Κρίση στην Ουκρανία: Τα διφορούμενα μηνύματα που στέλνει η Ρωσία και η απειλή κυβερνοπολέμου

Η Ρωσία ανακοίνωσε ότι οι στρατιωτικές ασκήσεις στην προσαρτημένη από τη Μόσχα Κριμαία τελείωσαν και οι στρατιώτες επιστρέφουν στις βάσεις τους, μια ημέρα αφότου ανακοίνωσε την πρώτη αποχώρηση στρατευμάτων από τα σύνορα της Ουκρανίας. Η ρωσική κρατική τηλεόραση δείχνει εικόνες στρατιωτικών μονάδων που διασχίζουν μια γέφυρα για να επιστρέψουν στην ηπειρωτική χώρα, οπως μετέδωσε το Γαλλικό Πρακτορείο (AFP).

Xθες (15/2) ρωσικές στρατιωτικές μονάδες άρχισαν να επιστρέφουν στις βάσεις τους μετά από ασκήσεις κοντά στην Ουκρανία, την ώρα που η Μόσχα χλεύασε τις επαναλαμβανόμενες προειδοποιήσεις της Δύσης για μια επικείμενη εισβολή. Το ΝΑΤΟ πάντως είπε ότι δεν έχει δει ακόμη σημάδια αποκλιμάκωσης στο έδαφος.

Η Ρωσία δεν είπε πόσες μονάδες αποσύρθηκαν και πόσο μακριά, μετά τη συσσώρευση περίπου 130.000 ρωσικών στρατευμάτων στα βόρεια, ανατολικά και νότια της Ουκρανίας που έχει προκαλέσει μια από τις χειρότερες κρίσεις στις σχέσεις με τη Δύση από την εποχή του Ψυχρού Πόλεμος.

Η ρωσική τηλεόραση μετέδωσε νυχτερινά πλάνα από ένα τρένο που μετέφερε τανκς να διασχίζει τη γέφυρα που περνά από τα στενά Κερτς, την οποία κατασκεύασε η Μόσχα για να ενώσει την Κριμαία με το ρωσικό έδαφος.

Το διάγγελμα Μπάιντεν

Η Δύση ωστόσο παραμένει δύσπιστη, οπως επίσης και το Κίεβο και τηρούν στάση αναμονής. Ο Τζο Μπάιντεν είπε ότι 150.000 Ρώσοι στρατιώτες παραμένουν σε «απειλητική θέση» γύρω από την Ουκρανία, παρά τους ρωσικούς ισχυρισμούς για αποχώρηση, και προειδοποίησε ότι μια εισβολή «παραμένει σαφώς πιθανή».

Σε τηλεοπτική ομιλία από τον Λευκό Οίκο το απόγευμα της Τρίτης (15/2) , ο Αμερικανός πρόεδρος συνδύασε την προσφορά του για συνέχιση των συνομιλιών με την προειδοποίηση για σοβαρές επιπτώσεις εάν η Ρωσία πραγματοποιήσει επίθεση. Οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες εκτιμούσαν ότι η εισβολή θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί ακόμη και σήμερα (16/2).

«Το σενάριο [αποχώρησης των ρωσικών δυνάμεων] θα ήταν καλό, αλλά δεν το έχουμε επαληθεύσει ακόμη. Δεν έχουμε επαληθεύσει ακόμη ότι οι ρωσικές στρατιωτικές μονάδες επιστρέφουν στις βάσεις τους», είπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ. «Πράγματι, οι αναλυτές μας δείχνουν ότι παραμένουν σε πολύ απειλητική θέση».

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ προειδοποίησε επίσης ότι η αμερικανική οικονομία θα μπορούσε να υποφέρει από τη διακοπή του ενεργειακού εφοδιασμού και τις απότομες αυξήσεις τιμών στην περίπτωση που επιβληθούν κυρώσεις στη Ρωσία ως απάντηση σε οποιαδήποτε εισβολή στην Ουκρανία.

«Ο αμερικανικός λαός κατανοεί ότι η υπεράσπιση της δημοκρατίας και της ελευθερίας δεν είναι ποτέ χωρίς κόστος», είπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ. «Δεν θα προσποιηθώ ότι αυτό θα είναι ανώδυνο». Είπε ότι η διοίκηση επεξεργάζεται σχέδια έκτακτης ανάγκης με παραγωγούς ενέργειας για να αποτρέψει πιθανά προβλήματα εφοδιασμού.

Ο Μπάιντεν προειδοποίησε για μία ακόμη φορά ότι ο προτεινόμενος ρωσικός αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream 2 προς την Ευρώπη «δεν θα υλοποιηθεί» εάν η Ρωσία εισβάλλει στην Ουκρανία. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ απευθύνθηκε επίσης στο ρωσικό λαό: «Δεν είστε εχθρός μας και δεν πιστεύω ότι θέλετε έναν αιματηρό, καταστροφικό πόλεμο κατά της Ουκρανίας».

Στην ομιλία του, ο Μπάιντεν είπε ότι «θα συσπειρώσει τον κόσμο» για να αντιταχθεί στη ρωσική στρατιωτική δράση, αλλά κατέστησε σαφές ότι η απάντηση θα είναι κυρίως οικονομική, λέγοντας: «Δεν θα στείλω Αμερικανούς στρατιώτες να πολεμήσουν στην Ουκρανία».

«Δεν επιδιώκουμε άμεση αντιπαράθεση με τη Ρωσία, αν και ήμουν ξεκάθαρος ότι εάν η Ρωσία στοχεύσει Αμερικανούς και Ουκρανία, θα απαντήσουμε σθεναρά», είπε ο Μπάιντεν. «Εάν η Ρωσία επιτεθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες ή τους συμμάχους μας με ασύμμετρα μέσα, όπως αποτρεπτικές επιθέσεις στον κυβερνοχώρο κατά των εταιρειών μας ή των κρίσιμων υποδομών μας, είμαστε έτοιμοι να απαντήσουμε» τόνισε/

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν θέσει στο τραπέζι συγκεκριμένες ιδέες για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος ασφαλείας στην Ευρώπη. Προτείνουμε νέα μέτρα ελέγχου των όπλων, νέα μέτρα διαφάνειας, νέα μέτρα στρατηγικής σταθερότητας», είπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ. «Είμαστε πρόθυμοι να κάνουμε πρακτικά βήματα που μπορούν να προωθήσουν την κοινή μας ασφάλεια. Ωστόσο, δεν θα θυσιάσουμε βασικές αρχές. Τα έθνη έχουν δικαίωμα στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα».

Ουκρανία: «Θα πιστέψουμε όταν δούμε»

Η απόσυρση ανακοινώθηκε για πρώτη φορά το πρωί της Τρίτης από τον εκπρόσωπο του υπουργείου Άμυνας, Ιγκόρ Κονασένκοφ, ο οποίος περιέγραψε τις συνεχιζόμενες ασκήσεις στις οποίες συμμετείχαν δυνάμεις από «όλες τις στρατιωτικές περιοχές, τους στόλους και τις αερομεταφερόμενες δυνάμεις».

Το υπουργείο Άμυνας έδωσε στη δημοσιότητα βίντεο που προφανώς γυρίστηκε στην Κριμαία με ρωσικά τανκς και άλλο βαρύ οπλισμό από δύο ταξιαρχίες που φορτώθηκαν σε σιδηροδρομικά βαγόνια. Ο ρωσικός στρατός έδωσε ελάχιστες πληροφορίες σχετικά με το ποιες δυνάμεις θα αποσυρθούν και τον τελικό τους προορισμό.

Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ εξέφρασε συγκρατημένη αισιοδοξία. «Πιστεύουμε ότι υπάρχει κάποιο έδαφος για συγκρατημένη αισιοδοξία με βάση τα σήματα και τα σημάδια που έρχονται από τη Μόσχα, ότι είναι έτοιμοι να συμμετάσχουν σε μια διπλωματική προσπάθεια και είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε να συμμετέχουμε σε διπλωματική προσπάθεια» είπε.

Ουκρανοί αξιωματούχοι πάντως είπαν ότι δεν θα δεχτούν μόνο τα λόγια της Μόσχας για την απόσυρση. «Γίνονται συνεχώς πολλές δηλώσεις από τη [Ρωσία], επομένως έχουμε έναν κανόνα: θα το πιστέψουμε όταν το δούμε», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Ντμίτρο Κουλέμπα, «Αν δούμε την απόσυρση, τότε θα πιστέψουμε στην αποκλιμάκωση».

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, κατηγόρησε τη Δύση ότι κατασκευάζει «μανιώδη πληροφοριακή τρέλα». «Πάντα λέγαμε ότι τα στρατεύματα θα επιστρέψουν στις βάσεις τους αφού τελειώσουν οι ασκήσεις. Αυτό συμβαίνει και αυτή τη φορά», είπε.

Η απειλή των κυβερνοεπιθέσεων

Την Τρίτη, η Ουκρανία είπε ότι οι ιστότοποι του Υπουργείου Άμυνας και δύο τραπεζών δέχθηκαν κυβερνοεπίθεση. Η αιτία δεν είναι ξεκάθαρη, αλλά η Ουκρανία έχει υποστεί επιθέσεις μεγάλης κλίμακας στο παρελθόν στην ηλεκτρονική της υποδομή και έχει στρέψει το δάχτυλο στη Ρωσία.

Από καιρό υπάρχει ανησυχία ότι, αντί για μια πλήρους κλίμακας εισβολή, η Ρωσία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει λιγότερο προφανή μέσα για να αποσταθεροποιήσει την Ουκρανία, για παράδειγμα μέσω κυβερνοεπιθέσεων σε υποδομές ζωτικής σημασίας. Ο πρόεδρος Μπάιντεν δήλωσε ότι οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να απαντήσουν σε οποιαδήποτε τέτοια κίνηση.

Οι ιστότοποι του ουκρανικού υπουργείου Άμυνας και των μεγαλύτερων εμπορικών τραπεζών της χώρας, PrivatBank και Oschadbank έκλεισαν μετά από κυβερνοεπίθεση. Η Washington Post επικαλούμενη ηγές πληροφοριών έγραψε οτι η επίθεση ήταν πιθανότατα έργο Ρώσων χάκερ,ο Λευκός Οίκος ωστόσο δεν σχολίασε.

Η υπηρεσία ασφάλειας δεδομένων της Ουκρανίας δήλωσε αργότερα ότι οι εργασίες στις δύο τράπεζες ξανάρχισαν το απόγευμα της Τρίτης και ότι το εθνικό της σύστημα κυβερνοασφάλειας «λάμβανε όλα τα απαραίτητα μέτρα για να εντοπίσει και να αντισταθεί στην κυβερνοεπίθεση».

Ο Ουκρανός οικονομολόγος και σύμβουλος του υπουργού Ενέργειας, Πάβλο Κούχτα είπε ότι είναι πιθανό οι χάκερ να προετοιμάζονται να στοχοποιήσουν το «ευάλωτο» δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. «Ο στόχος είναι πολύ απλός: να σπείρουν τον πανικό, να δείξουν τι είναι ικανοί, να δοκιμάσουν τα συστήματα και να δουν αν είναι ευάλωτα», έγραψαν οι New York Times.

Διπλωματικός πυρετός

Το διάγγελμα Μπάιντεν ήρθε λίγες ώρες αφότου ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είπε ότι οι ανησυχίες της Μόσχας για την ασφάλεια πρέπει να αντιμετωπιστούν και να ληφθούν σοβαρά υπόψη. Ο Πούτιν αρνείται σταθερά οτι η Μόσχα σχεδιάζει εισβολή και είπε ότι η Ρωσία δε θέλει άλλο πόλεμο στην Ευρώπη. Ωστόσο, η ένταση αυξάνεται διαρκώς από τον περασμένο Νοέμβριο.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν είπε στον Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ σε μια κλήση ότι οι ΗΠΑ πρέπει να δουν «επαληθεύσιμη, αξιόπιστη, ουσιαστική αποκλιμάκωση».

Νωρίτερα, ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον έγραψε στο Twitter ότι υπήρχαν «ανάμεικτα σήματα» από τη Ρωσία, επειδή οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες έδειξαν ότι ρωσικά νοσοκομεία χτίζονται κοντά στα σύνορα, τα οποία θα μπορούσαν «μόνο να ερμηνευθούν ως προετοιμασία για εισβολή».

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν επανέλαβε την Τρίτη την πάγια δήλωσή του πως η Ρωσία δεν θέλει πόλεμο, μετά από την τετράωρη συνάντηση που είχε με τον γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς. Είπε όμως επίσης ότι το ΝΑΤΟ έχει αποτύχει μέχρι στιγμής να αντιμετωπίσει τις «βασικές» ανησυχίες της Ρωσίας για την ασφάλεια.

Ο Σολτς είπε στην κοινή συνέντευξη Τύπου ότι η συσσώρευση ρωσικών στρατευμάτων ήταν «ακατανόητη», αλλά υπάρχει ακόμα η πιθανότητα η διπλωματική οδός να μετριάσει τις εντάσεις. «Είπα ότι η συσσώρευση στρατευμάτων θεωρείται απειλή», είπε ο κ. Σολτς σε συνέντευξη Τύπου. «Φυσικά και ανησυχούμε πολύ».

Αργά την Τρίτη, η υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, Λιζ Τρας, επέκρινε την άρνηση της Ρωσίας να συμμετάσχει στις συνομιλίες στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) που ζητήθηκε από την Ουκρανία, λέγοντας ότι καταδεικνύει την «περιφρόνηση της Μόσχας για τις δεσμεύσεις που υπέγραψε»

«Είναι η Ρωσία που είναι ο επιτιθέμενος εδώ», είπε σε δήλωσή της. «Τα στρατεύματα που σταθμεύουν στα σύνορα αποτελούν ξεκάθαρη απειλή για την Ουκρανία. Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι σύμμαχοί μας παροτρύνουν το Κρεμλίνο να αποσύρει τα στρατεύματά του και να ξεκινήσει συζητήσεις με βάση τις προτάσεις του ΝΑΤΟ για τη βελτίωση της διαφάνειας και τη μείωση του κινδύνου».

Ημέρα ενότητας στην Ουκρανία

Μετά από τις αναφορές ότι η Ρωσία θα μπορούσε να επιτεθεί στην Ουκρανία σήμερα Τετάρτη (16/2), ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι είναι ημέρα ενότητας, καλώντας τους πολίτες να κυματίσουν τη σημαία της χώρας και να φορέσουν μπλε και κίτρινες κορδέλες - τα εθνικά χρώματα της Ουκρανίας.

«Μας είπαν ότι η 16η Φεβρουαρίου θα είναι η ημέρα της επίθεσης. Εμείς θα την μετατρέψουμε σε ημέρα ενότητας» είπε ο Ουκρανός πρόεδρος στο διάγγελμά του προς το έθνος, καλώντας τους Ουκρανούς να υψώσουν την ουκρανική σημαία.

Νωρίτερα είχε καλέσει αξιωματούχους, πολιτικούς και επιχειρηματίες που πρόσφατα έφυγαν από την Ουκρανία να επιστρέψουν στη χώρα τους μέσα σε 24 ώρες. «Είναι καθήκον σας, σε μια τέτοια κατάσταση, να είστε μαζί μας, με τον ουκρανικό λαό. Προτείνω να επιστρέψετε στην πατρίδα σας μέσα σε 24 ώρες και να σταθείτε στο πλευρό του ουκρανικού στρατού, της διπλωματίας και του λαού μας», τόνισε.

Η Δούμα ζητά αναγνώριση του Ντονμπάς

Και ενώ η Μόσχα αποσύρει στρατεύματα, σε μια άλλη ένδειξη ότι σφίγγει τον κλοιό γύρω απο την Ουκρανία, η κρατική Δούμα κάλεσε χθες τον Πούτιν να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των δύο αυτονομιστικών περιοχών που ελέγχονται από τη Ρωσία στα ανατολικά της χώρας.

Ο Πούτιν, αφήνοντας να εννοηθεί ότι σκόπευε να τις χρησιμοποιήσει ως μοχλό δύναμης, είπε ότι δεν θα αναγνωρίσει αμέσως τις «δημοκρατίες», αλλά κάλεσε το ΝΑΤΟ να διαπραγματευτεί μαζί του για τις εγγυήσεις ασφαλείας της Ρωσίας πριν να είναι «πολύ αργά».

Το ψήφισμα έρχεται την ώρα που στο Διαδίκτυο κυκλοφορούσαν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, ότι στο έδαφος της απισχισθείσας επαρχίας έλαβε χώρα θερμό επεισόδιο με τον ουκρανικό στρατό με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ένας πολιτοφύλακας από πυρά Ουκρανού ελεύθερου σκοπευτή. Η Μόσχα σταθερά προειδοποιεί εδώ και καιρό ότι θα απαντήσει εάν σκοτωθούν πολίτες της στην ανατολική Ουκρανία.

Η Δύση έσπευσε να καταδικάσει το σχετικό ψήφισμα της Δούμας, προειδοποιώντας ότι θα επέφερε το τέλος της ειρηνευτικής διαδικασίας του Μινσκ με απρόβλεπτες συνέπειες. Το Κρεμλίνο δηλώνει ότι παραμένει προσηλωμένο στις συμφωνίες του Μινσκ.

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.

Διαβάστε επίσης:

Διάγγελμα Μπάιντεν για την Ουκρανία: «Παραμένει πιθανή μία ρωσική εισβολή στην Ουκρανία»