Ανάγκη για υπερεντατικοποίηση του ρυθμού μείωσης εκπομπών διοξειδίου

Σύμφωνα με τον Δείκτη Net Zero Economy Index της PwC, εννιά από τις 20 χώρες που συμπεριλήφθηκαν στο δείγμα κατέγραψαν αύξηση, αντί για μείωση, στα ποσοστά εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε σχέση με το περασμένο έτος, ενώ καμία δεν παρουσίασε πρόοδο.

Συγκεκριμένα, το 2021 ο ρυθμός μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ήταν 0,5%, με τον μέσο όρο των 20 ισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη (G-20) να κινείται στο 0,2%, σημειώνοντας ιστορικό χαμηλό των δύο τελευταίων δεκαετιών. Ως αποτέλεσμα, ο παγκόσμιος ετήσιος ρυθμός μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που απαιτείται για να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας στον 1,5 ºC και να επιτευχθούν οι στόχοι της Συμφωνίας του Παρισιού έχει ανέλθει στο 15,2%, σε σχέση με το 12,9% που ήταν το 2020.

Ο ρυθμός αυτός είναι 11 φορές ταχύτερος από τον παγκόσμιο μέσο όρο μείωσης των τελευταίων δύο δεκαετιών ενώ επηρεάζεται σημαντικά από το τρέχον γεωπολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, δημιουργώντας ανησυχίες για τη μελλοντική πρόοδο προς την επίτευξη της μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Η έρευνα υπογραμμίζει ακόμη ότι, καθώς οι χώρες κινούνται με διαφορετική ταχύτητα, δεν υπάρχει μια ενιαία λύση που να οδηγεί σε μηδενικό ισοζύγιο άνθρακα. Σε κάθε περίπτωση, ο κοινός στόχος για μείωση της παγκόσμιας έντασης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 77% μέχρι το 2030, καθιστά επιτακτική την ανάγκη για περαιτέρω επιτάχυνση των δράσεών τους.

Την ίδια στιγμή είναι ενθαρρυντική η αυξανόμενη σύμπνοια, σε παγκόσμιο επίπεδο, μεταξύ κυβερνήσεων, επενδυτών και επιχειρήσεων σχετικά με την ανάγκη για ευρείας κλίμακας μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και για επιτάχυνση της μετάβασης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). Από την πλευρά τους, οι επιχειρήσεις συνεχίζουν να ενισχύουν την κλιματική ατζέντα μέσω της προσπάθειας απανθρακοποίησής τους, βελτιώνοντας τις επιδόσεις και την ανθεκτικότητα της εφοδιαστικής τους αλυσίδας και επεκτείνοντας την επιρροή τους προς τρίτους. Ενδεικτικά, περισσότερες από 3.000 επιχειρήσεις και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα συνεργάζονται με την πρωτοβουλία Science Based Targets initiative (SBTi) προκειμένου να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, θέτοντας στόχους που βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα.

Και καθώς οι διαμορφωτές πολιτικής δέχονται πιέσεις προκειμένου να εξασφαλίσουν ασφαλή, βιώσιμη και οικονομικά προσιτή ενέργεια, οι προκλήσεις στο οικονομικό περιβάλλον δημιουργούν ευκαιρίες ενίσχυσης των επενδύσεων που στοχεύουν στην επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών. Και μπορεί η αύξηση στις τιμές ενέργειας και οι δυσκολίες στην ενεργειακή επάρκεια και την ασφάλεια να οδήγησαν βραχυπρόθεσμα σε μαζική στροφή προς τα ορυκτά καύσιμα, μακροπρόθεσμα όμως ενισχύουν το επιχείρημα για επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Αντίστοιχα, ενισχύεται και το χρηματοοικονομικό επιχείρημα για μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, ειδικά σε τομείς της οικονομίας που χαρακτηρίζονται από υψηλές ανάγκες σε ενέργεια και δυσκολίες ως προς τη μείωση της κατανάλωσης.

Η Emma Cox, Global Climate Leader του παγκόσμιου δικτύου της PwC, τονίζει: «Το μήνυμα από το δείκτη Net Zero Economy Index είναι ξεκάθαρο: Πρέπει να επιταχύνουμε ουσιαστικά το ρυθμό μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλα τα επίπεδα αν θέλουμε να έχουμε την οποιαδήποτε ελπίδα να περιορίσουμε την παγκόσμια υπερθέρμανση στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Διαπιστώνουμε μια ισχυρή επιθυμία για αλλαγή, όμως αυτή αντισταθμίζεται από ένα εύθραυστο γεωπολιτικό και οικονομικό υπόβαθρο. Η κατακόρυφη αύξηση στις τιμές της ενέργειας και η ανάγκη να ενισχύσουμε την οικονομική ανάπτυξη μετά την πανδημία έχουν περιορίσει την πρόσφατη πρόοδο. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η τρέχουσα συγκυρία αποτελεί λόγο για να επιβραδύνουμε την αλλαγή. Εμείς πιστεύουμε το αντίθετο. Ένας κόσμος που τροφοδοτείται με ενέργεια από πηγές χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα θα είναι καλύτερα προστατευμένος από γεωπολιτικά σοκ και θα ωφεληθεί σημαντικά από τη φθηνότερη ενέργεια, που υπόσχεται η κατακόρυφη πτώση στο κόστος πολλών τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Λαμβάνουμε υπόψη τον κοινωνικό αντίκτυπο του κάθε σχεδίου απανθρακοποίησης, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να περιορίσουμε τις φιλοδοξίες μας».

Από την πλευρα του ο Μιχάλης Πικής, Deputy Net Zero Leader της PwC Ελλάδας δήλωσε σχετικά: «Είμαι ιδιαίτερα περήφανος που ως PwC Ελλάδας διαχρονικά, και παρά τις δυσμενείς συγκυρίες, συμβάλλουμε στην παγκόσμια δέσμευση του δικτύου μας για την επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου του άνθρακα (net zero emissions). Συνεχίζουμε δυναμικά το net zero ταξίδι μας, μειώνοντας το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα σε όλο το φάσμα της λειτουργίας μας μέσα από αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας μας, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των ανθρώπων μας, του δικτύου πελατών και προμηθευτών μας. Ταυτόχρονα, συμμετέχουμε στο πρόγραμμα αντιστάθμισης εκπομπών (offsets) του παγκοσμίου δικτύου της PwC, μέσω του οποίου χρηματοδοτούνται σημαντικά και πιστοποιημένα περιβαλλοντικά έργα στον πλανήτη».

Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της παγκόσμιας στρατηγικής, The New Equation, και με στόχο να πετύχει μηδενικό ισοζύγιο άνθρακα μέχρι το 2030, η PwC Ελλάδας εστιάζει στους εξής τομείς:

• βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των γραφείων
• αναβάθμιση του εταιρικού στόλου με αυτοκίνητα χαμηλών ρύπων (ηλεκτρικά και υβριδικά)
• χρήση ΑΠΕ με στόχο το 100% της ενέργειας που καταναλώνει η εταιρεία να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές
• χαμηλότερη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας
• μείωση των εκπομπών ρύπων που προκύπτουν από επαγγελματικά ταξίδια,κεφαλαιοποιώντας στην επένδυση που έχουμε κάνει σε τεχνολογία

Μεθοδολογία

Ο βασικός στόχος του Net Zero Economy Index είναι να υπολογίσει σε εθνικό και διεθνές επίπεδο την ένταση εκπομπών άνθρακα (Εκπομπές CO₂ προς ΑΕΠ) και να καταγράψει το ρυθμό μείωσης που απαιτείται για να περιοριστεί η παγκόσμια υπερθέρμανση στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Για να το πετύχουμε χρησιμοποιούμε τον παγκόσμιο προϋπολογισμό εκπομπών άνθρακα του IPCC για να υπολογίσουμε πόσο πρέπει να μειωθούν οι εκπομπές στο μέλλον και διαιρούμε το ποσοστό αυτό με την προβλεπόμενη αύξηση του ΑΕΠ. Αυτό μας επιτρέπει να υπολογίσουμε τον όγκο των εκπομπών που πρέπει να μειωθούν προκειμένου να διατηρηθεί η προβλεπόμενη αύξηση του ΑΕΠ, γεγονός που δίνει πληροφορίες ως προς το εύρος των δράσεων που πρέπει να αναληφθούν ώστε να αποσυνδεθούν οι εκπομπές από την οικονομική ανάπτυξη.

Ο δείκτης Net Zero Economy Index καταγράφει την πρόοδο που έχουν κάνει οι 20 ισχυρότερες οικονομίες του πλανήτη για να απανθρακοποιήσουν τις οικονομίες τους και να μειώσουν τις εκπομπές αερίων διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την ενέργεια, μετρώντας τα επίπεδα ενέργειας που καταναλώνονται στις χώρες σε σχέση με το ΑΕΠ τους και τη συνεισφορά του άνθρακα στην παραγωγή αυτής της ενέργειας

Οι G-20 παράγουν το 80% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που σχετίζονται με την ενέργεια.