TikTok: Πώς θησαυρίζει η πλατφόρμα απο τις δωρεές σε Σύρους προσφύγες - Αποκαλυπτική έρευνα του BBC

Η δημοφιλής πλατφόρμα Tik Tok φέρεται να εκμεταλλεύεται Σύρους πρόσφυγες η οποίοι ψάχνουν απεγνωσμένα για χρήματα για μια καλύτερη ζωή. Τα παιδιά κάνουν livestreaming στην εφαρμογήγια ώρες, ζητώντας ψηφιακά δώρα με αξία σε μετρητά. Το BBC είδε ροές που κέρδιζαν έως και 1.000 δολάρια την ώρα, αλλά διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι στους καταυλισμούς λάμβαναν μόνο ένα μικρό μέρος απο τα χρήματα αυτά.

Η TikTok είπε ότι θα λάβει άμεσα μέτρα κατά της «εκμεταλλευτικής επαιτείας» κάθε μορφής στην πλατφόρμα. Επίσης, η εταιρεία δήλωσε ότι αυτό το είδος περιεχομένου δεν επιτρέπεται στην πλατφόρμα και ανέφερε ότι η προμήθειά της από τα ψηφιακά δώρα ήταν σημαντικά μικρότερη από το 70%. Αρνήθηκε όμως να επιβεβαιώσει το ακριβές ποσό.

Νωρίτερα φέτος, οι χρήστες του TikTok είδαν τα ιστορικά τους να γεμίζουν με livestreams οικογενειών προσφύγων σε καταυλισμούς της Συρίας, προκαλώντας την υποστήριξη ορισμένων θεατών, αλλά και την ανησυχία για απάτες από άλλους. Στους καταυλισμούς στη βορειοδυτική Συρία, το BBC διαπίστωσε ότι η τάση αυτή διευκολύνθηκε από τους λεγόμενους «μεσάζοντες του TikTok», οι οποίοι παρείχαν στις οικογένειες τα τηλέφωνα και τον εξοπλισμό για να κάνουν livestreaming.

Οι μεσάζοντες δήλωσαν ότι συνεργάστηκαν με πρακτορεία που συνδέονται με το TikTok στην Κίνα και τη Μέση Ανατολή, τα οποία έδωσαν στις οικογένειες πρόσβαση σε λογαριασμούς TikTok. Τα πρακτορεία αυτά αποτελούν μέρος της παγκόσμιας στρατηγικής του TikTok για την πρόσληψη livestreamers και την ενθάρρυνση των χρηστών να περνούν περισσότερο χρόνο στην εφαρμογή.

Βρετανοί, οι πιο γενναιόδωροι δωρητές

Δεδομένου ότι ο αλγόριθμος του TikTok προτείνει περιεχόμενο με βάση τη γεωγραφική προέλευση του αριθμού τηλεφώνου ενός χρήστη, οι μεσάζοντες δήλωσαν ότι προτιμούν να χρησιμοποιούν βρετανικές κάρτες SIM. Λένε ότι οι άνθρωποι από το Ηνωμένο Βασίλειο είναι οι πιο γενναιόδωροι δωρητές.

Η Μόνα αλ Καρίμ και οι έξι κόρες της είναι μεταξύ των οικογενειών που κάνουν live στο TikTok κάθε μέρα, καθισμένες στο πάτωμα της σκηνής τους για ώρες, επαναλαμβάνοντας τις λίγες αγγλικές φράσεις που γνωρίζουν: «Παρακαλώ κάντε like, παρακαλώ μοιραστείτε, παρακαλώ κάντε ένα δώρο». Ο σύζυγος της σκοτώθηκε σε αεροπορική επιδρομή και χρησιμοποιεί τις ζωντανές μεταδόσεις για να συγκεντρώσει χρήματα για μια εγχείρηση για την κόρη της Σαρίφα η οποία είναι τυφλή.

Τα δώρα που ζητούν είναι εικονικά, αλλά κοστίζουν στους θεατές πραγματικά χρήματα και μπορούν να «τραβηχτούν» από την εφαρμογή ως μετρητά. Οι θεατές του Livestream στέλνουν τα δώρα που κυμαίνονται από ψηφιακά τριαντάφυλλα τα οποία κοστίζουν λίγα σεντς, μέχρι εικονικά λιοντάρια που κοστίζουν περίπου 500 δολάρια -για να επιβραβεύσουν ή να δώσουν φιλοδώρημα στους δημιουργούς για το περιεχόμενο.

Επί πέντε μήνες, το BBC παρακολούθησε 30 λογαριασμούς TikTok που μετέδιδαν ζωντανά από στρατόπεδα προσφύγων της Συρίας και δημιούργησε ένα πρόγραμμα υπολογιστή για να συλλέγει πληροφορίες από αυτούς, δείχνοντας ότι οι θεατές συχνά έδιναν ψηφιακά δώρα αξίας έως και 1.000 δολαρίων την ώρα σε κάθε λογαριασμό.

Ωστόσο, οι οικογένειες στους καταυλισμούς δήλωσαν ότι λάμβαναν μόνο ένα μικρό μέρος αυτών των ποσών. Με το TikTok να αρνείται να πει πόσα παίρνει από τα δώρα, το BBC έκανε ένα πείραμα για να παρακολουθήσει πού πηγαίνουν τα χρήματα.

Παίρνουν ελάχιστα από τις δωρεές στο TikTok

Ένας δημοσιογράφος στη Συρία επικοινώνησε με ένα από τα συνεργαζόμενα με το TikTok πρακτορεία λέγοντας ότι ζει στους καταυλισμούς. Απέκτησε έναν λογαριασμό και βγήκε στον αέρα, ενώ το προσωπικό του BBC στο Λονδίνο έστειλε στο TikTok δώρα αξίας 106 δολαρίων από έναν άλλο λογαριασμό.

Στο τέλος της ζωντανής μετάδοσης, το υπόλοιπο του συριακού δοκιμαστικού λογαριασμού ήταν 33 δολάρια. Το TikTok είχε πάρει το 69% της αξίας των δώρων. Ενας influencer του TikTok και πρώην επαγγελματίας παίκτης ράγκμπι Κιθ Μέισον δώρισε 300 λίρες κατά τη διάρκεια της ζωντανής μετάδοσης μίας οικογένειας και ενθάρρυνε τους σχεδόν ένα εκατομμύριο οπαδούς του να κάνουν το ίδιο.

Όταν ενημερώθηκε από το BBC ότι τα περισσότερα από αυτά τα χρήματα τα πήρε η εταιρεία μέσων κοινωνικής δικτύωσης, δήλωσε ότι αυτό ήταν «γελοίο» και «άδικο» για τις οικογένειες στη Συρία. «Πρέπει να υπάρχει κάποια διαφάνεια. Για μένα, αυτό είναι πολύ άπληστο. Είναι απληστία», δήλωσε ο Κιθ Μέισον.

Τα 33 δολάρια που απέμειναν από το δώρο των 106 δολαρίων του BBC μειώθηκαν κατά 10% όταν αποσύρθηκαν από το τοπικό κατάστημα μεταφοράς χρημάτων. Οι μεσάζοντες του TikTok θα έπαιρναν το 35% του υπολοίπου, αφήνοντας σε μια οικογένεια προσφύγων μόλις 19 δολάρια.

Οι Σύροι πρόσφυγες κάνουν για πολλές ώρες livestreaming

Ο Χαμίντ, ένας από τους μεσάζοντες του TikTok στους καταυλισμούς, δήλωσε στο BBC ότι είχε πουλήσει τα ζώα του για να πληρώσει για ένα κινητό τηλέφωνο, μια κάρτα SIM και μια σύνδεση wi-fi για να εργάζεται με τις οικογένειες στο TikTok. Τώρα εκπέμπει με 12 διαφορετικές οικογένειες, για αρκετές ώρες την ημέρα.

Ο Χαμίντ είπε ότι χρησιμοποιεί το TikTok για να βοηθήσει τις οικογένειες να βγάλουν τα προς το ζην. Τους πληρώνει το μεγαλύτερο μέρος των κερδών, μείον τα λειτουργικά του έξοδα, είπε. Οπως και οι άλλοι μεσάζοντες, ο Χαμίντ είπε ότι υποστηρίζεται από «ζωντανά πρακτορεία» στην Κίνα, τα οποία συνεργάζονται απευθείας με το TikTok. «Μας βοηθούν αν έχουμε προβλήματα με την εφαρμογή. Ξεκλειδώνουν μπλοκαρισμένους λογαριασμούς. Τους δίνουμε το όνομα της σελίδας, την εικόνα του προφίλ και ανοίγουν τον λογαριασμό», δήλωσε ο Χαμίντ.

Οργανισμοί όπως αυτοί, γνωστοί ως «συντεχνίες livestreaming» και εγκατεστημένοι σε όλο τον κόσμο, συνεργάζονται με το TikTok για να βοηθήσουν τους δημιουργούς περιεχομένου να παράγουν πιο ελκυστικές livestreams. Το TikTok τους καταβάλλει προμήθεια ανάλογα με τη διάρκεια των livestreams και την αξία των δώρων που λαμβάνουν, δήλωσαν τα πρακτορεία στο BBC. Η έμφαση στη διάρκεια σημαίνει ότι οι TikTokers, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών στους συριακούς προσφυγικούς καταυλισμούς, κάνουν για ώρες livestreaming κάθε φορά.

Η Marwa Fatafta, από την οργάνωση ψηφιακών δικαιωμάτων Access Now, λέει ότι αυτές οι ζωντανές μεταδόσεις έρχονται σε αντίθεση με τις πολιτικές της ίδιας της TikTok για την «αποτροπή της βλάβης, του κινδύνου ή της εκμετάλλευσης» ανηλίκων στην πλατφόρμα.

Το TikTok δηλώνει ξεκάθαρα ότι οι χρήστες δεν επιτρέπεται να ζητούν δώρα, επομένως αυτό αποτελεί ξεκάθαρη παραβίαση των δικών τους όρων παροχής υπηρεσιών, καθώς και των δικαιωμάτων αυτών των ανθρώπων», είπε. Αναγνωρίζει ότι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να μοιράζονται τις ιστορίες τους στο διαδίκτυο «για να προσπαθήσουν να αναζητήσουν υποστήριξη και συμπάθεια», αλλά λέει ότι αυτές οι ζωντανές ροές «στερούνται αξιοπρέπειας και είναι εξευτελιστικές».

Σε ανακοίνωσή της η εταιρεία ανέφερε: «Ανησυχούμε βαθύτατα για τις πληροφορίες και τους ισχυρισμούς που μας έφερε το BBC και έχουμε λάβει έγκαιρα και αυστηρά μέτρα. «Αυτό το είδος περιεχομένου δεν επιτρέπεται στην πλατφόρμα μας και ενισχύουμε περαιτέρω τις παγκόσμιες πολιτικές μας σχετικά με την εκμεταλλευτική επαιτεία».

Το TikTok, η ταχύτερα αναπτυσσόμενη εφαρμογή κοινωνικών μέσων στον κόσμο, έχει κερδίσει περισσότερα από 6,2 δισεκατομμύρια δολάρια σε ακαθάριστα έσοδα από δαπάνες εντός εφαρμογής από την κυκλοφορία της το 2017, σύμφωνα με την εταιρεία αναλύσεων Sensor Tower. Το BBC προσέγγισε πολλές φιλανθρωπικές οργανώσεις που εργάζονται στη Συρία για να υποστηρίξουν οικογένειες στους καταυλισμούς ως εναλλακτική λύση για να κερδίσουν χρήματα στο TikTok Live.

Για πολλές οικογένειες υπάρχουν λίγες επιλογές για να βγάλουν χρήματα εκτός από την επαιτεία στο διαδίκτυο. Εκατοντάδες άνθρωποι συνεχίζουν να ζουν καθημερινά και τα περισσότερα από τα χρήματα που δωρίζονται εξακολουθούν να πηγαίνουν στο TikTok.