Τέμπη: «Οι συγγενείς νιώθουν ζωντανοί-νεκροί. Ο ψυχισμός τους νεκρώνει» μετά απο τέτοια τραγωδία
Σε τέτοια τραγικά γεγονότα όπως αυτό των Τεμπών, όπου ο θάνατος έρχεται με μια μορφή πολύ σκληρή και γίνεται συντριπτικός καθώς δεν υπάρχει χρόνος για συμφιλίωση με την ιδέα της καταστροφής, αναζητούμε τις επιπτώσεις σε πολλαπλά επίπεδα, στους επιζήσαντες, στους συγγενείς των θυμάτων και στην κοινωνία, αναφέρει η Νατάσα Ευαγγελή.
Πρακτικά, ανάλογα συμβάντα είναι καταλυτικά, με την έννοια ότι μπορεί να ταρακουνήσουν τις κοινωνικές δομές και τα ίδια τα άτομα. Για όσους συνάντησαν το θάνατο και ξέφυγαν από αυτόν, μπορούμε να πούμε πως θα βρίσκονται σε κατάσταση μετατραυματικού στρες (Post Traumatic Stress Disorder, PTSD) που προυποθέτει να έχει ζήσει κανείς κάτι πολύ επικίνδυνο για τη ζωή του, κάτι ακραία σκληρό.
Το τραυματικό γεγονός αναβιώνεται συνεχώς, με σκέψεις που επαναλαμβάνονται όταν είναι ξύπνια τα άτομα ή στον ύπνο τους. Εδώ έχουμε την έννοια τραύμα, αυτή είναι η βασική μας έννοια. Μπορεί να εμφανιστούν διαταραχές στον ύπνο, κρίσεις πανικού, ψυχοσωματικές εκδηλώσεις, χρήση ουσιών, κατάθλιψη, όχι αμέσως, αλλά μετά από εβδομάδες, ή και μήνες ακόμα, όπως μας λέει η βιβλιογραφία. Συνιστάται, αν το νιώσει το ίδιο το άτομο, να αναζητήσει βοήθεια, ώστε να μην εξελιχθεί και να μην εγκατασταθεί ψυχικά, κάποια παθολογία.
Νεκρώνει ο ψυχισμός μετά απο μία τέτοια τραγωδία
Για τους συγγενείς, τα πράγματα φαίνονται να έχουν έναν πολύ δραματικό χαρακτήρα. Οι συγγενείς νιώθουν ζωντανοί- νεκροί, ο ψυχισμός τους νεκρώνει. Το πένθος που θα έχουν να αντιμετωπίσουν είναι τραγικό. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να δοθεί μια υλικότητα στην απώλεια, εννοώντας με αυτό ότι θα πρέπει να μπορέσουν να έρθουν σε κάποια επαφή με τον άνθρωπό τους, να τον τιμήσουν και να μπορέσουν να έχουν το δικαίωμα να το επιλέξουν οι ίδιοι αυτό.
Εφόσον γίνει αυτό, θα μπορέσει να ξεκινήσει το πένθος. Εδώ έχουμε την έννοια της απώλειας. Είναι κάτι πάρα πολύ δύσκολο για τους γονείς και τους συγγενείς, γιατί αν έχεις επενδύσει στο παιδί σου τα πάντα, πώς να μπορέσεις να αποσύρεις αυτές τις επενδύσεις. Αναδύονται ενοχές, αναδύονται σκέψεις μήπως θα μπορούσαν να είχαν κάνει κάτι για να αποτρέψουν αυτήν την καταστροφή. Πολλά μπορεί να σκεφτεί κανείς, γιατί δεν έκανε κάτι διαφορετικό. Τότε, το πένθος περιπλέκεται και μπορεί να αποβεί παθολογικό.
Η κοινωνική διάσταση του πένθους
Ως προς την κοινωνική διάσταση του θέματος, μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει αυτήν τη στιγμή ένα συλλογικό πένθος που επηρεάζει όλους. Υπάρχει θυμός, οργή και αναρώτηση για τις πολιτικές επιλογές και αυτό εκτείνεται από τον απλό υπάλληλο μέχρι τον πρωθυπουργό. Υπάρχει συλλογική ενοχή , με την έννοια του γιατί να μην έχουμε πληροφορηθεί και εμείς κάποια πράγματα.
Μπορεί να μην εμπλεκόμαστε άμεσα, αλλά ταυτιζόμαστε με τα θύματα και τους συγγενείς, καθώς διαπιστώνουμε ότι η ύπαρξή μας κρέμεται από ένα τυχαίο. Είναι σαν να έχουμε, αυτήν τη χρονική περίοδο, έναν αδύναμο, κοινωνικά, ψυχισμό, που χρειάζεται επούλωση. Αρχίζει, κανείς, να μην πιστεύει στους θεσμούς και να νιώθει ανασφάλεια. Το κράτος οφείλει να παρέχει στους πολίτες μια αίσθηση ασφάλειας και όταν αυτό δε συμβαίνει τα πράγματα ανατρέπονται, τόσο στην εσωτερική όσο και, ενδεχόμενα, στην εξωτερική πραγματικότητα.
Νατάσα Ευαγγελή, ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια
Contact: natasa.evangeli@yahoo.gr