Σουδάν: Μαίνονται πολύνεκρες μάχες - Έκτακτη Σύνοδος του Αραβικού Συνδέσμου

Πυρά και εκρήξεις συντάρασσαν το βράδυ του Σαββάτου την σουδανική πρωτεύουσα, έπειτα από μια μέρα αιματηρών οδομαχιών, αεροπορικών επιδρομών κι ανταλλαγών απειλών μεταξύ των δυο στρατηγών στην εξουσία στο Σουδάν από το στρατιωτικό πραξικόπημα του 2021.

Στο Χαρτούμ, όπου από τους λιγοστούς πολίτες που βγήκαν έξω χθες το πρωί οι πιο πολλοί γύρισαν σπίτια τους τρέχοντας, στήλες πυκνού καπνού υψώνονταν από βάσεις του στρατού και παραστρατιωτικών, καθώς και το διεθνές αεροδρόμιο.

Σύμφωνα με τη μη κυβερνητική οργάνωση Ένωση Σουδανών Γιατρών –πρόσκειται στο δημοκρατικό κίνημα–, οι εχθροπραξίες στοίχισαν τη ζωή σε τουλάχιστον 25 ανθρώπους και τραυμάτισαν άλλους τουλάχιστον 183. Δεν είναι σαφές πόσα από τα θύματα είναι άμαχοι.

Νωρίτερα χθες, η ΜΚΟ έκανε λόγο για τρεις άμαχους νεκρούς.

Όλη μέρα χθες, οι εκκλήσεις προς τις αντίπαλες πλευρές να παύσουν πυρ διαδέχονταν η μια την άλλη: από τον ΟΗΕ, από την Ουάσιγκτον, από τη Μόσχα, από τη Ρώμη, από το Ριάντ, από την Αφρικανική Ένωση, από τον Αραβικό Σύνδεσμο, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από τον πρώην πρωθυπουργό της μεταβατικής κυβέρνησης Αμπντάλα Χάμντοκ...

Έκτακτη Σύνοδος

Σήμερα, ο Αραβικός Σύνδεσμος οργανώνει εσπευσμένα έκτακτη σύνοδο για το Σουδάν, κατόπιν αιτήματος του Καΐρου, όπου εδρεύει ο οργανισμός, και του Ριάντ. Πρόκειται για κράτη-συμμάχους του σουδανικού στρατού, που έχει εμπλακεί σε σύγκρουση με τους παραστρατιωτικούς· οι τελευταίοι επιδιώκουν να τον ανατρέψουν, πλέον θέλουν να πάρουν αυτοί την εξουσία.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, ο Αντόνιο Γκουτέρες, συζήτησε με τους ηγέτες των δυο πλευρών, τον αρχηγό των ένοπλων δυνάμεων στρατηγό Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν και τον επικεφαλής των παραστρατιωτικών, τον Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο, καθώς και με τον πρόεδρο της Αιγύπτου Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι, και αξίωσε «να σταματήσει αμέσως η βία».

Οι παραστρατιωτικοί όμως μοιάζουν ανένδοτοι. Δεν θα σταματήσουν προτού πάρουν «τον έλεγχο όλων των στρατιωτικών βάσεων», διεμήνυσε απευθυνόμενος στην κάμερα του Αλ Τζαζίρα ο επικεφαλής τους, ο στρατηγός Ντάγκλο, ή «Χαμέτι».

Χθες βράδυ, εμφανιζόμενος σε τηλεοπτικό δίκτυο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, το Sky News Arabia, επανέλαβε πως «αναγκάστηκε» να αναλάβει δράση. «Δεν το αρχίσαμε εμείς αυτό», πέταξε. «Πρέπει ο Μπουρχάν, αυτός ο εγκληματίας, να παραδοθεί», πρόσθεσε με πυρά να ακούγονται γύρω του.

«Ξέρουμε πού κρύβεσαι και θα έρθουμε να σε πιάσουμε και να σε παραδώσουμε στη δικαιοσύνη ή να σε σκοτώσουμε σαν σκυλί», διεμήνυσε.

Οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ), που αποτελούνται από χιλιάδες παραστρατιωτικούς που έδρασαν στον πόλεμο του Νταρφούρ προτού γίνουν βοηθητικοί του στρατού, υποστήριξαν πως κατέλαβαν το διεθνές αεροδρόμιο και το προεδρικό παλάτι. Ο στρατός διέψευσε.

Ο στρατηγός Μπουρχάν από την πλευρά του έχει να εμφανιστεί δημόσια από χθες το πρωί· ωστόσο τόνισε σε ανακοίνωσή του πως «κατελήφθη εξαπίνης στις εννιά το πρωί» όταν οι ΔΤΥ επιτέθηκαν στο αρχηγείο του. Πλέον ο στρατός χαρακτηρίζει τον μέχρι χθες καλύτερο σύμμαχο του στρατηγού Μπουρχάν «παραστρατιωτική ομάδα υποστηριχθείσα από το εξωτερικό» για να προχωρήσει σε «προδοσία».

Ο στρατός μεταφόρτωσε στο Facebook «ένταλμα σύλληψης» του Χαμέτι: «Αυτός ο φυγόδικος εγκληματίας καταζητείται από τη δικαιοσύνη», ανέφερε, ενώ σε άλλο δελτίο Τύπου του ανακοίνωνε τη «διάλυση» των ΔΤΥ, καλώντας τα μέλη τους να παραδοθούν στις αρχές.

Ο στρατός εξαπέλυσε αεροπορικές επιδρομές για να «καταστρέψει» βάσεις των ΔΤΥ στο Χαρτούμ. Όσο για τις εκκλήσεις οι δυο πλευρές να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων: «Αδύνατον πριν από τη διάλυση των ΔΤΥ», κατά την ίδια πηγή.

Οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης από την πλευρά τους καλούν τα 45 εκατομμύρια πολίτες της χώρας, ακόμα και τα μέλη του στρατού, να «ταχθούν μαζί τους», να στραφούν κατά των δυνάμεων του στρατηγού Μπουρχάν.

Οι κάτοικοι παραμένουν κλεισμένοι στα σπίτια τους. «Ξεκίνησα να πάω στη δουλειά το πρωί αλλά άκουσα πυρά και επέστρεψα σπίτι μου», εξήγησε ο Μπάκρι, 24 ετών.

Τα δυο αντίπαλα στρατόπεδα δίνουν μάχες για τον έλεγχο των κτιριακών εγκαταστάσεων κρατικών ΜΜΕ, σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες.

Η αεροπορία κάλεσε τους πολίτες να παραμείνουν στα σπίτια τους διότι θα επιχειρούσε τη νύχτα του Σαββάτου, ενώ σήμερα κηρύχθηκε αργία στην πολιτεία του Χαρτούμ, που σημαίνει ότι δεν θα λειτουργήσουν τα σχολεία, οι τράπεζες και οι δημόσιες υπηρεσίες.

Πυρπόληση σαουδαραβικού αεροσκάφους

Όταν έγινε το στρατιωτικό πραξικόπημα του Οκτωβρίου του 2021, οι στρατηγοί Χαμέτι και Μπουρχάν συμμάχησαν για να ανατρέψουν την μεταβατική κυβέρνηση, στην οποία συμμετείχαν πολίτες. Όμως με την πάροδο του χρόνου, ο πρώτος άρχισε να καταγγέλλει το πραξικόπημα.

Πρόσφατα έφθασε να ταχθεί στο πλευρό των πολιτών –με άλλα λόγια εναντίον του στρατού– στις διαπραγματεύσεις για να σχηματιστεί νέα μεταβατική κυβέρνηση, με αποτέλεσμα να προκληθεί αδιέξοδο στις συνομιλίες και να αναβληθεί επανειλημμένα κάθε συμφωνία για την έξοδο από την κρίση.

Εδώ και μέρες, οι δρόμοι βοούσαν πως η κατάσταση όδευε σε σύγκρουση ανάμεσα στον στρατό και τις ΔΤΥ, καθώς οχηματοπομπές τεθωρακισμένων αυτών των τελευταίων συνέκλιναν προς το Χαρτούμ.

Οι ΔΤΥ φέρονται κατά ορισμένες πηγές να εκτελούν σχέδιο παραγόντων πιστών στον άλλοτε δικτάτορα του Σουδάν Όμαρ Χασάν ελ Μπασίρ, που ανατράπηκε από τους στρατηγούς του το 2019, εν μέσω του λαϊκού ξεσηκωμού εναντίον του καθεστώτος του.

Ο στρατός διέψευσε την κατάληψη του αεροδρομίου, όμως κατηγόρησε τις ΔΤΥ πως «πυρπόλησαν πολιτικά αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένου ενός της Saudi Airlines». Η εταιρεία επιβεβαίωσε.

Ο αερομεταφορέας ανέφερε κατόπιν πως αναστέλλει τις πτήσεις προς και από το Σουδάν. Η δημόσια αεροπορική εταιρεία της Αιγύπτου, η Egyptair, ανακοίνωσε από την πλευρά της πως αναστέλλει τις πτήσεις προς το Χαρτούμ για τουλάχιστον 72 ώρες.

Σύμφωνα με βίντεο κρατικών ΜΜΕ του Σουδάν, καταστράφηκε τουλάχιστον ένα αεροσκάφος του ΟΗΕ στο αεροδρόμιο του Χαρτούμ.

Στο μεταξύ βίντεο που μεταφορτώθηκε χθες από τις ΔΤΥ στο Twitter εικονίζει ένστολους, που παρουσιάζονται ως «αιγύπτιοι στρατιώτες που παραδόθηκαν μαζί με σουδανούς στρατιωτικούς», στη βάση Μαρουίγια (Μερόη, βόρεια).

Εκπρόσωπος του στρατού της Αιγύπτου δήλωσε πως το Κάιρο «παρακολουθεί την κατάσταση», επιβεβαιώνοντας «την παρουσία αιγυπτιακών δυνάμεων» στο έδαφος του Σουδάν για «γυμνάσια».

«Είναι ασφαλείς και θα τους παραδώσουμε στην Αίγυπτο», είπε ο Χαμέτι στο Sky News Arabia.

Οι δυο στρατηγοί πήραν την απόφαση να συγκρουστούν ενώ σουδανοί πολιτικοί και η διεθνής κοινότητα τους πίεζαν τις τελευταίες ημέρες να βάλουν τις υπογραφές τους σε πολιτική συμφωνία για να ξαναρχίσει η διαδικασία μετάβασης του Σουδάν στη δημοκρατία.

Το Τσαντ ανακοίνωσε πως κλείνει τα σύνορά του με το Σουδάν.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, Reuters