Στα άκρα η πόλωση στην Τουρκία: «Βαρύ τίμημα» αν χάσει ο Ερντογάν, με αλεξίσφαιρο ο Κιλιντσάρογλου
Στην τελική ευθεία για τις πιο ανατρεπτικές και απρόβλεπτες εκλογές της τελευταίας εικοσαετίας οδηγείται η Τουρκία. Νέα ανατροπή και πολλά ερωτήματα προκαλεί η απόσυρση του Μουχαρέμ Ιντζέ από την κούρσα των προεδρικών εκλογών, ενώ αδιευκρίνιστο παραμένει το τι θα γίνει με την ψήφο των απόδημων Τούρκων.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσπάθησε σήμερα να συσπειρώσει τη βάση του, δύο ημέρες πριν από τις κρίσιμες προεδρικές εκλογές, τις πιο αμφίρροπες που αντιμετωπίζει εδώ και δύο δεκαετίες που βρίσκεται στην εξουσία.
Σε μια κατά παράδοση συντηρητική συνοικία της Κωνσταντινούπολης, ο Ερντογάν απευθύνθηκε σήμερα το απόγευμα στους υποστηρικτές του και στη συνέχεια εγκαινίασε ένα τζαμί – ένα από τα χιλιάδες που έχουν ανεγερθεί επί της προεδρίας του σε όλη τη χώρα.
Στην ομιλία του προειδοποίησε ότι η χώρα «θα πληρώσει βαρύ τίμημα» εάν κερδίσει τις εκλογές η αντιπολίτευση, μια εξακομματική συμμαχία που διψά για «εκδίκηση», όπως είπε.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο κύριος αντίπαλός του, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) προηγείται με μικρή διαφορά. Την Πέμπτη απέσυρε την υποψηφιότητά του ο ένας από τους τέσσερις υποψηφίους, ο Μουχαρέμ Ιντζέ, γεγονός που σύμφωνα με τους παρατηρητές ευνοεί τον Κιλιτσντάρογλου. Εάν κανένας από τους υπόλοιπους τρεις δεν καταφέρει την Κυριακή να συγκεντρώσει ποσοστό μεγαλύτερο του 50%, οι δύο πρώτοι θα αναμετρηθούν μεταξύ τους στον δεύτερο γύρο, στις 28 Μαΐου.
Ο Ερντογάν, η δημοτικότητα του οποίου διαβρώθηκε από την οικονομική κρίση στην Τουρκία, εμφανίστηκε ασυνήθιστα επιφυλακτικός το βράδυ της Πέμπτης αναφερόμενος στα αποτελέσματα. «Θα μας το πουν οι κάλπες την Κυριακή», απάντησε σε μια δημοσιογράφο που τον ρώτησε αν πιστεύει ότι θα νικήσει. Παραδέχτηκε επίσης ότι δυσκολεύεται να πείσει τους νέους (5,2 εκατομμύρια Τούρκοι θα ψηφίσουν σε αυτές τις εκλογές για πρώτη φορά) οι οποίοι, όπως είπε, δεν έχουν βιώσει το χάος και τη διαφθορά των κυβερνήσεων συνασπισμού.
«Υπάρχει μια γενιά στη χώρα μας που δεν γνώρισε καμία σκοτούρα από εκείνες που μας έκαναν να υποφέρουμε», συνόψισε. «Δυσκολευόμαστε να εξηγήσουμε τις αξίες μας σε αυτή τη νέα γενιά. Επειδή οι νέοι μας δεν κάνουν τη σύγκριση με την παλιά Τουρκία αλλά με χώρες που έχουν καλύτερες συνθήκες», είπε σήμερα.
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, πάνω από τους μισούς νέους θα προτιμούσαν να ψηφίσουν τον Κιλιτσντάρογλου. Όσον αφορά τους Κούρδους, που επίσης χαιρέτιζαν τις προσπάθειες εκδημοκρατισμού κατά τα πρώτα χρόνια της κυριαρχίας του Ερντογάν, τώρα θα στήριζαν επίσης τον αντίπαλό του.
Οι παρατηρητές εκτιμούν ότι το διακύβευμα της Κυριακής είναι το δημοκρατικό μέλλον της Τουρκίας. «Είτε θα χάσει ο Ερντογάν, δίνοντας στην Τουρκία μια πιθανότητα να αποκαταστήσει τη δημοκρατία, είτε θα κερδίσει και ενδεχομένως θα παραμείνει στην εξουσία για το υπόλοιπο της ζωής του», σχολίασε ο Σονέρ Τσαγκαπτάι, ερευνητής στο Washington Institute.
Απέναντι στη δυσαρέσκεια που εκφράζει ένα μέρος της κοινωνίας, ο Κιλιτσντάρογλου βάσισε την εκστρατεία του σε θετικά μηνύματα, αποφεύγοντας τις προσωπικές επιθέσεις στον Ερντογάν για να επικεντρωθεί στις υποσχέσεις για την αποκατάσταση της οικονομικής σταθερότητας και των ελευθεριών. Περιβάλλεται επίσης από οικονομολόγους που χαίρουν της εμπιστοσύνης των Δυτικών επενδυτών, αλλά και πρώην συμμάχων του Ερντογάν, ώστε να προσελκύσει το εθνικιστικό και συντηρητικό τμήμα των ψηφοφόρων.
Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης τονίζει ότι προτεραιότητά του είναι η επιστροφή στο κοινοβουλευτικό σύστημα, ώστε να κλείσει το κεφάλαιο της προεδρίας που απέκτησε παντοδυναμία μετά τη συνταγματική μεταρρύθμιση του 2017. Για να γίνει αυτό, η αντιπολίτευση θα πρέπει να κερδίσει και τις βουλευτικές εκλογές, ωστόσο οι δημοσκοπήσεις δίνουν προβάδισμα στη συντηρητική συμμαχία του Ερντογάν. Το CHP θα μπορούσε πάντως να εξασφαλίσει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο εάν στηριχθεί από το φιλοκουρδικό κόμμα και τα κόμματα της αριστεράς.
Με αλεξίσφαιρο γιλέκο εμφανίστηκε σε προεκλογική συγκέντρωση ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου
Την ίδια ώρα, με αλεξίσφαιρο γιλέκο εμφανίστηκε σήμερα σε μια προεκλογική συγκέντρωση ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, καθώς υπήρχαν «πληροφορίες ότι θα μπορούσε να γίνει στόχος επίθεσης», όπως ανέφερε μια πηγή του κόμματός του.
Συγκεκριμένα ο έγκριτος δημοσιογράφος και διευθυντής του αντικυβερνητικού καναλιού TELE1, Μερντάν Γιανάρντα, προειδοποιεί για απόπειρα δολοφονίας του. Ο Γιανάρντα στον λογαριασμό του στο Twitter προειδοποιεί ότι μια ομάδα από τη Γεωργία βρίσκεται στην Τουρκία για τη δολοφονία του βασικού αντιπάλου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Στα πλάνα που μεταδόθηκαν, οι σωματοφύλακες του Κιλιτσντάρογλου κρατούν αυτόματα τουφέκια και βρίσκονται μαζί του πάνω στο βάθρο απ’ όπου εκφώνησε την ομιλία του, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά στην προεκλογική εκστρατεία του.
Μια πηγή προσκείμενη στο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) είπε ότι ο 74χρονος ηγέτης της αντιπολίτευσης φόρεσε το αλεξίσφαιρο και η ασφάλειά του ενισχύθηκε καθώς υπήρχαν πληροφορίες ότι θα μπορούσε να γίνει στόχος επίθεσης. Η πηγή αυτή δεν έδωσε περισσότερες διευκρινίσεις.
Ο Κιλιτσντάρογλου, που προηγείται με μικρή διαφορά στις δημοσκοπήσεις, εκφώνησε αυτήν την ομιλία στη Σαμψούντα της Μαύρης Θάλασσας.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε σήμερα στο πρακτορείο Reuters, δήλωσε αισιόδοξος για τη νίκη του στις εκλογές της Κυριακής.
Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις
Οι δημοσκοπήσεις έδειχναν πως τις τελευταίες δέκα μέρες έχανε έδαφος. Με τα ποσοστά του να είχαν υποχωρήσει από το 5,5% σε λιγότερο από 2%. Ανεξάρτητα από τις πιέσεις που δεχόταν για ροζ σκάνδαλα, ο Ιντζέ κατέρρεε. Όμως οι απώλειες αυτές δεν πήγαιναν κατ ανάγκη στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Οι ίδιες δημοσκοπήσεις έδειχναν άνοδο του Σινάν Ογάν, του εθνικιστή που θεωρητικά αντλούσε ψήφους από το κόμμα του Μπαχτσελί και της Ακσενέρ.
Με λίγα λόγια τώρα μένει ένας τρίτος υποψήφιος, ο οποίος αντλεί ψήφους και από τις δύο δεξαμενές. Και από αυτήν της συμμαχίας των έξι αντιπολιτευόμενων κομμάτων, αλλά και αυτήν της συμμαχίας του Ταγίπ Ερντογάν. Ο Σινάν Ογάν ανακοίνωσε χθες πως δεν προτίθεται να αποσυρθεί όπως έκανε ο Ιντζέ. Βλέπει τα ποσοστά του από το 1% να ανέρχονται τώρα στο 4% και με ανοδικές τάσεις.
Τι θα γίνει με τις ψήφους του Ιντζέ από τους απόδημους;
Ταυτόχρονα, η απόσυρση του Ιντζέ έχει προκαλέσει και νομικά θέματα όπως και διαδικαστικά. Πλέον τα ψηφοδέλτια δεν δύναται να αντικατασταθούν. Και αυτό διότι ο Ιντζέ έχει πάρει ψήφους από τις κάλπες του εξωτερικού που έχουν κλείσει. Τώρα υπάρχουν δύο μεγάλες συζητήσεις στις οποίες πρέπει να δώσει μία λύση το ανώτατο εκλογικό συμβούλιο. Τι θα γίνουν οι ψήφοι του Μουχαρέμ Ιντζέ που θα καταμετρηθούν από τις κάλπες του εξωτερικού; Θα θεωρηθούν άκυρες ή θα συμπεριληφθούν σαν ποσοστά των εκλογών; Για τις ψήφους που μπορεί να βρεθούν στα ψηφοδέλτια του εσωτερικού όπου θα υπάρχει ο Ιντζέ, αλλά ουσιαστικά θα έχει αποσυρθεί, δεν τίθεται θέμα. Θα θεωρηθούν άκυρες.
Η χρονική στιγμή που αποσύρθηκε ο Ιντζέ δεν οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στο συμπέρασμα ότι θα εξασφαλίσει στη μία ή στην άλλη πλευρά την νίκη στον πρώτο γύρο. Σαφώς το αναμενόμενο είναι να ωφελήσει περισσότερο την πλευρά του Κιλιτσντάρογλου αφού κυρίως ψάρευε από αυτή τη δεξαμενή ως προηγούμενος υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και επιπλέον γιατί είχε στο πλευρό του αρκετούς από τους νέους ψηφοφόρους που ούτως ή άλλως δεν ψηφίζουν σε υψηλό ποσοστό τον Ταγίπ Ερντογάν.