Ανταρκτική: Η γρίπη των πτηνών αποδεκατίζει τους θαλάσσιους ελέφαντες -Το εφιαλτικό σενάριο

Η γρίπη των πτηνών εξαπλώνεται στην Ανταρκτική, με εκατοντάδες θαλάσσιους ελέφαντες να βρίσκονται νεκροί και τους ειδικούς να εκφράζουν φόβους για μία από τις μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές της σύγχρονης εποχής εάν η ασθένεια προχωρήσει και σε άλλους πληθυσμούς ζώων.

Ο ιός αναφέρθηκε για πρώτη φορά στα θαλασσοπούλια στο Bird Island, στα ανοιχτά της Σάουθ Τζόρτζια. Έκτοτε, ερευνητές και παρατηρητές έχουν αναφέρει μαζικούς θανάτους θαλάσσιων ελεφάντων καθώς και αυξημένους θανάτους σε φώκιες, γλάρους φύκια και θαλασσοπούλια σε πολλές άλλες τοποθεσίες. Τα κρούσματα έχουν επιβεβαιωθεί 1.500 χλμ δυτικά της Σάουθ Τζόρτζια, κοντά στα νησιά Φώκλαντ.

Ο Δρ Μέγκαν Ντιούαρ, πρόεδρος του Δικτύου Υγείας Άγριας Ζωής της Ανταρκτικής, είπε στον Guardian ότι η κατάσταση στους πληθυσμούς θαλάσσιων ελεφάντων είναι ανησυχητική. «Σε ορισμένες τοποθεσίες είχαμε μαζικούς θανάτους, ακόμη και εκατοντάδες», είπε. «Υπάρχει μια πιθανή πιθανότητα να είναι γρίπη των πτηνών».

Μέχρι στιγμής οι δοκιμές έχουν επιβεβαιώσει θανάτους από τη γρίπη των πτηνών σε οκτώ τοποθεσίες σε όλη την Ανταρκτική και η ύπαρξη της νόσου διερευνάται σε 20 ακόμη τοποθεσίες όπου πέθαναν ζώα. Οι ερευνητές ανέφεραν ότι μια σειρά από θαλάσσιους ελέφαντες παρουσίαζαν συμπτώματα γρίπης των πτηνών, όπως δυσκολία στην αναπνοή, βήχα και συσσωρεύσεις βλέννας γύρω από τη μύτη. Λήθαργος, σπασμοί και ανικανότητα να πετάξουν είναι τα συμπτώματα που εμφανίζουν τα πτηνά.

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν καταγεγραμμένα κρούσματα στην ηπειρωτική χώρα της Ανταρκτικής – όπου υπάρχουν μοναδικά οικοσυστήματα που είναι μερικά από τα πιο απομονωμένα στον κόσμο – αλλά η ασθένεια αναμένεται να φτάσει τους επόμενους μήνες καθώς τα πουλιά μετακινούνται. «Είναι καταστροφικό να παρακολουθούμε αυτό να συμβαίνει και να καταγράφουμε όλες τις περιπτώσεις που έχουμε» είπε ο Ντιούαρ

Οι πιγκουίνοι αρχίζουν να συγκεντρώνονται μαζί καθώς ξεκινά η περίοδος αναπαραγωγής και αυτή η στενή επαφή τους καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτους. Προηγούμενα κρούσματα στη Νότια Αφρική, τη Χιλή και την Αργεντινή δείχνουν ότι είναι ευαίσθητοι στη νόσο. «Εάν ο ιός αρχίσει να προκαλεί μαζικά γεγονότα θνησιμότητας σε αποικίες πιγκουίνων, θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μια από τις μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές της σύγχρονης εποχής», έγραψαν οι ερευνητές σε μια ερευνητική εργασία τον περασμένο μήνα.

Πολλά είδη της Ανταρκτικής δεν συναντώνται πουθενά αλλού, επομένως οι συνέπειες για την περιοχή εξάπλωσης της γρίπης των πτηνών υψηλής παθογονικότητας (HPAI) είναι άγνωστες. Η Επιστημονική Επιτροπή για την Έρευνα της Ανταρκτικής δήλωσε πρόσφατα: «Δεδομένων των πυκνών αποικιών αναπαραγωγής άγριας ζωής στις περιοχές της Ανταρκτικής και υπο-Ανταρκτικής, η HPAI αναμένεται να έχει καταστροφικές επιπτώσεις στην άγρια ζωή και να οδηγήσει σε καταστροφικές αποτυχίες αναπαραγωγής και θνησιμότητα στην περιοχή.»

Ο ιός έχει σκοτώσει περίπου 20.000 θαλάσσια λιοντάρια στη Χιλή και το Περού. Ο Ντιούαρ είπε: «Αν αρχίσουμε να έχουμε κρούσματα παρόμοια με αυτά που έχουμε δει στη Νότια Αμερική, αυτό θα μπορούσε να έχει πολύ μεγάλες επιπτώσεις. Οι αυτοκρατορικοί πιγκουίνοι και άλλα είδη έχουν σημειώσει σημαντική πτώση, οπότε αν έχουμε μεγάλες εστίες σε αυτά τα είδη, αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει περαιτέρω πίεση σε αυτές τις αποικίες».

Το τρέχον ξέσπασμα της εξαιρετικά μολυσματικής παραλλαγής του H5N1 – που ξεκίνησε το 2021 – εκτιμάται ότι έχει σκοτώσει εκατομμύρια άγρια πτηνά. Το στέλεχος που εξαπλώνεται στην Ανταρκτική είναι το clade 2.3.4.4b, το οποίο έχει αποδεκατίσει πληθυσμούς πτηνών σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο, την ηπειρωτική Ευρώπη, τη Νότια Αφρική και την Αμερική, με τις αποικίες θαλάσσιων πτηνών να παρουσιάζουν απώλειες από 50% έως 60%. Το στέλεχος H5N1 δεν έχει φτάσει ακόμη στην Ωκεανία