Τι συνέβη την τελευταία φορά που το Ισραήλ δέχτηκε επίθεση και ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ

Το Ισραήλ από το πρωί της 7ης Οκτωβρίου δέχεται την επίθεση της Χαμάς. Μια ημερομηνία που διόλου τυχαία δεν είναι τόσο για τον αραβικό κόσμο όσο και για τον εβραϊκό.

Ήταν 6 Οκτωβρίου του 1973, όταν ξεκίνησε ο Δ' Αραβοϊσραηλινός Πόλεμος, κατά τον οποίο Αίγυπτος, Συρία και Ιράκ επιτέθηκαν ταυτόχρονα στο Ισραήλ, χώρες συνεπικουρούμενες από το Μαρόκο, Σαουδική Αραβία, Αλγερία, Παλαιστίνη και Ιορδανία.

Ο πόλεμος έμεινε στην ιστορία ως «Ο Πόλεμος του Γιομ Κιπούρ» και ολοκληρώθηκε στις 26 Οκτωβρίου, με το Ισραήλ να σημειώνει μια τεράστια νίκη απέναντι ουσιαστικά σε όλο τον αραβικό κόσμο.

Σήμερα, ακριβώς 50 χρόνια μετά από εκείνη τη νίκη του Ισραήλ, η Χαμάς φαίνεται πως δεν επέλεξε τυχαία την ημερομηνία για να επιτεθεί καθώς η εν λόγω ημερομηνία έχει μείνει με μελανά χρώματα χαραγμένη στις μνήμες του αραβικού κόσμου.

Τι συνέβη όμως στον πόλεμο που καθόρισε τις αραβοϊσραηλινές σχέσεις μέχρι και σήμερα;

Ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ

Γιομ Κιπούρ ονομάζεται η ισραηλινή εορτή του Εξιλασμού. Στην εβραϊκή παράδοση γιορτάζεται στις 6 Οκτωβρίου. Μια τέτοια ημέρα του 1973, η Συρία και η Αίγυπτος αποφάσισαν ανήμερα της μεγαλύτερης εβραϊκής γιορτής να εξαπολύσουν αιφνιδιαστικά μαζικής κλίμακας επίθεση κατά του Ισραήλ.

Ο προφανής λόγος για τον οποίο επιλέχθηκε η συγκεκριμένη ημέρα για την εκδήλωση της αιφνιδιαστικής επίθεσης εναντίον του Ισραήλ, ήταν πως εκείνη τη συγκεκριμένη μέρα, σε αντίθεση με κάθε άλλη εβραϊκή εορτή, τα πάντα στο Ισραήλ «νεκρώνουν».

Στο Γιομ Κιπούρ, την ιερότερη μέρα των Εβραίων, όχι μόνο οι θρησκευόμενοι, αλλά το σύνολο των Εβραίων νηστεύουν, αποφεύγουν κάθε χρήση φωτιάς, ηλεκτρικού, μηχανών, επικοινωνιών κτλ., και οι οδικές μεταφορές και η γενικότερη κυκλοφορία, σταματούν.

Πολλοί στρατιώτες έπαιρναν άδεια για να γιορτάσουν στο σπίτι τους και το Ισραήλ ήταν σε μεγάλο βαθμό ευάλωτο, ειδικά με μεγάλο μέρος του στρατού ανενεργό.

Ωστόσο, ο βασιλιάς της Ιορδανίας, Χουσεΐν, είχε προειδοποιήσει την πρωθυπουργό του Ισραήλ, Γκόλντα Μέιρ, με μυστικό ταξίδι του στο Τελ Αβίβ στις 25 Σεπτεμβρίου, πως η Συρία και η Αίγυπτος σχεδίαζαν επίθεση.

Η Μέιρ δεν έλαβε σοβαρά τις προειδοποιήσεις. Συνολικά η Μοσάντ φέρεται να έλαβε 11 προειδοποιήσεις για την επερχόμενη επίθεση!

Ο Αιγυπτιακός στρατός κατάφερε από περάσματα που δημιούργησε στο Σουέζ. Στις 14:30 η αιγυπτιακή σημαία υψώθηκε στην ανατολική πλευρά της διώρυγας και στις 14:46 οι Αιγύπτιοι στρατιώτες κατέλαβαν την πρώτη οχυρωμένη θέση. Τα σώματα του Μηχανικού άρχισαν να κατασκευάζουν γέφυρες στη διώρυγα με κάλυψη πυροβολικού και υποστήριξη από το πεζικό. Στις 17:50, τάγματα καταδρομέων μεταφέρθηκαν με ελικόπτερα βαθιά μέσα στο Σινά, έως τα 40 χιλιόμετρα ανατολικά της διώρυγας, για να εμποδίσουν τις εφεδρείες των Ισραηλινών να επέμβουν.

Την ίδια ώρα, οι Σύροι, στα Υψώματα του Γκολάν, επιτέθηκαν στις αμυντικές γραμμές του Ισραήλ που αποτελούνταν από δύο ταξιαρχίες και έντεκα μοίρες πυροβολικού, με πέντε μεραρχίες και 188 μοίρες πυροβολικού. Στην έναρξη της μάχης, 180 ισραηλινά άρματα μάχης και 60 πυροβόλα βρέθηκαν εναντίον περίπου 1.300 συριακών αρμάτων μάχης.

Κάθε ισραηλινό άρμα που αναπτύχθηκε στα Υψώματα Γκολάν μπήκε στον πόλεμο από τις πρώτες μάχες. Σύριοι καταδρομείς που έπεσαν από ελικόπτερα κατέλαβαν επίσης το σημαντικότερο ισραηλινό οχυρό στο Τζεμπάλ αλ Σεΐχ (Όρος Ερμών), το οποίο είχε μια ποικιλία εξοπλισμού εποπτείας.

Ενωμένοι οι Άραβες

Ιορδανία και Ιράκ και πολλές άλλες αραβικές χώρες αναμείχθηκαν στον πόλεμο, δίνοντας επιπλέον όπλα και χρηματοδότηση.

Η Αλγερία έστειλε μια μοίρα MiG-21 και μια μοίρα Su-7 στην Αίγυπτο, οι οποίες έφτασαν μεταξύ 9 και 11 Οκτωβρίου. Επίσης έστειλε μια τεθωρακισμένη ταξιαρχία, της οποίας τα προωθημένα στοιχεία άρχισαν να καταφθάνουν από τις 17 Οκτωβρίου. Λιβυκές δυνάμεις στάθμευαν στην Αίγυπτο πριν το ξέσπασμα του πολέμου. Η Λιβύη έδωσε μια τεθωρακισμένη ταξιαρχία και δύο μοίρες από μαχητικά Mirage III, από τις οποίες τη μία χειρίζονταν Αιγύπτιοι πιλότοι και την άλλη Λίβυοι. Το Μαρόκο έστειλε μια ταξιαρχία πεζικού στην Αίγυπτο, και ένα σύνταγμα τεθωρακισμένων στη Συρία. Μια ταξιαρχία πεζικού αποτελούμενη από Παλαιστινίους βρισκόταν στην Αίγυπτο πριν την έκρηξη του πολέμου. Η Σαουδική Αραβία και το Κουβέιτ έδωσαν οικονομική βοήθεια και έστειλαν μια ενδεικτική δύναμη για τις μάχες. Το Πακιστάν έστειλε δεκαέξι πιλότους και μια νοσοκομειακή μονάδα στην Αίγυπτο και άλλη μια στη Συρία. Το Μπαγκλαντές έστειλε μια ιατρική ομάδα και προμήθειες περίθαλψης.

Μαζί με τις δυνάμεις της στη Συρία, το Ιράκ έστειλε μια μοίρα Hawker Hunter στην Αίγυπτο. Η μοίρα γρήγορα κέρδισε τον σεβασμό ανάμεσα στους Αιγύπτιους διοικητές για την ικανότητά της, και πιο συγκεκριμένα για να αντιαρματικά χτυπήματά της.

Η Αλγερινή τεθωρακισμένη ταξιαρχία από σχεδόν 200 άρματα μάχης έφτασε προς το μέτωπο στις 24 Οκτωβρίου, και επομένως δεν συμμετείχε στις μάχες. Η σουδανική ταξιαρχία εμφανίστηκε κι αυτή αργά, έφτασε στις 28 Οκτωβρίου, πολύ αργά για να συμμετέχει στον πόλεμο. Σχεδόν όλες οι αραβικές ενισχύσεις έφτασαν χωρίς σχέδιο επιμελητείας, περιμένοντας από τους οικοδεσπότες τους να τους προμηθεύσουν, και προκαλώντας πολλές φορές προβλήματα επιμελητείας.

Στο συριακό μέτωπο, η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των αραβικών δυνάμεων είχε ως αποτέλεσμα αρκετές περιπτώσεις ανταλλαγής φίλιων πυρών.

Παράλληλα, η τότε Σοβιετική Ένωση προμήθευε με όπλα τις αραβικές χώρες, καθώς ο πλανήτης διένυε τα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου και το Ισραήλ είχε έναν και μόνο σύμμαχο, τις ΗΠΑ, με τις ευρωπαϊκές χώρες να απέχουν υπό το φόβο της αύξησης της τιμής του πετρελαίου!

Ο ρόλος των ΗΠΑ και η πυρηνική απειλή του Ισραήλ

Με την έναρξη των εχθροπραξιών, οι Αμερικάνοι ηγέτες περίμεναν να γυρίσει γρήγορα η τροπή του πολέμου υπέρ του καλύτερα εξοπλισμένου Ισραηλινού Στρατού και πως οι αραβικές στρατιές θα έχαναν ολοκληρωτικά μεταξύ 72 και 96 ωρών. Έως τότε οι αμερικανικές προμήθειες προς το Ισραήλ ήταν κυρίως πυρομαχικά, κυρίως αντιαρματικά και αντιαεροπορικά. Όμως έως τις 9 Οκτωβρίου έγινε ξεκάθαρο πως τέτοια γρήγορη μεταστροφή δεν θα γινόταν, και πως οι απώλειες των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων ήταν αναπάντεχα υψηλές.

Το απόγευμα τις 7ης Οκτωβρίου, ο στρατηγός Νταγιάν τρομαγμένος είπε στην Γκόλντα Μέιρ πως «αυτό είναι το τέλος του τρίτου ναού». «Τρίτος Ναός» ήταν η αλληγορική ονομασία του Ισραηλινού Κράτους (μετά τους δύο πρώτους Ναούς στην Ιερουσαλήμ κατά την Αρχαιότητα), αλλά ήταν επίσης και ο κωδικός για τα πυρηνικά όπλα.

Η Μέιρ στις 8 Οκτωβρίου εξουσιοδότησε τη συναρμολόγηση 13 ατομικών βομβών των 20 κιλοτόνων. Οι δεκτικοί σε πυρηνικά πύραυλοι Τζέριχο στο Χιρμπάτ Ζακάρια και οι F-4 στο Τελ Νοφ ετοιμάστηκαν να αναλάβουν δράση εναντίον συριακών και αιγυπτιακών στόχων. Ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χένρυ Κίσινγκερ, ενημερώθηκε για τον πυρηνικό συναγερμό το πρωινό της 9ης Οκτωβρίου.

Εκείνη τη μέρα, ο Πρόεδρος Νίξον διέταξε την έναρξη της επιχείρησης Νικελωμένο Γρασίδι, μιας αμερικανικής αερομεταφοράς για να αντικατασταθούν όλες οι υλικές απώλειες του Ισραήλ.

Το τέλος του πολέμου

«Δεν είναι λογικό να μπεις σε πόλεμο με τις ΗΠΑ εξαιτίας της Αιγύπτου και της Συρίας», είπε ο πρωθυπουργός της Σοβιετικής Ένωσης, Αλεξέι Κοσύγκιν, ενώ ο αρχηγός της Κα Γκε Μπε Γιούρι Αντρόποφ πρόσθεσε πως «Δεν θα ξεκινήσουμε Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο».

Στο τέλος, οι Σοβιετικοί συμβιβάστηκαν με μια αραβική ήττα. Το επόμενο πρωί, οι Αιγύπτιοι συμφώνησαν με την αμερικανική πρόταση για εκεχειρία, και απέσυραν το αίτημά τους για βοήθεια από τους Σοβιετικούς, τερματίζοντας την κρίση.

Οι Αραβικές δυνάμεις δεν μπορούσαν σε καμία των περιπτώσεων να ανταγωνιστούν τα υπερεξελιγμένα όπλα που είχαν στη διάθεσή τους οι Ισραηλινοί.

Στις 24 Οκτωβρίου, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ πέρασε το θρυλικό «Ψήφισμα 339», καλώντας εκ νέου όλες τις πλευρές να σεβαστούν τους όρους της κατάπαυσης του πυρός που όρισε το «Ψήφισμα 338».

Κάθε οργανωμένη σύγκρουση σ’ όλα τα μέτωπα τερματίστηκε ως τις 26 Οκτωβρίου.

Οι απώλειες τρομακτικές: Το Ισραήλ έχασε 3.000 άτομα στα μέτωπα, η Αίγυπτος μέτρησε απώλειες που υπολογίζονται στις 15.000 ανθρώπους, η Συρία 3.500, η Ιορδανία 23 άτομα, το Ιράκ 278 και η... Κούβα (!), η οποία προφανώς λόγω των πολιτικών συνθηκών έστειλε και αυτή προσωπικό, 180 άτομα.

Κανείς δεν γνωρίζει την έκβαση του πολέμου αν οι ΗΠΑ δεν είχαν αναμειχθεί, κάτι το οποίο φυσικά φαντάζει... αδύνατο, καθώς ο Υπουργός Εξωτερικών ήταν ο δαιμόνιος Χένρι Κίσινγκερ, εβραϊκής καταγωγής.

Από τότε, το Ισραήλ δεν δέχτηκε σοβαρή απειλή από τον αραβικό κόσμο, μέχρι την επίθεση της Χαμάς εντός του εδάφους του, τα ξημερώματα της 7ης Οκτωβρίου 2023...