Hφαίστειο Τόνγκα: Η μεγαλύτερη έκρηξη που έχει καταγραφεί ποτέ στην ατμόσφαιρα

Η έκρηξη του ηφαιστείου της Τόνγκα τον Ιανουάριο ήταν πολύ μεγαλύτερη από οποιοδήποτε ηφαιστειακό γεγονός του 20ου αιώνα, ή από οποιαδήποτε δοκιμή ατομικής βόμβας που διεξήχθη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η αξιολόγηση έρχεται μετά απο επιστημονικές εργασίες στο περιοδικό Science που έχουν εξετάσει όλα τα δεδομένα. Από την πρόσφατη ιστορία, μόνο η έκρηξη του Κρακατόα το 1883 συναγωνίζεται την ατμοσφαιρική διαταραχή που προκλήθηκε.

Το καταστροφικό γεγονός που είχε πλήξει τότε την Ινδονησία πιστεύεται ότι είχε στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους από 30.000 ανθρώπους. Η κορυφαία έκρηξη του υποθαλάσσιου ηφαιστείου στις 15 Ιανουαρίου στο Hunga Tonga-Hunga Ha'apai στο νότιο Ειρηνικό προκάλεσε πολύ λίγους θανάτους αλλά ξεσήκωσε επίσης μεγάλα τσουνάμι.

«Η Τόνγκα ήταν ένα πραγματικά παγκόσμιο γεγονός, όπως ήταν το Κρακατόα, αλλά τώρα έχουμε όλα αυτά τα γεωφυσικά συστήματα παρατήρησης που κατέγραψαν κάτι πραγματικά πρωτόγνωρο στα σύγχρονα δεδομένα», δήλωσε ο Δρ Robin Matoza, από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στη Σάντα Μπάρμπαρα.

Οι επιστήμονες έχουν πλέον πρόσβαση σε μια εξαιρετική σειρά επίγειων και διαστημικών οργάνων, συμπεριλαμβανομένων αισθητήρων ατμοσφαιρικής πίεσης, σεισμομέτρων, υδροτηλεφώνων και ενός στόλου δορυφόρων που παρακολουθούν τη Γη σε όλο το φάσμα φωτός.

Η κολοσσιαία έκρηξη της Τόνγκα, η οποία ήρθε στο τέλος πολλών εβδομάδων δραστηριότητας, παρήγαγε διάφορους τύπους κυμάτων ατμοσφαιρικής πίεσης που διαδίδονταν σε τεράστιες αποστάσεις. Στο ηχητικό εύρος συχνοτήτων, άτομα 10.000 χλμ μακριά στην Αλάσκα ανέφεραν ότι άκουσαν επαναλαμβανόμενες εκρήξεις.

Το παγκόσμιο δίκτυο ανιχνευτών που δημιουργήθηκε για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τη Συνθήκη για την Ολοκληρωμένη Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών έλαβε το σήμα. Ο υπέρηχος έχει συχνότητες που είναι ακριβώς κάτω από αυτές που μπορούν να ακούσουν οι άνθρωποι.

Τα δεδομένα του δικτύου έδειξαν ότι η έκρηξη του ηφαιστείου της Τόνγκα παρήγαγε ένα κύμα ατμοσφαιρικής πίεσης συγκρίσιμο με αυτό που προκάλεσε η μεγαλύτερη πυρηνική έκρηξη ποτέ ,η βόμβα Tsar που πυροδότησαν οι Σοβιετικοί το 1961, αλλά διήρκεσε τέσσερις φορές περισσότερο.

Οι εργασίες συζητούν εκτενώς τις διαταραχές που προκαλούνται από τα λεγόμενα κύματα Lamb, που ονομάστηκαν από τον μαθηματικό Horace Lamb στις αρχές του 20ου αιώνα. Πρόκειται για ενεργειακά κύματα στον αέρα που διαδίδονται με την ταχύτητα του ήχου, κατά μήκος μιας διαδρομής που καθοδηγείται από την επιφάνεια του πλανήτη. Επίσης, δεν διασπείρονται, με άλλα λόγια διατηρούν το σχήμα τους καθώς κινούνται και έτσι είναι εμφανή για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Οι παλμοί των κυμάτων Lamb που παράγονται από την έκρηξη της Τόνγκα φάνηκαν να κάνουν κύκλους γύρω από τη Γη τουλάχιστον τέσσερις φορές. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο απέχει περίπου 16.5000 χιλιόμετρα από την Τόνγκα, αυτοί οι παλμοί άρχισαν να φτάνουν το απόγευμα της 15ης ημέρας, περίπου 14 ώρες μετά την κορυφαία έκρηξη στην άλλη πλευρά του πλανήτη.

Τα έργα χαρτογράφησης του θαλάσσιου πυθμένα που πρόκειται να ανακοινώσουν τα αποτελέσματά τους τις επόμενες εβδομάδες θα συνεισφέρουν στην έρευνα.

Διαβάστε επίσης:

NASA: H ηφαιστειακή έκρηξη στην Τόνγκα ήταν 500 φορές πιο ισχυρή από την πυρηνική βόμβα της Χιροσίμα