Πυρηνικός εφιάλτης στην Ουκρανία: Καταφύγια, οδηγίες και σχέδια δράσης
Η πυρηνική απειλή ρίχνει βαριά σκιά πάνω από την Ουκρανία. Από την απειλή του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν να υπερασπιστεί το παράνομα προσαρτημένο ουκρανικό έδαφος «με όλα τα διαθέσιμα μέσα» μέχρι τη θεωρία του πρώην προέδρου Ντμίτρι Μεντβέντεφ ότι η Ουκρανία αναπτύσσει πυρηνική «βρώμικη βόμβα», κάτι για το οποίο έχει κατηγορήσει τη Μόσχα ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Για πολλούς Ουκρανούς, αυτά δεν είναι καθόλου κενά λόγια και η χώρα προετοιμάζεται για το χειρότερο δυνατό σενάριο, αναφέρει ρεπορτάζ του Politico. Το Φιλανθρωπικό Ίδρυμα Serhiy Prytula στο κέντρο του Κιέβου διαθέτει καταφύγιο στο χώρο στάθμευσης κάτω από το κτήριο για να προστατεύει το προσωπικό από τις συμβατικές ρωσικές επιθέσεις και ένα άλλο που θα χρησιμοποιηθεί σε περίπτωση πυρηνικής επίθεσης.
Καταφύγια στην περιοχή του Κιέβου
«Το δεύτερο καταφύγιο είναι εξοπλισμένο ανάλογα. Διαθέτει φάρμακα, τρόφιμα, πόσιμο και αποσταγμένο νερό, φακούς και μπαταρίες», δήλωσε ο τηλεοπτικός αστέρας Serhiy Prytula, επικεφαλής του ομώνυμου ιδρύματος.
«Η πρόβλεψη των ενεργειών της ρωσικής στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας είναι πάντα δύσκολη, με βάση την κανονική λογική. Ήμασταν πολύ ατυχείς που είχαμε αυτόν τον γείτονα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οτιδήποτε σχετίζεται με μια πυρηνική απειλή θα πρέπει να λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπόψη», είπε.
Οι ανακοινώσεις από τη Μόσχα είναι ανησυχητικές. Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Μεντβέντεφ, αντιπρόεδρος σήμερα του Ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας, προειδοποίησε ότι ο στόχος του Κιέβου να ανακαταλάβει όλα τα χαμένα εδάφη του «αποτελεί απειλή για την ύπαρξη του κράτους μας και για τον διαμελισμό της σημερινής Ρωσίας». Αυτός είναι ένας «άμεσος λόγος» για την εφαρμογή της πυρηνικής αποτροπής της Ρωσίας, προειδοποίησε.
Ο ρωσικός στρατός αντιμετωπίζει δυσκολίες και η εκτόξευση ενός πυρηνικού όπλου θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένα μέτρο απελπισίας από το Κρεμλίνο για να αναγκάσει τη διακοπή του πολέμου. Η αντίδραση του Κιέβου στον Μεντβέντεφ ήταν γρήγορη. Ο Ολέξιι Ντανίλοφ γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας της Ουκρανίας, χαρακτήρισε τις πυρηνικές του απειλές «πράξη αυτοκτονίας», λέγοντας: «Η Ρωσία θα μετατραπεί επιτέλους σε εχθρό Νο. 1 για ολόκληρο τον κόσμο».
Ακόμη και η Κίνα σύμμαχος της Ρωσίας προειδοποιεί για τον κίνδυνο χρήσης πυρηνικών όπλων. Την περασμένη εβδομάδα, ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ δήλωσε: «Δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν πυρηνικά όπλα, δεν μπορεί να διεξαχθεί πυρηνικός πόλεμος». Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είπε στον Πούτιν ότι θα ήταν «απίστευτα σοβαρό λάθος» να χρησιμοποιήσει ένα τακτικό πυρηνικό όπλο στην Ουκρανία.
Αυτές οι διεθνείς προειδοποιήσεις δεν εμποδίζουν τους Ουκρανούς να προετοιμαστούν για το χειρότερο. Οι αρχές στην περιοχή του Κιέβου διαθέτουν εκατοντάδες καταφύγια που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση πυρηνικής επίθεσης. «Οι τελευταίοι οκτώ μήνες μας δίδαξαν ότι τα πάντα μπορούν να συμβούν. Ως αξιωματούχος, προετοιμάζομαι για το χειρότερο σενάριο, αλλά ελπίζω ότι όλα θα πάνε καλά», δήλωσε στα τοπικά ΜΜΕ ο Ολεξίι Κουλέμπα, επικεφαλής της στρατιωτικής διοίκησης της πρωτεύουσας.
Οδηγίες με βάση την εμπειρία του...Τσερνομπιλ
Ο Κουλέμπα είπε ότι τα καταφύγια είναι κάτω από το έδαφος, διαθέτουν εξαερισμό, δύο εισόδους και μέχρι τις 15 Νοεμβρίου θα πρέπει να είναι εξοπλισμένα με ραδιοφωνικές συσκευές, που οι ουκρανικές αρχές πιστεύουν ότι μπορεί να είναι το μόνο μέσο επικοινωνίας μετά από μια πυρηνική επίθεση.
Οι αρχές της Ουκρανίας δημοσίευσαν επίσης πρόσφατα λεπτομερείς οδηγίες, με βάση την εμπειρία της χώρας από την πυρηνική καταστροφή του Τσερνομπίλ το 1986, για το τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση πυρηνικού χτυπήματος.
«Η χρήση πυρηνικών όπλων κατά της Ουκρανίας θεωρείται απίθανη και ο κύριος σκοπός αυτών των απειλών είναι να τρομάξουν τους Ουκρανούς και τον κόσμο και να μας αναγκάσουν να κάνουμε παραχωρήσεις και οι εταίροι μας να αποδυναμώσουν την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία», αναφέρουν οι οδηγίες, οι οποίες στη συνέχεια προσθέτουν: «Ταυτόχρονα, οι Ουκρανοί πρέπει να έχουν ένα σχέδιο δράσης σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, όπως είναι η χρήση πυρηνικών όπλων, η «βρώμικη βόμβα» ή ένα ατύχημα σε πυρηνικό σταθμό».
Οι οδηγίες αφορούν στα πάντα, από το να μην κοιτάξουν οι πολίτες την έκρηξη, «όταν παρατηρήσετε μια λάμψη στον ουρανό (ή την αντανάκλασή της), σε καμία περίπτωση μην κοιτάξετε προς αυτή την κατεύθυνση», μέχρι να καλύψετε τα αυτιά σας για να αποτρέψετε τη ζημιά από ένα ωστικό κύμα και να αφαιρέσετε ρούχα που έχει εκτεθεί σε ακτινοβολία. «Τρέξτε για κάλυψη μόλις μπορέσετε να σταθείτε ξανά στα πόδια σας και όταν περάσει το κύμα έκρηξης από τη χρήση πυρηνικών όπλων», λένε.
Στις αρχές Οκτωβρίου, η διοίκηση της πρωτεύουσας είπε ότι η πόλη έχει αρκετά χάπια ιωδιούχου καλίου, φάρμακο που βοηθά στην πρόληψη της απορρόφησης ραδιενεργού ιωδίου από τον θυρεοειδή αδένα - για διανομή σε ιατρικές εγκαταστάσεις και οικογενειακούς γιατρούς «σε περίπτωση απειλής ακτινοβολίας ή έκτακτης ανάγκης ακτινοβολίας.»
«Εάν είναι απαραίτητη η εκκένωση, ιωδιούχο κάλιο θα διανεμηθεί στα σημεία εκκένωσης σε μέλη του πληθυσμού που εκτέθηκαν στη ζώνη ακτινοβολίας, σύμφωνα με τις συστάσεις των επαγγελματιών γιατρών», πρόσθεσε η διοίκηση.
Εν τω μεταξύ, πολλοί κάτοικοι του Κιέβου λαμβάνουν τα δικά τους προληπτικά μέτρα. Η Kristina Riabchyna, μια στυλίστρια που ζει στο Κίεβο και κατάγεται από το Ντόνετσκ, αγόρασε δισκία ιωδίου από ένα τοπικό φαρμακείο. «Θέλω πραγματικά να πιστεύω ότι δεν θα υπάρξει πυρηνική επίθεση. Αλλά δυστυχώς, έχουμε αυτόν τον ανυπόφορο γείτονα, οπότε δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να πιστέψουμε ότι αυτό το παράλογο πράγμα μπορεί να είναι πραγματικά δυνατό», είπε.
«Η αγορά ιωδιούχου καλίου ήταν πιθανώς ένας τρόπος αντιμετώπισης του φόβου», πρόσθεσε. «Αυτό που εννοώ είναι ότι έχω κάνει ό,τι μπορώ σε αυτό το στάδιο, για την ασφάλειά μου και για τους αγαπημένους μου, δεν έχω αγνοήσει τον κίνδυνο και αυτό σημαίνει ότι μπορώ να συνεχίσω να ζω τη ζωή μου. Αλλά είναι αυτονόητο ότι καταλαβαίνω ότι αυτό δεν είναι ένα αντίμετρο που θα μας σώσει εάν αυτή η απειλή γίνει πραγματικότητα».
Το σχέδιο δράσης μετά απο πυρηνική επίθεση
Τις τελευταίες εβδομάδες, το προσωπικό που εργαζόταν για ένα έργο που χρηματοδοτείται από την ΕΕ (σσ: ζήτησαν να μην προσδιοριστεί το έργο) έλαβε λεπτομερείς οδηγίες για το τι πρέπει να κάνει σε περίπτωση πυρηνικής επίθεσης ή χρήσης «βρώμικης βόμβας» μια συμβατική βόμβα, με ραδιενεργό υλικό .
«Οι πυρηνικές εκρήξεις μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές ζημιές και θύματα από έκρηξη, θερμότητα και ακτινοβολία, αλλά υπάρχουν κινήσεις που μπορείτε να κάνετε για να προσπαθήσετε να μετριάσετε τις συνέπειες», ανέφεραν οι οδηγίες, συνιστώντας ότι: «Αν ειδοποιηθείτε για επικείμενη επίθεση, μπείτε αμέσως μέσα. Στο πλησιέστερο κτήριο, ιδανικά κάτω από το έδαφος, και απομακρυνθείτε από τα παράθυρα.»
Οι οδηγίες συνεχίζουν να εξηγούν πώς να ξεπλύνει... κανείς τη ραδιενέργεια, πώς ένας ηλεκτρομαγνητικός παλμός μπορεί να βλάψει τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό και πώς να ακούσουν οι πολίτες συμβουλές για πιθανή εκκένωση.
Εάν η επίθεση είναι ένα τακτικό πυρηνικό χτύπημα στη γραμμή του μετώπου μακριά από το Κίεβο, τότε, «το μόνο σχέδιο δράσης για το προσωπικό μας που εδρεύει στο Κίεβο σε μια τέτοια περίπτωση είναι να μπει σε αυτοκίνητα και να βρεθεί στα σύνορα [με την Πολωνία] μέσα σε μία, δύο ώρες», είπε ένας υπήκοος της ΕΕ που γνωρίζει το πρόγραμμα, μιλώντας υπό τον όρο να μην κατονομαστεί.
Τα ουκρανικά στρατεύματα στην πρώτη γραμμή έχουν λάβει δισκία ιωδιούχου καλίου και έχουν λάβει επίσης εκπαίδευση για το τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση πυρηνικής επίθεσης, αν και εκπρόσωποι του υπουργείου Άμυνας και του στρατού δεν διευκρίνισαν ποιες ήταν αυτές οι οδηγίες.