Ξανά στο στόχαστρο των αγορών το δημόσιο χρέος της Ιταλίας

Δέκα χρόνια αφότου δήλωνε «έτοιμος να κάνει τα πάντα» για να σώσει την ευρωζώνη, να αποτρέψει το ενδεχόμενο κατάρρευσης της νομισματικής ένωσης, θα δεχθεί ο πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ να παραμείνει το τιμόνι της Ιταλίας; Αυτό θα κριθεί στο ιταλικό κοινοβούλιο την Τετάρτη.

Οι πολιτικές αναταράξεις στην Ιταλία καταγράφονται σε κάθε περίπτωση στη «χειρότερη στιγμή» για την Κριστίν Λαγκάρντ, που τον διαδέχθηκε στην ηγεσία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας το 2019, σύμφωνα με αναλυτές της τράπεζας ING.

Η Λαγκάρντ αναμένεται να παρουσιάσει την Πέμπτη σε αδρές γραμμές το περίγραμμα μηχανισμού με σκοπό να ελεγχθεί η αύξηση των αποκλίσεων των επιτοκίων δανεισμού των κρατών-μελών της ευρωζώνης λόγω κερδοσκοπικών πιέσεων. Όμως «δύσκολα μπορεί να μιλήσει κανείς για αδικαιολόγητη αύξηση στην τρέχουσα πολιτική κατάσταση» στην Ιταλία, επιχειρηματολόγησαν αναλυτές της ING.

Το spread, η απόκλιση των επιτοκίων των γερμανικών και των ιταλικών δεκαετών κρατικών ομολόγων, αυξήθηκε ως και στις 225 μονάδες την Παρασκευή.

Λίγο καιρό αφότου αναλάμβανε το αξίωμα του πρωθυπουργού ο «σούπερ Μάριο» τον Φεβρουάριο του 2021, το spread υποχωρούσε κάτω από το όριο των 100 μονάδων, για πρώτη φορά από το 2015

Νευρικοί επενδυτές

Έκτοτε, μολονότι η αύρα του πρώην προέδρου της ΕΚΤ παραμένει αλώβητη, η διαφορά των επιτοκίων ξανάρχισε να ανεβαίνει, καθώς το οικονομικό φόντο σκοτείνιασε εξαιτίας της απογείωσης των τιμών, του πολέμου στην Ουκρανία, της αναζωπύρωσης της πανδημίας του νέου κορονοϊού. «Δεν είμαι ασπίδα που προστατεύει από τις εξελίξεις, είμαι απλά ένα ανθρώπινο ον», δήλωνε το Μάιο.

Όταν η ΕΚΤ ήχησε το τέλος της νομισματικής στήριξης των οικονομιών της ευρωζώνης στα μέσα Ιουνίου, το spread εκτοξεύθηκε στις 245 μονάδες, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών.

«Αν κάποιοι Ιταλοί πολιτικοί πυροδοτήσουν εσωτερική πολιτική κρίση εν μέσω πολέμου και δυνητικών ενεργειακών ελλείψεων, είναι η συνεπακόλουθη αύξηση του spread στ’ αλήθεια υπερβολική με δεδομένα τα βασικά οικονομικά δεδομένα; Και πρέπει στ’ αλήθεια η ΕΚΤ να την καταπολεμήσει;», διερωτήθηκε μέσω Twitter ο Ερίκ Ντορ, ο διευθυντής οικονομικών μελετών της σχολής εμπορίου IESEG.

Η πολιτική κρίση εκδηλώθηκε την Πέμπτη, όταν το Κίνημα 5 Αστέρων αρνήθηκε να δώσει στην κυβέρνηση ψήφο εμπιστοσύνης, προκαλώντας νευρικότητα σε πολλούς επενδυτές, που φοβούνται αυτό που θεωρούν χειρότερο: την παραίτηση του κ. Ντράγκι.

Η αναγγελία της αποχώρησής του, έναν χρόνο και πέντε μήνες αφότου ανέλαβε το πηδάλιο της χώρας, έγινε το βράδυ της Πέμπτης, όμως ο πρόεδρος Σέρτζο Ματαρέλα αρνήθηκε να την κάνει δεκτή.

«Θαύμα»

Η ανάρρηση του Μάριο Ντράγκι στον θώκο του πρωθυπουργού της Ιταλίας, με δεδομένη τη φήμη του «σωτήρα του ευρώ», είχε εκληφθεί από τις αγορές «σαν θαύμα», σχολίασε μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ζιλ Μοέκ, επικεφαλής οικονομολόγος του ομίλου AXA.«Οποιαδήποτε ένδειξη πως ο Ντράγκι δεν θα επιβιώσει στις εκλογές του 2023, ή ακόμη περισσότερο ότι θα εγκαταλείψει την εξουσία νωρίτερα, είναι λόγος ανησυχίας για τις αγορές», έκρινε ο ίδιος.

Τίθεται κυρίως, όπως το βλέπει ο Μοέκ, «ζήτημα συνέχισης» του προγράμματος ανάκαμψης της οικονομίας και επίτευξης των στόχων που έχουν ορίσει οι Βρυξέλλες ώστε η Ρώμη να λάβει τα περίπου 200 δισ. ευρώ που της υποσχέθηκε η ΕΕ.

Και μολονότι η Ιταλία κατέγραψε αύξηση του ΑΕΠ κατά 6,6% το 2021, ποσοστό χωρίς προηγούμενο από το 1976, οι αμφιβολίες για το κατά πόσον η ανάπτυξή της θα αποδειχθεί διαρκής επιμένουν.

Επρόκειτο για «απλή αναπήδηση» μετά τη βουτιά 9% του ΑΕΠ το 2020 εξαιτίας της πανδημίας, αποφάνθηκε ο Σάλομον Φίντλερ, οικονομολόγος της επενδυτικής τράπεζας Berenberg.

«Από την κρίση χρέους το 2012, η Ιταλία δεν σημείωσε αληθινή πρόοδο, ορισμένες μεταρρυθμίσεις μπήκαν σε τροχιά, τα ελλείμματα μειώθηκαν, αλλά η ανάπτυξη παραμένει μέτρια και το χρέος έχει αυξηθεί σημαντικά», πρόσθεσε μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Στην πορεία των ετών η Ιταλία έχει συσσωρεύσει χρέος 2,7 τρισ. ευρώ (150% του ΑΕΠ, ο δεύτερος υψηλότερος λόγος χρέους προς ΑΕΠ στην ευρωζώνη έπειτα από αυτόν της Ελλάδας).

ΑΠΕ