Politico: Η Ευρώπη κατηγορεί τις ΗΠΑ ότι «κερδίζουν» από τον πόλεμο

Αξιωματούχοι της ΕΕ επιτίθενται στον Τζο Μπάιντεν για τις υψηλές τιμές του φυσικού αερίου, τις πωλήσεις όπλων και το εμπόριο, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία απειλεί να καταστρέψει τη δυτική ενότητα, εννέα μήνες μετά την έναρξή του. «Το γεγονός είναι ότι, αν το δεις νηφάλια, η χώρα που κερδίζει περισσότερο από αυτόν τον πόλεμο είναι οι ΗΠΑ επειδή πουλάνε περισσότερο φυσικό αέριο και σε υψηλότερες τιμές και επειδή πουλάνε περισσότερα όπλα», είπε ανώτερος αξιωματούχος στο POLITICO.

Τα εκρηκτικά σχόλια που κάνουν δημόσια και ιδιωτικά αξιωματούχοι, διπλωμάτες και υπουργοί γίνονται εν μέσω της αυξανόμενης οργής στην Ευρώπη για τις αμερικανικές επιδοτήσεις που απειλούν να καταστρέψουν την ευρωπαϊκή βιομηχανία. Το Κρεμλίνο πιθανότατα χαιρετίζει την επιδείνωση της ατμόσφαιρας μεταξύ των δυτικών συμμάχων.

«Βρισκόμαστε πραγματικά σε μια ιστορική συγκυρία», είπε ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ, υποστηρίζοντας ότι το διπλό χτύπημα στο εμπόριο από τις επιδοτήσεις των ΗΠΑ και τις υψηλές τιμές ενέργειας κινδυνεύει να στρέψει την κοινή γνώμη τόσο ενάντια στην προσπάθεια στήριξης των Ουκρανών όσο και ενάντια στη διατλαντική συμμαχία. «Η Αμερική πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι η κοινή γνώμη αλλάζει σε πολλές χώρες της ΕΕ».

Καταρρέει η ευρωατλαντική συμμαχία;

Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ κάλεσε την Ουάσιγκτον να απαντήσει στις ευρωπαϊκές ανησυχίες. «Οι Αμερικανοί, οι φίλοι μας, παίρνουν αποφάσεις που έχουν οικονομικό αντίκτυπο σε εμάς», είπε σε συνέντευξή του στο POLITICO.

Το μεγαλύτερο σημείο έντασης τις τελευταίες εβδομάδες ήταν οι «πράσινες επιδοτήσεις» και οι φόροι του Μπάιντεν που οι Βρυξέλλες λένε ότι απομακρύνουν άδικα το εμπόριο από την ΕΕ και απειλούν να καταστρέψουν τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες. Παρά τις επίσημες αντιρρήσεις από την Ευρώπη, η Ουάσιγκτον μέχρι στιγμής δεν έχει δείξει σημάδια υποχώρησης.

Ταυτόχρονα, η αναστάτωση που προκλήθηκε από την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία οδηγεί τις ευρωπαϊκές οικονομίες σε ύφεση, με τον πληθωρισμό να εκτοξεύεται και μια καταστροφική συμπίεση του ενεργειακού εφοδιασμού να απειλεί με διακοπές ρεύματος και με δελτία αυτό τον χειμώνα.

Καθώς προσπαθούν να μειώσουν την εξάρτησή τους από τη ρωσική ενέργεια, οι χώρες της ΕΕ στρέφονται στο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ, αλλά η τιμή που πληρώνουν οι Ευρωπαίοι είναι σχεδόν τέσσερις φορές υψηλότερη από το ίδιο κόστος καυσίμων στην Αμερική. Έπειτα, υπάρχει η πιθανή αύξηση των παραγγελιών για στρατιωτικό εξοπλισμό αμερικανικής κατασκευής, καθώς οι ευρωπαϊκοί στρατοί λιγοστεύουν μετά την αποστολή όπλων στην Ουκρανία.

Όλα αυτά ξεχείλισαν το ποτήρι για τους κορυφαίους αξιωματούχους στις Βρυξέλλες και σε άλλες πρωτεύουσες της ΕΕ. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είπε ότι οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου στις ΗΠΑ δεν είναι «φιλικές» και ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας κάλεσε την Ουάσιγκτον να επιδείξει περισσότερη «αλληλεγγύη» και να βοηθήσει στη μείωση του ενεργειακού κόστους.

Υπουργοί και διπλωμάτες που εδρεύουν σε άλλα μέρη του μπλοκ εξέφρασαν απογοήτευση για τον τρόπο που η κυβέρνηση του Μπάιντεν απλώς αγνοεί τον αντίκτυπο των εσωτερικών οικονομικών πολιτικών της στους Ευρωπαίους συμμάχους.

Όταν οι ηγέτες της ΕΕ αντιμετώπισαν τον Μπάιντεν για τις υψηλές τιμές του φυσικού αερίου στις ΗΠΑ στη συνάντηση της G20 στο Μπαλί την περασμένη εβδομάδα, ο Αμερικανός πρόεδρος φαινόταν απλώς να αγνοεί το θέμα, σύμφωνα με τον ανώτερο αξιωματούχο που αναφέρθηκε παραπάνω. Άλλοι αξιωματούχοι και διπλωμάτες της ΕΕ συμφώνησαν ότι η αμερικανική άγνοια σχετικά με τις συνέπειες για την Ευρώπη ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα.

«Οι Ευρωπαίοι είναι εμφανώς απογοητευμένοι για την έλλειψη προηγούμενης ενημέρωσης και διαβούλευσης», δήλωσε ο David Kleimann από το think tank Bruegel. Οι αξιωματούχοι και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού αναγνωρίζουν τους κινδύνους που θα έχει η ολοένα και πιο τοξική ατμόσφαιρα για τη δυτική συμμαχία. Η διαμάχη είναι ακριβώς αυτό που θα επιθυμούσε ο Πούτιν, συμφώνησαν οι διπλωμάτες της ΕΕ και των ΗΠΑ.

Boλές Ευρώπης κατά ΗΠΑ

Η αυξανόμενη διαμάχη σχετικά με τον νόμο του Μπάιντεν για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA) , ένα τεράστιο πακέτο φορολογίας, κλίματος και υγειονομικής περίθαλψης δημιουργεί φόβους για έναν διατλαντικό εμπορικό πόλεμο. Οι υπουργοί εμπορίου της ΕΕ πρόκειται να συζητήσουν την απάντησή τους σήμερα (25/11) , καθώς αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες καταρτίζουν σχέδια για επείγουσα πολεμική δέσμη επιδοτήσεων για να σωθούν οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες από την κατάρρευση

«Ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού είναι πολύ ανησυχητικός», δήλωσε ο Ολλανδός υπουργός Εμπορίου Liesje Schreinemacher. «Ο πιθανός αντίκτυπος στην ευρωπαϊκή οικονομία είναι πολύ μεγάλος». «Οι ΗΠΑ ακολουθούν μια εσωτερική ατζέντα, η οποία είναι δυστυχώς προστατευτική και κάνει διακρίσεις σε βάρος των συμμάχων των ΗΠΑ», δήλωσε ο Tonino Picula, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις διατλαντικές σχέσεις.

Ένας Αμερικανός αξιωματούχος τόνισε ότι ο καθορισμός της τιμής για τους ευρωπαίους αγοραστές φυσικού αερίου αντανακλά τις αποφάσεις της ιδιωτικής αγοράς και δεν είναι αποτέλεσμα οποιασδήποτε πολιτικής ή δράσης της κυβέρνησης των ΗΠΑ. «Οι αμερικανικές εταιρείες υπήρξαν διαφανείς και αξιόπιστοι προμηθευτές φυσικού αερίου στην Ευρώπη», είπε ο αξιωματούχος. Η εξαγωγική ικανότητα περιορίστηκε επίσης από ένα ατύχημα τον Ιούνιο που ανάγκασε μια βασική εγκατάσταση να κλείσει.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, πρόσθεσε ο αξιωματούχος, η διαφορά μεταξύ των τιμών εξαγωγής και εισαγωγής δεν πηγαίνει στους εξαγωγείς LNG των ΗΠΑ, αλλά στις εταιρείες που μεταπωλούν το φυσικό αέριο εντός της ΕΕ. Ο μεγαλύτερος Ευρωπαίος κάτοχος μακροπρόθεσμων συμβολαίων φυσικού αερίου στις ΗΠΑ είναι για παράδειγμα η γαλλική TotalEnergies.

Δεν είναι ένα νέο επιχείρημα από την αμερικανική πλευρά, αλλά δεν φαίνεται να πείθει τους Ευρωπαίους. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες μας πωλούν το αέριό τους με τετραπλάσια τιμή όταν διασχίζει τον Ατλαντικό», δήλωσε ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την Εσωτερική Αγορά Τιερί Μπρετόν στη γαλλική τηλεόραση την Τετάρτη. «Φυσικά οι Αμερικανοί είναι σύμμαχοί μας... αλλά όταν κάτι πάει στραβά, είναι απαραίτητο να το λένε και μεταξύ των συμμάχων».

Η φθηνότερη ενέργεια έχει γίνει γρήγορα ένα τεράστιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και για τις αμερικανικές εταιρείες. Οι επιχειρήσεις σχεδιάζουν νέες επενδύσεις στις ΗΠΑ ή ακόμη και να μεταφέρουν τις υπάρχουσες επιχειρήσεις τους μακριά από την Ευρώπη σε αμερικανικά εργοστάσια. Μόλις αυτή την εβδομάδα, η πολυεθνική Solvay ανακοίνωσε ότι επιλέγει τις ΗΠΑ έναντι της Ευρώπης για νέες επενδύσεις, στην τελευταία από μια σειρά παρόμοιων ανακοινώσεων από βασικούς βιομηχανικούς κολοσσούς της ΕΕ.

«Είμαστε ακόμη σύμμαχοι ή όχι;»

Παρά τις μέχρι σήμερα ενεργειακές διαφωνίες, οι Βρυξέλλες μπήκαν σε πλήρη κατάσταση πανικού όταν η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε ένα πρόγραμμα βιομηχανικών επιδοτήσεων ύψους 369 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη στήριξη των πράσινων βιομηχανιών βάσει του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού,

«Ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού έχει αλλάξει τα πάντα», είπε ένας διπλωμάτης της ΕΕ. «Είναι ακόμα σύμμαχός μας η Ουάσιγκτον ή όχι;» Για τον Μπάιντεν, η νομοθεσία είναι ένα ιστορικό επίτευγμα για το κλίμα. Αλλά η ΕΕ βλέπει το θέμα διαφορετικά. Αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών της Γαλλίας είπε ότι η διάγνωση είναι σαφής: Πρόκειται για «επιδοτήσεις που εισάγουν διακρίσεις οι οποίες θα στρεβλώσουν τον ανταγωνισμό».

Ο Γάλλος υπουργός Οικονομίας Μπρινό Λεμέρ αυτή την εβδομάδα κατηγόρησε ακόμη και τις ΗΠΑ ότι ακολουθούν το μονοπάτι του οικονομικού απομονωτισμο της Κίνας, προτρέποντας τις Βρυξέλλες να επαναλάβουν μια τέτοια προσέγγιση: «Η Ευρώπη δεν πρέπει να είναι η τελευταία από τους Μοϊκανούς», είπε.

Η ΕΕ προετοιμάζει τις απαντήσεις της, όπως μια μεγάλη ώθηση επιδοτήσεων για να αποτρέψει την εξαφάνιση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας από τους Αμερικανούς ανταγωνιστές. «Βιώνουμε μια υφέρπουσα κρίση εμπιστοσύνης σε εμπορικά θέματα σε αυτή τη σχέση», δήλωσε ο Γερμανός ευρωβουλευτής Reinhard Bütikofer.

«Κάποια στιγμή πρέπει να διεκδικήσεις για τον εαυτό σου», είπε η Γαλλίδα ευρωβουλευτής Μαρί-Πιερ Βεντρέν. «Είμαστε σε έναν κόσμο διαμάχης εξουσίας. Όταν παλεύετε με τα χέρια, αν δεν είστε μυώδεις, εάν δεν είστε προετοιμασμένοι τόσο σωματικά όσο και ψυχικά, χάνετε»

Στα παρασκήνια, υπάρχει επίσης αυξανόμενος εκνευρισμός για τα χρήματα που ρέουν στον αμερικανικό αμυντικό τομέα. Οι ΗΠΑ είναι μακράν ο μεγαλύτερος πάροχος στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία, παρέχοντας περισσότερα από 15,2 δισεκατομμύρια δολάρια σε όπλα και εξοπλισμό από την έναρξη του πολέμου. Η ΕΕ έχει προσφέρει μέχρι στιγμής περίπου 8 δισεκατομμύρια ευρώ στρατιωτικού εξοπλισμού στην Ουκρανία, σύμφωνα με τον Μπορέλ.

Σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο από μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, η ανανέωση ορισμένων εξελιγμένων όπλων μπορεί να διαρκέσει «χρόνια» λόγω προβλημάτων στην αλυσίδα εφοδιασμού και στην παραγωγή τσιπ. Αυτό τροφοδοτεί φόβους ότι η αμυντική βιομηχανία των ΗΠΑ μπορεί να επωφεληθεί ακόμη περισσότερο από τον πόλεμο.

Το Πεντάγωνο αναπτύσσει ήδη έναν οδικό χάρτη για να επιταχύνει τις πωλήσεις όπλων, καθώς αυξάνεται η πίεση από τους συμμάχους να ανταποκριθούν σε μεγαλύτερες απαιτήσεις για όπλα και εξοπλισμό. Ένας άλλος διπλωμάτης της ΕΕ υποστήριξε ότι «τα χρήματα που βγάζουν από τα όπλα» θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους Αμερικανούς να καταλάβουν ότι το να βγάζουν «όλα αυτά τα μετρητά από το φυσικό αέριο» μπορεί να είναι «λίγο υπερβολικό».

Ο διπλωμάτης υποστήριξε ότι μια έκπτωση στις τιμές του φυσικού αερίου θα μπορούσε να μας βοηθήσει να «διατηρούμε ενιαίες τις δημόσιες απόψεις μας» και να διαπραγματευόμαστε με τρίτες χώρες για την προμήθεια φυσικού αερίου. «Δεν είναι καλό, όσον αφορά την οπτική, να δίνεις την εντύπωση ότι ο καλύτερος σύμμαχός σου αποκομίζει πραγματικά τεράστια κέρδη από τα προβλήματά σου», είπε ο διπλωμάτης.