Nord Stream: Ποιος κερδίζει από το σαμποτάζ στους αγωγούς; Σενάρια και θεωρίες για τους «ενόχους»
Οι Βαλτικές χώρες, η Φινλανδία, η Ουκρανία και οι ΗΠΑ θΑ είχαν θεωρητικά όλες τους λογικά κίνητρα να βλάψουν τους αγωγούς, αν και με τεράστιους πολιτικούς, στρατηγικούς κινδύνους και κινδύνους για την ασφάλεια, γράφουν οι Αsia Times σε ανάλυσή τους για το «θρίλερ» με τις διαρροές στους αγωγούς Nordstream.
Οι ΗΠΑ αντιτίθενται εδώ και καιρό στην εξάρτηση του ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα της Γερμανίας, από το ρωσικό, πρώην σοβιετικό, φυσικό αέριο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, στην πραγματικότητα, χρησιμοποίησαν ελέγχους εξαγωγών για να μπλοκάρουν τον αρχικό αγωγό Yamal τη δεκαετία του 1980, πιστεύοντας ότι η απειλή μιας αποκοπής από τη Ρωσία θα άλλαζε τις πολιτικές αποφάσεις της Ευρώπης.
Μόλις το 2018, ο τότε πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ προειδοποίησε τους Ευρωπαίους στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για το ενδεχόμενο ρωσικής διακοπής ενέργειας. Υπάρχει βίντεο που δείχνει τη γερμανική αντιπροσωπεία στην UNGA να αποδοκιμάζει τον Τραμπ. Η πραγματικότητα διέψευσε τους Γερμανούς, καθώς ήρθε η Ουκρανία και οι σοβαρές περικοπές στην παράδοση ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Τώρα Καθώς η Νορβηγία και η Πολωνία ανακοινώνουν το άνοιγμα του αγωγού Trans Baltic, οι ρωσικοί αγωγοί Nord Stream 1 και Nord Stream 2 έχουν υποστεί ζημιές κοντά στο δανικό νησί Bornholm στη Βαλτική Θάλασσα. Οι τρεις ξεχωριστές παραβιάσεις του αγωγού, αποκλείουν ουσιαστικά την πιθανότητα τεχνικής βλάβης.
Ενώ οι αγωγοί δεν λειτουργούν επί του παρόντος, διατηρούνται γεμάτοι με φυσικό αέριο υπό πίεση και το αέριο αναβλύζει μέχρι την επιφάνεια. Αυτό υποδηλώνει ότι η ζημιά και στους δύο αγωγούς ήταν σημαντική, αν και απομένει να γίνει πλήρης εκτίμηση.
Ποιος το έκανε και γιατί;
Οι επισκευές, όπως φαίνεται, θα απαιτήσουν χρόνο, ακόμη και αν δοθεί προτεραιότητα στον Nord Stream1, καθιστώντας απίθανο να μπορεί να επιστρέψει σε λειτουργία πριν από το χειμώνα, ακόμη και αν υπάρξει αλλαγή στην τρέχουσα πολιτική κατάσταση.
Οι πρώτες εικασίες ήταν ότι οι αγωγοί Nord Stream υπονομεύτηκαν σε μια προσπάθεια να επηρεαστεί ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία. Μια τέτοια επιχείρηση θα απαιτούσε τη δυνατότητα εντοπισμού των αγωγών και τοποθέτησης εκρηκτικών σε τρία διαφορετικά σημεία. Αν συνέβη κάτι τέτοιο, το ερώτημα είναι ποιος το έκανε και γιατί;
Οι αγωγοί Nord Stream βρίσκονται σε θαλάσσια βάθη που κυμαίνονται από 80 έως 110 μέτρα. Οι δύτες λειτουργούν συνήθως στα 6 μέτρα, επομένως θα χρειάζονταν υποβρύχια οχήματα για να τοποθετήσουν εκρηκτικά στον αγωγό ή να τον καταστρέψουν με άλλο τρόπο.
Οι υποβρύχιοι σωλήνες για το Nord Stream είναι κατασκευασμένοι από χάλυβα ποιότητας DNV για πάχη τοιχωμάτων που κυμαίνονται μέχρι 34,4 χιλιοστά και κατασκευάστηκαν από έξι πιστοποιημένους παραγωγούς, έναν στη Ρωσία, τέσσερις στην Ευρώπη και έναν στην Ιαπωνία. Οι σωλήνες είναι εγκλωβισμένοι σε σκυρόδεμα.
Η σκόπιμη ζημιά δεν θα ήταν εύκολη υπόθεση. Η Ουκρανία είναι πεπεισμένη ότι η δολιοφθορά έγινε από τους Ρώσους. «Η μεγάλης κλίμακας διαρροή φυσικού αερίου δεν είναι τίποτα άλλο από μια τρομοκρατική επίθεση που σχεδιάστηκε από τη Ρωσία και μια επιθετική ενέργεια προς την ΕΕ», ανακοίνωσε στο Twitter ο σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου, Mιχαίλο Ποντόλιακ.
Το πρόβλημα στο αφήγημα οτι ευθύνεται η Ρωσία
Το πρόβλημα με αυτό το επιχείρημα είναι ότι η Ρωσία εάν κατέστρεφε τους δικούς της αγωγούς, θα έχανε όλη την ικανότητα μόχλευσης στην Ευρώπη . Τόσο ο Nord Stream 1 όσο και ο Nord Stream 2 ανήκουν σε κοινό έργο. Η Gazprom έχει 51% και τέσσερις δυτικούς εταίρους (Η PEGI/E.ON και η Wintershall Dea έχουν 15,5% η καθεμία, ενώ η γαλλική Engie και η ολλανδική Gasunie από 9% η καθεμία)
Η ίδια η Ουκρανία θα μπορούσε να είναι υποψήφια στην προσπάθεια να βλάψει οικονομικά τη Ρωσία, τώρα και στο μέλλον. Αλλά εάν συμβαίνει κάτι τέτοιο και διαπιστωθεί τελικά μία ενδεχόμενη «ενοχή» της Ουκρανίας, οι σχέσεις της με την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ θα υποστούν τεράστια ζημιά.
Σχεδόν κάθε ευρωπαϊκή χώρα έχει την τεχνική ικανότητα να λειτουργεί υπεράκτια με τηλεχειριζόμενα οχήματα και μερικά από αυτά έχουν εξελίξει υποθαλάσσιες στρατιωτικές υπηρεσίες (όπως η επίλεκτη ομάδα ειδικών επιχειρήσεων του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, Navy SEALS, οι οποίες μπορούν να επιτεθούν και να καταστρέψουν υποβρύχιους στόχους. Αλλά ποια ευρωπαϊκή χώρα θα ήθελε να το κάνει;
Θα ήταν πολύ επικίνδυνο για οποιοδήποτε ευρωπαϊκό κράτος να πραγματοποιήσει επιχείρηση δολιοφθοράς κατά των δύο αγωγών. Πρώτον, όπως οι Ρώσοι χρειάζονται το Nord Stream 1 και το Nord Stream 2 άθικτα για τους δικούς τους λόγους, οι Ευρωπαίοι τα χρειάζονται άθικτα για μελλοντικές παραδόσεις φυσικού αερίου. Επιπλέον, μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να θεωρηθεί από τη Ρωσία ως πράξη πολέμου.
Ωστόσο, υπάρχουν μερικές πιθανές εξαιρέσεις. Η Φινλανδία βρίσκεται σε μια σοβαρή διαμάχη με τη Ρωσία που ξεκίνησε με την απόφαση της Φινλανδίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Τον Μάιο, η Ρωσία διέκοψε τις προμήθειες φυσικού αερίου στη Φινλανδία και νωρίτερα η Ρωσία διέκοψε τις παραδόσεις ηλεκτρικής ενέργειας.
Αλλά είναι δύσκολο να καταλάβουμε γιατί η Φινλανδία θα μπορούσε να θεωρήσει τους αγωγούς Nord Stream ως στόχο για οποιαδήποτε αντίποινα. Η ίδια η Φινλανδία έχει επιβάλει εμπάργκο στον ρωσικό άνθρακα και πετρέλαιο.
H Ρωσία έχει επίσης μια πολύ τεταμένη σχέση με τα κράτη της Βαλτικής και οποιοδήποτε από αυτά θα μπορούσε να προβεί σε ενέργειες δολιοφθοράς κατά των αγωγών Nord Stream. Ωστόσο, το γεγονός ότι αυτό θα στερούσε από την Ευρώπη τις παραδόσεις φυσικού αερίου στο εγγύς μέλλον, αν υποθέταμε το τέλος των κυρώσεων, θα καθιστούσε μία πράξη σαμποτάζ απίθανη για οποιαδήποτε χώρα εξαρτάται από το ΝΑΤΟ για την ασφάλειά της.
Ο ρόλος των ΗΠΑ
Θα μπορούσαν οι ΗΠΑ να σαμποτάρουν τους αγωγούς Nord Stream για να αφαιρέσουν το ισχυρό «διαπραγματευτικό χαρτί» του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ευρώπη αυτόν τον χειμώνα;
Εάν υπήρχε ουσιαστικός φόβος στην Ουάσιγκτον ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να διχαστεί απέναντι στην επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία για τον πόλεμο της Ουκρανίας για να σωθεί από μια ενεργειακή κρίση αυτόν τον χειμώνα, τότε θα μπορούσε να υπάρχει λογική σε μια τέτοια κίνηση, αλλά και τεράστιοι πολιτικοί, στρατηγικοί κίνδυνοι και κίνδυνοι για την ασφάλεια.
Οι ΗΠΑ έχουν γίνει ένας σημαντικός ενεργειακός παίκτης που στέλνει LNG στην Ευρώπη σε συνεχώς αυξανόμενες ποσότητες. Η Ευρώπη χρησιμοποιεί υγροποιημένο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ για να συμβάλει στην πλήρωση των δεξαμενών αποθήκευσης για τον δύσκολο ερχόμενο χειμώνα.
Οι περισσότερες αμερικανικές παραδόσεις πραγματοποιούνται μέσω της Γαλλίας, με την Ισπανία και την Ολλανδία ως δευτερεύουσες διαδρομές. Υπάρχουν αναφορές ότι οι ΗΠΑ έχουν σχεδόν την ικανότητα παράδοσης LNG στην Ευρώπη και την Ασία και οι τιμές του φυσικού αερίου στις ΗΠΑ θα μπορούσαν να αυξηθούν σημαντικά εάν αποσταλεί περισσότερο LNG.
Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα ποιος σαμποτάρει τους αγωγούς Nord Stream. Αν μη τι άλλο, όμως, η φαινομενική δολιοφθορά των αγωγών καταδεικνύει την ανευθυνότητα της Ευρώπης όσον αφορά την αποδοχή αερίου από έναν και μόνο γνωστό το γεγονός ότι το ξεπέρασαν για 37 χρόνια, εκ των υστέρων, είναι εκπληκτικό.
Με πληροφορίες από Αsia Times