Αίγυπτος: Το «χρυσό αγόρι» που θάφτηκε με 49 φυλαχτά - Μούμια 2300 ετών «λέει» τα μυστικά της

Επιστήμονες με τη βοήθεια ψηφιακής σάρωσης κατάφεραν να ξετυλίξουν τα μυστικά μίας μούμιας που θάφτηκε πριν από 2.300 χρόνια. Ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής την Σαχάρ Σαλίμ, καθηγητή ακτινολογίας στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Καΐρου, συμπέρανε ότι το αγόρι και η οικογένειά του ήταν πλούσιοι και ανήκαν σε υψηλή κοινωνική θέση, επειδή το σώμα του ήταν στολισμένο με 49 πολύτιμα φυλαχτά.

«Πολλά ήταν κατασκευασμένα από χρυσό, ενώ μερικά από ημιπολύτιμους λίθους, ψημένο πηλό ή φαγεντιανή. Σκοπός τους ήταν να προστατεύσουν το σώμα και να του δώσουν αίσθηση ζωντάνιας στη μετά θάνατον ζωή» λένε οι επιστήμονες που ονόμασαν τη μούμια «Χρυσό Αγόρι». Ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1916 σε ένα νεκροταφείο που χρησιμοποιήθηκε από το 332 π.Χ. έως το 30 π.Χ. στο Nag el-Hassay της νότιας Αιγύπτου. Μέχρι σήμερα βρισκόταν στο υπόγειο του αιγυπτιακού μουσείου του Καΐρου, χωρίς να έχει εξεταστεί.

Η μούμια του εφήβου είχε τοποθετηθεί μέσα σε δύο φέρετρα. Ένα εξωτερικό με ελληνική επιγραφή και μια εσωτερική ξύλινη σαρκοφάγο. Εκτός από την καρδιά, τα εσωτερικά του όργανα είχαν αφαιρεθεί μέσω μιας τομής, όπως και ο εγκέφαλός του που είχε αντικατασταθεί με ρητίνη.

Τα φυλαχτά στο σώμα του περιελάμβαναν έναν χρυσό σκαραβαίο-καρδιά κολλημένο στο λαιμό του και μια χρυσή γλώσσα μέσα στο στόμα του. Οι επιστήμονες είπαν ότι τα φυλαχτά ήταν «όμορφα βαλμένα σε μια μοναδική διάταξη τριών στηλών ανάμεσα στις πτυχές των περιτυλίξεων και μέσα στην κοιλότητα του σώματος της μούμιας. Αυτά περιλαμβάνουν το μάτι του Ώρου, τον σκαραβαίο, το φυλαχτό Ακέτ του ορίζοντα, τον κόμπο της Ίσιδας και άλλα. Πολλά είναι φτιαγμένα από χρυσό, και άλλα από ημιπολύτιμους λίθους, πηλό ή φαγεντιανή.»

Η Σαλίμ και η ομάδα της χρησιμοποίησαν αξονικές τομογραφίες για να εξετάσουν το εσωτερικό της μούμιας χωρίς να την ξετυλίξουν. Τα 49 πολύτιμα φυλαχτά της μούμιας που δεν είχε ανοίξει αποκαλύφθηκαν με αξονική τομογραφία. Από τη μελέτη προκύπτει ότι το «Χρυσό Αγόρι» είχε ύψος 1 μέτρο και 28 εκατοστά. Ήταν μεταξύ 14 και 15 ετών, τα δόντια του ήταν υγιή και δεν υπήρχε προφανής αιτία θανάτου. Τα φυλαχτά αντιπροσωπεύουν ένα ευρύ φάσμα αιγυπτιακών πεποιθήσεων. Ένα χρυσό φύλλο γλώσσας για παράδειγμα τοποθετούνταν μέσα στο στόμα για να διασφαλιστεί πως...θα μπορούσε να μιλήσει στη μετά θάνατον ζωή.

Χρησιμοποιώντας τις πρόσφατες εξελίξεις στις αξονικές τομογραφίες, η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι δεν είχε περιτομή. Σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτό είναι σχετικά σπάνιο στις μούμιες και υποδηλώνει ότι ο έφηβος μπορεί να μην ήταν Αιγύπτιος, κάτι που θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι μπορεί να μουμιοποιούνταν και οι ξένοι.

Σχολιάζοντας τη μελέτη, η καθηγήτρια Σακίμα Ικράμ, επικεφαλής Αιγυπτιολογίας στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο στο Κάιρο, δήλωσε: «Η έλλειψη περιτομής είναι ενδιαφέρουσα καθώς μπορεί να μας πει κάτι για την εθνικότητα του, οι Αιγύπτιοι είχαν την τάση να κάνουν περιτομή γενικά πριν από την ηλικία των 13 ετών»

Ο Iκράμ, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, πρόσθεσε: «Μπορεί να υποδηλώνει ότι οι ξένοι υιοθέτησαν αιγυπτιακές πρακτικές ταφής – και ξέρουμε ότι οι Πέρσες το έκαναν. Θα μπορούσε να έχει έρθει από πολλά μέρη. Θα μπορούσε να είναι Νούβιος, Έλληνας, Πέρσης, οπουδήποτε από τη Μικρά Ασία, από μέρη που δεν τους έκαναν περιτομή. Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι μάλλον δεν ήταν Εβραίος».

Επισήμανε ότι μόνο οι πιο πρόσφατες αξονικές τομογραφίες μπορούν να εντοπίσουν αυτό το επίπεδο λεπτομέρειας σε ένα μουμιοποιημένο σώμα. Αλλά προειδοποίησε: «Δεν θα τα κρεμούσα όλα αυτά σε μια εύθραυστη ακροποσθία» Ένα από τα φυλαχτά που ανακαλύφθηκαν στη μελέτη είχε σχήμα δύο δακτύλων και ήταν τοποθετημένο δίπλα στο πέος του αγοριού.

Σύμφωνα με το Βρετανικό Μουσείο, τέτοια φυλαχτά αντιπροσωπεύουν το χέρι του ταριχευτή. Η ομάδα της Σαλίμ είπε ότι τοποθετήθηκε κοντά στην τομή ταρίχευσης με την πεποίθηση ότι αυτό θα βοηθούσε το σώμα να θεραπευτεί στη μετά θάνατον ζωή. Αλλά ο Ikram είναι λιγότερο σίγουρος για αυτήν την ερμηνεία. Είπε: «Τα φυλαχτά με δύο δάχτυλα εμφανίζονται σε άλλα μέρη του σώματος. Δεν ξέρουμε πραγματικά τι αντιπροσωπεύει.

Θα μπορούσατε να το ερμηνεύσετε ως τα χέρια της μαίας όταν χρησιμοποιεί δύο δάχτυλα για να βγάλει βλέννα από το στόμα ενός παιδιού. Σύμφωνα με τους Αιγύπτιους, όταν πεθαίνεις ξαναγεννιέσαι». Και πρόσθεσε: «Για τους Αιγύπτιους, η διαδικασία της μουμιοποίησης ήταν μια μεταμόρφωση, όταν μετατρέπεσαι από άνθρωπος σε θεϊκό όν, και η σάρκα των θεών είναι από χρυσό».

Οι σαρώσεις αποκάλυψαν ότι το αγόρι φορούσε σανδάλια. Η Σαλίμ είπε: «Τα σανδάλια προορίζονταν πιθανώς να επιτρέψουν στο αγόρι να βγει από το φέρετρο. Σύμφωνα με το τελετουργικό Βιβλίο των Νεκρών των αρχαίων Αιγυπτίων, ο αποθανών έπρεπε να φορά λευκά σανδάλια για να είναι ευσεβής και καθαρός πριν απαγγείλει τους στίχους του».

Ο Ικράμ επαίνεσε τη λεπτομέρεια της έρευνας. «Είναι πολύ ωραίο να έχεις μια μελέτη με αυτό το επίπεδο λεπτομέρειας. Είναι μέρος της δημιουργίας ενός μεγαλύτερου συνόλου δεδομένων για τους Αιγυπτιολόγους ώστε να κατανοήσουν καλύτερα τη ζωή των αρχαίων ανθρώπων και τις θρησκευτικές και πολιτιστικές τους πεποιθήσεις»