«ΟΙ ΚΛΕΦΤΕΣ ΠΑΡΑΓΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥΣ» - ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥ ASSOCIATED PRESS
Κρίση ελαιολάδου: Οι συμμορίες με τα αλυσοπρίονα και οι νυχτερινές περιπολίες για τον «υγρό χρυσό»
Σε έναν ελαιώνα στα περίχωρα της Αθήνας, ο ελαιοκαλλιεργητής Κωνσταντίνος Μάρκου παραμερίζει τους νέους βλαστούς για να αποκαλύψει το κούτσουρο ενός δέντρου - ένα δείγμα περίπου 150 ετών, όπως λέει, που ήταν μεταξύ 15 δέντρων που έκοψαν κλέφτες από τη γη του γείτονά του για να βγάλουν χρήματα.
Η άνοδος των τιμών του ελαιολάδου, εν μέρει λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας των δύο τελευταίων ετών στην Ισπανία, αποτελεί ευκαιρία για τους εγκληματίες σε όλη τη Μεσόγειο. Οι διαρρήξεις σε αποθήκες, η αραίωση λαδιού υψηλής ποιότητας με προϊόν κατώτερης ποιότητας και η παραποίηση δεδομένων αποστολής αυξάνονται στις ελαιοκαλλιεργητικές εστίες της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Ιταλίας. Και ίσως το χειρότερο από όλα: Συμμορίες που χρησιμοποιούν αλυσοπρίονα για να κλέψουν βαριά φορτωμένα κλαδιά, ακόμη και ολόκληρα δέντρα από αφύλακτα χωράφια.
«Οι κλέφτες παράγουν περισσότερο από τους παραγωγούς»
«Οι ληστές της ελιάς μπορεί μερικές φορές να παράξουν περισσότερο λάδι από τους ίδιους τους ιδιοκτήτες, αλήθεια», εξηγεί ο Μάρκου, πριν ξεκινήσει τη νυχτερινή περιποπολία στο δικό του χωράφι. Τα εγκλήματα σημαίνουν λιγότερες ελιές για τους καλλιεργητές που ήδη αντιμετωπίζουν το υψηλό κόστος παραγωγής και την κλιματική αλλαγή που έχει φέρει θερμότερους χειμώνες, μεγάλες πλημμύρες και πιο έντονες δασικές πυρκαγιές.
Στη νότια περιφέρεια της Απουλίας της Ιταλίας, οι καλλιεργητές παρακαλούν την αστυνομία να σχηματίσει ένα τμήμα γεωργίας. Οι Έλληνες αγρότες θέλουν να επαναφέρουν την αγροφυλακή ένα τμήμα της αστυνομίας που καταργήθηκε σταδιακά το 2010. Στην Ισπανία, μια εταιρεία έχει αναπτύξει συσκευές παρακολούθησης που μοιάζουν με ελιές για να προσπαθήσει να πιάσει τους κλέφτες.
Οι ελαιώνες έξω από την Αθήνα αποτελούν μέρος μιας παράδοσης που εκτείνεται από την αρχαιότητα, σε πεδιάδες που τώρα περιβάλλουν το διεθνές αεροδρόμιο της πόλης. Μερικά δέντρα έχουν ηλικία αιώνων. Οι περισσότερες κλοπές είναι κλαδιά δέντρων. Όταν κόβεται ένα ολόκληρο δέντρο, οι κλέφτες συνήθως το τεμαχίζουν και φορτώνουν τα κομμάτια σε ένα φορτηγό, πουλώντας τα ξύλα σε αποθήκες ξυλείας ή σε πωλητές καυσόξυλων, ενώ μεταφέρουν τις ελιές σε ελαιουργεία.
«Οι (ληστές) ψάχνουν για βαριά φορτωμένα κλαδιά και τα κόβουν», λέει ο Νείλος Παπαχρήστου, ο οποίος διατηρεί ένα ελαιοτριβείο και έναν κοντινό χωράφι σε μια οικογενειακή επιχείρηση τέταρτης γενιάς. «Έτσι, όχι μόνο κλέβουν τις ελιές μας, αλλά προκαλούν σοβαρή ζημιά στο δέντρο. Χρειάζονται 4-5 χρόνια για να επανέλθει στο φυσιολογικό».
«Η κατάσταση είναι φρικτή»
Οι κλοπές οδηγούν ορισμένους καλλιεργητές στη συγκομιδή πολύ πιο νωρίς, πράγμα που σημαίνει ότι αποδέχονται χαμηλότερες αποδόσεις για να αποφύγουν τη μακροπρόθεσμη ζημιά στα δέντρα τους. Αυτό έκανε και ο Χρήστος Μπέκας, ο οποίος ήταν μεταξύ των αγροτών στο ελαιοτριβείο Παπαχρήστου που έριχναν τη σοδειά τους σε κάδους φόρτωσης από ανοξείδωτο χάλυβα, έλυναν σάκους και αναποδογυρίζουν ψηλά ψάθινα καλάθια από το πίσω μέρος των φορτηγών τους.
Ο Μπέκας, ο οποίος έχει 5.000 ελαιόδεντρα, δέχτηκε επανειλημμένες επιδρομές από κλέφτες προτού αποφασίσει να προχωρήσει σε πρώιμη συγκομιδή. Αυτό απαιτούσε περισσότερες από 2 1/2 φορές περισσότερες ελιές σε σχέση με πέρυσι για να παραχθεί ένα κιλό λάδι, είπε. «Και όλα αυτά αφού περάσαμε νύχτες φρουρώντας τα χωράφια μας», είπε. «Η κατάσταση είναι φρικτή»
Μετά από δεκαετίες ανάπτυξης, η παγκόσμια αγορά ελαιολάδου έχει διαταραχθεί από σχεδόν δύο χρόνια ξηρασίας στην Ισπανία, η οποία συνήθως αντιπροσωπεύει περίπου το 40% της παγκόσμιας προσφοράς. Η παγκόσμια παραγωγή αναμένεται να συρρικνωθεί φέτος σε 2,5 εκατομμύρια μετρικούς τόνους από 3,4 εκατομμύρια ένα χρόνο νωρίτερα.
Οι τιμές αναφοράς στην Ισπανία, την Ελλάδα και την Ιταλία για το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο έφτασαν τα 9 ευρώ (4,35 δολάρια τα 500 γραμμάρια) τον Σεπτέμβριο, υπερτριπλασιάζοντας το επίπεδό τους από το 2019. Αυτό μεταφράζεται σε υψηλότερες τιμές για τους καταναλωτές. Στην Ελλάδα, ένα μπουκάλι έξτρα παρθένου ελαιόλαδου 1 λίτρου εκτινάχθηκε από τα 8, 85 ευρώ στα 14 ευρώ φέτος.
Η ισπανική αστυνομία δήλωσε τον Οκτώβριο ότι είχε ανακτήσει 91 τόνους κλεμμένες ελιές τις τελευταίες εβδομάδες. Τον Φεβρουάριο, έξι άτομα συνελήφθησαν στη νότια Ελλάδα για κλοπή 8 τόνων ελαιολάδου σε μια σειρά διαρρήξεων σε αποθήκες σε διάστημα αρκετών εβδομάδων. Οι αγρότες γύρω από το Μπάρι, στη νοτιοδυτική Ιταλία, λένε ότι οι κλέφτες γίνονται όλο και πιο θρασύδειλοι, αρπάζοντας τρακτέρ και ακριβό εξοπλισμό μαζί με ελιές.
Ο περιφερειακός αγροτικός σύλλογος έκανε έκκληση για αστυνομική βοήθεια μετά από αναφορές ότι 100 ελαιόδεντρα καταστράφηκαν ή υπέστησαν σοβαρές ζημιές σε ένα μόνο περιστατικό τον περασμένο μήνα. Ο Τζενάρο Σικόλο, ο ηγέτης της ένωσης, χαρακτήρισε την οικονομική ζημιά «τεράστια» και είπε «οι αγρότες πρέπει να προστατεύονται». «Αυτό είναι κακούργημα», είπε ο Μάρκου, ο καλλιεργητής στην Ελλάδα, για την κοπή δέντρων. «Σκοτώνεις τη δική σου ιστορία εδώ».
Πηγή: Associated Press