Ο Ερντογάν, προσκυνητής στη Μέκκα, αναζητάει επενδύσεις - Η «διπλωματία της προσευχής»

Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν έφτασε χθες στη Σαουδική Αραβία, πραγματοποιώντας την πρώτη επίσκεψη υψηλού επιπέδου εδώ και χρόνια, με στόχο να εγκαινιάσει νέα εποχή διμερών σχέσεων με το πετρελαιοπαραγωγό βασίλειο.

H δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στην Τουρκία το 2018 είχε επιδεινώσει δραματικά τις σχέσεις των δυο χωρών και η επίσκεψη Ερντογάν ολοκληρώνει τις προσπάθειες της Άγκυρας να οικοδομήσει γέφυρες με τον βασικό της περιφερειακό αντίπαλο.

0103

0203

0303

Ο Ερντογάν έγινε δεκτός στο αεροδρόμιο της πόλης Τζέντα στην Ερυθρά Θάλασσα από τον κυβερνήτη της Μέκκας, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Εμινέ. Στο πλαίσιο της επίσκεψής του συναντήθηκε με τον βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας και με τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, και επισκέφθηκε τη Μέκκα για να προσευχηθεί.

Βίντεο και φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν δείχνουν τον Τούρκο πρόεδρο να καταφθάνει στο Μασγίντ αλ-Χαράμ, το μεγάλο τέμενος της Μέκκας, υπό αυστηρά μέτρα ασφαλείας, και κατόπιν να προσεύχεται ευλαβικά, με τους άνδρες της συνοδείας του την τελευταία ημέρα του ιερού μήνα του Ραμαζανιού.

Ο δημοσιογράφος και επικριτής της κυβέρνησης του Ριαντ, Κασόγκι είχε δολοφονηθεί μέσα στο προξενείο της χώρας του, στην Κωνσταντινούπολη, τον Οκτώβριο του 2018. Το σώμα του διαμελίστηκε και δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα.

Οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ θεωρούν ως «εγκέφαλο» τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ. Ωστόσο η βασιλική οικογένεια αρνείται τις κατηγορίες. Ο Τούρκος πρόεδρος έκανε λόγο τότε για μια «βάρβαρη δολοφονία» και δήλωσε ότι δεν θα επιτρέψει τη συγκάλυψη. Από τότε ωστόσο έχει περάσει καιρός.

Ο Ερντογάν αναζητά πλέον νέες επενδύσεις, ενώ καλπάζει η φτώχεια στην Τουρκία. Εικοσιέξι κατηγορούμενοι, ανάμεσά τους ένας πρώην σύμβουλος του διαδόχου και του αναπληρωτή Αρχηγού των μυστικών υπηρρεσιών κατηγορήθηκαν ερήμην στην Τουρκία. Ωστόσο, τον Απρίλιο σε μία αιφνιδιαστική απόφαση, τουρκικό δικαστήριο θεώρησε αρμόδια για τη δίκη τη Σαουδική Αραβία.

«Πολιτική στρατηγική» χαρακτήρισε αυτή την κίνηση ο Ερόλ Εντέρογλου, εκπρόσωπος των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα στην Τουρκία. Ο λόγος για τη αλλαγή πλεύσης είναι η δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο Ερντογάν, λέει. «Η λίρα υποτιμάται, ο πληθωρισμός αυξάνεται και μαζί η δυσαρέσκεια του κόσμου. Στις δημοσκοπήσεις ο Ερντογάν πέφτει. Οι σχέσεις του με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ βελτιώθηκαν κάπως κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά εξακολουθούν να είναι τεταμένες» λέει.

Αλλάζουν οι πολιτικοί συσχετισμοί

Η επίσκεψη του Τούρκου προέδρου, ο οποίος συναντήθηκε και με τον βασιλιά Σαλμάν, πραγματοποιήθηκε την ώρα που η χώρα του διέρχεται μια σοβαρή οικονομική κρίση: η τουρκική λίρα έχασε το 2021 το 44% της αξίας της έναντι του δολαρίου, ενώ ο πληθωρισμός τον Μάρτιο αυξήθηκε κατά 61,1% σε ετήσια βάση.

Στο πλαίσιο αυτό,ο Ερντογάν αναζητά νέους εταίρους. Όχι μόνο στη Σαουδική Αραβία, αλλά και στην Αρμενία, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, στο Ισραήλ. Ελπίζει σε νέες επενδύσεις και θα ήθελε από τη Σαουδική Αραβία να τερματιστεί το ανεπίσημο μποϊκοτάζ των τουρκικών προϊόντων.

Ο Ερντογάν έχει επιδείξει πραγματισμό στο παρελθόν και αυτό κάνει και τώρα με την επίσκεψή του στο Ριάντ, λέει ο ειδικός από το Κέντρο Τουρκικών Σπουδών στο Βερολίνο, Χιρκάν Ασλί Ακσόι. «Η Άγκυρα ενεργεί σαφώς με τρόπο που βασίζεται στο συμφέρον της. Σε διαφορές όπως στην περίπτωση Κασόγκι ή η ιδεολογία είναι δευτερεύουσας σημασίας», λέει.

Επίσης, οι παλιές ιδεολογικές συγκρούσεις στην περιοχή φαίνεται να χάνουν όλο και περισσότερο τη σημασία τους. Η Τουρκία είχε υποστηρίξει μετά τις εξεγέρσεις του 2011 που ανέτρεψαν αρκετούς Άραβες ηγεμόνες στην περιοχή, ισλαμιστικές ομάδες όπως τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και οι σχέσεις της χειροτέρευσαν με πολλές αραβικές χώρες. Στο μεταξύ όμως οι ισλαμιστές, όπως για παράδειγμα στο Μαρόκο και την Τυνησία, αποδυναμώνονται.

Οι ΗΠΑ αποσύρονται όλο και περισσότερο από την περιοχή και στρέφονται στη νοτιοανατολική Ασία. Μεγάλοι παίκτες όπως το Ριάντ, το Άμπου Ντάμπι και το Κάιρο αναζητούν επομένως νέες συμμαχίες. Έτσι η έρευνα για την υπόθεση Κασόγκι έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Η εφημερίδα Wall Street Journal είχε αναφέρει μάλιστα πως ο διάδοχος αναζητά μία δέσμευση από τον Ερντογάν ότι η υπόθεση Κασόγκι δεν θα αναφερθεί ποτέ ξανά στο μέλλον.

Ο Ερντογάν είπε ότι οι συνομιλίες θα επικεντρωθούν σε τρόπους ενίσχυσης της συνεργασίας, αλλά θα συζητηθούν επίσης περιφερειακές και διεθνείς εξελίξεις. «Είναι προς το κοινό μας συμφέρον να αυξήσουμε τη συνεργασία μας με τη Σαουδική Αραβία σε τομείς όπως η υγεία, η ενέργεια, η επισιτιστική ασφάλεια, οι γεωργικές τεχνολογίες, η αμυντική βιομηχανία και τα οικονομικά», είπε.

Ο Ερντογάν σημείωσε ότι η διήμερη επίσκεψή του αντικατοπτρίζει «την κοινή μας βούληση να ξεκινήσουμε μια νέα περίοδο συνεργασίας ως δύο αδερφικές χώρες». Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι το ταξίδι του σημεώθηκε τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας του ιερού για τους Μουσουλμάνους μήνα του Ραμαζανιού, τον οποίο ο Τούρκος πρόεδρος περιέγραψε ως μια ευνοϊκή στιγμή για «ενδυνάμωση των δεσμών αδελφοσύνης».

Διαβάστε επίσης:

Ο Ερντογάν ταξιδεύει αύριο στη Σαουδική Αραβία με το βλέμμα στα...πετροδολάρια