Reuters: Ο Πούτιν είχε απορρίψει ειρηνευτική πρόταση με την Ουκρανία στις αρχές του πολέμου

Ο επικεφαλής απεσταλμένος του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία, Nτμίτρι Κοζάκ είχε συνάψει μια προσωρινή συμφωνία με το Κίεβο που θα ικανοποιούσε το αίτημα της Ρωσίας να μείνει η Ουκρανία εκτός ΝΑΤΟ, αλλά ο Πούτιν την απέρριψε και συνέχισε τη στρατιωτική του εκστρατεία. Αυτό αποκαλύπτει αποκλειστικό ρεπορτάζ του Reuters που επικαλείται τρία άτομα που βρίσκονται κοντά στη ρωσική ηγεσία.

Ο ουκρανικής καταγωγής απεσταλμένος, Κόζακ, είχε πει στον Πούτιν ότι ο ίδιος πιστεύει πως η συμφωνία που είχε συνάψει αίρει την ανάγκη της Ρωσίας να επιδιώξει μια μεγάλης κλίμακας κατοχή της Ουκρανίας. Η σύσταση του στον Πούτιν να υιοθετήσει τη συμφωνία αναφέρεται για πρώτη φορά από το Reuters.

Ο Πούτιν είχε δηλώσει επανειλημμένα πριν από τον πόλεμο ότι το ΝΑΤΟ και η στρατιωτική του υποδομή έρχονταν πιο κοντά στα σύνορα της Ρωσίας και ότι η συμμαχία ετοιμαζόταν να εντάξει και την Ουκρανία. Αυτό αντιπροσώπευε μια υπαρξιακή απειλή για τη Ρωσία, ισχυριζόταν ο Ρώσος ηγέτης, γεγονός που τον ανάγκασε να αντιδράσει.

Όμως, παρά το γεγονός ότι υποστήριξε νωρίτερα τις διαπραγματεύσεις, ο Πούτιν κατέστησε σαφές όταν του παρουσιάστηκε η συμφωνία του Κόζακ ότι οι παραχωρήσεις που διαπραγματεύτηκε ο βοηθός του δεν ήταν επαρκείς και επέκτεινε τους στόχους του ώστε να συμπεριλάβει την προσάρτηση τμημάτων της ουκρανικής επικράτειας, ανέφεραν οι πηγές. Ως αποτέλεσμα, η συμφωνία απορρίφθηκε.

Ερωτηθείς για την αποκάλυψη του Reuters, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ είπε: «Αυτό δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την πραγματικότητα. Δεν συνέβη ποτέ κάτι τέτοιο. Είναι απολύτως ανακριβείς πληροφορίες.» Ο Κόζακ δεν απάντησε στα αιτήματα για σχόλια.

Ο σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου, Μιχαίλο Ποντόλιακ είπε ότι η Ρωσία χρησιμοποίησε τις διαπραγματεύσεις ως προπέτασμα καπνού για να προετοιμαστεί για την εισβολή της, αλλά δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με την ουσία των συνομιλιών ούτε επιβεβαίωσε ότι επετεύχθη μια προκαταρκτική συμφωνία. «Σήμερα καταλαβαίνουμε ξεκάθαρα ότι η ρωσική πλευρά δεν ενδιαφερόταν ποτέ για μια ειρηνική διευθέτηση», είπε ο Ποντόλιακ.

Δύο από τις τρεις πηγές ανέφεραν ότι η ώθηση για την οριστικοποίηση της συμφωνίας έγινε αμέσως μετά την εισβολή της Ρωσίας στις 24 Φεβρουαρίου. Μέσα σε λίγες μέρες, ο Κόζακ πίστεψε ότι είχε τη συμφωνία της Ουκρανίας με τους κύριους όρους που ζητούσε η Ρωσία και συνέστησε στον Πούτιν να την υπογράψει, ανέφεραν οι πηγές.

«Μετά τις 24 Φεβρουαρίου δόθηκε λευκή κάρτα στον Κόζακ : του έδωσαν το πράσινο φως, εξασφάλισε τη συμφωνία, την έφερε πίσω και του είπαν πως ολα ακυρώθηκαν. Ο Πούτιν απλά άλλαξε το σχέδιο καθώς προχωρούσε» δήλωσε μια από τις πηγές κοντά στη ρωσική ηγεσία. Η τρίτη πηγή διαφώνησε μόνο ως προς το χρονοδιάγραμμα, λέγοντας ότι ο Κόζακ είχε προτείνει τη συμφωνία στον Πούτιν και την είχε απορρίψει, λίγο πριν την εισβολή. Όλες οι πηγές ζήτησαν ανωνυμία για να μοιραστούν ευαίσθητες εσωτερικές πληροφορίες.

Η επίθεση της Μόσχας στην Ουκρανία είναι η μεγαλύτερη στρατιωτική εκστρατεία στην Ευρώπη από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Προκάλεσε σαρωτικές οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας και στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία από την Ουάσιγκτον και τους δυτικούς συμμάχους της. Ακόμη και αν ο Πούτιν είχε συναινέσει στο σχέδιο του Κόζακ, παραμένει αβέβαιο εάν ο πόλεμος θα είχε τελειώσει. Το Reuters δεν μπόρεσε να επαληθεύσει ανεξάρτητα ότι ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ή ανώτεροι αξιωματούχοι της κυβέρνησής του ήταν δεσμευμένοι στη συμφωνία.

Ο Κόζακ, ο οποίος είναι 63 ετών, είναι πιστός υπολοχαγός του Πούτιν από τότε που συνεργάστηκε μαζί του τη δεκαετία του 1990 στο γραφείο του δημάρχου της Αγίας Πετρούπολης. Ήταν σε θέση να διαπραγματευτεί μια ειρηνευτική συμφωνία επειδή από το 2020 ο Πούτιν του είχε αναθέσει τη διεξαγωγή συνομιλιών με Ουκρανούς ομολόγους του σχετικά με την περιοχή Ντονμπάς της ανατολικής Ουκρανίας, η οποία ελέγχεται από φιλορώσους αυτονομιστές μετά από την εξέγερση το 2014.

Αφού ηγήθηκε των Ρώσων αντιπρορώπων σε συνομιλίες με Ουκρανούς αξιωματούχους στο Βερολίνο στις 10 Φεβρουαρίου, με τη μεσολάβηση Γαλλίας και Γερμανίας, ο Kόζακ είπε σε συνέντευξη Τύπου αργά το βράδυ ότι ο τελευταίος γύρος αυτών των διαπραγματεύσεων έληξε χωρίς πρόοδο.

Ο Κόζακ ήταν επίσης ένας από αυτούς που ήταν παρόντες όταν, τρεις ημέρες πριν από την εισβολή, ο Πούτιν συγκέντρωσε τους αρχηγούς του στρατού και ασφαλείας και βασικούς βοηθούς του στην αίθουσα Yekaterinsky του Κρεμλίνου για μια συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας. Οι κάμερες της κρατικής τηλεόρασης κατέγραψαν μέρος της συνάντησης, όπου ο Πούτιν παρουσίασε σχέδια για επίσημη αναγνώριση των αυτονομιστικών οντοτήτων στην ανατολική Ουκρανία.

Μόλις οι κάμερες βγήκαν έξω από το τεράστιο δωμάτιο με τις νεοκλασικές κολώνες και την οροφή με τρούλο, ο Κόζακ αντιτάχθηκε σε οποιαδήποτε απόφαση της Ρωσίας να κλιμακώσει την κατάσταση με την Ουκρανία, είπαν πηγές.

Ένα άλλο άτομο που μίλησε Reuters και το οποίο βοήθησε στις συνομιλίες μετά την εισβολή, είπε ότι οι συζητήσεις κατέρρευσαν στις αρχές Μαρτίου όταν ουκρανοί αξιωματούχοι κατανόησαν οτι ο Πούτιν ήταν αποφασισμένος να προχωρήσει.

Έξι μήνες μετά την έναρξη του πολέμου, ο Κόζακ παραμένει στη θέση του ως αναπληρωτής αρχηγός του επιτελείου του Κρεμλίνου. Όμως δεν χειρίζεται πλέον τον φάκελο της Ουκρανίας, σύμφωνα με έξι από τις πηγές που μίλησαν στο Reuters. «Από ό,τι μπορώ να δω, ο Κόζακ δεν φαίνεται πουθενά», είπε ένας από αυτούς, πηγή προσκείμενη στην ηγεσία των αυτονομιστών στην ανατολική Ουκρανία.