Βρετανία: Η πολιτική κρίση, τα σκάνδαλα και η παραίτηση του Μπόρις Τζόνσον - Ποιος θα τον διαδεχθεί;

Ο Μπόρις Τζόνσον, ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, ανακοίνωσε την Πέμπτη (07/07) την παραίτησή του από ηγέτης των κυβερνώντων Συντηρητικών ενόψει του χειμάρρου παραιτήσεων των υπουργών και της αυξανόμενης πίεσης από το εσωτερικό του κόμματός του.

Προς το παρόν είναι ακόμη πρωθυπουργός, αλλά η παραίτησή του πυροδοτεί μια αναμέτρηση μεταξύ των υποψηφίων για την αντικατάστασή του ως επικεφαλής του κόμματός. Αυτός που θα εκλεγεί αρχηγός του κόμματος θα αναλάβει και την πρωθυπουργία, χωρίς να χρειάζεται να γίνουν εθνικές εκλογές.

Ποια είναι η διαδικασία εκλογής του νέου ηγέτη των Τόρις

Σύμφωνα με όσα προβλέπει το καταστατικό του Συντηρητικού Κόμματος υποψήφιος μπορεί να είναι οποιοσδήποτε βουλευτής με την προϋπόθεση να έχει δηλωμένη στήριξη από οκτώ συναδέλφους του, οι οποίοι θα τον προτείνουν.

Στη συνέχεια ακολουθεί μυστική ψηφοφορία μεταξύ των βουλευτών. Όποιος υποψήφιος πάρει λιγότερες από 18 ψήφους αποκλείεται.

Όσοι υποψήφιοι απομένουν πάνε στον δεύτερο γύρο, όπου απαιτούνται 36 ψήφοι συναδέλφων τους. Αν όλοι συγκεντρώσουν τις 36 ψήφους τότε αποκλείεται αυτός με τις λιγότερες ψήφους.

Η διαδικασία συνεχίζεται μέχρι να μείνουν δύο «μονομάχοι» που διεκδικούν την ηγεσία του κόμματος, και σε αυτή την περίπτωση την πρωθυπουργία.

Η τελευταία φάση της ψηφοφορίας μεταξύ των δύο έχει ευρύτερο εκλεκτορικό σώμα, όλα τα μέλη του Συντηρητικού Κόμματος.

Ποιοι είναι οι επικρατέστεροι «δελφίνοι»

Αν και είναι πολύ νωρίς να πει κάποιος με σιγουριά ποιο είναι το φαβορί να αντικαταστήσει τον Μπόρις Τζόνσον στην ηγεσία των Συντηρητικών, ωστόσο παρακάτω έχουμε τα ονόματα αυτών που ξεχωρίζουν για την αρχηγία των Τόρις.

• Σάτζιντ Τζάβιντ

Πρώην υπουργός Υγείας. Ήταν ο πρώτος που παραιτήθηκε από το υπουργικό συμβούλιο την Τρίτη και αυτός που ουσιαστικά πυροδότησε τις εξελίξεις.

Ο Σαντζιντ Τζάβιντ, 53 ετών είναι πρώην τραπεζίτης και υπέρμαχος των ελεύθερων αγορών. Έχει υπηρετήσει σε αρκετά υπουργεία. Μεταξύ αυτών και στο Οικονομικών όπου παραιτήθηκε το 2020. Είναι γιος μεταναστών μουσουλμάνων από το Πακιστάν. Δηλώνει θαυμαστής της Μάργκαρετ Θάτσερ και στις εσωκομματικές εκλογές του 2019 για την ανάδειξη νέου αρχηγού των Συντηρητικών είχε έρθει τέταρτος.

• Μπεν Γουάλας

Υπουργός Άμυνας, 52 ετών. Τους τελευταίους μήνες έχει αναδειχθεί στο πιο δημοφιλές μέλος της κυβέρνησης εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο χειρίστηκε τον πόλεμο στην Ουκρανία. Σε πρόσφατη μάλιστα δημοσκόπηση του YouGov, που διεξήχθη μεταξύ μελών του Συντηρητικού κόμματος, ψηφίστηκε ως ο καταλληλότερος αντικαταστάτης του Μπόρις Τζόνσον. Είναι πρώην στρατιωτικός και ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα ως μέλος του τοπικού κοινοβουλίου της Σκωτίας τον Μάιο του 1999. Το 2005 εκλέκτηε πρώτη φορά μέλος του βρετανικού κοινοβουλίου.

• Λιζ Τραζ

Υπουργός Εξωτερικών, από το Σεπτέμβριο του 2021. Η Λιζ Τραζ, 46 ετών, θεωρείται η αγαπημένη μεταξύ των μελών του Συντηρητικού κόμματος και συχνά πυκνά βρίσκεται στην κορυφή των σχετικών δημοσκοπήσεων. Αυτές τις μέρες βρισκόταν στην Ινδονησία σε επαγγελματικό ταξίδι και επέστρεψε εσπευσμένα στο Λονδίνο εξαιτίας των πολιτικών εξελίξεων.

Όπως υποστηρίζουν όσοι την παρακολουθούν από κοντά φροντίζει πολύ προσεκτικά τη δημόσια εικόνα της. Είναι χαρακτηριστικό ότι πέρυσι πολύ πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, φωτογραφήθηκε πάνω σε ένα τανκ στην βρετανική βάση στην Εσθονία. Το γραφείο της υποστήριζε ότι αυτό ήταν ένα μήνυμα προς στον Βλαντιμίρ Πούτιν ότι η Βρετανία θα κάνει ότι μπορεί για να προστατέψει την Ουκρανία. Οι κακές γλώσσες όμως έλεγαν ότι ήθελε να αντιγράψει την Μάργκαρετ Θάτσερ, καθώς σε πολλά το εν λόγω ενσταντανέ παρέπεμπε στην ιστορική φωτογραφία του 1986, όταν η τότε πρωθυπουργός της Βρετανίας είχε επισκεφτεί βρετανική βάση της Δυτικής Γερμανίας.

Έχει υπερασπιστεί το Brexit και μάλιστα πέρυσι διορίστηκε επικεφαλής της συνέχισης των διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στις αρχές της εβδομάδας ήταν μια από τους ελάχιστους υπουργούς της κυβέρνησης Τζόνσον που δήλωσε πως εξακολουθεί να τον στηρίζει προτρέποντας μάλιστα τους συναδέλφους της να κάνουν το ίδιο.

• Τζέρεμι Χαντ

Πρώην υπουργός Εξωτερικών, 55 ετών. Στις τελευταίες εκλογές για την ανάδειξη αρχηγού των Συντηρητικών ήρθε δεύτερος μετά τον Μπόρις Τζόνσον. Οι αναλυτές επισημαίνουν ότι έχει πιο σοβαρό και λιγότερο αμφιλεγόμενο προφίλ στην πολιτική ζωή της χώρας και συνεπώς θα μπορούσε να συμβάλει στην ομαλοποίηση της κατάστασης μετά την «τρικυμία» που προκάλεσε ο Μπόρις Τζόνσον. Καθώς απέχει από κυβερνητικό πόστο εδώ και καιρό εκτιμάται ότι έχει πολύ λιγότερη «πολιτική φθορά» από άλλους διεκδικητές της ηγεσίας των Συντηρητικών. Δεν έχει κρύψει την φιλοδοξία του να γίνει πρωθυπουργός.

• Ναντίμ Ζαχάουι

Υπουργός Οικονομικών. Ο Νταντίμ Ζαχάουι, 55 ετών κέρδισε τις εντυπώσεις ως υπουργός εμβολίων, καθώς κατάφερε να υλοποιήσει ένα από τα πιο γρήγορα εμβολιαστικά προγράμματα στον κόσμο κατά του κορονοϊού. Είναι πρόσφυγας από το Ιράκ που ήρθε και εγκαταστάθηκε στην Βρετανία σε πολύ μικρή ηλικία. Ο παππούς του ήταν ο κεντρικός τραπεζίτης του Ιράκ, αλλά την δεκαετία του ‘70 αναγκάστηκε, από το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν, να φύγει από τη χώρα. Είναι συνιδρυτής της εταιρείας δημοσκοπήσεων YouGov. Εξελέγη στο κοινοβούλιο πρώτη φορά το 2010.

• Ρίσι Σουνάκ

Πρώην υπουργός Οικονομικών, παραιτήθηκε την Τρίτη. Ο Ρίσι Σουνάκ, 42 ετών, διακρίθηκε για την οικονομική του πολιτική κατά την περίοδο της πανδημίας καθώς μεταξύ άλλων εφάρμοσε ένα δαπανηρό πρόγραμμα διατήρησης θέσεων εργασίας που απέτρεψε τη μαζική ανεργία. Έχει δεχθεί όμως έντονη κριτική τόσο για το φορολογικό καθεστώς της πλούσιας συζύγου του, όσο και για την παραβίαση των αυστηρών κανόνων της καραντίνας, του επιβλήθηκε μάλιστα πρόστιμο όπως και στο Μπόρις Τζόνσον. Τέλος έχει κατηγορηθεί ότι δεν έκανε ότι μπορούσε για να βοηθήσει την ραγδαία αύξηση του κόστους ζωής που μαστίζει τους τελευταίους μήνες την Βρετανία.

Τα σκάνδαλα που έπληξαν πολιτικά τον Τζόνσον

Ο Τζόνσον, τον τελευταίο καιρό, αντιμετώπισε αυξανόμενες εκκλήσεις να αποχωρήσει, έπειτα από έναν πολυήμερο αγώνα για να κρατηθεί στην εξουσία, αλλά μια σειρά σκανδάλων κλόνισαν την προθυμία των συμμάχων του να τον στηρίξουν.

• Η υπόθεση Πίντσερ

Μαζικές παραιτήσεις από την κυβέρνηση αυτή την εβδομάδα ακολούθησαν τις κατηγορίες που διατύπωσε ένας πρώην ανώτερος γραμματέας ότι το γραφείο του Τζόνσον έδωσε ψευδείς πληροφορίες σχετικά με καταγγελίες που είχαν γίνει στο παρελθόν για σεξουαλική παρενόχληση από τον βουλευτή Κρίστοφερ Πίντσερ.

Τον Φεβρουάριο, ο Τζόνσον διόρισε τον Πίντσερ αναπληρωτή υπεύθυνο για την κομματική πειθαρχία. Την περασμένη εβδομάδα ο Πίντσερ τέθηκε εκτός κόμματος αφού παραδέχτηκε ότι είχε θωπεύσει δύο άνδρες ευρισκόμενος σε κατάσταση μέθης στη διάρκεια νυχτερινής εξόδου.

Στην πορεία έγινε γνωστό ότι ο Πίντσερ είχε κατηγορηθεί και για άλλες υποθέσεις σεξουαλικής παρενόχλησης.

Αρχικά το γραφείο του πρωθυπουργού ανακοίνωσε ότι ο Τζόνσον δεν γνώριζε για συγκεκριμένες παρελθούσες κατηγορίες εις βάρος του Πίντσερ. Ωστόσο, την Δευτέρα ο γενικός γραμματέας του Φόρεϊν Όφις το 2019, ο Σάιμον ΜακΝτόναλντ, συνέταξε επιστολή στην οποία αναφέρει ότι είχε ερευνήσει τις καταγγελίες το 2019 και τις είχε επαληθεύσει.

• Partygate

Ο όρος "Partygate" επινοήθηκε ως αναφορά σε ένα σκάνδαλο με πάρτυ που διοργανώθηκαν σε κυβερνητικούς χώρους, περιλαμβανομένου του ίδιου του πρωθυπουργικού γραφείου στην Ντάουνινγκ Στριτ, και που αποδείχτηκε ότι παραβίασαν τους αυστηρούς κανονισμούς κατά της COVID-19.

Στον ίδιο τον Τζόνσον επιβλήθηκε πρόστιμο από την αστυνομία επειδή συμμετείχε σε ένα πάρτυ γενεθλίων και υποχρεώθηκε να ζητήσει συγγνώμη από τη βασίλισσα Ελισάβετ όταν έγινε γνωστό ότι προσωπικό της Ντάουνινγκ Στριτ είχε κάνει πάρτυ στους χώρους της πρωθυπουργικής κατοικίας την παραμονή της κηδείας του πρίγκιπα Φιλίππου, συζύγου της Ελισάβετ, τον Απρίλιο του 2021.

Η βασίλισσα καθόταν μόνη της στη διάρκεια της τελετής μέσα στην εκκλησία επειδή απαγορεύονταν οι συναθροίσεις.

Μια έκθεση ενός ανώτερου γραμματέα για μια σειρά από παράνομα πάρτυ εν μέσω λοκντάουν έκανε λόγο για υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και εμετούς από το προσωπικό της Ντάουνινγκ Στριτ.

Το κοινοβούλιο εξακολουθεί να ερευνά αν ο Τζόνσον παραπλάνησε τους βουλευτές επανειλημμένως όταν αρνήθηκε ότι γνώριζε ότι έγιναν παράνομα πάρτυ.

Ο Τζόνσον υποστηρίζει ότι πίστευε ειλικρινώς τότε πως οι συγκεντρώσεις δεν παραβιάζουν τον νόμο, αλλά τώρα παραδέχεται ότι έσφαλε.

• Άλλα σεξουαλικά σκάνδαλα

Οι Συντηρητικοί του Τζόνσον έχουν πληγεί και από άλλα σκάνδαλα με πρωταγωνιστές βουλευτές που κατηγορούνται για σεξουαλικές απρέπειες, ανάμεσά τους και δύο περιπτώσεις που οδήγησαν σε παραιτήσεις βουλευτών. Και στις δύο περιπτώσεις οι Τόρις έχασαν τις αναπληρωματικές εκλογές τον περασμένο μήνα.

Ο συντηρητικός βουλευτής Ιμράν Άχμεντ Καν παραιτήθηκε αφού κρίθηκε ένοχος ότι κακοποίησε σεξουαλικά ένα 15χρονο αγόρι. Ο Νιλ Πάρις, ένας άλλος συντηρητικός βουλευτής, παραιτήθηκε αφού παραδέχτηκε ότι παρακολουθούσε πορνογραφικό υλικό στο κινητό του δύο φορές μέσα στην αίθουσα της Βουλής των Κοινοτήτων, σε "μια στιγμή τρέλας".

Ένας άλλος συντηρητικός βουλευτής συνελήφθη ως ύποπτος για βιασμό, σεξουαλική επίθεση και άλλα αδικήματα. Ο βουλευτής αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση τον Μάιο και η ταυτότητά του δεν δημοσιοποιήθηκε από τα μέσα ενημέρωσης για να προστατευτεί η ταυτότητα του φερόμενου ως θύματος.

• Υπόθεση Πάτερσον

Τον περασμένο χρόνο, μία επιτροπή του κοινοβουλίου συνέστησε την αναστολή της βουλευτκής ιδιότητας του συντηρητικού βουλευτή και πρώην υπουργού Όουεν Πάτερσον για 30 ημέρες, αφού διαπιστώθηκε ότι είχε εμπλακεί σε μια «απίστευτη υπόθεση λόμπινγκ επ' αμοιβή» ασκώντας πίεση για λογαριασμό εταιρειών που τον πλήρωναν.

Οι Συντηρητικοί ψήφισαν αρχικά στο κοινοβούλιο για να σταματήσει η αναστολή του Πάτερσον και να αναθεωρηθεί η διαδικασία έρευνας. Έπειτα από πρωτοσέλιδα του Τύπου, ο Πάτερσον παραιτήθηκε και η κυβέρνηση εγκατέλειψε τις προτεινόμενες αλλαγές για τη συγκάλυψη της υπόθεσης. Οι Συντηρητικοί έχασαν τις τοπικές εκλογές που έγιναν για να αναδειχθεί ο αντικαταστάτης του Πάτερσον στο κοινοβούλιο.

• Πλουσιοπάροχη ανακίνηση

Έπειτα από μια ανακαίνιση του διαμερίσματος της Ντάουνινγκ Στριτ όπου κατοικεί ακόμα και τώρα ο Μπόρις Τζόνσον -την οποία ανέλαβε ένας σχεδιαστής διασημοτήτων και η οποία περιέλαβε χρυσή ταπετσαρία αξίας 200.000 λιρών - η εκλογική επιτροπή της Βρετανίας επέβαλε πρόστιμο 17.800 λιρών στους Συντηρητικούς επειδή δεν ανέφεραν με ακρίβεια μια δωρεά για την πληρωμή της συγκεκριμένης ανακαίνισης.

Ο σύμβουλος δεοντολογίας του Τζόνσον επέκρινε αργότερα τον πρωθυπουργό ότι δεν αποκάλυψε ορισμένα μηνύματα που ανταλλάχθηκαν με τον δωρητή. Ωστόσο, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Τζόνσον δεν είχε πει σκόπιμα ψέματα για τα μηνύματα.

Το σκληρό εξώφυλλο του «The Economist» για την πτώση του Μπόρις Τζόνσον

Λίγο μετά το διάγγελμα το «The Economist» κυκλοφορεί ένα σκληρό εξώφυλλο με τίτλο «Η πτώση του κλόουν, η Βρετανία μετά τον Μπόρις», με το οποίο κοροϊδεύει τον Τζόνσον.

Στο εξώφυλλο φαίνεται ο πρώην πρωθυπουργός να πέφτει από ένα κρεμασμένο σκοινί κρατώντας τις σημαίες της Αγγλίας.

Στο άρθρο που δημοσίευσε φαίνεται το έντονο μένος απέναντι στην κυβέρνηση των Συντηρητικών:

«Η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον κατέρρευσε επιτέλους. Για μήνες ο πρωθυπουργός της Βρετανίας ξεφεύγει από το ένα σκάνδαλο μετά το άλλο. Τώρα απορρίφθηκε αμετάκλητα από τους δικούς του βουλευτές, έχει αποδειχθεί ότι η πρωθυπουργία του τελείωσε. Ζήτησε να μείνει μέχρι το φθινόπωρο αλλά πρέπει να φύγει αμέσως»