Οι δυτικές κυρώσεις δεν έπληξαν τη ρωσική πετρελαιοβιομηχανία

Η επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον έσπευσε να εκφράσει την εκτίμησή της ότι «δεν ήταν επιλογή της Ρωσίας αλλά αναγκάστηκε να το κάνει». Σύμφωνα με την κ. Σίμσον, οι Ρώσοι «δεν έχουν τη δυνατότητα να διατηρήσουν τους ίδιους όγκους παραγωγής επειδή δεν έχουν πρόσβαση στην αναγκαία τεχνολογία». Τα στοιχεία όμως δείχνουν άλλη εικόνα.

Οι ρωσικές πετρελαϊκές σημείωσαν τη μεγαλύτερη εξορυκτική δραστηριότητα που έχουν αναλάβει εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία. Επιπλέον, όλα δείχνουν πως η αποχώρηση των δυτικών εταιρειών του κλάδου δεν έπληξε παρά ελάχιστα την εξορυκτική δραστηριότητα. Ετσι φαίνεται να εξηγείται το γεγονός ότι η παραγωγή πετρελαίου ανέκαμψε το δεύτερο εξάμηνο του 2022, μολονότι η Δύση επέβαλε νέους περιορισμούς στις εξαγωγές ρωσικών υδρογονανθράκων.

Σύμφωνα με τον Βιτάλι Μιχάλτσουκ, επικεφαλής του ερευνητικού κέντρου που στο παρελθόν ήταν το ρωσικό τμήμα της συμβουλευτικής Deloitte & Touche LLP, «η Ρωσία έχει κατορθώσει να διατηρήσει το μεγαλύτερο μέρος των υπηρεσιών, περιουσιακών στοιχείων και τεχνολογιών στον τομέα του πετρελαίου».

Από τη στιγμή, πάντως, που εισέβαλε στην Ουκρανία, οι πολιτικές συνθήκες για την πετρελαϊκή βιομηχανία της Ρωσίας παρουσιάζουν την πλέον δραματική αλλαγή που έχει καταγραφεί μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης. Οι δυτικές πετρελαϊκές, BP, Shell και Exxon Mobil Corp έχουν εγκαταλείψει τις επενδύσεις πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων που είχαν στη χώρα και έχουν φύγει. Τις ακολούθησαν και μερικές από τις σημαντικότερες διεθνείς εταιρείες παροχής υπηρεσιών. Η Ευρώπη υιοθέτησε άλλωστε «εκτεταμένους περιορισμούς στις εξαγωγές εξοπλισμού, τεχνολογίας και υπηρεσιών στην ενεργειακή βιομηχανία της Ρωσίας».

Και πάλι όμως στη διάρκεια του περασμένου έτους οι ρωσικές πετρελαϊκές πραγματοποίησαν ρεκόρ εξορύξεων, καταγράφοντας τα υψηλότερα επίπεδα δραστηριότητας των τελευταίων 10 και πλέον χρόνων, σύμφωνα με στοιχεία της βιομηχανίας που συγκέντρωσε και ανέλυσε το Bloomberg. Ο συνολικός αριθμός των νέων πετρελαιοπηγών αυξήθηκε σχεδόν κατά 75 υπερβαίνοντας τους 7.800, με τις περισσότερες από τις σημαντικές πετρελαϊκές της χώρας να παρουσιάζουν αποτελέσματα καλύτερα από εκείνα του αμέσως προηγούμενου έτους.

Οι παράγοντες που έχουν στηρίξει τη ρωσική πετρελαϊκή βιομηχανία είναι πολλοί και διάφοροι. Ενας εξ αυτών είναι το γεγονός ότι οι διεθνείς εταιρείες αντιπροσώπευαν μόλις το 15% του συνόλου των πετρελαϊκών υπηρεσιών της Ρωσίας το 2021, σύμφωνα με στοιχεία της Vygon Consulting. Το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς αποτελείται από εγχώριες εταιρείες όπως οι Rosneft PJSC, Surgutneftegas PJSC και ο όμιλος της Gazprom. Ενας άλλος παράγοντας είναι ότι ορισμένες από τις σημαντικότερες δυτικές εταιρείες παροχής πετρελαϊκών υπηρεσιών δεν έχουν φύγει από τη Ρωσία. Ανάμεσά τους οι SLB Weatherford International Plc που εξακολουθούν να δραστηριοποιούνται εντός της χώρας αν και με κάποιους περιορισμούς. Ενας τρίτος παράγοντας είναι πως οι δυτικοί κολοσσοί που εγκατέλειψαν τη Ρωσία, οι Halliburton Co και Baker Hughes Co, πούλησαν σε εγχώριους επιχειρηματίες τις δραστηριότητές τους. Ετσι, οι μονάδες τους διατήρησαν τόσο το προσωπικό τους όσο και τις δεξιότητες που είχαν πριν, όπως επισημαίνουν αναλυτές της Kpler. Και μέχρι στιγμής, τίποτε δεν δείχνει πως έχει προκαλέσει προβλήματα στον πετρελαϊκό κλάδο της Ρωσίας η απαγόρευση στις εισαγωγές ρωσικού αργού που αποφάσισε η Ε.Ε. στις 5 Δεκεμβρίου.