Β. Κορέα: Γιατί «βρυχάται» όταν μεγαλώνουν τα προβλήματα στο εσωτερικό

Το πρόσφατο «κύμα» πυραυλικών δοκιμών της Βόρειας Κορέας και άλλες στρατιωτικές προκλήσεις της χώρας έχει πυροδοτήσει μια νέα σεναριολογία σχετικά με τα κίνητρα της χώρας. Μεγάλο μέρος αυτής της εικασίας, ωστόσο ξεκινάει από μία σαθρή βάση: την υπόθεση ότι οι ενέργειες της Βόρειας Κορέας πρέπει να κατανοηθούν σε σχέση με εξωτερικούς και όχι εσωτερικούς παράγοντες.

Ορισμένοι βλέπουν τις δοκιμές ως απάντηση στις πρόσφατες στρατιωτικές ασκήσεις Νότιας Κορέας-ΗΠΑ ή μια προσπάθεια τελειοποίησης των αμυντικών δυνατοτήτων της Βόρειας Κορέας. Άλλοι ισχυρίζονται ότι αποτελούν μέρος της στρατηγικής του ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ουν να κερδίσει παραχωρήσεις από τον έξω κόσμο δημιουργώντας μια τεχνητή κρίση που στη συνέχεια μπορεί να εκτονώσει με αντάλλαγμα ορισμένα οφέλη.

Κάποιοι το βλέπουν ως μέρος μιας επιθετικής τακτικής που έχει σκοπό να πιέσει τον Νότο και να ανοίξει το δρόμο για την τελική κατάκτηση. Άλλοι πάλι βάζουν τον πόλεμο της Ουκρανίας στο επίκεντρο, υποστηρίζοντας ότι ο Κιμ εμπνέεται από την επιτυχία των πυρηνικών απειλών του Πούτιν στην Ουκρανία και αισθάνεται σίγουρος ότι ο πόλεμος θα αποτρέψει οποιαδήποτε ουσιαστική απάντηση κατά του Βορρά.

Τέτοιες απόψεις, ωστόσο, αντανακλούν μια δυτικοκεντρική προοπτική που υπερεκτιμά τη σημασία της συμμαχίας υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στα παγκόσμια γεγονότα και ελαχιστοποιεί τις κρίσιμες εσωτερικές επιταγές που συχνά οδηγούν στη χάραξη πολιτικής. Οι αξιωματούχοι που είναι επιφορτισμένοι με τη διαμόρφωση μιας απάντησης σε αυτό το πιο πρόσφατο κύμα προκλήσεων της Βόρειας Κορέας θα ήταν σοφό να αναγνωρίσουν ότι τα γεγονότα στην Πιονγκγιάνγκ έχουν μεγαλύτερη σημασία από τα γεγονότα στην Ουάσιγκτον.

Από τη δεκαετία του ΄60 μέχρι σήμερα

Ιστορικά, η κυβέρνηση της Βόρειας Κορέας ξεκινάει τις πιο προκλητικές της κινήσεις εξωτερικής πολιτικής όταν αντιμετωπίζει ιδιαίτερα έντονα προβλήματα στο εσωτερικό. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, ένας συνδυασμός οικονομικής παρακμής και εντάσεων με τους συμμάχους της άφησε τον Κιμ Ιλ Σουνγκ να αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη πολιτική πρόκληση της τελευταίας δεκαετίας.

Απάντησε εξαπολύοντας ένα κύμα στρατιωτικής επίθεσης εναντίον της Νότιας Κορέας και των Ηνωμένων Πολιτειών τόσο σοβαρό που ορισμένοι τον αποκάλεσαν «Δεύτερο Κορεατικό Πόλεμο». Εκατοντάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε μια σειρά από διασυνοριακά επεισόδια, τα οποία περιελάμβαναν μια αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας με στόχο την πρόεδρο της Νότιας Κορέας Παρκ Τσουνγκ-Χε, και τη σύλληψη ενός κατασκοπευτικού πλοίου των ΗΠΑ που δρούσε σε διεθνή ύδατα και άφησε έναν ναύτη νεκρό και άλλους 82 σε στρατόπεδα φυλακών της Βόρειας Κορέας για σχεδόν ένα χρόνο.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, η οικονομία της Βόρειας Κορέας κατέρρευσε τόσο άσχημα που προκάλεσε μαζική πείνα και θάνατο, περίπου την ίδια στιγμή που ο Κιμ Γιονγκ Ιλ, ο γιος του Κιμ Ιλ Σουνγκ, εδραίωσε την εξουσία του. Η κυβέρνηση αντέδρασε σε αυτές τις κοινές προκλήσεις απειλώντας να αποχωρήσει από τη Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων και αφαιρώντας τις ράβδους πυρηνικού καυσίμου από την κύρια πυρηνική της τοποθεσία προκειμένου να εξορύξει το πλουτώνιο, οδηγώντας τη χώρα στο χείλος του πολέμου με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ακόμη και μετά το τέλος του τρόμου του πολέμου το 1994, η ζωή στη Βόρεια Κορέα συνέχισε να επιδεινώνεται, με την πείνα και τις ασθένειες να καταστρέφουν τη χώρα και την αυξημένη εξάρτηση από την ξένη βοήθεια, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ. Η Βόρεια Κορέα απάντησε με μια υποβρύχια εισβολή στη Νότια Κορέα που πυροδότησε μια σειρά από επεισόδια που προκάλεσαν τον θάνατο 40 ανθρώπων και στη συνέχεια δοκίμασε τον πρώτο της πύραυλο στην Ιαπωνία και στον Ειρηνικό.

Η προπαγάνδα της «ιερής οικογένειας»

Αυτή η τακτική πυροδότησης μιας ξένης κρίσης προκειμένου να εκτραπεί η εγχώρια δυστυχία δεν είναι μοναδική, αλλά είναι ίσως περισσότερο ενσωματωμένη στη χάραξη πολιτικής της Βόρειας Κορέας από οπουδήποτε αλλού, ως αποτέλεσμα μιας δεκαετούς προσπάθειας του καθεστώτος Κιμ να εμφυσήσει ένα συγκεκριμένο ιδεολογικό σύστημα στον πληθυσμό του για να παραμείνει η οικογένεια στην εξουσία.

Ο λαός της Βόρειας Κορέας διδάσκεται για τη γέννηση της ανωτερότητας, της αγνότητας και της αθωότητας της κορεατικής φυλής, τις πανταχού παρούσες απειλές για τον λαό από τις δόλιες Ηνωμένες Πολιτείες και την ανάγκη για ισχυρή ηγεσία για να αποκρούσει το καθεστώς αυτές τις απειλές ενώ οδηγεί το έθνος στον σωστό δρόμο προς μια σοσιαλιστική επανάσταση.

Οι περισσότερες εσωτερικές αδυναμίες μπορούν επομένως να εξηγηθούν ως συνέπεια της «δυτικής προδοσίας», αλλά οι σοβαρές αποτυχίες θέτουν υπό αμφισβήτηση τη θεμελιώδη λογική για τη δικτατορία του Κιμ. Εάν το έθνος παλεύει δραματικά στο εσωτερικό του ενώ ταυτόχρονα θεωρείται ανίσχυρο στο εξωτερικό, ο λόγος ύπαρξης του καθεστώτος καταρρέει. Κατά συνέπεια, η ηγεσία ανταποκρίνεται ιστορικά στις πιο σοβαρές προκλήσεις της επιδιώκοντας να αποδείξει στο εγχώριο κοινό της ότι σε αυτή την κρίσιμη σχέση με τους μεγαλύτερους αντιπάλους της, η οικογένεια Κιμ παραμένει η τελευταία γραμμή άμυνας για τον βορειοκορεατικό λαό.

Η τρέχουσα «συμπεριφορά» της Βόρειας Κορέας φαίνεται να εμπίπτει σε αυτό το μοτίβο. Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η οικονομία του έθνους έχει πληγεί πολύ περισσότερο από ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι, λόγω κυρίως της απομόνωσης για τον κορονοϊό, των διεθνών κυρώσεων, του παγκόσμιου πληθωρισμού και της εσωτερικής κακοδιαχείρισης. Η καλύτερη ανάλυση, που έγινε από το Peterson Institute of International Economics, βρίσκει την τρέχουσα στιγμή ως τη χειρότερη από τους μεγάλους λιμούς στα μέσα της δεκαετίας του 1990 και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι στον πιο πρόσφατο κύκλο συγκομιδής, «η Βόρεια Κορέα έχει πιθανώς πέσει κάτω από το επίπεδο για τις ελάχιστες ανθρώπινες ανάγκες».

Δεν είναι τυχαίο ότι, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τα κρατικά μέσα ενημέρωσης τόνισαν τη στρατιωτική ισχύ της Βόρειας Κορέας, με ιδιαίτερη έμφαση στο πυραυλικό πρόγραμμα που εδώ και καιρό προωθείται ως ένδειξη εθνικής δύναμης και ανεξαρτησίας και συνδέεται άμεσα με την κυβέρνηση Κιμ, προσφέροντας γενναιόδωρα την τόσο αναγκαία εγχώρια προπαγάνδα.

Ιδιαίτερα θέματα προπαγάνδας τονίζουν τον κεντρικό ρόλο και την εξειδικευμένη καθοδήγηση του Κιμ Γιονγκ Ουν σε αυτές τις στρατιωτικές εξελίξεις. Ενθαρρύνουν μια αίσθηση εθνικής υπερηφάνειας που συνδέεται με αυτή την πρόοδο, Και προτρέπουν το κοινό να είναι πρόθυμο να θυσιαστεί για να διασφαλίσει την ασφάλεια του έθνους. Όλα αυτά φαίνεται ότι έχουν σκοπό να ενισχύσουν τη θέση του καθεστώτος Κιμ περισσότερο από την επίτευξη οποιουδήποτε πρακτικού διεθνούς στόχου.

Πολλοί παράγοντες, φυσικά, πιθανότατα κρύβονται πίσω από τις πρόσφατες κινήσεις της Βόρειας Κορέας. Η στρατηγική, η γεωπολιτική και οι αντιλήψεις για την ασφάλεια είναι αναμφίβολα σχετικές με την τρέχουσα στιγμή. Ωστόσο, ο ρόλος των εσωτερικών πολιτικών επιταγών παραβλέπεται σε μεγάλο βαθμό. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ συχνά ισχυρίζονται ότι «όλη η πολιτική είναι τοπική». Πρέπει να θυμούνται ότι μερικές φορές η γεωπολιτική μπορεί να είναι και τοπική.

Πηγή: Japan Times