Τανκς: Πώς το βασικό όπλο του ΒΠΠ παραμένει απαραίτητο και τον 21ο αιώνα

Στα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα, οι στρατιωτικοί σχεδιαστές συλλογίζονταν το αδιανόητο: μήπως τα τανκς είχαν καταστεί απαρχαιωμένα; Τα μη επανδρωμένα drones, ο κυβερνοπόλεμος και άλλες αναδυόμενες τεχνολογίες θεωρήθηκαν τα όπλα του μέλλοντος. Μόλις το 2020, ορισμένοι αρχηγοί άμυνας πίστευαν ότι η Βρετανία θα έπρεπε να ξεφορτωθεί τα τανκς της συνολικά.

Αλλά στην αυγή του 2023, και με την Ουκρανία να εξετάζει μια κρίσιμη ανοιξιάτικη επίθεση κατά της Ρωσίας που θα μπορούσε να αποδειχθεί αποφασιστική στον αγώνα της για επιβίωση, το Κίεβο ετοιμάζεται να στραφεί για άλλη μια φορά στον παραδοσιακό εξοπλισμό του στρατού ξηράς του πολέμου του 20ου αιώνα.

Οι στρατιωτικοί αρχηγοί της Ουκρανίας θέλουν εκατοντάδες δυτικά τανκς για την επόμενη φάση του πολέμου, έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις δυνάμεις της Μόσχας και να σπάσουν τις γραμμές χαρακωμάτων σε μέρη όπως το Λουγκάνσκ και η περιοχή της Ζαπορίζια. Έπειτα από μήνες αντεγκλήσεων, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ αρχίζουν να βλέπουν τη σοφία της στρατηγικής, με τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και τη Βρετανία να υπόσχονται τεθωρακισμένα οχήματα για πρώτη φορά τις τελευταίες εβδομάδες.

Είναι μια υπενθύμιση ότι, παρά την πολυπλοκότητα υψηλής τεχνολογίας του σύγχρονου πολέμου, η απόλυτη δύναμη στο έδαφος εξακολουθεί να μετράει. Μιλώντας στη Βουλή των Κοινοτήτων του Ηνωμένου Βασιλείου τη Δευτέρα, ο συντηρητικός βουλευτής Μπέρναρντ Τζένκιν είπε ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία έχει εκθέσει τους «μοντέρνους σχολιαστές που αποδοκιμάζουν την ιδέα ότι τα σύγχρονα άρματα μάχης έχουν οποιαδήποτε χρησιμότητα στον σύγχρονο πόλεμο». «Η Ουκρανία έδειξε ότι η πανοπλία είναι σημαντική», συμφώνησε ο υπουργός Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου Μπεν Γουάλας.

Το Κίεβο υποστηρίζει ότι τα οχήματα που έχουν υποσχεθεί οι δυτικοί σύμμαχοι μέχρι στιγμής πρέπει να είναι μόνο η αρχή, και πιέζει για 200 έως 300 άρματα μάχης, 600 τεθωρακισμένα οχήματα πεζικού καθώς και 500 Howitzer, ένα όπλο παρόμοιο με κανόνι. «Πρέπει να πάρουμε την πρωτοβουλία», δήλωσε ο Andriy Zagorodnyuk, πρώην υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας και συνεργάτης στο think tank Atlantic Council. «Η υποστήριξη με όπλα θα μας δώσει μια τέτοια ευκαιρία».

Σύγχρονος πόλεμος

Ο ουκρανικός στρατός χρησιμοποιεί ήδη άρματα μάχης της σοβιετικής εποχής που δωρήθηκαν από συμμάχους της Ανατολικής Ευρώπης ή αιχμαλωτίστηκαν από τους Ρώσους. Αλλά τα δυτικά μοντέλα που επιθυμεί το Κίεβο θα πρόσφεραν μια σταδιακή αλλαγή στο πεδίο πριν από μια πιθανή κλιμάκωση των εχθροπραξιών την άνοιξη. «Η κινητικότητα είναι το κλειδί σε έναν επιθετικό πόλεμο», είπε ένας διπλωμάτης από μια χώρα της ΕΕ που σκέφτεται να δωρίσει μια σειρά από σύγχρονα άρματα μάχης.

«Αν η Ουκρανία πρόκειται να έχει πιθανότητες να προχωρήσει στην επίθεση, χρειάζεται κάποια κινητικότητα με βαριά όπλα – δεν αρκεί μόνο να έχει Land Rovers στρατιωτικής ποιότητας ή τεθωρακισμένα οχήματα. Χρειάζονται κάτι που μπορεί πραγματικά να καταστρέψει τα ρωσικά τανκς από απόσταση». Η επίπεδη επικράτεια της Ουκρανίας την καθιστά ιδανική για τανκς, λένε οι ειδικοί, και το Κίεβο χρειάζεται τανκς για να ανακτήσει οχυρωμένες θέσεις σε πόλεις-κλειδιά κατά μήκος της πρώτης γραμμής.

«Η Ουκρανία θα αγωνιστεί για να πραγματοποιήσει μια δεύτερη αντεπίθεση χωρίς βαρύτερη δύναμη», δήλωσε ο Άντονι Κινγκ, καθηγητής πολεμικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Warwick στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ουκρανοί αξιωματούχοι φοβούνται ότι τα συστήματα πολλαπλών πυραύλων HIMARS που κατασκευάστηκαν στις ΗΠΑ, τα οποία κατέστρεψαν τις ρωσικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων αντεπίθεσης το περασμένο φθινόπωρο, θα αποδειχθούν λιγότερο αποτελεσματικά αυτή τη φορά, επειδή ο εχθρός τους έχει απομακρυνθεί περισσότερο για να αποφύγει το χτύπημα - καθιστώντας τα τανκς πιο απαραίτητα από πριν.

Μια παγκόσμια μείωση της προμήθειας για τα HIMARS μπορεί επίσης να αρχίσει να φαίνεται φέτος, προειδοποίησε ο Kίνγκ «Από όλα τα στοιχεία, δεν πρόκειται να έχουν ξανά αυτή την ποσότητα πυροβολικού ακριβείας μεγάλης εμβέλειας», είπε ο Κινγκ. «Χρειάζονται λοιπόν μια βαρύτερη στενή δύναμη, δηλαδή τανκς και μαχητικά οχήματα, για να κάνουν τη διαφορά»

Πυρετός επαφών στους συμμάχους

Οι συνομιλίες μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ επιταχύνονται μετά την ανακοίνωση της Γαλλίας ότι θα δωρίσει ελαφρά άρματα μάχης AMX-10 RC στο Κίεβο σε δύο μήνες. Το Ηνωμένο Βασίλειο επιβεβαίωσε το Σαββατοκύριακο οτι θα στείλει άρματα μάχης Challenger 2 βρετανικής κατασκευής στην Ουκρανία.

Οι δυτικές κυβερνήσεις θα μπορούσαν να αναλάβουν περαιτέρω δεσμεύσεις ενόψει της συνάντησης των υπουργών Άμυνας από τις συμμαχικές χώρες που θα γίνει την Παρασκευή (20/1) στη στρατιωτική βάση των ΗΠΑ στο Ramstein στη νοτιοδυτική Γερμανία. Τα κράτη μέλη της ΕΕ από τις περιοχές της Βαλτικής και της Κεντρικής Ευρώπης ελπίζουν ότι μια σειρά μεμονωμένων δεσμεύσεων θα ασκήσει πίεση στη Γερμανία να επιτρέψει σε άλλα έθνη να εξάγουν άρματα μάχης Leopard 2 γερμανικής κατασκευής στην Ουκρανία.

«Οι Ουκρανοί δεν πρόκειται να ανησυχούν ιδιαίτερα για την προέλευση των τανκς, αρκεί να έρχονται σε επαρκή όγκο», δήλωσε δυτικός αξιωματούχος. Ωστόσο, οι Ουκρανοί αξιωματούχοι γνωρίζουν καλά τις σημαντικές διαφορές μεταξύ των μοντέλων που ενδέχεται να λάβουν από τη Δύση.

Τα αμερικανικά άρματα μάχης M1 Abrams έχουν μεγάλη εμβέλεια, αλλά δημιουργούν δυσκολίες ανεφοδιασμού σε καύσιμα στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο Ουκρανία, επειδή οι μεγάλοι κινητήρες τους καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες κηροζίνης.

Και ενώ το βρετανικό μοντέλο Challenger 2 θα ήταν μια σημαντική βελτίωση σε σχέση με τα άρματα μάχης της σοβιετικής εποχής που χρησιμοποιούνται σήμερα από τις ουκρανικές δυνάμεις, δεν είναι αντίπαλος για το γερμανικό Leopard 2, το οποίο μπορεί να χτυπήσει στόχο σε απόσταση 3 χιλιομέτρων εν κινήσει. Λειτουργούν με ντίζελ, το οποίο είναι πιο εύκολο να αποκτηθεί από την κηροζίνη.

Γερμανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η τελική απόφαση για την αποστολή τανκς Leopard 2 θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το τι θα αποφασίσουν να κάνουν οι ΗΠΑ και επιμένουν ότι οι σύμμαχοι χρειάζονται ένα κατάλληλο σχέδιο για την εκπαίδευση των ουκρανικών δυνάμεων σχετικά με τη λειτουργία και τη συντήρησή τους. Αυτό θα αποδεικνυόταν ευκολότερο εάν συμμετείχαν πολλές χώρες.

Η Πολωνία και η Φινλανδία έχουν εκφράσει την προθυμία τους να στείλουν άρματα μάχης Leopard 2, αλλά πρέπει να περιμένουν το πράσινο φως της Γερμανίας. Το Ελσίνκι κατέστησε σαφές την περασμένη εβδομάδα ότι θα μπορούσε να στείλει ένα μικρό ποσό εάν άλλες χώρες συμφωνούσαν σε μια συλλογική προσέγγιση.

Το Βερολίνο ενδέχεται επίσης να δωρίσει ορισμένα παλαιότερα άρματα μάχης Leopard 1, τα οποία τέθηκαν σε λειτουργία για πρώτη φορά το 1965 αλλά βρίσκονται επί του παρόντος σε αποθήκες σύμφωνα με δύο διπλωμάτες από δύο άλλες χώρες της ΕΕ. Όλες οι χώρες σχεδιάζουν να παραδώσουν σταδιακά τα άρματα μάχης τους προκειμένου να αντιμετωπίσουν την ανάγκη εκπαίδευσης των ουκρανικών δυνάμεων για τη χρήση τους και την κατασκευή των αλυσίδων εφοδιασμού που απαιτούνται για τη συντήρηση.

Ο Γιούρι Σακ, σύμβουλος του Ουκρανού υπουργού Άμυνας Oλέξιι Ρεζνίκοφ, είπε ότι οι Ουκρανοί στρατιώτες θα μπορούσαν να είναι έτοιμοι να χειριστούν δυτικά τανκς «σε εβδομάδες και όχι μήνες» και προέτρεψε τους συμμάχους να ξεκινήσουν αμέσως την εκπαίδευση Ουκρανών στρατιωτών σε μια σειρά πιθανού νέου εξοπλισμού. «Όσο νωρίτερα ξεκινήσουμε την εκπαίδευση, τόσο περισσότερο χρόνο θα εξοικονομήσουμε, γιατί όπως έχει λειτουργήσει μέχρι τώρα, αργά ή γρήγορα, όποιο τύπο όπλου έχουμε ζητήσει, τον έχουμε λάβει», είπε.

Πηγή: Politico