Ιταλία: «Πόλεμος» για την τιμή των αγαπημένων ζυμαρικών - Στα ύψη οι τιμές τροφίμων στην Ευρώπη
Οι Ιταλοί είναι εξοργισμένοι καθώς το κόστος των ζυμαρικών, των βασικών προϊόντων κάθε ιταλικού τραπεζιού αυξήθηκε δύο φορές πάνω από τον πληθωρισμό. Μια ομάδα για την προστασία των καταναλωτών καλεί τους πολίτες σε εβδομαδιαία εθνική αποχή από τα ζυμαρικά από τις 22 Ιουνίου, αφού η κυβέρνηση της Ρώμης πραγματοποίησε συνάντηση κρίσης τον περασμένο μήνα και αποφάσισε να μην παρέμβει στις τιμές.
«Η απεργία των μακαρονιών γίνεται για να δούμε αν η διατήρηση των ζυμαρικών στα ράφια θα μειώσει τις τιμές, σύμφωνα με την αγγλοσαξονική παράδοση του μποϊκοτάζ των αγαθών», δήλωσε ο Furio Truzzi, πρόεδρος της ομάδας Assoutenti. «Η τιμή των ζυμαρικών είναι απολύτως δυσανάλογη με το κόστος παραγωγής.»
Οι τιμές των τροφίμων έχουν αυξηθεί πολύ πιο απότομα στην Ευρώπη σε σχέση με άλλες προηγμένες οικονομίες, όπως οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία - λόγω του υψηλότερου κόστους ενέργειας και εργασίας και των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία. Αυτό συμβαίνει παρόλο που το κόστος για τα προϊόντα διατροφής έχει μειωθεί εδώ και μήνες από τα υψηλά επίπεδα ρεκόρ, συμπεριλαμβανομένου του σιταριού για το αλεύρι που χρησιμοποιείται για την παρασκευή ζυμαρικών.
Τα καταστήματα και οι προμηθευτές έχουν κατηγορηθεί για τον «πληθωρισμό» που συνεπάγεται κέρδη, αλλά οι οικονομολόγοι λένε ότι τα κέρδη λιανικής είναι σταθερά και το πρόβλημα οφείλεται στο υψηλότερο κόστος παραγωγής τροφίμων.
Τα μέτρα που λαμβάνουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις
Λόγω της πίεσης, ορισμένες κυβερνήσεις στην Ευρώπη έχουν περιορίσει τις τιμές στα βασικά είδη ή πίεσαν για συμφωνίες με παντοπωλεία για να μειώσουν το κόστος, κάτι που είναι δημοφιλές στο κοινό, αλλά στην πραγματικότητα μπορεί να επιδεινώσει τις τιμές των τροφίμων.
Καταναλωτές όπως η Noée Borey, μια 26χρονη που συγκεντρώνει είδη παντοπωλείου σε μια αλυσίδα καταστημάτων στο Παρίσι, είπε ότι είναι υπέρ της θέσπισης ανώτατων ορίων σε ορισμένα τρόφιμα για να βοηθήσει τους εργαζόμενους και τους φοιτητές με χαμηλό εισόδημα. Αγοράζει λιγότερο κρέας και επιλέγει λιγότερο ακριβά παντοπωλεία. «Αναπόφευκτα, όλα τα προϊόντα που αγοράζω έχουν αυξηθεί κατά 20%, είτε πρόκειται για βούτυρο είτε για μούρα», είπε «Δεν αγοράζω πια κεράσια γιατί κοστίζουν 15 ευρώ το κιλό» (περίπου 8 δολάρια η λίβρα).
Η γαλλική κυβέρνηση κατέληξε σε συμφωνία τριών μηνών με αλυσίδες σούπερ μάρκετ για μείωση των τιμών σε εκατοντάδες βασικά και άλλα τρόφιμα, η οποία αναμένεται να παραταθεί μέχρι το καλοκαίρι. Η Βρετανία - όπου ο πληθωρισμός των τροφίμων έχει φτάσει σε υψηλά 45 ετών - συζητά μια παρόμοια κίνηση.
Χώρες όπως η Ουγγαρία, με τον υψηλότερο πληθωρισμό τροφίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και η Κροατία έχουν επιβάλει ελέγχους τιμών για είδη όπως το μαγειρικό λάδι, ορισμένα τεμάχια χοιρινού κρέατος, αλεύρι σίτου και γάλα.
Η ιταλική κυβέρνηση λέει ότι θα ενισχύσει την παρακολούθηση των τιμών συνεργαζόμενη στενότερα με τις 20 περιοχές της χώρας, αλλά δεν θα επιβάλει τέτοια όρια. Η Ισπανία έχει αποφύγει τους ελέγχους των τιμών, αλλά κατάργησε κάθε φόρο προστιθέμενης αξίας στα βασικά προϊόντα και μείωσε στο 5% τον φόρο στο μαγειρικό λάδι και τα ζυμαρικά στο μισό.
Στα ύψη η ζήτηση για τράπεζες τροφίμων
Τα μέτρα λαμβάνονται καθώς οι τράπεζες τροφίμων βλέπουν στα ύψη τη ζήτηση σε ορισμένες χώρες. «Τα πράγματα δεν βελτιώνονται, γίνονται χειρότερα για τους ανθρώπους», είπε η Helen Barnard του Trussell Trust, μιας φιλανθρωπικής οργάνωσης που λειτουργεί περισσότερες από τις μισές τράπεζες τροφίμων στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Το να ξοδεύει πολύ περισσότερα για να αγοράζει είδη πρώτης ανάγκης όπως γάλα, ζυμαρικά και φρέσκα λαχανικά και να «συμπληρώνει» τις δωρεές που λαμβάνει από τα σούπερ μάρκετ είναι ένας αγώνας για την Anna Sjovorr-Packham, η οποία «τρέχει» πολλά κοινοτικά προγράμματα που σερβίρουν είδη παντοπωλείου με έκπτωση σε περίπου 250 οικογένειες στο νότιο Λονδίνο.
«Ενώ η ζήτηση από τις οικογένειες δεν έχει αυξηθεί πολύ, το κόστος έχει αυξηθεί και αυτό ήταν πραγματικά δύσκολο να υποστηριχθεί», είπε.
Οι τιμές των τροφίμων και των μη αλκοολούχων ποτών έχουν μειωθεί στην Ευρώπη, από 17,5% στη ζώνη του ευρώ των 20 χωρών τον Μάρτιο σε 15% τον Απρίλιο. Η πτώση έρχεται καθώς οι τιμές της ενέργειας - κλειδί για την ανάπτυξη και τη μεταφορά όσων τρώμε - έχουν πέσει από τα υψηλά ρεκόρ του περασμένου έτους. Αλλά οι οικονομολόγοι λένε ότι θα περάσουν πολλοί μήνες μέχρι να υποχωρήσουν οι τιμές στα καταστήματα.
Τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο
Συγκριτικά, οι τιμές των τροφίμων στις ΗΠΑ αυξήθηκαν 7,7% τον Απρίλιο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, κατά 8,2% στην Ιαπωνία και 9,1% στον Καναδά. Έφτασαν στο 19% στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι αριθμοί συμβάλλουν στις προσδοκίες ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αυξήσει ξανά τα επιτόκια αυτή την εβδομάδα για να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό, ενώ η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αναμένεται να παραλείψει την αύξηση.
Στην Ευρώπη, η στροφή στους ελέγχους των τιμών παίζει ρόλο στους ψηφοφόρους, οι οποίοι λαμβάνουν συνεχείς υπενθυμίσεις για τον πληθωρισμό κάθε φορά που φθάνουν στο ταμείο, δήλωσε ο Neil Shearing, επικεφαλής οικονομολόγος του ομίλου για την Capital Economics. Ωστόσο, είπε ότι τέτοιες αλλαγές θα πρέπει να οφείλονται και σε περιπτώσεις κλυδωνισμών εφοδιασμού, όπως ο πόλεμος.
Τέτοιοι έλεγχοι θα μπορούσαν πράγματι να επιδεινώσουν τον πληθωρισμό των τροφίμων αυξάνοντας τη ζήτηση από τους αγοραστές αλλά αποθαρρύνοντας τη νέα προσφορά, είπε. «Το τρέχον σοκ στις τιμές των τροφίμων δεν δικαιολογεί τέτοια παρέμβαση», είπε ο Shearing.
Ο μεγάλος «θυμός» των Ιταλών
Ενώ τα ζυμαρικά παραμένουν ένα από τα πιο προσιτά είδη σε πολλά καλάθια παντοπωλείου, ο συμβολισμός πλήττει σκληρά την ιταλική ψυχή και έρχεται καθώς οι οικογένειες απορροφούν υψηλότερες τιμές παντού, από τη ζάχαρη μέχρι το ρύζι, το ελαιόλαδο και τις πατάτες.
Ιταλικές οικογένειες τεσσάρων ατόμων ξοδεύουν κατά μέσο όρο 915 ευρώ περισσότερα ετησίως σε είδη παντοπωλείου, αύξηση σχεδόν 12%, για συνολικά 7.690 ευρώ ετησίως, σύμφωνα με τον Assoutenti. Το ένα τρίτο των Ιταλών έχει μειώσει τις δαπάνες στα παντοπωλεία, σύμφωνα με τους δημοσκόπους της SWG, και σχεδόν οι μισοί ψωνίζουν σε εκπτωτικά καταστήματα.
Αλλά ακόμη και οι εκπτώσεις δεν είναι αυτό που ήταν, και τα πράγματα είναι πιο δύσκολο για τους συνταξιούχους. «Πριν, μπορούσες να πάρεις δύο πακέτα (ζυμαρικά) για 1 ευρώ», είπε ο Carlo Compellini, ένας συνταξιούχος που ψώνιζε στο κέντρο της Ρώμης. «Τώρα με 2 ευρώ, παίρνεις τρία πακέτα».
Ο πληθωρισμός καθιστά απρόσιτες τις μικρές απολαύσεις για πολλούς, δημιουργώντας ένα νέο χάσμα μεταξύ των εχόντων και των μη εχόντων. Τα πρόσφατα εγκαίνια ενός Sacher Café στην Τεργέστη, μια ιταλική πόλη της οποίας οι αυστροουγγρικές ρίζες είναι εμφανείς στην αρχοντική αρχιτεκτονική της, οδήγησε τον δήμαρχο σε μια πολύ...αμήχανη απάντηση που θυμίζει για πολλούς μια παρατήρηση που αποδίδεται στη Μαρία Αντουανέτα.
Ερωτηθείς σχετικά με τις καταγγελίες ότι μια φέτα από το φημισμένο βιεννέζικο κέικ σοκολάτας ήταν πολύ ακριβό με σχεδόν 10 ευρώ, ο δήμαρχος Roberto Dipiazza απάντησε: «Αν έχετε χρήματα, αγοράστε. Αν δεν έχετε, απλά κοιτάξτε»