Σουηδία: Επιστρέφει στο μολύβι και το χαρτί η χώρα που έβαλε τα τάμπλετ στα νηπιαγωγεία

Από τότε που τα παιδιά επέστρεψαν στα σχολεία της Σουηδίας πρόσφατα, πολλοί από τους εκπαιδευτικούς δίνουν νέα έμφαση στα έντυπα, τον ήρεμο χρόνο ανάγνωσης και την πρακτική της γραφής και αφιερώνουν όλο και λιγότερο χρόνο σε tablet, διαδικτυακή έρευνα και δεξιότητες πληκτρολόγησης.

Η επιστροφή σε πιο παραδοσιακούς τρόπους μάθησης είναι μια απάντηση σε πολιτικούς και ειδικούς που αμφισβητούν εάν η υπερψηφιακή προσέγγιση της Σουηδίας στην εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένης της εισαγωγής tablet σε νηπιαγωγεία, είχε οδηγήσει σε μείωση των βασικών δεξιοτήτων.

Η υπουργός Παιδείας της Σουηδίας, Λότα Έντχολμ, η οποία ανέλαβε καθήκοντα πριν από 11 μήνες ως μέλος μιας κεντροδεξιάς κυβέρνησης συνασπισμού, ήταν από τους μεγαλύτερους επικριτές της προώθησης της τεχνολογίας στην παιδεία. «Οι μαθητές της Σουηδίας χρειάζονται περισσότερα σχολικά βιβλία», είπε ο Έντχολμ τον Μάρτιο. «Τα βιβλία φυσικής είναι σημαντικά για τη μάθηση των μαθητών».

Η υπουργός ανακοίνωσε τον Αύγουστο ότι η κυβέρνηση ήθελε να ακυρώσει την απόφαση που κατέστησε υποχρεωτικές τις ψηφιακές συσκευές στα νηπιαγωγεία. Σχεδιάζει να προχωρήσει περαιτέρω και να τερματίσει εντελώς την ψηφιακή μάθηση για παιδιά κάτω των έξι ετών, σύμφωνα με το Associated Press.

Αν και οι μαθητές της Σουηδίας βαθμολογούνται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο για την ικανότητα ανάγνωσης, μια διεθνής αξιολόγηση των επιπέδων ανάγνωσης της τετάρτης τάξης, το Progress in International Reading Literacy Study (PIRLS), διαπίστωσε μία πτώση μεταξύ των παιδιών της Σουηδίας μεταξύ 2016 και 2021. Το 2021, οι Σουηδοί μαθητές της τέταρτης τάξης είχαν κατά μέσο όρο 544 πόντους, πτώση από τον μέσο όρο των 555 το 2016. Ωστόσο, η απόδοσή τους έφερε τη χώρα σε ισοβαθμία με την Ταϊβάν για την έβδομη υψηλότερη συνολική βαθμολογία

Ορισμένα μαθησιακά ελλείμματα μπορεί να προήλθαν από την πανδημία του κορονοϊού ή να αντικατοπτρίζουν έναν αυξανόμενο αριθμό αλλοδαπών μαθητών που δεν μιλούν σουηδικά ως πρώτη τους γλώσσα, επιπλέον όμως η υπερβολική χρήση οθόνης κατά τη διάρκεια των σχολικών μαθημάτων μπορεί να κάνει τους νέους να μείνουν πίσω στα βασικά μαθήματα, λένε ειδικοί στην εκπαίδευση.

«Υπάρχουν σαφείς επιστημονικές αποδείξεις ότι τα ψηφιακά εργαλεία επηρεάζουν αντί να ενισχύουν τη μάθηση των μαθητών», δήλωσε το Ινστιτούτο Karolinska της Σουηδίας, σχολιάζοντας την εθνική στρατηγική ψηφιοποίησης της χώρας στην εκπαίδευση. «Πιστεύουμε ότι θα πρέπει να εστιάσουμε ξανά στην απόκτηση γνώσης μέσω έντυπων εγχειριδίων και τεχνογνωσίας των εκπαιδευτικών, αντί να δίνουμε έμφαση σε ελεύθερα διαθέσιμες ψηφιακές πηγές που δεν έχουν ελεγχθεί για ακρίβεια» τόνισε.

Συναγερμός από την Unesco για τις νέες τεχνολογίες

Η ταχεία υιοθέτηση εργαλείων ψηφιακής μάθησης έχει επίσης προκαλέσει ανησυχία στην υπηρεσία εκπαίδευσης και πολιτισμού του ΟΗΕ. Σε μια έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο, η Unesco απηύθυνε «επείγουσα έκκληση για κατάλληλη χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση».

Η έκθεση προτρέπει τις χώρες να επιταχύνουν τις συνδέσεις στο Διαδίκτυο στα σχολεία, αλλά ταυτόχρονα προειδοποιεί ότι η τεχνολογία στην εκπαίδευση θα πρέπει να εφαρμοστεί με τρόπο που να μην αντικαθιστά ποτέ την αυτοπρόσωπη διδασκαλία και να υποστηρίζει τον κοινό στόχο της ποιοτικής εκπαίδευσης για όλους.

Στη σουηδική πρωτεύουσα, Στοκχόλμη, ο 9χρονος Λίβεον Πάλμερ, μαθητής της τρίτης τάξης στο δημοτικό σχολείο Djurgardsskolan, θέλει να περνάει περισσότερες σχολικές ώρες εκτός σύνδεσης. «Μου αρέσει να γράφω περισσότερο στο σχολείο, όπως στο χαρτί, γιατί απλά νιώθω καλύτερα», είπε στο Associated Press.

Η δασκάλα του, Καταρίνα Μπρανέλιους είπε ότι ήταν επιλεκτική στο να ζητά από τους μαθητές να χρησιμοποιούν tablet κατά τη διάρκεια των μαθημάτων της ακόμη και πριν από τον έλεγχο σε εθνικό επίπεδο. «Χρησιμοποιώ tablet στα μαθηματικά και κάνουμε κάποιες εφαρμογές, αλλά δεν χρησιμοποιώ tablet για να γράφω κείμενο», είπε. Οι μαθητές κάτω των 10 ετών «χρειάζονται χρόνο και εξάσκηση και άσκηση στη γραφή… προτού τους συστήουμε να γράφουν σε tablet».

«Στην πυρά» η διαδικτυακή διδασκαλία

Η διαδικτυακή διδασκαλία είναι ένα θέμα που συζητείται έντονα σε όλη την Ευρώπη και σε άλλα μέρη της Δύσης. Η Πολωνία, για παράδειγμα, μόλις εγκαινίασε πρόγραμμα παροχής ενός φορητού υπολογιστή που χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση σε κάθε μαθητή που ξεκινάει την τέταρτη τάξη, με την ελπίδα να κάνει τη χώρα πιο ανταγωνιστική τεχνολογικά.

Στις ΗΠΑ, η πανδημία του κορονοϊού ώθησε τα δημόσια σχολεία να παρέχουν εκατομμύρια φορητούς υπολογιστές που αγοράστηκαν με ομοσπονδιακά χρήματα για την ανακούφιση από την πανδημία σε μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει ψηφιακό χάσμα, που είναι μέρος του λόγου για τον οποίο τα αμερικανικά σχολεία τείνουν να χρησιμοποιούν τόσο έντυπα όσο και ψηφιακά εγχειρίδια, δήλωσε ο Sean Ryan, πρόεδρος του σχολικού τμήματος των ΗΠΑ στον εκδοτικό οίκο σχολικών βιβλίων McGraw Hill.

«Σε μέρη όπου δεν υπάρχει συνδεσιμότητα στο σπίτι, οι εκπαιδευτικοί απεχθάνονται να στραφούν στην ψηφιακή τεχνολογία επειδή σκέφτονται τους πιο ευάλωτους [μαθητές] τους και φροντίζουν να έχουν την ίδια πρόσβαση στην εκπαίδευση με όλους τους άλλους», είπε.

Η Γερμανία, η οποία είναι μια από τις πλουσιότερες χώρες της Ευρώπης, είναι περίφημα αργή στη μεταφορά κυβερνητικών προγραμμάτων και πληροφοριών κάθε είδους στο Διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης. Η κατάσταση της ψηφιοποίησης στα σχολεία ποικίλλει επίσης μεταξύ των 16 κρατιδίων, που ειναι υπεύθυνα για τα δικά τους προγράμματα σπουδών.

Για να αντιμετωπιστεί η πτώση της Σουηδίας στις επιδόσεις ανάγνωσης, η σουηδική κυβέρνηση ανακοίνωσε επένδυση αξίας 52 εκατομμυρίων δολαρίων σε αγορές βιβλίων για σχολεία φέτος. Δεν είναι βέβαια όλοι οι ειδικοί πεπεισμένοι ότι η ώθηση της Σουηδίας για επιστροφή στις παραδοσιακές μεθόδους μάθησης έχει να κανει αποκλειστικά με το τι είναι καλύτερο για τους μαθητές.

Η κριτική των επιπτώσεων της τεχνολογίας είναι «μια δημοφιλής κίνηση στους συντηρητικούς πολιτικούς», λέει ο Νιλ Σέλουιν καθηγητής εκπαίδευσης στη Μελβούρνη της Αυστραλίας. «Είναι ένας τακτοποιημένος τρόπος να πεις ή να σηματοδοτήσεις μια δέσμευση στις παραδοσιακές αξίες.

«Η σουηδική κυβέρνηση έχει μια έγκυρη άποψη όταν λέει ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για τη βελτίωση της μάθησης από την τεχνολογία, αλλά νομίζω ότι αυτό οφείλεται στο ότι δεν υπάρχουν ξεκάθαρα στοιχεία για το τι λειτουργεί με την τεχνολογία», είπε. «Η τεχνολογία είναι μόνο ένα μέρος ενός πραγματικά πολύπλοκου δικτύου παραγόντων στην εκπαίδευση».