Σύνοδος Κορυφής: Όλο το παρασκήνιο των διαφωνιών στην Ευρώπη

Παρά τη μαραθώνια συνεδρίαση της Συνόδου, οι 27 ηγέτες δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε μια συγκεκριμένη συμφωνία. Η Κομισιόν θα ξεκινήσει να εξετάζει το ενδεχόμενο για την κοινή αγορά φυσικού αερίου, αλλά και το ζήτημα του πλαφόν και θα επανέλθει το Μάιο με προτάσεις και συστάσεις για το πλαφόν στις τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού. Παρά δηλαδή τις έκτακτες συνθήκες της κατάστασης οι ηγέτες της Ε.Ε. αποφάσισαν να μεταθέσουν την επίλυση του προβλήματος για τον Μάιο. Μέχρι τότε οι λαοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν δυσθεώρητους λογαριασμούς ενέργειας και να ανέχονται – σα να μην συμβαίνει τίποτα – το κερδοσκοπικό ράλι των τιμών στα καύσιμα.

Η Ε.Ε. επιβεβαίωσε για άλλη μια φορά ότι όχι μόνο πάσχει από γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, αλλά έχει σοβαρότατα φοβικά σύνδρομα τα οποία δεν της επιτρέπουν να χαράξει μια κοινή στρατηγική. Διχασμένη είναι η Ένωση ακόμα και για το θέμα των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, αλλά και για την αγορά LNG από τις ΗΠΑ. Όπως έγινε γνωστό, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης αρκετά κράτη – μέλη της ΕΕ ήρθαν σε ευθεία αντιπαράθεση μεταξύ τους, ενώ όπως ήταν αναμενόμενο δεν κατέληξαν σε αποφάσεις, αλλά σε ένα «μεσοβέζικο» κείμενο συμπερασμάτων το οποίο μεταθέτει το πρόβλημα στο μέλλον. Αυτή είναι ως γνωστόν η πάγια τακτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε όλα τα μεγάλα προβλήματα που έχει αντιμετωπίσει στην πορεία της πολιτικής της ιστορίας.

«Να τα έχουμε καλά με όλους και να λέμε σε όλους αυτά που θέλουν να ακούσουν», αυτή είναι η τακτική της χρυσής τομής που ακολουθεί εδώ και δεκαετίες η Γηραιά Ήπειρος, αρνούμενη να σπάσει αυγά και να πάρει ξεκάθαρη θέση έναντι των κινδύνων. Για παράδειγμα, ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ματέους Μοραβιέτσκι κατηγόρησε τον Ολλανδό ομόλογό του Μαρκ Ρούτε ότι αρνείται την επιβολή πλαφόν στις τιμές χονδρικής πώλησης του φυσικού αερίου, διότι «προστατεύει Ολλανδούς εμπόρους ενέργειας». Ενδεικτική της έντασης ήταν η στιγμή που ο Ισπανός πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ, αποχώρησε οργισμένος από την αίθουσα, για να «καθαρίσει», όπως είπε, το μυαλό του. «Πολύ ωραία! Πάω να πάρω λίγο αέρα και να καθαρίσει το μυαλό μου και αν έχετε κάτι καινούριο να μου πείτε, πείτε το» είπε απευθυνόμενος στους υπόλοιπους ηγέτες ο κ. Σάντσεθ.

Τα κράτη – μέλη της ΕΕ ήταν χωρισμένα σε τρία στρατόπεδα. Σε αυτά που ζητούσαν πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, στα κράτη – μέλη που ζητούσαν ταχύτερες και μεγαλύτερες επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και σε αυτά που επιβραδύνουν τα περιβαλλοντικά μέτρα επειδή αυξάνουν το κόστος των καταναλωτών.

Στο πρώτο στρατόπεδο βρίσκονται κράτη – μέλη όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Ελλάδα, το Βέλγιο και η Πορτογαλία, στο δεύτερο η Γερμανία, η Ιρλανδία, η Δανία και η Εσθονία και στο τρίτο η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Βουλγαρία.

Γιατί οι Ισπανοί έχουν άλλη γραμμή στο φυσικό αέριο;

Από το κείμενο συμπερασμάτων που δόθηκε στη δημοσιότητα δεν προκύπτει ούτε καν μια συνεννόηση για κοινή προμήθεια φυσικού αερίου από όλα τα κράτη μέλη. Αυτό όπως λένε οι ηγέτες της Ε.Ε. θα γίνει σε εθελοντική βάση. Δεν υπήρξε καμία συμφωνία ούτε για αποσύνδεση των τιμών του φυσικού αερίου από το ηλεκτρικό ρεύμα.

Διαβάζοντας προσεκτικά τα συμπεράσματα υπάρχουν μόνο αόριστες αναφορές με μπόλικα «θα δούμε». «Θα χρησιμοποιήσουμε την κοινή διαπραγματευτική μας δύναμη. Επιπλέον πρέπει να διευρύνουμε το δίκτυο αγωγών μας αλλά και τους αποθηκευτικούς μας χώρους. Στόχος να έχουμε καλύψει 80% των αποθηκών φέτος και το 90% την επόμενη χρονιά», είπε μεταξύ άλλων η επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα βον ντε Λάιεν και σημείωσε ότι θα παρουσιαστούν λύσεις για «αποδέσμευση» της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας από αυτή του φυσικού αερίου. Επ’ αυτού η Κομισιόν θα παρουσιάσει τις προτάσεις της τον Μάιο. Η πρόεδρος της Κομισιόν επεσήμανε ότι στην Ιβηρική χερσόνησο υπάρχει ένα ειδικό θέμα γιατί έχει πολύ μικρό δίκτυο αγωγών. Γι’ αυτό θα υπάρχει «ειδικό καθεστώς», για την περιοχή. Βγαίνει λοιπόν εκτός κάδρου η Ισπανία διότι αγοράζει φυσικό αέριο από την Αλγερία και όχι από την Ρωσία και έχει επενδύσει πολλά εκατομμύρια σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Συνεπώς δεν έχουν όλα τα κράτη – μέλη τις ίδιες αγωνίες και τα ίδια συμφέροντα. Ούτε πληρώνουν όλοι τις ίδιες τιμές σε φυσικό αέριο και υδρογονάνθρακες.

Πρώτα οι αγορές, μετά η πολιτική

Ένα ακόμα σοβαρό πρόβλημα, για το οποίο άφησε αιχμές και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ότι ορισμένες χώρες της Ε.Ε. αρνούνται να βάλουν την πολιτική πάνω από τις αγορές. Ερωτηθείς γιατί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν κατέληξε σε μία πιο άμεση και ουσιαστική απόφαση επί του θέματος, ο πρωθυπουργός απάντησε: «Υπάρχουν χώρες που πιστεύουν δογματικά στη λειτουργία των αγορών. Εγώ δεν ανήκω σε αυτή την κατηγορία. Πιστεύω ότι όταν ο αγορές δεν δουλεύουν προς όφελος των πολιτών πρέπει να γίνεται παρέμβαση από το ρυθμιστή». Αποκάλυψε μάλιστα πως: «Οι χώρες του νότου είπαμε ξεκάθαρα ότι δε θα έχουμε συμπεράσματα εάν δεν υπάρχει αναφορά στο ζήτημα του πλαφόν και δεν υπάρχει ξεκάθαρη κατεύθυνση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προχωρήσει με το θέμα αυτό».

Πώς μεταφράζεται αυτό που είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης;

Ότι σε τέτοιες δύσκολες και έκτακτες καταστάσεις δεν μπορεί πάλι να σώζονται οι αγορές και να μπαίνουν στο περιθώριο οι λαοί! Ακόμα και στο θέμα της επιβολής πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου, υπήρξαν χώρες (όπως για παράδειγμα η Γερμανία) που υποστήριξαν ότι για την «χασούρα» του υπερκέρδους πάνω από το πλαφόν θα πρέπει οι εταιρείες ενέργειας να επιδοτηθούν με κρατικό χρήμα. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναθέτει δηλαδή στην Επιτροπή, επειγόντως, να επικοινωνήσει με τους ενεργειακούς φορείς και να συζητήσουν, εάν και πώς, οι βραχυπρόθεσμες επιλογές όπως παρουσιάζονται από την Επιτροπή (άμεση υποστήριξη στους καταναλωτές μέσω κουπονιών, επιστροφές φόρων ή μέσω ενός "μοντέλου συγκέντρωσης/μεμονωμένου αγοραστή", κρατικές ενισχύσεις, φορολογία (ειδικοί φόροι κατανάλωσης και ΦΠΑ), ανώτατα όρια τιμών, ρυθμιστικά μέτρα όπως συμβάσεις για διαφορές) θα συμβάλουν στη μείωση της τιμής του φυσικού αερίου και στην αντιμετώπιση των μεταδοτικών επιπτώσεών της στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές συνθήκες.

Πρακτικά δηλαδή η Κομισιόν θα συζητήσει με το καρτέλ των εταιρειών ενέργειας και θα τις παρακαλέσει αν μπορούν να κάνουν κάτι για να μειωθούν οι δυσβάστακτες τιμές χονδρικής και λιανικής στην ενέργεια… Συμπερασματικά θα έλεγε κανείς ότι μπαίνουμε σε αχαρτογράφητα νερά και παράδοξα του τύπου: «Ζήσε Μάη μου να φας φθήνη ενέργεια».

Διαβάστε επίσης:

ΚΙΝΑΛ: Η κυβέρνηση να μην χάσει άλλο χρόνο – Φορολογείστε τα υπερκέρδη εταιρειών ενέργειας