Βιολογικός πόλεμος: Το τρομακτικό παρελθόν των θανατηφόρων ιών - Πόσο κινδυνεύει ο πλανήτης
Το Κρεμλίνο λέει οτι ένας από τους βασικούς λόγους της εισβολής στην Ουκρανία ήταν να εμποδίσει την ανάπτυξη βιολογικών όπλων κοντά στα σύνορα της. Ο Λευκός Οίκος αρνείται κατηγορηματικά τις καταγγελίες της Ρωσίας και ο πόλεμος της πληροφορίας συνεχίζεται.
Ρώσοι αξιωματούχοι κατηγόρησαν τις ΗΠΑ ότι χρηματοδοτούν προσπάθειες βιοπολέμου στην Ουκρανία. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δήλωσε ότι μια αμερικανική υπηρεσία χρηματοδότησε έρευνα για κοροναϊούς νυχτερίδων στη γειτονική χώρα.
Δυτικοί αξιωματούχοι ανησυχούν ότι οι κατηγορίες θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως πρόσχημα για να εξαπολύσει η Μόσχα μία τρομακτική επίθεση με χημικά ή βιολογικά όπλα. Τι ειναι όμως η βιοτρομοκρατία, πώς ξεκίνησε και πόσο υπαρκτός ειναι ο κίνδυνος μίας νέας επίθεσης με βιολογικά όπλα;
Tι είναι τα βιολογικά όπλα
Τα βιολογικά όπλα είναι μικροοργανισμοί όπως ιοί, βακτήρια, μύκητες ή άλλες τοξίνες που παράγονται και απελευθερώνονται σκόπιμα για να προκαλέσουν ασθένειες και θάνατο σε ανθρώπους, ζώα ή φυτά.
Οι βιολογικοί παράγοντες, όπως ο άνθρακας, η βοτουλινική τοξίνη και η πανώλη μπορούν να αποτελέσουν μια δύσκολη πρόκληση για τη δημόσια υγεία προκαλώντας μεγάλους αριθμούς θανάτων σε σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ είναι δύσκολο να περιοριστούν. Οι βιοτρομοκρατικές επιθέσεις θα μπορούσαν επίσης να οδηγήσουν σε επιδημία, για παράδειγμα εάν οι ιοί Έμπολα ή Lassa χρησιμοποιούνταν ως βιολογικοί παράγοντες.
Τα βιολογικά όπλα είναι ένα υποσύνολο μιας μεγαλύτερης κατηγορίας όπλων που αναφέρονται ως όπλα μαζικής καταστροφής, η οποία περιλαμβάνει επίσης χημικά, πυρηνικά και ραδιολογικά όπλα. Η χρήση βιολογικών παραγόντων είναι ένα σοβαρό πρόβλημα και ο κίνδυνος χρήσης αυτών των παραγόντων σε μια βιοτρομοκρατική επίθεση αυξάνεται.
Η ιστορία της βιοτρομοκρατίας
Ήδη από το 600 π.Χ οι μολυσματικές ασθένειες αναγνωρίστηκαν για τον πιθανό αντίκτυπό τους σε ανθρώπους και στρατούς. Η χρήση βρωμιάς και πτωμάτων ζώων είχαν καταστροφικές συνέπειες και αποδυνάμωναν τον εχθρό. Η ρύπανση των πηγαδιών και άλλων πηγών νερού του αντίπαλου στρατού ήταν μια κοινή στρατηγική που συνέχισε να χρησιμοποιείται σε πολλούς ευρωπαϊκούς πολέμους, κατά τη διάρκεια του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου, ακόμη και στον 20ο αιώνα.
Οι στρατιωτικοί ηγέτες του Μεσαίωνα αναγνώρισαν ότι τα θύματα μολυσματικών ασθενειών θα μπορούσαν να γίνουν όπλα οι ίδιοι. Το 1345, οι Τατάροι πολιόρκησαν την Caffa, ένα καλά οχυρωμένο γενοβέζικο λιμάνι στα παράλια της Κριμαίας, πόλη που στην αρχαιότητα ήταν γνωστή ως Θεοδοσία και σήμερα λέγεται Φεοδόσια. Όταν χτυπήθηκαν απο επιδημία πανώλης. οι Τατάροι μετέτρεψαν την ατυχία τους σε ευκαιρία εκσφενδονίζοντας τα πτώματα των νεκρών τους στην πόλη.
Ακολούθησε επιδημία πανώλης στην πόλη, με αποτέλεσμα οι Γενοβέζοι να υποχωρήσουν. Η πανδημία της πανώλης, γνωστή και ως «Μαύρος Θάνατος», σάρωσε την Ευρώπη, την Εγγύς Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική τον 14ο αιώνα και ήταν ίσως η πιο καταστροφική κρίση δημόσιας υγείας στην καταγεγραμμένη ιστορία. Η τελική προέλευση της πανώλης παραμένει αβέβαιη: έχουν προταθεί αρκετές χώρες στην Άπω Ανατολή, η Κίνα, η Μογγολία, η Ινδία και η Κεντρική Ασία.
Το περιστατικό της Caffa περιγράφηκε το 1348 ή το 1349 από τον Gabriel de Mussis, έναν συμβολαιογράφο που γεννήθηκε στην Πιατσέντζα. Ο ίδιος έκανε δύο σημαντικούς ισχυρισμούς: η πανούκλα μεταδόθηκε στους πολίτες της Caffa με την εκσφενδόνιση άρρωστων πτωμάτων στην πολιορκημένη πόλη και οι Ιταλοί που έφευγαν από την Caffa έφεραν την πανούκλα στα λιμάνια της Μεσογείου. Στην πραγματικότητα, πλοία που μετέφεραν πρόσφυγες (και πιθανώς αρουραίους) μολυσμένους από πανώλη, έπλεαν προς την Κωνσταντινούπολη, τη Γένοβα, τη Βενετία και άλλα λιμάνια της Μεσογείου και πιστεύεται ότι συνέβαλαν στη δεύτερη πανδημία πανώλης.
Κατά τη διάρκεια της ίδιας πανδημίας πανώλης του 14ου αιώνα, που σκότωσε περισσότερους από 25 εκατομμύρια Ευρωπαίους τον 14ο και 15ο αιώνα, πολλά άλλα περιστατικά υποδεικνύουν τις διάφορες χρήσεις ασθενειών και δηλητηρίων κατά τη διάρκεια του πολέμου. Σε πολλές περιπτώσεις τα τελευταία 2000 χρόνια, η χρήση βιολογικών παραγόντων με τη μορφή ασθενειών, βρωμιάς και πτωμάτων ζώων και ανθρώπων έχει αναφερθεί σε ιστορικές καταγραφές.
Μια άλλη ασθένεια που έχει χρησιμοποιηθεί ως αποτελεσματικό βιολογικό όπλο ειναι η ευλογιά. Λέγεται ότι ο Ισπανός κονκισταδόρ - εξερευνητής Φρανσίσκο Πιζάρο παρουσίασε στους ιθαγενείς της Νότιας Αμερικής ρούχα μολυσμένα με τον ιό τον 15ο αιώνα. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του Γαλλο-Ινδικού Πολέμου (1754–1767) ο διοικητής των βρετανικών δυνάμεων στη Βόρεια Αμερική, πρότεινε τη σκόπιμη χρήση της ευλογιάς για να μειώσει τον αυτόχθονα ινδικό πληθυσμό που ήταν εχθρικός προς τους Βρετανούς.g
Η χρήση του βιολογικού πολέμου έγινε πιο περίπλοκη κατά τον 19ο αιώνα, ενώ τα χρόνια αμέσως μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι εφημερίδες ήταν γεμάτες με άρθρα σχετικά με εστίες ασθενειών που προκλήθηκαν από ξένους πράκτορες οπλισμένους με βιολογικά όπλα. Και φτάνουμε στον Νοέμβριο του 1969 μία ημερομηνία σταθμό, κατά την οποία ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξέδωσε έκθεση σχετικά με τις πιθανές συνέπειες της χρήσης παραγόντων βιολογικού πολέμου.
Απο τη «σφαγή της Χαλάμπζα» στη Γούτα της Συρίας
Στην εποχή μας, μία μαύρη ημερομηνία σταθμός είναι η 21η Αυγούστου του 2013, όταν μία σειρά απο ρουκέτες που περιείχαν τον νευροτοξικό παράγοντα σαρίν έπληξαν το προάστιο Γούτα της πρωτεύουσας της Συρίας. Ήταν η πιο πολύνεκρη επίθεση με χημικά όπλα από την εποχή του ιρανοιρακινού πολέμου. Οι εκτιμήσεις ποικίλλουν, αλλά υπολογίζεται οτι από 281 έως 1.729 άνδρες, γυναίκες και παιδιά πέθαναν πριν ξημερώσει στη Δαμασκό.
Αυτόπτες μάρτυρες περιέγραψαν πώς τα θύματα κατάφεραν να δραπετεύσουν από τα σπίτια τους, για να καταρρεύσουν στο δρόμο με αφρούς να βγαίνουν από το στόμα και τη μύτη τους. Όσοι εκτέθηκαν σε μια θανατηφόρα δόση του νευρικού παράγοντα πέθαναν από ασφυξία. Η παραγωγή και η αποθήκευση σαρίν τέθηκε εκτός νόμου το 1997 από τη Σύμβαση για τα Χημικά Όπλα. Μεταγενέστερη έκθεση του ΟΗΕ επιβεβαίωσε την «πιο σημαντική επιβεβαιωμένη χρήση χημικών όπλων εναντίον αμάχων από τότε που τα χρησιμοποίησε ο Σαντάμ Χουσεΐν» στην πόλη Χαλάμπζα του ιρακινού Κουρδιστάν το 1988»
Ο Άντι Βέμπερ, αναπληρωτής υπουργός Άμυνας του Ομπάμα, υπεύθυνος για προγράμματα πυρηνικής, χημικής και βιολογικής άμυνας, ήταν ο άνθρωπος που είχε επιφορτιστεί να βρει, να αφαιρέσει και να καταστρέψει αυτό το αποτρόπαιο οπλοστάσιο της Συρίας. Κατά τη διάρκεια αρκετών εβδομάδων, 1.300 τόνοι αερίου μουστάρδας και οι νευροτοξικοί παράγοντες σαρίν και VX καταστράφηκαν από την ομάδα του. Παρόλα αυτά χημικοί παράγοντες –κυρίως χλώριο –θα χρησιμοποιούνταν επανειλημμένα από το καθεστώς Άσαντ στη Συρία.
Ο Βέμπερ, ο οποίος τώρα συμμετέχει στο Συμβούλιο Στρατηγικών Κινδύνων, προειδοποίησε ότι χημικά – ή ακόμα και βιολογικά όπλα που προκαλούν ασθένειες – ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν στην Ουκρανία. Θεωρεί ότι οι πιθανότητες να εξαπολυθεί μια χημική ή βιολογική επίθεση από τον ρωσικό στρατό είναι πολύ υψηλότερες από τον κίνδυνο πυρηνικής επίθεσης.
«Η ΕΣΣΔ είχε το μεγαλύτερο πρόγραμμα βιολογικών όπλων που γνώρισε ποτέ ο κόσμος και τμήματα του συνεχίστηκαν αδιάκοπα από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Η Ρωσία έχει τρεις στρατιωτικές βιολογικές εγκαταστάσεις τις οποίες ποτέ, εξ όσων γνωρίζουμε, δεν έχουν επισκεφθεί μη Ρώσοι. Δεν γνωρίζουμε πλήρως τι κάνουν» είπε στην Telegraph.
Ο πόλεμος για τα χημικά της Ουκρανίας
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ έφερε στο προσκήνιο το φάσμα των χημικών και βιολογικών όπλων. Η Ρωσία, ισχυρίστηκε –χωρίς να παρέχει στοιχεία– έχει πληροφορίες ότι οι ΗΠΑ ανησυχούν πως θα χάσουν τον έλεγχο σε μυστικά δυτικά χημικά και βιολογικά εργαστήρια στην Ουκρανία.
«Νομίζω, και δεν θα αποκαλύψω μυστικά, αλλά έχουμε στοιχεία ότι το Πεντάγωνο ανησυχεί πολύ για την τύχη των χημικών και βιολογικών εγκαταστάσεων στην Ουκρανία», είπε ο Λαβρόφ κατά τη διάρκεια ομιλίας του στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη την 1η Μαρτίου.
Η Δύση δεν συμμερίζετα αυτήν την άποψη. «Η Ουκρανία δεν έχει τέτοια εργαστήρια όπλων», λέει ο αντιναύαρχος Τζον Γκάουερ, πρώην βοηθός αρχηγός του επιτελείου άμυνας και συνεργάτης του Βέμπερ στο Υπουργείο Άμυνας, όπου ειδικεύτηκε στα πυρηνικά όπλα και την καταπολέμηση του CBRN (χημικά, βιολογικά, ραδιενεργών και πυρηνικών) πολιτικής. «Υπογράφει τη Σύμβαση για τα Χημικά Όπλα και τη Σύμβαση για τα Βιολογικά και Τοξικά Όπλα και τα δύο έχουν κανόνες ή καθεστώτα επιθεωρήσεων με τα οποία η Ουκρανία συμμορφώνεται».
Στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ ανησυχούν ότι το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί μια πλασματική απειλή όπλων μαζικής καταστροφής για να δημιουργήσει μια δικαιολογία – μια λεγόμενη «ψευδή σημαία» – για να διευρύνει το φάσμα των στρατιωτικών επιλογών του. Επισημαίνει ότι αυτό θα ακολουθούσε το βιβλίο της Συρίας: το καθεστώς του Άσαντ κατηγορούσε το Ισλαμικό Κράτος ή τους τζιχαντιστές που συνδέονταν με την Αλ Κάιντα, κάθε φορά που διεξήγαγε χημική επίθεση.
Οι οδυνηρές εικόνες που προέρχονται από την Ουκρανία θυμίζουν την καταστροφή που εξαπέλυσαν οι δυνάμεις του Άσαντ και των ρωσικών δυνάμεων στο Χαλέπι και σε άλλες πόλεις της Συρίας, αλλά είναι πράγματι υπαρκτός ο κίνδυνος χρήσης χημικών και βιολογικών παραγόντων στην τρέχουσα σύγκρουση;
Η Ρωσία έχει μακρά ιστορία στην παραγωγή χημικών και βιολογικών όπλων. Έχει επίσης δείξει προθυμία να τους αναπτύξει τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό με τρομακτικά και θανατηφόρα αποτελέσματα, γράφει η βρετανική Telegraph.
Ο Αλεξάντερ Λιτβινένκο και...οι άλλοι
Όταν οι Τσετσένοι αντάρτες εισέβαλαν σε ένα θέατρο της Μόσχας το 2002, τα ρωσικά στρατεύματα άντλησαν ένα αέριο που περιείχε ένα οπιούχο 10.000 φορές πιο ισχυρό από τη μορφίνη. Η ιδέα ήταν να ακινητοποιηθούν οι τρομοκράτες, αλλά το αέριο κατέληξε να σκοτώσει 120 από τους ομήρους.
Στη συνέχεια υπήρξαν επιθέσεις με όπλα μαζικής καταστροφής, όχι μόνο στην ηπειρωτική Ευρώπη, αλλά στη Βρετανία. Τον Νοέμβριο του 2006, Ρώσοι πράκτορες δηλητηρίασαν τον πρώην αξιωματικό της KGB Αλεξάντερ Λιτβινένκο σε ξενοδοχείο του Λονδίνου με το ραδιενεργό ισότοπο πολώνιο 210. Πέθανε στο νοσοκομείο τρεις εβδομάδες αργότερα από οξεία δηλητηρίαση λόγω ακτινοβολίας.
«Τα στοιχεία δείχνουν ότι η μόνη αξιόπιστη εξήγηση είναι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ότι το ρωσικό κράτος εμπλέκεται στη δολοφονία του Λιτβινένκο», κατέληξε επίσης η Σκότλαντ Γιαρντ σε μια μη δικαστική δημόσια ακρόαση το 2014-2015. Τον Σεπτέμβριο του 2021, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε ότι η Ρωσία ήταν υπεύθυνη για τη δολοφονία και διέταξε τη Μόσχα να καταβάλει στη σύζυγο του Λιτβινένκο 100.000 ευρώ ως αποζημίωση συν 22.500 ευρώ για έξοδα.
Το 2018, δύο ενεργοί αξιωματικοί των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών δηλητηρίασαν τον Σεργκέι Σκριπάλ, διπλό πράκτορα των βρετανικών υπηρεσιών πληροφοριών και της Ρωσίας, στο Σάλσμπερι με τον νευρικό παράγοντα novichok. Οι Αμερικανοί πιστεύουν ότι εάν ο Πούτιν έχει όπλα μαζικής καταστροφής και ήταν πρόθυμος να τα χρησιμοποιήσει σε καιρό ειρήνης, δεν θα διστάσει να το ξανακάνει κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία.
«Στο παρελθόν υπήρχαν τρομοκρατικές ομάδες που είχαν την πρόθεση να αναπτύξουν και να χρησιμοποιήσουν όπλα μαζικής καταστροφής, αλλά ποτέ δεν ανέπτυξαν πραγματικά την ικανότητα. Τώρα έχετε αυτό το νέο φαινόμενο: μυστικές επιχειρήσεις που έχουν εγκριθεί από το κράτος με χρήση όπλων μαζικής καταστροφής. Και αυτό είναι μια πολύ πραγματική πιθανότητα στο τρέχον σενάριο.
«Υπάρχει μια εκστρατεία παραπληροφόρησης σοβιετικού τύπου για πάνω από μια δεκαετία, κατηγορώντας τις ΗΠΑ ότι δημιούργησαν εργαστήρια βιολογικών όπλων στην περιφέρεια της Ρωσίας. Τις τελευταίες εβδομάδες, η ίδια εκστρατεία παραπληροφόρησης έχει κατευθυνθεί στην Ουκρανία. Και φοβάμαι ότι αυτό είναι ένα κάλυμμα για μια επικείμενη επίθεση με ψευδείς σημαίες» λέει ο Βέμπερ.
Ενώ τα χημικά όπλα, όπως ειναι το σαρίν και ο παράγοντας novichok, είναι τρομακτικά, τα βιολογικά όπλα – που μεταδίδουν ασθένειες και λοιμό – θα μπορούσαν να είναι πολύ χειρότερα. Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα βιολογικών όπλων. Κυμαίνονται από σφάλματα που μπορούν να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση σε μια συγκεκριμένη γεωγραφία έως ανθρωπογενείς λοιμούς.
«Είναι πολύ δύσκολο να αποδοθούν αυτές οι επιθέσεις», λέει ο Βέμπερ. «Με τις χημικές επιθέσεις είναι πιο εύκολο, γιατί ο αντίκτυπος είναι άμεσος. Αλλά με ένα βιολογικό όπλο, μπορεί να περάσουν τέσσερις ημέρες ή μια εβδομάδα πριν οι άνθρωποι αρχίσουν να εμφανίζουν συμπτώματα και μέχρι τότε οι δράστες έχουν φύγει προ πολλού».
Όσον αφορά την προστασία από χημικά και βιολογικά όπλα, οι ειδικοί πιστεύουν οτι οι χώρες πρέπει να επενδύσουν σε νέα κέντρα βιοασφάλειας. Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν γίνει τεράστια άλματα σε αυτόν τον τομέα. Όταν ένα κινεζικό εργαστήριο δημοσίευσε την αλληλουχία SARS-CoV-2, η Moderna, μια εταιρεία που υποστηρίζεται εδώ και καιρό από τον Οργανισμό Προηγμένων Ερευνητικών Προγραμμάτων Άμυνας των ΗΠΑ, ανέπτυξε ένα πρωτότυπο εμβολίου mRNA μέσα σε λίγες μέρες. Τέτοιες τεχνικές θα πρέπει να ενισχυθούν για να βοηθήσουν στην καταπολέμηση των βιολογικών όπλων καθώς και των φυσικών πανδημιών.
Βιολογικά όπλα
Μικροοργανισμοί όπως ιοί, βακτήρια, μύκητες ή άλλες τοξίνες παράγονται και στη συνέχεια απελευθερώνονται σκόπιμα, προκειμένου να προκαλέσουν ασθένεια και θάνατο. Τα πιθανά βιο-όπλα περιλαμβάνουν:
Άνθρακας: Θεωρούμενος ως η πιο σοβαρή απειλή για τη βιοτρομοκρατία, ο άνθρακας, μια σοβαρή βακτηριακή ασθένεια – αναπτύχθηκε για πρώτη φορά ως μέρος ενός προγράμματος βιολογικών όπλων το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Μπορεί να προκαλέσει δερματικές πληγές, έμετο, σοκ και, σε σοβαρές περιπτώσεις, θάνατο, και είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί εάν κανείς τον εισπνεύσει.
Τοξίνη αλλαντίασης: Τα βακτήρια αλλαντίασης παράγουν μια σοβαρή τοξίνη που μπορεί να εμποδίσει τις νευρικές λειτουργίες, οδηγώντας δυνητικά σε αναπνευστική και μυϊκή παράλυση. Η βοτουλινική τοξίνη θεωρείται σημαντική απειλή ως βιολογικό όπλο, καθώς είναι εξαιρετικά ισχυρή, δύσκολο να αντιμετωπιστεί και εύκολη τόσο στην παραγωγή όσο και στη μεταφορά.
Ευλογιά: Ο κόσμος έχει εξαλείψει την ευλογιά, με το τελευταίο φυσικό κρούσμα το 1977, χάρη σε μια πρωτοφανή παγκόσμια εκστρατεία εμβολιασμού. Χρησιμοποιήθηκε ως βιολογικό όπλο κατά τον 18ο αιώνα, στους πολέμους της Γαλλίας και της Ινδίας, όταν Βρετανοί στρατιώτες μοίραζαν κουβέρτες μολυσμένες από ευλογιά. Η Σοβιετική Ένωση ανέπτυξε επίσης ένα βιολογικό όπλο αερολύματος τη δεκαετία του 1980.
Πανούκλα: Αρκετές χώρες έχουν αναπτύξει την πανώλη, που προκαλείται από το βακτήριο προκαλείται Yersinia pestis, σε όπλο αεροζόλ στο παρελθόν. Εάν διαδοθεί ως αεροζόλ, το Κέντρο Ασφάλειας Υγείας στο Πανεπιστήμιο Τζον Χόπκινς προειδοποιεί ότι τα βακτήρια θα προκαλούσαν πρωτοπαθή πνευμονική πανώλη μεταξύ εκείνων που εκτέθηκαν - «μια κατά τα άλλα ασυνήθιστη, εξαιρετικά θανατηφόρα και μεταδοτική μορφή πανώλης». Άλλα πιθανά βιολογικά όπλα περιλαμβάνουν: αιμορραγικούς πυρετούς, βακτήρια Francisella tularensis και ισχυρή τοξίνη ρικίνη.
Χημικά Όπλα
Τα χημικά όπλα είναι ουσίες που χρησιμοποιούνται για να προκαλέσουν εκ προθέσεως θάνατο ή βλάβη μέσω των τοξικών ιδιοτήτων τους:
Νευροτοξικοί παράγοντες: Μια συλλογή από χημικά όπλα που εμποδίζουν τη μετάδοση ζωτικών μηνυμάτων από τα νεύρα στους μύες, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε παράλυση των μυών και απώλεια σωματικών λειτουργιών. Παραδείγματα περιλαμβάνουν το σαρίν, το σομάν, το ταμπούν και το novichok.
Κυάνιο: Μια φυσική χημική ουσία που βρίσκεται σε πολλά φυτά, το κυάνιο χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ως αέριο χημικό όπλο στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η σφαγή της Τζόουνσταουν το 1978 ήταν η μεγαλύτερη απώλεια των Αμερικάνων πολιτών σε μηφυσική καταστροφή μέχρι την 11η Σεπτεμβρίου. Περισσότερα απο 900 άτομα πέθαναν στο «Ναό του Λαού» της Γουιάνα. Οι περισσότεροι είχαν καταναλώσει ένα φονικό κοκτέιλ με κυάνιο.
Τοξίνη ρικίνη: Λιγότερο θανατηφόρα, ταξινομείται ωστόσο ως παράγοντας απειλής κατηγορίας Β από τις ΗΠΑ, επειδή μπορεί να διαδοθεί σχετικά εύκολα και να προκαλέσει μέτρια ασθένεια. Είναι πολύ δηλητηριώδης είτε εισπνέεται είτε λαμβάνεται με ένεση, είτε με κατάποση
Αέριο Μουστάρδας: Ένα χημικό όπλο που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, δεν βρίσκεται στο περιβάλλον. Η χημική ουσία προκαλεί φουσκάλες στο δέρμα κατά την επαφή, και είναι επίσης γνωστή ως αέριο μουστάρδας.
Τι είναι το ιωδιούχο κάλιο;
Τα τελευταία 24ώρα τα χάπια ιωδίου εξαφανίστηκαν απο πολλά φαρμακεία της Ευρώπης, καθώς αυξήθηκαν οι φόβοι για διαρροή ραδιενέργειας μετά από την επίθεση στο πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια. Το ιωδιούχο κάλιο, το οποίο διατίθεται είτε σε δισκίο είτε σε υγρή μορφή, χρησιμοποιείται για να εμποδίσει τον ανθρώπινο θυρεοειδή αδένα να απορροφήσει ραδιενεργό ιώδιο σε περίπτωση πυρηνικού ατυχήματος ή έκρηξης.
Στις 28 Φεβρουαρίου, σχεδόν 30.000 Βέλγοι κάτοικοι πήγαν στα φαρμακεία για να λάβουν δωρεάν δισκία ως προληπτικό μέτρο. Εν τω μεταξύ, στη Νορβηγία, αξιωματούχοι υγείας ζήτησαν από τους τοπικούς δήμους να επανεξετάσουν τα σχέδια για τη διανομή των φαρμάκων στις πιο ευάλωτες ομάδες – έγκυες γυναίκες και παιδιά.
«Όταν ένα άτομο παίρνει ιωδιούχο κάλιο, το σταθερό ιώδιο στο φάρμακο απορροφάται από τον θυρεοειδή», λέει το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (CDC). «Επειδή περιέχει τόσο πολύ σταθερό ιώδιο, ο θυρεοειδής αδένας «γεμίζει» και δεν μπορεί να απορροφήσει άλλο ιώδιο –σταθερό ή ραδιενεργό– για τις επόμενες 24 ώρες».
Ωστόσο, «σε καμία περίπτωση» δεν πρέπει να λαμβάνεται εκτός εάν η δηλητηρίαση από ακτινοβολία αποτελεί επιβεβαιωμένο και άμεσο κίνδυνο» Το άγχος αυξήθηκε όταν ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν διέταξε τους στρατηγούς του να θέσουν τις δυνάμεις πυρηνικής αποτροπής της χώρας σε «κατάσταση ετοιμότητας». Η είδηση της πυρκαγιάς στον μεγαλύτερο πυρηνικό σταθμό της Ευρώπης στη νοτιοανατολική Ουκρανία, τoν οποίο έχουν καταλάβει οι ρωσικές δυνάμεις, ενέτεινε τις ανησυχίες.
Το ιωδιούχο κάλιο δεν μπορεί, ωστόσο, να αναστρέψει την επίδραση της ακτινοβολίας και προστατεύει μόνο τον θυρεοειδή – αν και αυτό είναι μακράν το πιο ευάλωτο μέρος του σώματος. Τα μικρά παιδιά και οι έγκυες γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο τραυματισμού του θυρεοειδούς μετά την έκθεση. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, το στρατιωτικό προσωπικό είχε όλα τα δισκία KI έτοιμα για λήψη σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο είχε μεγάλα αποθέματα για να διανείμει εάν χρειαζόταν.
Διαβάστε επίσης:
Η Ρωσία ζηταεί συνεδρίαση του ΣΑ του ΟΗΕ για τις «βιολογικές δραστηριότητες» των ΗΠΑ στην Ουκρανία
Οι ΗΠΑ κατηγορούν την Κίνα πως υιοθετεί τις ρωσικές «θεωρίες συνομωσίας» περί βιολογικών όπλων