Γιατί οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν «τρομακτική» την κλιματική κρίση

Τη δεκαετία του 1980, όταν η έρευνα για το κλίμα άρχισε πραγματικά να απογειώνεται, οι επιστήμονες ήταν απελπισμένοι να διατηρήσουν την αξιοπιστία τους καθώς αποκάλυπταν τις δυνητικά τρομερές συνέπειες του «νέου» φαινομένου της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Οι περισσότεροι δημοσιογράφοι ήταν επιφυλακτικοί με αυτό το θέμα επειδή κανείς δεν ήθελε να χάσει τη φήμη του τρομοκρατώντας. Αλλά καθώς τα επιστημονικά στοιχεία γινόταν αδιάσειστα, οι ερευνητές προώθησαν τα συμπεράσματά τους στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.

Τα ακραία φαινόμενα ήταν πάντα ψηλά στη λίστα των ανησυχιών παράλληλα με μακροπρόθεσμα ζητήματα όπως η άνοδος της στάθμης της θάλασσας. Είναι το ξαφνικό και η αγριότητα των πρόσφατων γεγονότων που ανησυχεί περισσότερο τους ερευνητές, σε συνδυασμό με την απειλή των μη αναστρέψιμων σημείων, όπου η υπερθέρμανση θα καταστεί ασταμάτητη.

Τα μοντέλα υπολογιστών για το κλίμα προβλέπουν μια αρκετά συνεπή αλλά ομαλή αύξηση της θερμοκρασίας. Πρόσφατα όμως το κλίμα φαίνεται να έχει αλλάξει. Το φαινόμενο της θερμότητας στην καναδική πόλη Λίτον για παράδειγμα, παρήγαγε έναν «θόλο» παγιδευμένης θερμότητας που ανέβασε τη θερμοκρασία στους 49,6 βαθμούς Κελσίου. Οι πυρκαγιές μαίνονταν και η πόλη ισοπεδώθηκε.

Ένα από τα ηγετικά μέλη της Βασιλικής Εταιρείας, ο καθηγητής Sir Brian Hoskins, σχολίασε: «Ω, Θεέ μου, αυτό είναι πραγματικά τρομακτικό». Η ίδια η υψηλή θερμοκρασία ήταν αρκετά συγκλονιστική, ξεπερνώντας το προηγούμενο ρεκόρ κατά πέντε βαθμούς, όταν τα ρεκόρ συνήθως καταρρίπτονται μόνο κατά μερικά δέκατα του βαθμού.

Ο Χόσκινς είπε αργότερα: «Τα κλιματικά μοντέλα έχουν γενικά προβλέψει πολύ ομαλές αλλαγές, ενώ ο πραγματικός κόσμος υφίσταται γρήγορες περιφερειακές αλλαγές. Η αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας είναι μια χρήσιμη μέτρηση για το πόσο μακριά έχει φτάσει η κλιματική αλλαγή, αλλά δεν μεταφέρει το μήνυμα του πιθανού τοπικού και περιφερειακού αντίκτυπου.

«Έτσι, η γη θερμαίνεται περισσότερο από τους ωκεανούς. Τα υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη θερμαίνονται περισσότερο από τα χαμηλά γεωγραφικά πλάτη, ειδικά το χειμώνα. Η θέρμανση είναι ανομοιόμορφη που σημαίνει αλλαγές του καιρού. Ο αέρας που είναι θερμότερος κατά 6 βαθμούς Κελσίου μπορεί να κρατήσει 50% περισσότερο νερό και γενικά, έτσι οι καταιγίδες είναι πολύ ισχυρότερες. Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας σημαίνει ότι οι καταιγίδες είναι πιο καταστροφικές.

Φέτος τον Ιούλιο το Ηνωμένο Βασίλειο κατέγραψε για πρώτη φορά θερμοκρασία 40 βαθμών Κελσίου. Δύο χρόνια νωρίτερα, οι ερευνητές είπαν ότι οι πιθανότητες να συμβεί αυτό αυτή τη δεκαετία ήταν 100 προς 1. Τα μικρά γράμματα εκείνης της ημέρας αποκάλυψαν μια πραγματικά ασυνήθιστη υψηλή θερμοκρασία στο Bramham του Yorkshire, σπάζοντας το προηγούμενο ρεκόρ κατά 6,5 βαθμούς Κελσίου

Η καθηγήτρια Hannah Cloke, από το Πανεπιστήμιο Reading, είπε: «Είναι πραγματικά τρομακτικό. Είναι μόνο ένα στατιστικό στοιχείο ανάμεσα σε μια χιονοστιβάδα ακραίων καιρικών φαινομένων που ήταν γνωστά ως «φυσικές καταστροφές».

Αλλά είναι η απειλή μιας ασταμάτητης μακροπρόθεσμης αλλαγής που ανησυχεί περισσότερο την καθηγήτρια Τζέιν Φράνσις, διευθύντρια της British Antarctic Survey Έχει δει θερμοκρασίες στην Ανταρκτική 40 βαθμούς Κελσίου πάνω από τον εποχιακό κανόνα και πάνω απο 30 βαθμούς Κελσίου στην Αρκτική.

Η Φράνσις ανησύχησε περισσότερο από μια πρόσφατη έκθεση που προειδοποιούσε ότι αν ξεπεραστεί το όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου, που θεωρείται από τους περισσότερους επιστήμονες ως σχεδόν αναπόφευκτο, θα μπορούσε να προκαλέσει πολλαπλά σημεία ανατροπής του κλίματος – απότομες, μη αναστρέψιμες και με επικίνδυνες επιπτώσεις.

Είπε: «Είναι πραγματικά τρομακτικό. Φαίνεται ότι ορισμένες από [αυτές τις τάσεις] βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη». Είπε ότι φοβόταν για τον μόνιμο παγετό, το στρώμα πάγου της Γροιλανδίας, τον θαλάσσιο πάγο της Αρκτικής και τον παγετώνα Thwaites της Ανταρκτικής και το δυτικό στρώμα πάγου.

Αυτές οι πολλαπλές επιπτώσεις θα επηρεάσουν ολόκληρο τον πλανήτη, καθώς και τους ντόπιους κατοίκους», λέει. «Η τελευταία φορά που ο πλανήτης είδε ανάλογα φαινόμενα ήταν πριν από τρία έως τέσσερα εκατομμύρια χρόνια κατά τη διάρκεια της Πλειόκαινου, όταν η παγκόσμια στάθμη της θάλασσας ήταν 10-20 μέτρα υψηλότερη και οι θερμοκρασίες 2-3 βαθμούς Κελσίου υψηλότερες. Αυτές οι αλλαγές συνέβησαν κατά τη διάρκεια εκατομμυρίων ετών. Τώρα είναι σαν να επιβάλλουμε αυτές τις αλλαγές στον πλανήτη μας σε πολύ μικρότερα χρονικά διαστήματα».

Για τους περισσότερους ανθρώπους η κρίση εκδηλώνεται σε ακραίες καιρικές συνθήκες. Η Βόρεια Αμερική και η Ευρώπη υπέστησαν τις δικές τους κλιματικές πληγές που προκάλεσαν οι ίδιες με καταιγιστικά ρεκόρ ζέστης και πυρκαγιές. Στην Καλιφόρνια, οι βροχοπτώσεις δεν κατάφεραν να σβήσουν τις συνέπειες ετών ξηρασίας. Η Φλόριντα, της οποίας οι Ρεπουμπλικάνοι ηγέτες ψήφισαν κατά των πολιτικών για την κλιματική αλλαγή, παρακάλεσε την Ουάσιγκτον για μετρητά μετά τον τυφώνα Ίαν που σάρωσε την πολιτεία.

Υπήρξαν μεγάλες απώλειες ζωών από τις πλημμύρες στη Νιγηρία και το καλοκαίρι στην Ευρώπη έφερε αδυσώπητη ζέστη. Οι αυτοκινητόδρομοι στη Γαλλία έκλεισαν καθώς μαίνονται δασικές πυρκαγιές. Οι πυρκαγιές κατέστρεψαν επίσης την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα. Η Βόρεια Ιταλία θα μπορούσε να χάσει έως και το ήμισυ της γεωργικής της παραγωγής λόγω της ξηρασίας που στέγνωσε τμήματα του μακρύτερου ποταμού της χώρας, του Πάδου.

Και αυτό συμβαίνει μόνο με 1,1 ή 1,2 βαθμούς υπερθέρμανσης. Σε λίγο θα περάσουμε από το όριο των 1,5 C και αν δεν ληφθούν πολύ πιο ριζικά μέτρα, οδεύουμε προς θέρμανση μεταξύ 2C και 3C. Οι επιστήμονες καλούν τους πολιτικούς να μην μάθουμε πώς είναι η υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα.

Ο καθηγητής Richard Allan, επικεφαλής συγγραφέας της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), δήλωσε: «Η κλιματική αλλαγή θα επιδεινωθεί. Μια παγκόσμια άνοδος 1,5 C θα είναι πολύ χειρότερη από τώρα. Αλλά όταν φτάνετε σε τοπικές κλίμακες, έχουμε ακραία σημεία που τα μοντέλα δεν μπορούν να καταγράψουν. Αυτό περιλαμβάνει ξηρασίες και πλημμύρες τοπικής κλίμακας. Είναι αυτά τα γεγονότα που είναι δύσκολο να απεικονιστούν».

Άρα οι επιστήμονες βρίσκονται σε αδιέξοδο. Είναι σίγουροι ότι τα πράγματα θα χειροτερέψουν. Δεν ξέρουν ακριβώς πότε και πόσο. Γνωρίζουν ότι αν φανούν ότι κάνουν εκστρατεία, θα χάσουν την αξιοπιστία τους. Όμως, όλο και περισσότεροι από αυτούς είναι τόσο ανήσυχοι που προσπαθούν να χτυπήσουν διαφορετικές νότες για να ταράξουν τους πολιτικούς και το κοινό.

Πηγή:Guardian