Ώρα μηδέν για την Oυκρανία: Πούτιν ο «τζογαδόρος» - Οι επόμενες κινήσεις και οι λεπτές ισορροπίες

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έχει κλιμακώσει την ένταση με την Ουκρανία τους τελευταίους μήνες, τοποθετώντας μια τεράστια και άνευ προηγουμένου ρωσική στρατιωτική δύναμη στα σύνορά της, ενώ παράλληλα ξεκίνησε μια συντονισμένη «καταναγκαστική» διπλωματική προσπάθεια σκιαγραφώντας νέες κόκκινες γραμμές για το ΝΑΤΟ.

Ενώ τα επόμενα βήματά του είναι αβέβαια, ορισμένοι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι τελικά δεν θα επιτεθεί στην Ουκρανία. Ωστόσο, δεν είναι καθόλου σαφές εάν μπορεί να το κάνει αυτό χωρίς να χάσει το γόητρό του εάν, όπως φαίνεται πιθανό, το ΝΑΤΟ και η Ουκρανία αποδεχτούν ελάχιστα από τα αιτήματά του. Αυτό θα μετρήσει πολύ στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του από εδώ και στο εξής.

Τι κέρδισε ο Πούτιν απο την κρίση

Μέχρι στιγμής, ο Πούτιν έχει εξασφαλίσει αρκετές νίκες από την τρέχουσα κρίση. Έχει προσελκύσει την προσοχή της κυβέρνησης Μπάιντεν και της Δύσης γενικότερα. Ο Μπάιντεν τον επιβράβευσε με μια κλήση κορυφής στο τέλος Δεκεμβρίου, ενώ υπήρξαν και συναντήσεις υψηλού επιπέδου μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών Μπλίνκεν και Λαβρόφ και των αναπληρωτών τους.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε εδώ ότι άτομα όπως ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, είχαν νωρίτερα πείσει τον Μπάιντεν να στραφεί στην Ασία και να επικεντρωθεί στα τρία C: Covid, Κλίμα και Κίνα. Αντίθετα, φέτος επικεντρώθηκε στη Ρωσία. Ο Πούτιν έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν είναι απλώς μια υποσημείωση στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, αλλά παραμένει το πρώτο κεφάλαιο και ίσως ένα ολόκληρο βιβλίο που θα γραφτεί αργότερα φέτος.

Ο Πούτιν έχει ενισχύσει την εικόνα του ως ο τύπος που κάνει τα σουτ και ο παίκτης πόκερ με τα δυνατά χαρτιά. Περισσότερο από ποτέ, θεωρείται ως ένας ηγέτης που όλοι πρέπει να αντιμετωπίσουν εάν θέλουν λύσεις στα γεωπολιτικά προβλήματα που συνήθως δημιουργεί ο ίδιος.

Έχει επίσης αναγκάσει το ΝΑΤΟ να επικεντρωθεί στις προκλήσεις ασφαλείας στην Ευρώπη. Θέτοντας εξωφρενικές κόκκινες γραμμές όσον αφορά τη μη ανάπτυξη του ΝΑΤΟ σε μέλη που εντάχθηκαν μετά το 1997, έχει κάνει τους ανθρώπους να αμφισβητούν την περαιτέρω διεύρυνση, ιδιαίτερα στην Ουκρανία.

Δημιουργώντας μια κρίση στην Ανατολική Ευρώπη, ο Πούτιν κατάφερε να αποκαλύψει την αδυναμία και τις διαιρέσεις της Δύσης, τόσο εντός της ΕΕ όσο και σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της Ευρώπης με τις ΗΠΑ. Σημειώστε την αστεία ιδέα του Eμανουέλ Μακρόν ότι η Ευρώπη μπορεί να αποφασίσει για τις ρυθμίσεις ασφαλείας της. Πώς ελπίζει ο Γάλλος Πρόεδρος να υπερασπιστεί η Ευρώπη τον εαυτό της ενάντια στη συντριπτική συμβατική στρατιωτική υπεροχή της Μόσχας χωρίς αμερικανικά στρατεύματα;

Ο ρόλος της Γερμανίας έχει επίσης τεθεί υπό αμφισβήτηση από τις δοκιμασίες για το Nord Stream 2 μαζί με τα απίστευτα διπλά μέτρα και σταθμά του Βερολίνου να μην παρέχει αμυντικά όπλα στην Ουκρανία και να εμποδίζει άλλους να το κάνουν.

Εν τω μεταξύ, οι τιμές της ενέργειας αυξήθηκαν λόγω της τρέχουσας γεωπολιτικής κρίσης, συμβάλλοντας στη βελτίωση της οικονομίας της Ρωσίας. Τούτου λεχθέντος, αυτό θα μπορούσε να είχε επιτευχθεί χωρίς μια στρατιωτική κλιμάκωση και απλώς με τον περιορισμό του ενεργειακού εφοδιασμού στην Ευρώπη, κάτι που φαίνεται επίσης να έχει γίνει σύμφωνα με τον επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, (IEA) Φατίχ Μπιρόλ.

Η κρίση επέτρεψε στον Πούτιν να αναδείξει τη σημαντική στρατιωτική ικανότητα της Ρωσίας στον κόσμο και να επιδείξει την προθυμία του να τη χρησιμοποιήσει για την υποστήριξη της «καταναγκαστικής» διπλωματίας.

Η συσσώρευση στρατού κατά μήκος των συνόρων με την Ουκρανία έχει χρησιμεύσει ως βιτρίνα για την τεράστια αναβάθμιση που επιτεύχθηκε χάρη στις επενδύσεις που έγιναν στον ρωσικό στρατό την τελευταία δεκαετία. Ωστόσο, αυτό το εντυπωσιακό όραμα στρατιωτικής ισχύος δεν έχει ακόμη περάσει την απόλυτη δοκιμασία αποτελεσματικότητας στη δράση και μπορεί να είναι ακόμα ένα «χωριό Ποτέμκιν»

Ο «τσάρος»ειναι εγκλωβισμένος

Όλα αυτά είναι ξεκάθαρες νίκες για τον Πούτιν, ακόμα κι αν επιλέξει να μην προχωρήσει περαιτέρω. Τι γίνεται όμως αν επιλέξει να προχωρήσει;

Εάν ο Ρώσος ηγέτης δεν προχωρήσει σε κάποιας μορφής στρατιωτική δράση τις επόμενες εβδομάδες, πολλοί θα μιλήσουν για μπλόφα. Οι επικριτές αναπόφευκτα θα πουν ότι, ενώ ήταν σε θέση να μετακινήσει χιλιάδες στρατεύματα μέχρι τα σύνορα και να απειλήσει, δεν είχε την ικανότητα να πατήσει τη σκανδάλη. Είχε την ευκαιρία να καταλάβει την Ουκρανία και δεν προχώρησε, θα πουν. Ως αποτέλεσμα, οποιαδήποτε μελλοντική απόπειρα απειλής μεγάλης κλιμάκωσης μπορεί να μην ληφθεί σοβαρά υπόψη.

Υποχωρώντας από μια στρατιωτική κλιμάκωση, ο Πούτιν θα κινδύνευε να κατηγορηθεί ότι δεν κατάφερε να εξασφαλίσει σοβαρές παραχωρήσεις από την Ουκρανία ή από το ΝΑΤΟ. Θα τον έβλεπαν ως έναν άνθρωπο που μιλάει πολύ και απειλεί αλλά, όταν αντιμετωπίζει μια σκληρή απάντηση από την άλλη πλευρά, τελικά υποχωρεί.

Ενώ αποκάλυψε τις διαιρέσεις στη Δύση, η καταναγκαστική διπλωματία του Πούτιν τον έδειξε επίσης ως την κύρια απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Ακόμη και στη Γερμανία και τη Γαλλία, η κοινή γνώμη στρέφεται εναντίον του. Η Δύση ενώνεται γύρω από την ιδέα ότι ο Πούτιν είναι πρόβλημα και πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Αυτή η κρίση και οι πιέσεις που ασκούνται στις αγορές ενέργειας στην Ευρώπη θα ενισχύσουν την άποψη ότι η Ρωσία είναι ένας αναξιόπιστος προμηθευτής ενέργειας. Ανεξάρτητα από τη συνεχιζόμενη συζήτηση για τον αγωγό Nord Stream 2, αυτό θα επιταχύνει τη διαφοροποίηση της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια και το ρωσικό εμπόριο γενικότερα, αποδυναμώνοντας τη ρωσική οικονομία και αυξάνοντας την εξάρτησή της από την Κίνα.

Αυτό μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα ελκυστικό για τον Πούτιν, καθώς η Ρωσία αντιμετωπίζει μια τεράστια μακροπρόθεσμη απειλή για την ασφάλεια από την Κίνα στην Άπω Ανατολή της. Το κρίσιμο είναι ότι η Ουκρανία δεν λύγισε υπό την πίεση του Κρεμλίνου.

Η Ρωσία σε φαύλο κύκλο

Αντίθετα, η συσσώρευση στρατού απο τον Πούτιν και η απειλή μιας εισβολής πλήρους κλίμακας έχουν εδραιώσει την αντίθεση στη Ρωσία στη χώρα. Οι Ουκρανοί έχουν συγκεντρωθεί σε μεγάλους αριθμούς για να ενταχθούν σε μονάδες αυτοάμυνας, ενώ η Δύση υπερασπίστηκε ξεκάθαρα την ουκρανική κυριαρχία και το δικαίωμα της χώρας στην αυτοδιάθεση.

Η Ουκρανία επανεξοπλίζεται επί του παρόντος με ταχείς ρυθμούς, παρά το γεγονός ότι αυτό είναι ένα από τα κύρια προβλήματα της Ρωσίας. Η Ουκρανία είναι πλέον σε θέση να υπερασπιστεί τον εαυτό της από την αρχή της κρίσης μόλις πριν από λίγους μήνες.

Η στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ έχει αυξηθεί, ενώ η Βρετανία, τα κράτη της Βαλτικής, η Πολωνία, ο Καναδάς, οι Τσέχοι και οι Ολλανδοί έχουν εντείνει τη στρατιωτική υποστήριξη ή έχουν υποσχεθεί να το κάνουν. Ως αποτέλεσμα, το κόστος οποιασδήποτε ρωσικής στρατιωτικής νίκης στην Ουκρανία είναι πλέον πιθανό να είναι σημαντικά υψηλότερο.

Ο Πούτιν πληρώνει ήδη ένα τίμημα για την τρέχουσα αντιπαράθεση, η οποία βλάπτει περαιτέρω την εικόνα της Ρωσίας ως επενδυτικού προορισμού. Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι και οι κίνδυνοι κυρώσεων έχουν αυξηθεί. Λιγότεροι ξένοι επενδυτές θα θέλουν να επενδύσουν στη Ρωσία και όσοι βρίσκονται ήδη εκεί θα μειώσουν την έκθεση.

Αυτό σημαίνει υψηλότερο κόστος κεφαλαίου και χαμηλότερη ανάπτυξη. Σημαίνει επίσης χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο για τους Ρώσους και μεγαλύτερο κίνδυνο κοινωνικής αναταραχής, τύπου Καζακστάν. Ο Πούτιν πιθανότατα θα απαντήσει με περισσότερη καταστολή. Η Ρωσία κινδυνεύει να παγιδευτεί σε έναν φαύλο κύκλο λιγότερων ξένων επενδύσεων, χαμηλότερης ανάπτυξης και πτώσης του βιοτικού επιπέδου.

Δεδομένων των πολυάριθμων αρνητικών αποτελεσμάτων που αντιμετωπίζει επί του παρόντος ο Πούτιν, κινδυνεύει να βγει από την τρέχουσα κρίση ως καθαρός χαμένος εκτός και αν προχωρήσει περαιτέρω, καταλήγει ο Τίμοθι Ας. Το βλέπει με τον ίδιο τρόπο; Αν ναι, θα κλιμακωθεί η κρίση από εδώ και πέρα; Σε αυτό το σημείο, μπορεί να αισθάνεται ότι δεν έχει πολλές επιλογές.

Πηγή: Αtlantic Council

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.

Διαβάστε επίσης:

Μαρουσάκης στο Newsbomb.gr για κακοκαιρία Ελπίδα: Θα παγώσει όλη η Αθήνα – Έρχεται 24ωρη χιονόπτωση

Survivor Spoiler: «Η Μυριέλλα μας έχει τρελάνει», «η Ασημίνα να ηρεμήσει» και μια ποινή που έρχεται

Κακοκαιρία Ελπίδα: Πού περιμένουμε το περισσότερο χιόνι στην Αττική – Πόσο θα ρίξει στο Σύνταγμα

Στο μικροσκόπιο της εφορίας ο Αλέξης Βλαβιανός και ο Γιάννης Μωράκης