Βρετανία: Πόσο θα αντέξει η Λιζ Τρας πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου;

Όπως παραδοσιακά συμβαίνει εκτός από τις καθιερωμένες ομιλίες έντονο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα κάθε λογής πηγαδάκια που σχηματίζονται στους διαδρόμους του συνεδριακού κέντρου, στα λόμπι των ξενοδοχείων που φιλοξενούνται τα μέλη και οι βουλευτές του κόμματος, αλλά και στις παμπ που καταλήγουν πολλοί από αυτούς μετά το πέρας κάθε κοπιαστικής μέρας.

Το θέμα που μονοπωλούσε φέτος τις συζητήσεις στα εν λόγω πηγαδάκια είναι αν τελικά η Λιζ Τρας θα καταφέρει να μείνει πρωθυπουργός της χώρας μέχρι τις επόμενες γενικές εκλογές οι οποίες θα πρέπει να πραγματοποιηθούν το αργότερο ως τον Γενάρη του 2025.

Μεταξύ σοβαρού και αστείου δεν ήταν λίγοι που στοιχημάτιζαν ότι δεν θα βγάλει τη χρονιά. 'Αλλοι της έδιναν διορία μέχρι την άνοιξη ενώ πολλοί λιγότεροι υποστήριζαν ότι τελικά θα τα καταφέρει. Με αυτά και με τα άλλα, όπως σημειώνουν οι αναλυτές, «το συνέδριο του Συντηρητικού Κόμματος ήταν μια τρομακτική εμπειρία για τη Λιζ Τρας και την κυβέρνησή της».

Η αλήθεια είναι πως η πρωθυπουργός της Βρετανίας, αν και βρίσκεται στην εξουσία λίγο παραπάνω από ένα μήνα –την Πέμπτη που μας πέρασε τον συμπλήρωσε– έχει καταφέρει να δυσαρεστήσει πολλά μέλη των Συντηρητικών. Έτσι, πλέον βρίσκεται αντιμέτωπη με μια ολοένα και αυξανόμενη ισχυρή αντιπολιτευτική τάση μέσα στο κόμμα της.

Τα λάθη που καταλογίζουν στην κα Τρας είναι ουκ ολίγα. Πρώτα απ΄ όλα ότι σχημάτισε μια κυβέρνηση μόνο με άτομα που την στήριξαν κατά την διάρκεια την προεκλογικής περιόδου για την ανάδειξη του αρχηγού των Συντηρητικών. Επιπλέον, επέλεξε να απομακρύνει έμπειρους συμβούλους από το πρωθυπουργικό γραφείο και να φέρει νεότερους σε ηλικία. Όπως παρατηρούν οι αναλυτές αυτό υποδηλώνει ότι προτιμά ανθρώπους με ενέργεια και ενθουσιασμό βάζοντας την εμπειρία σε δεύτερη μοίρα. Σε μια περίοδο όμως που είναι βέβαιο πως οι προκλήσεις του χειμώνα θα είναι πολλές και δύσκολες τα στελέχη με εμπειρία είναι κάτι περισσότερο από πολύτιμα για έναν ηγέτη. Γι αυτό, ίσως η σοφότερη επιλογή θα ήταν να έχει επιλέξει έναν συνδυασμό συμβούλων, σημειώνουν με νόημα οι σχετικές αναλύσεις, αφήνοντας υπονοούμενα για την επάρκεια της βρετανίδας πρωθυπουργού.

Στην κα Τρας καταλογίζουν επίσης ότι απορρίπτει στοιχεία και αναλύσεις τεχνικών συμβούλων και οργανισμών με αποτέλεσμα να υποβαθμίζεται ο ρόλος των τεχνοκρατών. Η βρετανίδα πρωθυπουργός φαίνεται ότι θέλει να δώσει προτεραιότητα στην ιδεολογία και όχι στα στοιχεία. Αυτό όμως έχει ως αποτέλεσμα να ανακοινώνει πολιτικές χωρίς συνοδευτικές πληροφορίες για την υλοποίηση τους, με αποτέλεσμα να υπονομεύεται η εμπιστοσύνη της κυβέρνηση μια και δείχνει ότι δεν έχει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο.

Γεγονός που φάνηκε με το «καλημέρα» σας όταν αναγκάστηκε να κάνει στροφή 180 μοιρών στον αμφιλεγόμενο μίνι προϋπολογισμό που εκπόνησε στις 23 του Σεπτέμβρη. Ήταν τόση η αντίδραση των αγορών που η βρετανική στερλίνα υποχώρησε στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 37 ετών με τους διεθνείς τραπεζικούς οργανισμούς να κάνουν λόγο για «κρίση εμπιστοσύνης» στην βρετανική οικονομία. Ενώ ήδη δύο από τους τρεις οίκους αξιολόγησης, ο S&P και ο Fitch, υποβάθμισαν την προοπτική του αξιόχρεου του Ηνωμένου Βασιλείου από «σταθερή» σε «αρνητική».

Είναι αξιοσημείωτο, σύμφωνα με δημοσιεύματα του βρετανικού τύπου, πως είναι τέτοια η δυσαρέσκεια μεταξύ των μελών του κόμματος που ήδη κάποιοι βουλευτές των Συντηρητικών έχουν στείλει επιστολή δυσπιστίας στο αρμόδιο όργανο, την περίφημη επιτροπή 1922, και ζητούν την αποπομπή της.

Τα προβλήματα όμως της κας Τρας δεν τελειώνουν εδώ. Η βρετανική κοινωνία, κατά το κοινός λεγόμενο, «βράζει». Φαίνεται έτοιμη να εκραγεί αν δεν βρεθεί λύση στο ολοένα και αυξανόμενο κόστος ζωής το οποίο πλήττει κυρίως τα χαμηλά οικονομικά στρώματα της κοινωνίας. Ήδη πολλά συνδικάτα έχουν δηλώσει πως αν δεν πάρουν τις αυξήσεις που ζητούν θα προχωρήσουν τους επόμενους μήνες σε εκτεταμένες απεργιακές κινητοποιήσεις.

Έρευνες δε, από αξιόλογες δεξαμενές σκέψεις που δημοσιοποιήθηκαν φέτος το καλοκαίρι εκτιμούν ότι τον χειμώνα 1 στα 4 νοικοκυριά κάποια στιγμή θα πρέπει να επιλέξει μεταξύ διατροφής και θέρμανσης. Ενώ σύμφωνα με την εφημερίδα Guardian μέχρι το τέλος του 2023 πάνω από 14 εκατομμύρια βρετανοί πολίτες θα βρεθούν στα όρια της φτώχιας.

Από την άλλη ο βρετανικός οργανισμός που διαχειρίζεται το εθνικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας έχει εκδώσει ανακοίνωση με την οποία προειδοποιεί πως αν υπάρχουν ελλείψεις σε φυσικό αέριο τους επόμενους μήνες είναι πολύ πιθανόν να προχωρήσει σε τακτικές τρίωρες διακοπές ηλεκτροδότησης τους χειμερινούς μήνες.

Και σ' όλο αυτό το εκρηκτικό μίγμα έρχεται να προστεθεί, εκτός των άλλων, και η επιθυμία της Σκωτίας να πραγματοποιήσει του χρόνου το φθινόπωρο ένα νέο δημοψήφισμα με ερώτημα την ανεξαρτητοποίηση της. Επειδή η επίσημη πρόταση του τοπικού κοινοβουλίου του Εδιμβούργου απορρίφθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση του Λονδίνου υπο τον Μπόρις Τζόνσον, έχει γίνει προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας. Αυτό λοιπόν την Πέμπτη θα εξετάσει αν η Σκωτία νομιμοποιείται να ξανακάνει δημοψήφισμα με θέμα την αποχώρηση της από το Ηνωμένο Βασίλειο.