξη ενός πολέμου αυτή τη στιγμή δεν θα ήταν δημοφιλής κίνηση στη ρωσική κοινή γνώμη. Θα ήταν επίσης δαπανηρή, προκαλώντας κυρώσεις, ενώ δυνητικά θα καταδίκαζε τον αγωγό Nord Stream 2 της Ρωσίας πριν καν αρχίσει να προμηθεύει με φυσικό αέριο την Ευρώπη.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι υπάρχουν πολλοί καλοί λόγοι για να μην εισβάλει η Ρωσία στην Ουκρανία. Όσο η Μόσχα κρατά τις δυνάμεις της τοποθετημένες γύρω από την Ουκρανία, το ενδεχόμενο ωστόσο παραμένει πάντα υπαρκτό.
Το Κρεμλίνο έχει ήδη σημειώσει μια μεγάλη νίκη απλώς και μόνο με το να κάνει τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ να δεσμευτούν σοβαρά στις απαιτήσεις του να μην επεκταθεί ή να συνεργαστεί στρατιωτικά με πρώην σοβιετικά κράτη, ιδιαίτερα την Ουκρανία και τη Γεωργία.Ορισμένοι θεωρούν ότι όλα αυτά ήταν μια κίνηση ματ της Μόσχας για να πείσει την Ουάσιγκτον να συμφωνήσει σε άλλες παραχωρήσεις.
Αλλά η συνεχιζόμενη κίνηση των δυνάμεων προς τα ουκρανικά σύνορα είναι τουλάχιστον ανησυχητική. Η αυξημένη κινητικότητα υλικού από τη Ρωσική Άπω Ανατολή προς τη Λευκορωσία, σημαίνει επίσης ότι η Ουκρανία δεν χρειάζεται να ανησυχεί μόνο για μια επίθεση από το νότο και την ανατολή, αλλά και από το βορρά.
Η ρητορική του Κρεμλίνου ότι οτιδήποτε άλλο εκτός από μια νομικά δεσμευτική γραπτή εγγύηση ότι η Ουκρανία και η Γεωργία δεν θα γίνουν ποτέ μέλη του ΝΑΤΟ είναι δυσκολεύει επίσης τη Ρωσία να υποχωρήσει τώρα, χωρίς να φανεί αδύναμη στην παγκόσμια σκηνή – τουλάχιστον με το σκεπτικό της Μόσχας. Τελικά, μόνο ένας άνθρωπος ξέρει αν η Ρωσία θα εισβάλει: ο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Πολεμικές προετοιμασίες
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έδωσε το «πράσινο φως» σε τρεις ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους -Λετονία, Εσθονία και Λιθουανία- να συγκεντρώσουν αντιαρματικούς πυραύλους και άλλα όπλα αμερικανικής κατασκευής στην Ουκρανία, σε ένα ακόμη δείγμα ότι οι δυτικοί σύμμαχοι αντιμετωπίζουν σοβαρά πλέον την απειλή μιας πολυμέτωπης εισβολής από τις ρωσικές δυνάμεις.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν θα ξεκινήσει επίσης την αποστολή αντιαρματικών πυραύλων, πυρομαχικών και άλλου στρατιωτικού εξοπλισμού αξίας 200 εκατομμυρίων δολαρίων στην Ουκρανία τις επόμενες ημέρες. Σύμφωνα με τους κανονισμούς ελέγχου των εξαγωγών, οι τρεις χώρες έπρεπε να λάβουν έγκριση από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ πριν μεταφέρουν τα όπλα τους στην Ουκρανία. Ο αξιωματούχος της διοίκησης αρνήθηκε να απαριθμήσει τα συγκεκριμένα όπλα που εγκρίθηκαν για μεταφορά.
Οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλοι σύμμαχοι συνέχισαν επίσης να προμηθεύουν όπλα στην Ουκρανία, σε μια κίνηση που στοχεύει στην αύξηση του κόστους μιας εισβολής. Παρά τις απειλές, οι ρωσικές δυνάμεις συνέχισαν να συσσωρεύονται κοντά στα ουκρανικά σύνορα.
Βαλλιστικοί πύραυλοι μικρού βεληνεκούς και τανκς έχουν απεικονιστεί να κατευθύνονται προς τα δυτικά από θέσεις στη ρωσική Άπω Ανατολή. Δορυφορικές εικόνες δείχνουν αυξανόμενους αριθμούς καταυλισμών ανδρών και εξοπλισμό στην ουκρανική συνοριακή περιοχή, ενώ τα ρωσικά και τα λευκορωσικά στρατεύματα διεξάγουν στρατιωτικές ασκήσεις, οι οποίες λένε οι ΗΠΑ είναι ασυνήθιστα μεγάλες και πραγματοποιούνται χωρίς επαρκή ειδοποίηση.
Σενάριο πυραυλικής κρίσης...α λα Κούβα
Η Ουκρανία έχει σημασία όχι μόνο για τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και για την Ευρώπη και άλλες χώρες που συμμετέχουν σε μια διεθνή τάξη βασισμένη σε κανόνες, όπου οι ισχυρές χώρες δεν επιλύουν τις διαφορές τους με μικρότερα, λιγότερο ισχυρά έθνη χρησιμοποιώντας στρατιωτική βία και στρατιωτικές απειλές.
Ο πρόεδρος Πούτιν δεν απειλεί απλώς την Ουκρανία μέσω αυτών των στρατιωτικών ελιγμών και ασκήσεων κοντά στην Ουκρανία. Τα αιτήματά του προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ για σαρωτικές εγγυήσεις ασφαλείας είναι μια προσπάθεια να ξαναγραφούν τα αποτελέσματα των επακόλουθων του Ψυχρού Πολέμου, επανασχεδιάζοντας την ευρωπαϊκή ασφάλεια υπέρ της Ρωσίας.
Η Ρωσία εξοργίστηκε με την επέκταση του ΝΑΤΟ στα τέλη της δεκαετίας του 1990, αλλά ήταν πολύ αδύναμη για να αντισταθεί. Και ο Πούτιν θέλει να γυρίσει τον χρόνο πίσω αφαιρώντας τα στρατεύματα και τον εξοπλισμό του ΝΑΤΟ από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και του πρώην Συμφώνου της Βαρσοβίας και απαγορεύοντας τα πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ από την Ευρώπη.
Έχει δηλώσει πρόθυμος να αυξήσει τις εντάσεις και να βρει μια «στρατιωτικο-τεχνική» λύση -όπως το θέτει– για να αποτρέψει τη δυτική επιθετικότητα. Φαίνεται ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να προκαλέσει μια μεγάλη κρίση ασφαλείας για να ικανοποιήσει τα αιτήματά της.
Για παράδειγμα, Ρώσοι αξιωματούχοι αρνήθηκαν να αποκλείσουν ένα σενάριο πυραυλικής κρίσης τύπου Κούβας. (Η κρίση του 1962 όταν η ΕΣΣΔ ανέπτυξε πυρηνικούς πυραύλους στην Κούβα, φέρνοντας τον κόσμο στο χείλος του πυρηνικού πολέμου.)
Υπάρχει μια σχολή σκέψης στους κύκλους της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής ότι η μεταψυχροπολεμική ιδέα των παγκόσμιων κανόνων που όλοι σεβάστηκαν, είναι μια δυτική ψευδαίσθηση που φτάνει στο τέλος της. Βλέπουν την Αμερική σε παρακμή, όπως αποδεικνύεται από την αποχώρησή της από το Αφγανιστάν, και θεωρούν την Ευρώπη διχασμένη.
Ο Πούτιν λέει ότι ο φιλελευθερισμός είναι ξεπερασμένος και ότι οι προσπάθειες της Ουάσιγκτον να προωθήσει τη δημοκρατία σε άλλες χώρες απλώς δημιουργεί χάος. Έτσι, πίσω από αυτή την κρίση, ένας μεγάλος διαγωνισμός ιδεών βρίσκεται σε εξέλιξη και θα μπορούσε να διαμορφώσει τον κόσμο για τις επόμενες δεκαετίες.
Το διπλωματικό παρασκήνιο
Οι φόβοι για μια ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχουν φουντώσει εδώ και μήνες καθώς η Ρωσία συγκεντρώνει στρατεύματα και στρατιωτικό εξοπλισμό κοντά στη γειτονική χώρα.
Για να αποφευχθεί μια τέτοια κρίση, εκπρόσωποι των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ συναντήθηκαν με Ρώσους αξιωματούχους την περασμένη εβδομάδα για συνομιλίες υψηλού επιπέδου. Στόχος τους ήταν να αποκλιμακώσουν τις εντάσεις σχετικά με την Ουκρανία και να βρουν μια πορεία προς τα εμπρός.
Ρώσοι αξιωματούχοι ωστόσο χαρακτήρισαν τις συνομιλίες αποτυχημένες και απείλησαν να σταματήσουν τον περαιτέρω διάλογο. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έχει διατυπώσει σαρωτικές απαιτήσεις ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένου ενός βασικού αιτήματος: η Ουκρανία δεν πρέπει ποτέ να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Δ
υτικοί αξιωματούχοι αρνήθηκαν να δώσουν μια τέτοια εγγύηση. Ακόμη και πριν τελειώσουν οι συνομιλίες, ένας κορυφαίος Ρώσος διαπραγματευτής είπε ότι είχαν φτάσει σε «αδιέξοδο».
Mε πληροφορίες από: BBC, Washington Post, Guardian
Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.
Διαβάστε επίσης:
Αρνιακός στο Newsbomb.gr: Η χώρα μπαίνει στην κατάψυξη - Χιόνια και στο κέντρο της Αθήνας
Μαρία Τζομπανάκη: Ο χωρισμός με τον Ντίνο Αυγούστιδη και η πρόβλεψη για τον Σασμό
Θεσσαλονίκη: Αυτά είναι τα «πιεστικά» μηνύματα που έστελνε ο διοργανωτής του πάρτι στην 24χρονη
Survivor Spoiler 22/1: Το γράμμα της Μυριέλλας στον Κατσαούνη και οι τρεις νέοι παίκτες