Έκλεισε ο αγωγός Nordstream: Η ενεργειακή παγίδα και ο δρόμος μπροστά για Ελλάδα και ΕΕ

Η Ρωσία έκλεισε σήμερα (11/7) προσωρινά τον αγωγό Nordstream 1, το μεγαλύτερο κομμάτι της υποδομής εισαγωγής φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενισχύοντας τους φόβους για καθυστερημένη ή μερική επιστροφή των προμηθειών φυσικού αερίου.

Πολλοί φοβούνται ότι το Κρεμλίνο θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τις προγραμματισμένες εργασίες συντήρησης ως πρόσχημα για να κλείσει οριστικά τη στρόφιγγα, εντείνοντας τον ενεργειακό πόλεμο με την ΕΕ. Ο Nord Stream 1 επρόκειτο να σταματήσει στις 06:00 τοπική ώρα (07:00 ώρα Ελλάδας) και, επισήμως, ο αγωγός θα επανέλθει σε λειτουργία το πρωί της 21ης Ιουλίου.

«Ζούμε πια με ένα μεγάλο φόβο απο σήμερα και για δέκα ημέρες» λέει ο κος Δούκας, Αναπληρωτής Καθηγητής Ενεργειακής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ. « Υπάρχει μεγάλη ανασφάλεια και φόβος οτι δε θα ανοίξει η στρόφιγγα, με αποτέλεσμα να υπάρχει πανικός στη Γερμανία και ολόκληρη την ΕΕ και ανησυχία για νέα τρομακτική αύξηση τιμών. Στην Ελλάδα η τιμή χονδρικής του ηλεκτρισμού έχει εκτοξευθεί κατά 55%, φτάνοντας στα 400 ευρώ ανά μεγαβατώρα»

«Η Ευρώπη δεν είναι έτοιμη να απεξαρτηθεί άμεσα απο το ρωσικό αέριο και ξαφνικά απο απειλούσα έγινε απειλούμενη καθώς μετά τις απειλές για κυρώσεις ο Πούτιν ειναι εκείνος που την απειλεί με όπλο το αέριο. Αν πραγματοποιήσει τις απειλές του και δεν ανοίξει την κάνουλα, από επίπεδο κινδύνου 2 θα πάμε στο 3, θα βαθύνει ο πληθωρισμός και η ακρίβεια και θα αλλάξουν τα δεδομένα όχι μόνο για τις βιομηχανίες και το δημόσιο αλλά και για τα νοικοκυριά. Η Γερμανία ήδη επιβάλλει μέτρα, επιβάλλοντας περιορισμούς στη χρήση κλιματιστικών και θερμοστάτες το χειμώνα. Και αν η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ έχει πρόβλημα φανταστείτε τι θα συμβεί στις υπόλοιπες χώρες»

Η Ελλάδα αντιμέτωπη με τις ενεργειακές προκλήσεις

«Η Γερμανία λαμβάνει μέτρα, η Γαλλία επανεθνικοποιεί τον γίγαντα ηλεκτρικής ενέργειας EDF, η Ελλάδα ωστόσο ακολουθεί μία προσέγγιση επιδοματική, η οποία μπορεί να συνεχίζεται μόνο όσο υπάρχει δημοσιονομικός χώρος για επιδόματα. Πρέπει και στην Ελλάδα να ανοίξουμε τη βεντάλια των μέτρων. Πρέπει να προχωρήσουμε άμεσα στην απεξάρτηση απο το ρωσικό αέριο, προχωρώντας μπροστά με μέτρα όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η εξοικονόμηση και η ρύθμιση στις αγορές» εκτιμά ο Χάρης Δούκας.

Όσο για την Ευρώπη οφείλει να λάβει θαρραλέα μέτρα δύο κατευθύνσεων, μέχρι και τη Σύνοδο Κορυφής που θα λάβει χώρα τον Οκτώβριο, λέει. «Πρέπει να έχει κοινή προμήθεια αερίου και ένα νέο πακέτο ανακούφισης για το πώς θα μπορέσει να καλυφθεί το ενεργειακό κόστος ύψους 400 δισ. ευρώ. Πρέπει να εφαρμόσει νέα χρηματοδοτικά προγράμματα, να επιστρατεύσει πιθανότατα τα εργαλεία που είχε θέσει σε ισχύ για την ανακούφιση των πληγέντων της πανδημίας» τονίζει.

Παρά το δυσοίωνο κλίμα των ημερών, ο ίδιος διατηρεί τέλος την αισιοδοξία του ότι ο Πούτιν θα ανοίξει και πάλι την κάνουλα του αερίου προς τη Γερμανία και εστιάζει σε μία πρόσφατη θετική εξέλιξη. Το γεγονός οτι ο Καναδάς επιστρέφει επισκευασμένες ρωσικές τουρμπίνες στη Γερμανία, οι οποίες απαιτούνται για τη συντήρηση του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 1, κατ’ εξαίρεση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί σε βάρος της Μόσχας.

Τόσο ο Καναδάς όσο και η Γερμανία, φαίνεται πως δεν επιθυμούν η τουρμπίνα να αποτελέσει δικαιολογία για τη Ρωσία προκειμένου να μειώσει τη ροή του φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Nord Stream 1, ανοίγοντας το δρόμο για πιθανές κινήσεις καλής θέλησης και από τη Μόσχα.

Η ΕΕ αντιμέτωπη με την πιο σοβαρή ενεργειακή κρίση εδώ και δεκαετίες

«Αν δεν επιστρέψει μετά τη συντήρηση επειδή ο Πρόεδρος Πούτιν παίζει παιχνίδια ή θέλει να χτυπήσει την Ευρώπη εκεί που πονάει, τότε το σχέδιο για πλήρωση της αποθήκευσης αερίου μέχρι το τέλος του καλοκαιριού πιθανότατα δεν θα λειτουργήσει», δήλωσε ο Χένινγκ Γκλόιστειν του Eurasia Group.

Ο βασικός αγωγός που παραδίδει ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη ενδέχεται να μην επιστρέψει σε πλήρη δυναμικότητα μετά την προγραμματισμένη συντήρηση αυτόν τον μήνα, ανακοίνωσε πρόσφατα και η Goldman Sachs Group Inc., επαναλαμβάνοντας τις ανησυχίες Γερμανών αξιωματούχων.

Με τη Μόσχα ωστόσο να έχει ήδη περικόψει τις ροές μέσω του αγωγού στο 40% μόλις της χωρητικότητας, οποιαδήποτε κίνηση για παρακράτηση των προμηθειών για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα θα έβλαπτε σοβαρά τις προσπάθειες της Ευρώπης να αποκτήσει τα αποθέματα για το χειμώνα.

«Ενώ αρχικά υποθέσαμε την πλήρη αποκατάσταση των ροών NS1 μετά το επερχόμενο γεγονός συντήρησής του, δεν βλέπουμε πλέον αυτό ως το πιο πιθανό σενάριο», ανέφεραν σε σημείωμα οι αναλυτές της Goldman. Η τράπεζα αύξησε τις προβλέψεις της για την τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη για το επόμενο έτος, επικαλούμενη αυξημένους κινδύνους για την προσφορά.

Η Ευρώπη αντιμετωπίζει τη σοβαρότερη ενεργειακή κρίση των τελευταίων δεκαετιών, με τη Ρωσία, τον μεγαλύτερο προμηθευτή της περιοχής, να περιορίζει τις αποστολές εν μέσω αυξανόμενων εντάσεων για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι τιμές αναφοράς του φυσικού αερίου διαπραγματεύονται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων σχεδόν τεσσάρων μηνών, και ορισμένες μεγάλες επιχειρήσεις κοινής ωφελείας αναζητούν προγράμματα διάσωσης, ενώ οι χώρες αγωνίζονται να ξαναγεμίσουν χώρους αποθήκευσης.

Προειδοποιήσεις απο το Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προειδοποίησε την Τρίτη ότι η πλήρης διακοπή των ροών «δεν μπορεί να αποκλειστεί» δεδομένης της «απρόβλεπτης συμπεριφοράς» της Ρωσίας. Η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι η μείωση των ροών μέσω του Nord Stream θα δυσκόλευε την επίτευξη των στόχων αποθήκευσης. Αξιωματούχοι στο Βερολίνο εξέφρασαν ανησυχίες ότι ο αγωγός μπορεί να μην επιστρέψει στην κανονική του χωρητικότητα μετά τα έργα.

Η Γερμανία δίνει μάχη για να μειώσει την ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία, η οποία αντιπροσώπευε περισσότερες από τις μισές εισαγωγές φυσικού αερίου πέρυσι, αγοράζοντας περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο και εισάγοντας καύσιμα από τη Νορβηγία.

Ωστόσο, υπάρχουν όρια στην ποσότητα LNG που μπορεί να εισαχθεί, καθώς απαιτείται χρόνος για την κατασκευή τερματικών σταθμών για την παραλαβή του καυσίμου και υπάρχει ανταγωνισμός με την Ασία για προμήθεια. Βραχυπρόθεσμα, οι προγραμματισμένες απεργίες των εργαζομένων σε πολλούς βασικούς τομείς θα μπορούσαν να περιορίσουν τις αποστολές από τη Νορβηγία.