«Χειρουργική επέμβαση» των ΗΠΑ: Ετσι σκότωσαν τον ηγέτη της Αλ Κάιντα

«Δεν υπήρξαν απώλειες αμάχων» ξεκαθαρίζουν αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου αναφερόμενοι στην επιχείρηση που στήθηκε με στόχο τον ηγέτη της Αλ Κάιντα, Αϊμάν αλ-Ζαουάχρι στο Αφγανιστάν.

Κρατώντας χαμηλούς τόνους, με εξαίρεση τον ίδιο τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν που αξιοποίησε την επιτυχία της CIA επισημαίνοντας την δική του πρωτοβουλία, αξιωματούχοι και γνώστες της επιχείρησης εξηγούν πως ο al-Zawahri σκοτώθηκε σε επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος.

Μια αμερικανική ομάδα εδάφους ήταν παρούσα στο Αφγανιστάν για να υποστηρίξει το χτύπημα και έκτοτε αποχώρησε, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος των υπηρεσιών πληροφοριών.

Η απώλεια του Αλ Ζαουάχρι εξαλείφει τη φιγούρα που περισσότερο από οποιονδήποτε διαμόρφωσε την Αλ Κάιντα, πρώτα ως αναπληρωτής του Οσάμα Μπιν Λάντεν από το 1998 και μετά ως διάδοχός του. Μαζί, αυτός και ο Μπιν Λάντεν έστρεψαν τα όπλα του τζιχαντιστικού κινήματος για να στοχεύσουν τις ΗΠΑ, πραγματοποιώντας την πιο θανατηφόρα επίθεση που έγινε ποτέ σε αμερικανικό έδαφος - τις αεροπειρατές αυτοκτονίας στις 11 Σεπτεμβρίου 2001.

Οι επιθέσεις στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου και στο Πεντάγωνο κατέστησαν τον Μπιν Λάντεν τον εχθρό της Αμερικής Νο. 1. Αλλά πιθανότατα δεν θα μπορούσε ποτέ τις υλοποιήσει χωρίς τον αναπληρωτή του. Ο αλ-Ζαουάχρι έφερε στην οργάνωση τακτικές και οργανωτικές δεξιότητες που απαιτούνταν για να στηθεί ένα δίκτυο πυρήνων σε όλο τον κόσμο.

Μιλώντας στις 31 Αυγούστου 2021, μετά την αναχώρηση των τελευταίων αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν, ο Μπάιντεν είπε ότι οι ΗΠΑ δεν θα εγκαταλείψουν τον αγώνα τους κατά της τρομοκρατίας.

Προαναγγελία από Μπάιντεν

Περιγράφοντας ένα χτύπημα που θα συνέβαινε 11 μήνες αργότερα, ο Μπάιντεν είπε τότε: «Έχουμε αυτό που λέγεται over-the-horizon ικανότητες, που σημαίνει ότι μπορούμε να χτυπήσουμε τρομοκράτες και στόχους χωρίς αμερικανικές μπότες στο έδαφος — ή πολύ λίγους, αν χρειαστεί.»

Υπήρχαν φήμες για τον θάνατο του al-Zawahri εδώ και αρκετά χρόνια. Όμως, τον Απρίλιο εμφανίστηκε ένα βίντεο με τον ηγέτη της Αλ Κάιντα να επαινεί μια Ινδή μουσουλμάνα που είχε αψηφήσει την απαγόρευση να φοράει χιτζάμπ ή μαντίλα. Αυτό το βίντεο ήταν η πρώτη απόδειξη εδώ και μήνες ότι ήταν ακόμα ζωντανός.

Για χρόνια, οι αρχές των ΗΠΑ ήταν ενήμερες για την ύπαρξη δικτύου που εκτιμούσε ότι υποστήριζε τον Ζαουάχρι. Τον τελευταίο χρόνο, μετά την αποχώρηση του στρατού των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες έψαχναν ενδείξεις για το εάν ο ηγέτης της Αλ Κάιντα βρισκόταν στη χώρα και πού ακριβώς.

Φέτος, εντοπίστηκε η οικογένειά του: η σύζυγός του, η κόρη του και τα παιδιά της. Είχαν εγκατασταθεί σε κρησφύγετο στην Καμπούλ. Κατόπιν, εντόπισαν τον ίδιο τον Αϊμάν αλ Ζαουάχρι στο σπίτι αυτό στην αφγανική πρωτεύουσα.

Για αρκετούς μήνες, αξιωματούχοι της υπηρεσίας κατασκοπείας κατέληξαν στο ολοένα πιο ασφαλές συμπέρασμα πως είχαν εντοπίσει τον Ζαουάχρι στο κρησφύγετο στην Καμπούλ και στις αρχές Απριλίου ενημέρωσαν ανώτερα στελέχη της κυβέρνησης. Τον πρόεδρο Μπάιντεν ενημέρωσε κατόπιν ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας, ο Τζέικ Σάλιβαν.

«Ήμασταν σε θέση να εξακριβώσουμε το πώς ζούσαν» οι ένοικοι του σπιτιού «μέσω πολλών ανεξάρτητων πηγών», εξήγησε Αμερικανός αξιωματούχος.

Στόχος το μπαλκόνι

Αφού έφθασε στο κρησφύγετο στην Καμπούλ ο Ζαουάχρι, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες διαπίστωσαν πως δεν έφευγε από αυτό, αλλά έβγαινε στο μπαλκόνι -τον στόχο του πλήγματος- επανειλημμένα.

Αξιωματούχοι μελέτησαν την κατασκευή και το φυσικό περιβάλλον του κρησφύγετου και το πώς κινούνταν μέσα σε αυτό οι ένοικοί του, ώστε να εξασφαλίσουν πως μπορούσε να διεξαχθεί επιχείρηση για την εξόντωση του Ζαουάχρι χωρίς να απειληθεί η δομική ακεραιότητα του κτιρίου και να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος για τα μέλη της οικογένειάς του και άλλους άμαχους.

Τις τελευταίες εβδομάδες ο Αμερικανός πρόεδρος συνεδρίαζε με συμβούλους και υπουργούς του για να καταλήξουν στον τρόπο δράσης. Την 1η Ιουλίου, ο κ. Μπάιντεν ενημερώθηκε για τις λεπτομέρειες της προταθείσας επιχείρησης στο λεγόμενο Situation Room από μέλη της κυβέρνησής του και τον διευθυντή της υπηρεσίας πληροφοριών των ΗΠΑ, τον Γουίλιαμ Μπερνς.

Υπέβαλε ερωτήματα για τις συνθήκες φωτός, τον καιρό, τα υλικά με τα οποία ήταν κατασκευασμένο το σπίτι και άλλους παράγοντες που θα μπορούσαν να κρίνουν την επιτυχία της επιχείρησης, σύμφωνα με τον Αμερικανό αξιωματούχο. Ζήτησε επίσης να του παρουσιαστεί ανάλυση για τις πιθανές επιπτώσεις του πλήγματος στην Καμπούλ.

Στενός κύκλος νομικών συμβούλων διαφόρων υπηρεσιών εξέτασε τις πληροφορίες της CIA και επιβεβαίωσε ότι ο Ζαουάχρι ήταν θεμιτός στόχος, με δεδομένο πως παρέμενε ο ηγέτης της Αλ Κάιντα. Την 25η Ιουλίου, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν συγκάλεσε συνεδρίαση μελών-κλειδιών της κυβέρνησής του και συμβούλων για να λάβει την τελευταία ενημέρωση και να συζητήσει μαζί τους το πώς η εξόντωση του ηγέτη της Αλ Κάιντα θα επηρέαζε τη σχέση της Ουάσινγκτον με τους Ταλιμπάν, μεταξύ άλλων, σύμφωνα με τον αξιωματούχο. Αφού άκουσε τις απόψεις των υπουργών και των συμβούλων του, ο κ. Μπάιντεν ενέκρινε την πρόταση να διεξαχθεί «ακριβές αεροπορικό πλήγμα» με προϋπόθεση ότι θα ελαχιστοποιείτο ο κίνδυνος να υπάρχουν θύματα μεταξύ των αμάχων.

Το πλήγμα διεξήχθη στις 21:48 του Σαββάτου (ώρα ΗΠΑ· στις 04:48 της Κυριακής ώρα Ελλάδας) από UAV οπλισμένο με πυραύλους Hellfire.