Πόλεμος στην Ουκρανία: Κουβανοί «μισθοφόροι» μπαίνουν στη μάχη με το δέλεαρ μίας καλύτερης ζωής

Αυτό που πραγματικά ήθελε ο Σεζάρ ήταν να φύγει από την Κούβα. Μπάρμαν στο επάγγελμα που παλεύει να τα βγάλει πέρα στην Αβάνα, προσπάθησε πέρυσι να φτάσει στο Μαϊάμι με μια ξεχαρβαλωμένη βάρκα, αλλά αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την προσπάθεια όταν αναχαιτίστηκε από την Ακτοφυλακή των ΗΠΑ, γράφει το Politico.

Τώρα ετοιμάζει μια δεύτερη απόπειρα απόδρασης: με απευθείας πτήση για τη Μόσχα. Το εισιτήριό του έχει πληρωθεί από έναν Ρώσο στρατηλάτη, αλλά έρχεται με ένα βαρύ τίμημα παρ' όλα αυτά: Ως μέρος της συμφωνίας, θα πρέπει να ενταχθεί στον ρωσικό στρατό και να πολεμήσει στην Ουκρανία.

«Αν αυτή είναι η θυσία που πρέπει να κάνω για να προχωρήσει η οικογένειά μου, θα το κάνω», είπε ο Σεζάρ, ο οποίος έκλεισε τα 19 φέτος και του οποίου το όνομα άλλαξε για να προστατεύσει την ταυτότητά του. Μπορείς να είσαι πυρηνικός φυσικός και να πεθαίνεις από την πείνα εδώ», είπε. «Με τον τρέχοντα μισθό μου μόλις και μετά βίας μπορώ να αγοράσω βασικά πράγματα όπως χαρτί υγείας ή γάλα». Είπε ότι ελπίζει ότι θα του επιτραπεί να εργαστεί ως παραϊατρικός.

Η είδηση για τη συμμετοχή Κουβανών μαχητών στην Ουκρανία κυκλοφόρησε νωρίτερα αυτό το μήνα, όταν η Αβάνα ανακοίνωσε ότι συνέλαβε 17 άτομα για συμμετοχή σε κύκλωμα εμπορίας ανθρώπων που στρατολογούσε νεαρούς άνδρες για να πολεμήσουν για τη Ρωσία. Η είδηση εγείρει ερωτήματα σχετικά με την έκταση της συνεργασίας μεταξύ των δύο συμμάχων του Ψυχρού Πολέμου και κατά πόσον άρχισαν να εμφανίζονται ρωγμές στην υποστήριξη της Αβάνας στη ρωσική εισβολή.

Οι συνομιλίες με Κουβανούς στην Κούβα και τη Ρωσία αποκαλύπτουν μια διαφορετική όψη της ιστορίας: απελπισμένοι νεαροί άνδρες βλέπουν τη στράτευση στον ρωσικό στρατό ως την καλύτερη ευκαιρία για μια πιο υποφερτή ζωή, ακόμα κι αν δεν φαίνεται να ξέρουν σε τι διαδικασία μπαίνουν.

Ένας νεοσύλλεκτος γύρω στα 40 στη ρωσική πόλη Τούλα, τον οποίο θα ονομάσουμε Πέδρο, είπε ότι του υποσχέθηκαν δουλειά ως οδηγό «για εργάτες και οικοδομικό υλικό», αλλά κατά την άφιξή του στη Ρωσία άρχισε να προετοιμάζεται για μάχη με το όπλο στο χέρι. «Υπογράψαμε συμβόλαιο με τον διάβολο», είπε, θυμούμενος τη στιγμή που στρατολογήθηκε. «Και ο διάβολος δεν μοιράζει γλυκά».

Σύμμαχοι του Ψυχρού Πολέμου

Μέχρι πρόσφατα, η Αβάνα -αν και τυπικά ουδέτερη στον πόλεμο- δεν έκρυβε ότι συμπαρατάχθηκε με τη Μόσχα σε αυτό που αποκαλούσε τη σύγκρουσή της με την «αυτοκρατορία των Γιάνκι». Το καθεστώς Κάστρο εξαρτάται από τη Ρωσία για φθηνά καύσιμα και άλλη βοήθεια. Αλλά σε αντίθεση λόγου χάρη με τη Βόρεια Κορέα, δεν έχει πολλά να προσφέρει σε αντάλλαγμα εκτός από τη διπλωματική πίστη.

Από τότε που το Κρεμλίνο ξεκίνησε την πλήρη επίθεσή πέρυσι, οι χώρες έχουν ανταλλάξει επισκέψεις. Οι επικριτές έχουν προειδοποιήσει ότι, τηρώντας τη σοβιετική παράδοση, η Κούβα θα μπορούσε να στείλει στρατεύματα για να βοηθήσει τη Μόσχα. Επισημαίνουν μια επίσκεψη στη Λευκορωσία τον Μάιο του στρατιωτικού ακόλουθου της Κούβας, όπου η «εκπαίδευση του κουβανικού στρατιωτικού προσωπικού» ήταν στην κορυφή της ατζέντας, και ένα ταξίδι στη Μόσχα του υπουργού Άμυνας της Κούβας αρκετές εβδομάδες αργότερα για να συζητήσει «μια σειρά τεχνικών στρατιωτικών έργων» Αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία για άμεση ανάμειξη.

Η καταστολή του δικτύου στρατολόγησης από την Αβάνα ακολούθησε τη δημοσίευση μιας συνέντευξης στο YouTube στο τέλος Αυγούστου, στην οποία δύο 19χρονοι Κουβανοί ισχυρίστηκαν ότι είχαν παρασυρθεί στη Ρωσία για επικερδείς κατασκευαστικές εργασίες, μόνο για να τους στείλουν στα χαρακώματα στην Ουκρανία. Είπαν ότι υπέστησαν ξυλοδαρμούς, απαίτησαν τα χρήματά τους και κρατήθηκαν αιχμάλωτοι.

Το υπουργείο Εξωτερικών της Κούβας δεσμεύτηκε να ενεργήσει «δυναμικά» ενάντια στις προσπάθειες να δελεάσουν τους Κουβανούς για να συμμετάσχουν στην πολεμική προσπάθεια της Ρωσίας, προσθέτοντας: «Η Κούβα δεν είναι μέρος της σύγκρουσης στην Ουκρανία». Η αλλαγή του τόνου στην Αβάνα υποδηλώνει ότι η στρατολόγηση Κουβανών μέσω ανεπίσημων καναλιών έχει «χτυπήσει φλέβα», δήλωσε ο Christopher Sabatini, ανώτερος συνεργάτης για τη Λατινική Αμερική στο Chatham House.

«Η Κούβα και η Σοβιετική Ένωση πολέμησαν δίπλα δίπλα στην Αγκόλα και σε άλλα μέρη, αλλά για ιδεολογικούς λόγους», είπε. «Τώρα συνοψίζεται στους πιο άσχημους, πιο μισθοφόρους όρους, δίνοντάς του μια συναλλακτική ποιότητα που έρχεται σε αντίθεση με τη φιλία δεκαετιών».

Τον Νοέμβριο του 2022, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν υπέγραψε ένα διάταγμα με το οποίο προσφέρει ταχεία πολιτογράφηση σε αλλοδαπούς που υπέγραφαν ως συμβασιούχοι στρατιώτες. «Όλοι παίρνουμε τη ρωσική υπηκοότητα», έστειλε μήνυμα σε αυτόν τον δημοσιογράφο ένας νεοσύλλεκτος. Εκείνη την εβδομάδα, είπε ο ίδιος και άλλοι στο POLITICO, περίπου 15 νεοσύλλεκτοι, ορισμένοι από τους οποίους βρίσκονταν στη Ρωσία μόνο για μερικούς μήνες, έλαβαν προσωπικά τα διαβατήριά τους από τον τοπικό κυβερνήτη.

Οι περισσότεροι ξένοι νεοσύλλεκτοι προέρχονται από χώρες της Κεντρικής Ασίας και της Αφρικής, τη Συρία και το Αφγανιστάν. Δεν είναι σαφές πόσοι ακριβώς ξένοι πολίτες έχουν ενταχθεί στις τάξεις της Ρωσίας, αλλά ο περιορισμένος αριθμός τους χρησιμεύει κυρίως στην ενίσχυση της αφήγησης της Ρωσίας ότι έχει διεθνή υποστήριξη για τον πόλεμό της.

Η αμοιβή για τους Κουβανούς σύμφωνα με πληροφορίες του Politico συνίστατο σε μια εφάπαξ δωρεά 195.000 ρουβλίων (περίπου 2.000 $) ακολουθούμενη από μηνιαίο μισθό 204.000 ρούβλια (2.100 $). Συγκριτικά, το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Κούβας το 2020 ήταν 9.500 $ ετησίως.