Καταφύγια Κροίσων: Τα «bunker της ελίτ» για την ημέρα του Αρμαγεδδώνα
Φοβάστε τον πόλεμο, τις φυσικές καταστροφές, την οικονομική κατάρρευση; To ίδιο και οι πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου με τη διαφορά ότι εκείνοι επενδύουν στη σωτηρία τους, ξοδεύοντας εκατομμύρια δολάρια για την «ημέρα της κρίσης». Οι δισεκατομμυριούχοι επενδύουν σε πολυτελή καταφύγια στα πιο απίστευτα μέρη του κόσμου και εκπαιδεύονται για το... τέλος του πολιτισμού.
Η ελίτ της Σίλικον Βάλεϊ... σκάβει καταφύγια σε ράντζα στη Νέα Ζηλανδία, οι πλούσιοι Ρώσοι ολιγάρχες αγοράζουν ολόκληρα νησιά στον Ειρηνικό Ωκεανό, ενώ φήμες λένε οτι διασημότητες όπως ο Μπιλ Γκέιτς και η Κίμ Καρντάσιαν έχουν ήδη αποκτήσει τα δικά τους bunker αξίας εκατομμυρίων δολαρίων. Σύμφωνα με άρθρο του περιοδικού Wired, ο Τομ Κρουζ σχεδίαζε κάποτε την κατασκευή ενός καταφυγίου αξίας 10 εκατομμυρίων δολαρίων, κάτω από το κτήμα του στο Κολοράντο.
Σε ιδιωτικές ομάδες στο Facebook, οι πλούσιοι «preppers», οι άνθρωποι που προετοιμάζονται δηλαδή για κάθε είδους φυσική ή ανθρώπινη καταστροφή ανταλλάσσουν συμβουλές για μάσκες αερίου, υπόγειες αποθήκες και τοποθεσίες που θα τους προστατεύσουν απέναντι στα χειρότερα σενάρια.
Τους φόβους τους έχουν αναζωπυρώσει πολλά καταστροφικά γεγονότα, από την 11η Σεπτεμβρίου του 2001 και τον τυφώνα Κατρίνα το 2005 έως τις πυραυλικές δοκιμές της Βόρειας Κορέας και τον πόλεμο στην Ουκρανία που επανέφερε στο προσκήνιο φόβους για έναν πυρηνικό εφιάλτη.
Οι «preppers» της Σίλικον Βάλεϊ
Ο... prepper Τιμ Τσανγκ, διευθύνων σύμβουλος στη Mayfield Fund, μια εταιρεία επιχειρηματικών κεφαλαίων, λέει: «Υπάρχουν πολλοί από εμάς στη Σίλικον Βάλεϊ. Συναντιόμαστε σε τακτικά δείπνα και συζητάμε για εφεδρικά σχέδια. Ανάμεσά μας βρίσκονται ανθρώποι που έχουν εφοδιαστεί με Bitcoin και κρυπτονομίσματα, μέχρι να βρουν πώς θα αποκτήσουν δεύτερα διαβατήρια εάν χρειαστεί, ή να αποκτήσουν εξοχικά σε άλλες χώρες που θα μπορούσαν να γίνουν καταφύγια διαφυγής».
Έχει πάντα έτοιμες τσάντες με τα απαραίτητα για τον ίδιο και την οικογένειά του. «Στο μυαλό μου κυκλοφορούν σενάρια τρόμου. Αν γίνει εμφύλιος πόλεμος ή ένας τεράστιος σεισμός; Θέλουμε να είμαστε έτοιμοι». Το 50% περίπου των δισεκατομμυριούχων στον κλάδο της τεχνολογίας αγοράζει πλέον… πολυτελή καταφύγια ή νησιά απόδρασης αποκάλυψε σε πρόσφατη συνέντευξή του στο περιοδικό New Yorker, ο Στιβ Χάφμαν, συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος του Reddit.
Το 2011, το τηλεοπτικό δίκτυο National Geographic άρχισε να μεταδίδει το «Doomsday Preppers», ένα ριάλιτι σόου για μία ομάδα Αμερικανών που προετοιμάζονταν για το «τέλος του κόσμου» Η πρεμιέρα προσέλκυσε περισσότερα από τέσσερα εκατομμύρια θεατές και, μέχρι το τέλος της πρώτης σεζόν, ήταν η πιο δημοφιλής εκπομπή στην ιστορία του καναλιού. Μια έρευνα που διενεργήθηκε έκτοτε διαπίστωσε ότι το 40% των Αμερικανών θεωρεί την εξεύρεση προμηθειών ή την κατασκευή ενός καταφυγίου για βόμβες σοφότερη επένδυση από...ένα συνταξιοδοτικό πακέτο.
Αλάσκα ή Νέα Ζηλανδία;
Ένας από τους πρώτους που έφερε στο φως το κίνημα των ζάμπλουτων preppers είναι ο Aμερικανός θεωρητικός των μέσων ενημέρωσης, συγγραφέας και αρθρογράφος Ντάγκλας Ράσκοφ, ο οποίος γράφει συχνά για το μέλλον της τεχνολογίας. Πριν από λίγα χρόνια αποκάλυψε, είχε προσκληθεί σε ένα απομακρυσμένο θέρετρο για να μιλήσει σε μερικούς από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου. Ήταν όλοι άντρες, ανήσυχοι για το μέλλον και τον ρωτούσαν αν θα έπρεπε να καταφύγουν σε μέρη όπως η Αλάσκα ή η Νέα Ζηλανδία.
Θεωρούσαν ότι ο κόσμος οδεύει προς «το Γεγονός» όπως ονόμαζαν το ενδεχόμενο «περιβαλλοντικής κατάρρευσης, κοινωνικής αναταραχής, πυρηνικής έκρηξης, ηλιακής καταιγίδας, ενός ιού ή κάποιου κακόβουλου λογισμικού υπολογιστή που θα καταστρέψει κάποια στιγμή τα πάντα», λέει ο Ράσκοφ, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Στην εκδήλωση προσθέτει, τα μεγαλοστελέχη περιέγραψαν λεπτομερώς τα σχέδιά τους για την κατασκευή υπόγειων καταφυγίων.
Αυτό είναι ιδιαίτερα οξύμωρο, υποστηρίζει στο νέο του βιβλίο με τίτλο «Η επιβίωση των πιο πλούσιων» (Survival of the Richest) καθώς εκείνοι που φοβούνται για το μέλλον, είναι οι ίδιοι άνθρωποι που έχουν επιδεινώσει προβλήματα όπως η κλιματική αλλαγή, οι κοινωνικές συγκρούσεις και η ανισότητα. «Έχουν αυτή τη νοοτροπία να κυριαρχούν σε όλους. Και τα bunker τους δίνουν τη δυνατότητα να κάνουν check out».
«Η πιθανότητα ένα οχυρωμένο καταφύγιο να προστατεύει πραγματικά τους κατοίκους του από την πραγματικότητα, είναι πολύ μικρή. Πρώτον, τα κλειστά οικοσυστήματα των υπόγειων εγκαταστάσεων είναι εξαιρετικά εύθραυστα, ικανά να διαψεύσουν κάθε λογική ελπίδα επιβίωσης» προσθέτει.
Πολλοί από τους πλουσιότερους ανθρώπους του πλανήτη επιχειρούν να αντιμετωπίσουν με το δικό τους τρόπο τις μεγάλες απειλές. Ο Μπιλ Γκέιτς, για παράδειγμα, ξοδεύει δισεκατομμύρια στην υγειονομική περίθαλψη και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Ο Έλον Μασκ ισχυρίζεται ότι θέλει να αποτρέψει τον πυρηνικό πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ ονειρεύεται... τον εποικισμό του Άρη.
Πριν από λίγες ημέρες, ο γαλλικός ασφαλιστικός όμιλος Axa δημοσίευσε έρευνα που δείχνει ότι τα 4/5 των ανθρώπων στη Δύση αισθάνονται πολύ πιο ευάλωτοι από ό,τι πριν από πέντε χρόνια. Η κλιματική αλλαγή, για πρώτη φορά, θεωρείται η κορυφαία απειλή στην Ασία και τις ΗΠΑ καθώς και στην Ευρώπη ακολουθούμενη από τη γεωπολιτική αστάθεια, δηλαδή τον πόλεμο.
Η έρευνα αποκάλυψε επίσης μείωση του αριθμού των ατόμων που εκφράζουν πίστη στην ικανότητα των υπευθύνων χάραξης πολιτικής ή των επιστημόνων να αντιμετωπίσουν τέτοιες απειλές. Όπως λέει ο Ίαν Μπρέμερ, επικεφαλής του Eurasia Group, «Δεν υπάρχει αποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων ή τη μείωση της εξάπλωσης επικίνδυνων όπλων. Αυτή η ανασφάλεια έχει πυροδοτήσει όχι μόνο την ενίσχυση «προπαγάνδας» μεταξύ του πληθυσμού αλλά έχει κάνει και τους εξαιρετικά πλούσιους να αναζητούν καταφύγιο, σε πολυτελή bunker και σούπερ γιοτ».
Τα πειράματα του Ψυχρού Πολέμου
Κατά τη διάρκεια των πρώτων ημερών του Ψυχρού Πολέμου, οι κυβερνήσεις, ο στρατός και τα πανεπιστήμια διεξήγαγαν πολυάριθμα πειράματα για να δουν πόσο καιρό θα μπορούσαν να αντέξουν οι άνθρωποι να εγκλωβιστούν μαζί υπόγεια.
Στις αρχές της δεκαετίας του '60, περίπου 7.000 άτομα προσφέρθηκαν εθελοντικά να κλειδωθούν σε χώρους με ομάδες που κυμαίνονταν από το μέγεθος μιας οικογένειας έως περισσότερα από 1.000 άτομα, ως μέρος των προσπαθειών της κυβέρνησης των ΗΠΑ να αξιολογήσει τον ψυχολογικό αντίκτυπο του εγκλεισμού σε bunker.
Eρευνητές από το Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια κλείδωσαν ομάδες ανδρών, γυναικών και παιδιών ηλικίας μεταξύ τριών και 70 ετών σε καταφύγια έξι φορές από το 1962 έως το 1964 για ποικίλες περιόδους, κατά τις οποίες έπρεπε να επιβιώσουν με κράκερ και νερό. Διαπίστωσαν ότι δεν υπάρχουν επιβλαβείς ψυχολογικές ή κοινωνικές επιπτώσεις του ομαδικού εγκλεισμού υπό αυστηρές συνθήκες. Οι άνθρωποι μπορούσαν να προσαρμοστούν, εφόσον γνώριζαν ότι η κατάσταση ήταν προσωρινή.
Μια άλλη έκθεση, που δημοσιεύθηκε από το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ το 1960, πρότεινε ότι ο παρατεταμένος χρόνος υπογείως «οδηγεί σε πολλές στερήσεις», συμπεριλαμβανομένων «δυσκολιών στη συγκέντρωση, ευερεθιστότητα, κατάθλιψη και διαταραχές προσωπικότητας». Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι μπορεί να επιβιώσουν, αλλά δεν θα ευδοκιμήσουν. Θα ήταν μόνο θέμα χρόνου πριν αρχίσει η αναστάτωση, και τα φαινομενα βίας στην ομάδα.
«Survival condo», το σικ ιδιωτικό καταφύγιο
Ο Λάρι Χολ, ωστόσο, ο ιδιοκτήτης του Survival Condo, του πιο πολυτελούς ιδιωτικού καταφυγίου στον κόσμο, πιστεύει ότι έχει βρει μια λύση σε αυτά τα πιθανά εμπόδια. Πρώην εργολάβος της κυβέρνησης, κατασκευαστής ακινήτων και prepper και ο ίδιος θεωρεί οτι το κλειδί... για την υπόγεια ευημερία, είναι η δημιουργία μιας ψευδαίσθησης κανονικής ζωής. «Άνθρωποι να ψήνουν ψωμί και να πίνουν καφέ, ενώ περιμένουν το μάθημά γιόγκα τους, περιμένοντας το εκλεκτό μενού με τρία διαφορετικά είδη ψαριών που καλλιεργούνται στις εγκαταστάσεις».
Το Survival Condo ήταν κάποτε σιλό πυραύλων της αμερικανικής κυβέρνησης την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Χτίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του '60 στο Κάνσας, και στοίχισε εκατομμύρια δολάρια στους φορολογούμενους των ΗΠΑ.
Ο Χολ το αγόρασε το 2008 και το ολοκλήρωσε μέσα σε 4 χρόνια με κόστος 20 εκατομμυρίων δολαρίων. Στις εγκαταστάσεις του μπορούν σήμερα να μείνουν έως και 75 άτομα για τουλάχιστον πέντε χρόνια. Με την εκτροφή ψαριών σε δεξαμενές και την παρασκευή υδροπονικών λαχανικών κάτω από λάμπες καλλιέργειας, με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το condo θα μπορούσε να λειτουργεί επ' αόριστον.
Στο condo, τα υπόγεια «διαμερίσματα» κοστίζουν ακριβά και είναι εξοπλισμένες με οθόνες LED που προσφέρουν ένα παράθυρο σε έναν φανταστικό εξωτερικό κόσμο με δέντρα και καταρράκτες. Οι κοινόχρηστες εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν τοίχο αναρρίχησης, πάρκο σκύλων, πισίνα, κινηματογράφο, σκοπευτήριο καθώς και μηχανήματα για το φιλτράρισμα του αέρα και του νερού.
Τα διαμερίσματα εδώ κοστίζουν μέχρι και 1,5 εκατομμύρια δολάρια, μέχρι στιγμής σύμφωνα με τον ιδιοκτήτη έχουν πουληθεί τουλάχιστον 12, ενώ ανάμεσα στους αγοραστές είναι ο Τάιλερ Άλεν, ένας κατασκευαστής ακινήτων από τη Φλόριντα και ο Ελληνοαυστραλός Νικ Χάλικ, ένας ζάμπλουτος μεγιστάνας, ο οποίος έχει πετάξει στο διάστημα και έχει βουτήξει στο ναυάγιο του Τιτανικού.
Σύγχρονη «κιβωτός του Νώε»
Εταιρείες όπως η καλιφορνέζικη Vivos και η Rising S προσφέρουν πολυτελή καταφύγια με ανέσεις όπως πισίνες και στάβλους αλόγων, όπου και θα μπορέσουν να κρυφτούν οι πλούσιοι του κόσμου. Τα καταφύγια της πρώτης είναι χτισμένα σε πρώην εγκαταστάσεις Ψυχρού Πολέμου και σιλό πυραύλων σε όλο τον κόσμο.
Ένα από τα πιο πολυτελή της κτίσματα, το Europa One βρίσκεται στη Γερμανία και θεωρείται το μεγαλύτερο ιδιωτικό καταφύγιο στον κόσμο, ένα από τα πιο οχυρωμένα και ογκώδη υπόγεια καταφύγια επιβίωσης στη Γη. Η «κοινότητα» στην καρδιά της Ευρώπης φιλοξενεί μέχρι και 5.000 άτομα, ενώ μπορεί να αντέξει έκρηξη 228 τόνων.
Λαξευμένο κάτω από ένα βουνό από τους Σοβιετικούς κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, αυτό το καταφύγιο ήταν φρούριο για στρατιωτικό εξοπλισμό και πυρομαχικά. Κτίσμα ιδιωτικής εκμετάλλευσης πλέον, αυτή η εγκατάσταση 76 στρεμμάτων πάνω και κάτω από το έδαφος είναι ικανή να αντέξει μία πυρηνική έκρηξη κοντινής απόστασης, μια άμεση συντριβή αεροσκάφους, βιολογικούς και χημικούς παράγοντες, τεράστια κρουστικά κύματα, σεισμούς, ηλεκτρομαγνητικούς παλμούς, πλημμύρες και σχεδόν οποιοδήποτε ένοπλη επίθεση.
Το υπόγειο συγκρότημα περιλαμβάνει πάνω από 23.000 τετραγωνικά μέτρα ασφαλών, αντιεκρηκτικών χώρων διαβίωσης και, επιπλέον 4.079 τετραγωνικά μέτρα υπέργειων γραφείων, διαμερισμάτων, και αποθηκευτικών χώρων, διαθέτοντας συνολικά 5 χιλιόμετρα συνεχών θαλάμων σήραγγας. Ο χώρος έχει σχεδιαστεί για να εξυπηρετεί την ψυχική υγεία των κατοίκων και προσπαθεί να προσομοιώσει το φυσικό φως στο υπόγειο καταφύγιο.
Όταν ολοκληρωθεί, θα επιτρέψει σε επιλεγμένες οικογένειες να επιβιώσουν αυτόνομα από σχεδόν οποιαδήποτε καταστροφή για αρκετά χρόνια χωρίς να χρειαστεί να επιστρέψουν στην επιφάνεια. Η τοποθεσία θα διαθέτει επίσης κινηματογράφο, κήπο και θησαυροφυλάκιο κρασιού.
Η Vivos είπε στο Insider ότι τα καταφύγιά της έχουν σχεδιαστεί για να επιτρέπουν στους κατοίκους να λειτουργούν για τουλάχιστον ένα χρόνο χωρίς να χρειάζεται να επιστρέψουν στον έξω κόσμο. Είπε ότι οι πελάτες της δεν είναι «το 1% της ελίτ», αλλά περισσότερο μορφωμένοι, μέσοι άνθρωποι με έντονη επίγνωση των τρεχόντων παγκόσμιων γεγονότων.
To καταφύγιο Oppidum στην Τσεχία
Το Oppidum που βρίσκεται στην Τσεχία, περιτριγυρισμένο από βουνά, είναι το πολυτελές «καταφύγιο της καταστροφής» που εκτείνεται σε εκατοντάδες στρέμματα και διαθέτει όλες τις εγκαταστάσεις αναψυχής και εργασίας.
Αποτελείται απο ευρύχωρα διαμερίσματα, ένα γήπεδο γκολφ στο ισόγειο, ελικοδρόμιο, ένα υπόγειο καταφύγιο κατηγορίας 5 αστέρων με υδρομασάζ, σπα, πισίνα, κήπο με τεχνητό φως που παραπέμπει στο φυσικό, κινηματογράφο, βιβλιοθήκη, αίθουσα μπιλιάρδου, αίθουσες συνεδριάσεων, μια πολυτελή κάβα και ένα νοσοκομείο με εγκαταστάσεις οδοντιατρικής και χειρουργικής .
Αυτό το καταφύγιο λέγεται ότι μπορεί να στηρίξει τους ενοίκους του για δέκα χρόνια και να τους προστατέψει από πυρηνικές επιθέσεις.
Tα καταφύγια και ο Τραμπ
Την άνοιξη του 2020, η δημόσια οργή για την αστυνομική βία οδήγησε σε εμφύλιες αναταραχές σε πόλεις σε όλες τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της Ουάσιγκτον. Κάποια στιγμή, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ κρύφτηκε σε ένα καταφύγιο κάτω από τον Λευκό Οίκο, καθώς οι διαδηλωτές συγκρούονταν έξω με την αστυνομία και τους πράκτορες των μυστικών υπηρεσιών.
Εκτός από τα καταφύγια που είχε στη διάθεσή του ως πρόεδρος, ο Τραμπ έχει καυχηθεί ότι διαθέτει bunker κάτω από το κτήμα του στη Νέα Υόρκη, το γήπεδο του γκολφ στο Παλμ Μπιτς και το κοντινό θέρετρο, Μαρ-α-Λάγο όπου περνάει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του.
Το τελευταίο περιβάλλεται από ένα καταφύγιο που χτίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του '50 από τη μεγιστάνα των δημητριακών πρωινού Marjorie Merriweather Post. Το 2007, ο Τραμπ είπε σε δημοσιογράφο του Esquire ότι είχε ξοδέψει 100.000 δολάρια για να «φτιάξει» το καταφύγιο στο γήπεδο του γκολφ και σε περίπτωση καταστροφής, το καταφύγιο θα βρισκόταν εκεί που θα ήθελε να είναι.
Τα bunker στην ιστορία
Ιστορικά, ο φόβος για το τέλος ανθίζει σε στιγμές πολιτικής ανασφάλειας και ραγδαίας τεχνολογικής αλλαγής. «Στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα, υπήρχαν όλα τα είδη ουτοπικών μυθιστορημάτων και το καθένα συνδυαζόταν με ένα δυστοπικό μυθιστόρημα», εξηγεί ο Ρίτσαρντ Γουάιτ, ιστορικός στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ο Αρμαγεδδών έγινε υπόθεση των κυβερνητικών πολιτικών. Η Ομοσπονδιακή Διοίκηση Πολιτικής Άμυνας, που δημιουργήθηκε από τον Χάρι Τρούμαν, εξέδωσε σαφείς οδηγίες επιβίωσης από ένα πυρηνικό χτύπημα.
Όπως περιέγραψε ο συγγραφέας Γκάρετ Γκραφ στο βιβλίο του «Raven Rock», η κυβέρνηση των ΗΠΑ δημιούργησε ένα τεράστιο δίκτυο καταφυγίων στο τέλος της δεκαετίας του 1940 για τους αξιωματούχους της σε περίπτωση πυρηνικού πολέμου. Αυτό που άλλαξε τις τελευταίες δεκαετίες είναι ότι όλο και περισσότεροι ιδιώτες έχουν αρχίσει επίσης να προετοιμάζονται για τη μεγάλη «καταστροφή».
Το 1958, ο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ «εγκαινίασε» κρυφά το Project Greek Island, ένα μυστικό καταφύγιο, στα βουνά της Δυτικής Βιρτζίνια, αρκετά μεγάλο για κάθε μέλος του Κογκρέσου. Κρυμμένο κάτω από το Greenbrier Resort για περισσότερα από τριάντα χρόνια, διατηρούσε χωριστές αίθουσες αναμονής για τη Βουλή και τη Γερουσία και ήταν στην ουσία ένα μυστικό πρόγραμμα για τη συνέχεια της αμερικανικής κυβέρνησης, εν μέσω της Κρίσης των Πυραύλων.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το καταφύγιο έγινε μια πανταχού παρούσα μορφή αρχιτεκτονικής ως απάντηση στην απειλή αεροπορικών επιθέσεων τον 20ο αιώνα. Έχει ωστόσο βαθιές ρίζες στην ανθρώπινη ιστορία. Στην Καππαδοκία, της Τουρκίας, υπάρχουν 22 γνωστές μεγάλης κλίμακας αρχαίες υπόγειες πόλεις, σκαμμένες γύρω στο 1200 π.Χ. Πολλές υπάρχουν ακόμα.
Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι η Ντερινκούγιου, η βαθύτερη από όλες φτάνει τα 60 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της Γης. Είναι μια τεράστια πόλη κρυμμένη κάτω από το έδαφος, γεμάτη με δαιδαλώδεις διαδρόμους και με αρκετό χώρο για 20.000 ανθρώπους, με υπνοδωμάτια, αίθουσες, εκκλησίες, οπλοστάσια, αποθηκευτικούς θαλάμους, πηγάδια και τουαλέτες.
Τα τελευταία χρόνια, τα καταφύγια δεν έχουν γίνει απλώς χώροι για ανθρώπινα σώματα, αλλά ένα μέρος από το οποίο αναβιώνουν πράγματα που μας ενδιαφέρουν. Η Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου των ΗΠΑ, για παράδειγμα, έχει διασκευάσει ένα τεράστιο καταφύγιο στη Βιρτζίνια και το γέμισε με τις συλλογές ταινιών, τηλεόρασης και ήχου. Ο στόχος είναι να αποτραπεί μια άλλη τρομερή απώλεια όπως η πυρπόληση της Μεγάλης Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας πριν από 2.000 χρόνια.
Διαβάστε επίσης
Παγκόσμια Ημέρα Πόλεων: Στον «λαβύρινθο» των megacities του πλανήτη
Σουλαδάκη για Ιράν: «Η νέα γενιά της χώρας δεν έχει άλλη επιλογή από την διαμαρτυρία»
Deepfake: Πώς αυτό που βλέπουμε και ακούμε μπορεί να είναι ψέμα - Η νέα τεχνολογία,«όπλο» και απειλή