Σύνοδος Κορυφής:Συμβιβασμός για εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο το 2022, πώς λύθηκε ο «γόρδιος δεσμός»
Με έναν ελιγμό που έκαμψε τις διαφωνίες που είχαν διατυπώσει όλο το προηγούμενο διάστημα χώρες όπως η Ουγγαρία, καταφέραν λίγο μετά τα μεσάνυχτα της Δευτέρας οι 27 της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καταλήξουν σε μια πολιτική συμφωνία για την επιβολή εμπάργκο στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου στην ΕΕ ως το τέλος του χρόνου.
«Συμφωνήθηκε η απαγόρευση εξαγωγών του ρωσικού πετρελαίου στην ΕΕ. Αυτό καλύπτει πάνω από τα 2/3 των εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία, σταματώντας μια τεράστια πηγή χρηματοδότησης για την πολεμική της μηχανή», συνόψισε μέσω Twitter ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ εξηγώντας στη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης ότι εξαιρούνται προσωρινά από το εμπάργκο οι εισαγωγές πετρελαίου μέσω αγωγών.
Αποκαλύπτοντας πώς επετεύχθη ο συμβιβασμός η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε ότι χάρη στην εθελοντική δέσμευση της Γερμανίας και της Πολωνίας να σταματήσουν τις εισαγωγές τους μέσω του αγωγού Ντρούζμπα, το εμπάργκο θα εξαλείψει «περίπου το 90%» των ευρωπαϊκών εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου «μέχρι το τέλος του έτους» προσθέτοντας ότι για το υπόλοιπο 10%, το Συμβούλιο θα επανέλθει το ταχύτερο δυνατό.
Η εξαίρεση των εισαγωγών μέσω του αγωγού Ντρούζμπα, ο οποίος προμηθεύει ιδίως την Ουγγαρία, επέτρεψε να αρθεί το βέτο της Βουδαπέστης, που εμπόδιζε για αρκετές εβδομάδες την εφαρμογή του 6ου πακέτου κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας.
Εκτός από το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, η 6η δέσμη κυρώσεων κατά της Ρωσίας περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τον αποκλεισμό από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα SWIFT τριών ρωσικών τραπεζών, ιδίως της Sberbank, την απαγόρευση μετάδοσης των εκπομπών τριών ρωσικών κρατικών τηλεοπτικών σταθμών στην ΕΕ και κυρώσεις σε βάρος περίπου εξήντα προσώπων που ευθύνονται ιδίως για εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία.
Η οριστική συμφωνία για το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο και το έκτο πακέτο κυρώσεων αναμένεται να εγκριθεί εντός της εβδομάδας από τους μόνιμους αντιπροσώπους των κρατών-μελών και να υιοθετηθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Ακόμη, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε η ΕΕ να παράσχει στην Ουκρανία έκτακτη μακροοικονομική βοήθεια. Δεν έχει γίνει γνωστό αν η βοήθεια θα περιλαμβάνει μόνο δάνεια ή και επιχορηγήσεις. Η Επιτροπή θα παρουσιάσει τις λεπτομέρειες για τον τρόπο χρηματοδότησης την επόμενη εβδομάδα, αρκέστηκε να δηλώσει η κυρία φον ντερ Λάιεν, χωρίς να υπεισέλθει σε περισσότερες λεπτομέρειες.
Σύνοδος Κορυφής: Το κείμενο των συμπερασμάτων
Για το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο στο κείμενο συμπερασμάτων αναφέρεται ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφωνεί ότι η έκτη δέσμη κυρώσεων κατά της Ρωσίας θα καλύπτει το αργό πετρέλαιο, καθώς και τα προϊόντα πετρελαίου, που παραδίδονται από τη Ρωσία στα κράτη μέλη, με προσωρινή εξαίρεση για το αργό πετρέλαιο που παραδίδεται μέσω αγωγών» καλώντας το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να «οριστικοποιήσει τη συμφωνία» και «να την εγκρίνει χωρίς καθυστέρηση, διασφαλίζοντας εύρυθμη λειτουργία της ενιαίας αγοράς της ΕΕ, θεμιτό ανταγωνισμό, αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών και ίσους όρους ανταγωνισμού, επίσης, όσον αφορά τη σταδιακή κατάργηση της εξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα».
Σε περίπτωση «αιφνίδιας διακοπής του εφοδιασμού, θα ληφθούν έκτακτα μέτρα για την ασφάλεια του εφοδιασμού», διαβεβαιώνεται στα συμπεράσματα. Υπογραμμίζεται, επίσης, ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο ζήτημα της προσωρινής εξαίρεσης για το αργό πετρέλαιο που παραδίδεται μέσω αγωγών το συντομότερο δυνατό».
Χρηματοοικονομική βοήθεια
Οι «27» στα συμπεράσματά τους τονίζουν ότι «η ΕΕ είναι έτοιμη να χορηγήσει στην Ουκρανία νέα έκτακτη μακροοικονομική βοήθεια ύψους έως και 9 δισ. ευρώ το 2022». Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί να εξεταστεί η πρόταση της Επιτροπής αμέσως μόλις υποβληθεί.
«Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της είναι διατεθειμένα να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας στο μέλλον», τονίζεται στα συμπεράσματα. «Θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο δημιουργίας πλατφόρμας ανασυγκρότησης της Ουκρανίας, η οποία θα συγκεντρώνει την ουκρανική κυβέρνηση, την ΕΕ και τα κράτη μέλη της, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων καθώς και διεθνείς εταίρους, χρηματοδοτικούς οργανισμούς, εμπειρογνώμονες και (άλλα) ενδιαφερόμενα μέρη», προστίθεται.
Εξάλλου το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει για ακόμη μια φορά τον «επιθετικό πόλεμο» της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, προτρέπει τη Ρωσία να σταματήσει αμέσως τις επιθέσεις χωρίς διάκριση εναντίον αμάχων και μη στρατιωτικών υποδομών και να αποσύρει αμέσως και άνευ όρων όλα τα στρατεύματα και τον στρατιωτικό εξοπλισμό της από ολόκληρη την επικράτεια της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της.
«Οι φρικαλεότητες που διαπράττουν οι ρωσικές δυνάμεις και τα δεινά και οι καταστροφές που προκαλούνται είναι ανείπωτα», καταγγέλλεται στα συμπεράσματα.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τη Ρωσία να επιτρέψει την άμεση ανθρωπιστική πρόσβαση και την ασφαλή διέλευση όλων των πολιτών. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένει ότι το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης των Συμβάσεων της Γενεύης για τη μεταχείριση των αιχμαλώτων πολέμου, θα τηρηθεί πλήρως. Καλεί επίσης τη Ρωσία να επιτρέψει αμέσως την ασφαλή επιστροφή Ουκρανών που απομακρύνθηκαν παρά τη θέλησή τους και διά της βίας στη Ρωσία.
Εγκλήματα πολέμου
Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαινεί όλους όσοι βοηθούν στη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων και στη διερεύνηση εγκλημάτων πολέμου και των σοβαρότερων εγκλημάτων, εκφράζοντας την υποστήριξή του στην εντατική εργασία του Εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για τον σκοπό αυτό.
Χαιρετίζει επίσης το έργο που επιτελείται από τον Γενικό Εισαγγελέα της Ουκρανίας με οικονομική υποστήριξη και υποστήριξη για την ανάπτυξη ικανοτήτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της. Χαιρετίζει τη σύσταση μιας κοινής ομάδας έρευνας που συντονίζεται από την Eurojust, της οποίας ο ρόλος έχει ενισχυθεί, και τη συνεχή επιχειρησιακή υποστήριξη που παρέχει η Europol. Η Ρωσία, η Λευκορωσία και όλοι οι υπεύθυνοι θα λογοδοτήσουν για τις ενέργειές τους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, καταλήγουν τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής.