Λούλα ντα Σίλβα: Η μεγάλη επιστροφή και η επόμενη ημέρα στη Βραζιλία

Ο αριστερός πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας, Λούλα ντα Σίλβα πέτυχε μία εκπληκτική πολιτική επιστροφή, κερδίζοντας τον νυν πρόεδρο Ζαΐρ Μπολσονάρου σε μια από τις σημαντικότερες και πιο κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις στην ιστορία της χώρας.

Με καταμετρημένο το 99,97% των ψήφων, ο Σίλβα πρώην εργάτης εργοστασίου που έγινε ο πρώτος πρόεδρος της εργατικής τάξης της Βραζιλίας ακριβώς πριν από 20 χρόνια, είχε εξασφαλίσει το 50,9% των ψήφων. Ο Μπολσονάρο, ένας πρώην αξιωματικός του στρατού που εξελέγη το 2018, έλαβε 49,10%.

Απευθυνόμενος σε δημοσιογράφους σε ένα ξενοδοχείο στο Σάο Πάολο, ο Λούλα υποσχέθηκε να επανενώσει τη χώρα του μετά από έναν τοξικό αγώνα για την εξουσία που δίχασε βαθιά μια από τις μεγαλύτερες δημοκρατίες του κόσμου. «Θα ζήσουμε νέες εποχές ειρήνης, αγάπης και ελπίδας», είπε ο 77χρονος, ο οποίος παραγκωνίστηκε από τις εκλογές του 2018 που είδαν τον Μπολσονάρο να διεκδικεί την εξουσία μετά τη φυλάκισή του με κατηγορίες διαφθοράς που αργότερα ακυρώθηκαν.

«Θα κυβερνήσω για 215 εκατομμύρια Βραζιλιάνους… και όχι μόνο για αυτούς που με ψήφισαν. Δεν υπάρχουν δύο Βραζιλίες. Είμαστε μια χώρα, ένας λαός, ένα μεγάλο έθνος», είπε καταχειροκροτούμενος. «Δεν είναι προς το συμφέρον κανενός να ζει σε μια χώρα που είναι διαιρεμένη και σε μια συνεχή κατάσταση πολέμου».

Ο βετεράνος αριστερός υποσχέθηκε να τερματίσει την πείνα, το ρατσισμό και να καταπολεμήσει την καταστροφή του περιβάλλοντος που έχει εκτοξευθεί στα ύψη υπό τον Μπολσονάρο. «Θα αγωνιστούμε για μηδενική αποψίλωση των δασών στον Αμαζόνιο… Η Βραζιλία και ο πλανήτης χρειάζονται τον Αμαζόνιο ζωντανό».

«Θα ξαναρχίσουμε την παρακολούθηση και την επιτήρηση του Αμαζονίου και θα καταπολεμήσουμε κάθε είδους παράνομη δραστηριότητα», υποσχέθηκε. «Δεν μας ενδιαφέρει ένας πόλεμος για το περιβάλλον, αλλά είμαστε έτοιμοι να το υπερασπιστούμε από κάθε απειλή

Στη λεωφόρο Paulista, μια από τις κύριες αρτηρίες της πόλης, εκστασιασμένοι υποστηρικτές του Λούλα συγκεντρώθηκαν για να γιορτάσουν τη νίκη του και την πτώση ενός συντηρητικού δεξιού προέδρου που η προεδρία του προκάλεσε περιβαλλοντική τραγωδία και είδε σχεδόν 700.000 Βραζιλιάνους να πεθαίνουν από τον κορονοϊό.

«Το όνειρό μας γίνεται πραγματικότητα. Πρέπει να είμαστε ελεύθεροι», είπε ο Joe Kallif, ένας 62χρονος κοινωνικός ακτιβιστής που ήταν ανάμεσα στο ενθουσιασμένο πλήθος. «Η Βραζιλία ήταν σε μία πολύ επικίνδυνη τροπή και τώρα παίρνουμε πίσω την ελευθερία μας. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια ήταν φρικτά».

Η Gabrielly Soares, μια 19χρονη φοιτήτρια, πανηγύρισε από χαρά, μιλώντας για τη νίκη ενός ηγέτη που οι κοινωνικές πολιτικές του την βοήθησαν να αποκτήσει πανεπιστημιακή εκπαίδευση. «Αισθάνομαι τόσο χαρούμενη… Κατά τη διάρκεια των τεσσάρων ετών του Μπολσονάρο, είδα την οικογένειά μου να διολοσθαίνει προς τα πίσω και υπό τον Λούλα να ακμάζει», είπε.

Εκστασιασμένοι και δακρυσμένοι υποστηρικτές του Λούλα – ο οποίος εξασφάλισε πάνω από 59 εκατομμύρια ψήφους έναντι των 57 εκατομμυρίων του Μπολσονάρο – αγκαλιάστηκαν και πέταξαν κουτάκια μπύρας στον αέρα.

Τα συγχαρητήρια των ηγετών

Οι αριστεροί σύμμαχοι του Λούλα στην περιοχή έστειλαν τα συγχαρητήριά τους στο Twitter. «Viva Lula», είπε ο ηγέτης της Κολομβίας, Γκουστάβο Πέτρο.

Ο πρόεδρος της Αργεντινής, Aλμπέρτο Φερνάντες, γιόρτασε «μια νέα εποχή στην ιστορία της Λατινικής Αμερικής». «Μια εποχή ελπίδας και μέλλοντος που ξεκινά τώρα», είπε. Ο πρόεδρος του Μεξικού, Aντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, τίμησε τη μνήμη της νίκης για την «ισότητα και τον ανθρωπισμό», όπως αποκάλεσε.

Ο Τζο Μπάιντεν συνεχάρη τον Λούλα για την εκλογή του «μετά από ελεύθερες, δίκαιες και αξιόπιστες εκλογές». «Ανυπομονώ να συνεργαστούμε για να συνεχίσουμε τη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών μας τους επόμενους μήνες και χρόνια», είπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ.

Ο Τζάστιν Τριντό είπε: «Ο λαός της Βραζιλίας μίλησε. Ανυπομονώ να συνεργαστώ με τον Λούλα για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας, για την επίτευξη αποτελεσμάτων για τους Καναδούς και τους Βραζιλιάνους και για την προώθηση κοινών προτεραιοτήτων – όπως η προστασία του περιβάλλοντος. Συγχαρητήρια, Λούλα!»

Ο πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας Φερνάντο Ενρίκε Καρντόζο, ο οποίος κυβέρνησε πριν από τις ιστορικές εκλογές του Λούλα πριν από 20 χρόνια, έγραψε στο Twitter: «Η δημοκρατία κέρδισε, η Βραζιλία κέρδισε!». Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, είπε ότι η εκλογή του Λούλα «ξεκινά ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της Βραζιλίας», ενώ ο πρόεδρος της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, χαρακτήρισε τον θρίαμβο του Λούλα μια κίνηση προς «πρόοδο και ελπίδα».

Η ταχύτητα της διεθνούς αντίδρασης αντανακλά ευρέως διαδεδομένους φόβους ότι ο Μπολσονάρο, ένας πρώην λοχαγός του στρατού που έχει περάσει χρόνια επιτιθέμενος στους δημοκρατικούς θεσμούς της Βραζιλίας, μπορεί να αρνηθεί να αποδεχθεί την ήττα. Ενόψει των εκλογών, ανέφερε ότι θα αμφισβητούσε ένα αποτέλεσμα που θεωρούσε «μη φυσιολογικό».

Έξω από το σπίτι του Μπολσονάρο στο δυτικό Ρίο επικρατούσε απογοήτευση και θυμός. «Είμαι θυμωμένη», είπε η Monique Almeido, μια 36χρονη αισθητικός. «Δεν ξέρω καν τι να πω». Ο João Reis, ένας 50χρονος ηλεκτρολόγος, είπε ότι ήταν πεπεισμένος ότι η ψηφοφορία είχε νοθευτεί. «Είναι απάτη χωρίς αμφιβολία, χειραγωγήθηκε η καταμέτρηση. Οι ένοπλες δυνάμεις πρέπει να επέμβουν», ζήτησε.

Και αν δεν το έκαναν; «Ο πληθυσμός πρέπει να βγει στους δρόμους για να απαιτήσει στρατιωτική επέμβαση, ώστε να μην παραδώσουμε την εξουσία στους κομμουνιστές».

Ποιος είναι ο νέος πρόεδρος της Βραζιλίας

Ο άλλοτε μεταλλωρύχος που εξελέγη πρόεδρος της Βραζιλίας για τρίτη θητεία κυβέρνησε τη μεγαλύτερη χώρα της Λατινικής Αμερικής από το 2003 ως το 2010. Γεννηθηκε στις 27 Οκτωβρίου του 1945, ως το έβδομο από τα οκτώ παιδιά μίας οικογένειας πάμφτωχων αγροτών στη βορειοανατολική Βραζιλία. Για να γλιτώσει από την πείνα η οικογένεια του μετακόμισε όταν είναι επτά χρονών, στην πολιτεία Σαν Πάουλου.

Το 1975 έγινε πρόεδρος ενός συνδικάτου μεταλλωρύχων, τομέα όπου είναι εργάτης από τα 14 του χρόνια και μέχρι το 1980 πρωτοστάτησε στις μεγάλες απεργίες στις βιομηχανικές συνοικίες, εν μέσω της στρατιωτικής δικτατορίας. Φυλακίστηκε για 31 ημέρες.

Ιδρυτικό μέλος του Κόμματος Εργαζομένων, συμμετείχε το 1983 στην ίδρυση της κεντρικής συνομοσπονδίας εργαζομένων (CUT). Το 2003 έγινε ο πρώτος πρόεδρος της Βραζιλίας που ανήκε στην εργατική τάξη. Επανεξελέγη το 2006 για άλλα τέσσερα χρόνια. Χάρη στα κοινωνικά του προγράμματα, σχεδόν 30 εκατομμύρια κατόρθωσαν να ξεφύγουν από τη φτώχεια, αλλά οι ανισότητες στη χώρα παρέμειναν πολύ μεγάλες.

Το 2005 απαλλάχθηκε από την ηγεσία του PT, έπειτα από κατηγορίες για την εμπλοκή του σε σκάνδαλα διαφθοράς και μετά απο πολυετείς νομικές περιπέτειες το 2018 παρουσίασε επίσημα την υποψηφιότητά του στις προεδρικές εκλογές. Λίγο μετά, το ανώτατο εκλογοδικείο (TSE) ακύρωσε την υποψηφιότητα του για τρίτη θητεία και ο Λούλα παρακολούθησε ανίσχυρος, από τη φυλακή, τη νίκη του υποψήφιου της δεξιάς, του Ζαΐχ Μπολσονάρου, την 28η Οκτωβρίου.

Το 2019 ο Λούλα βγήκε από τη φυλακή υπό τις επευφημίες χιλιάδων υποστηρικτών του. Την προηγουμένη, τα μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου αποφάσισαν, με οριακή πλειοψηφία, να αναιρέσουν την δικαστική απόφαση δυνάμει της οποίας κάποιος μπορεί να φυλακιστεί μετά την πρώτη καταδίκη του από εφετείο, ενώ είναι ακόμη δυνατές και άλλες προσφυγές, κάτι που ίσχυε στην περίπτωση του πρώην προέδρου.

Τον Μάιο του 2022 ο Λούλα ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για την προεδρία, για έκτη φορά, με υποψήφιο αντιπρόεδρο τον Ζεράλντου Άλκμιν (κεντροδεξιά), τον οποίο είχε νικήσει στον δεύτερο γύρο το 2006. Στις 18 Μαίου παντρεύtηκε για δεύτερη φορά, με την Χοζάντζελα ντα Σίλβα, γνωστή επίσης ως «Ζάνζα», κοινωνιολόγο και στέλεχος του PT, 21 χρόνια νεότερή του.