Γιαχία Σινουάρ: Στο μυαλό του ηγέτη της Χαμάς - Ο «σφαγέας της Χαν Γιουνίς» που ελέγχει τη Γάζα

Ο ηγέτης της Χαμάς, Γιαχία Σινουάρ που εκμεταλλεύθηκε την προθυμία του Ισραήλ να ανταλλάξει Παλαιστίνιους κρατούμενους με ομήρους έχει πέρασε δύο δεκαετίες σε ισραηλινές φυλακές. Όταν φυλακίστηκε στο Ισραήλ πριν από περισσότερο από μια δεκαετία, εξήγησε σε έναν Ισραηλινό αξιωματούχο μια θεωρία που τώρα είναι κεντρική στον πόλεμο στη Γάζα.

Ο Σινουάρ είπε ότι αυτό που το Ισραήλ θεωρεί τη δύναμή του - ότι οι περισσότεροι Ισραηλινοί υπηρετούν στο στρατό και οι στρατιώτες έχουν ειδική θέση στην κοινωνία - είναι μια αδυναμία που μπορεί να εκμεταλλευτεί, είπε ο Γιουβάλ Μπιτόν, ο οποίος πέρασε χρόνο με τον Σινουάρ ως επικεφαλής στο Τμήμα Πληροφοριών της ισραηλινής φυλακής

Η ιδέα αποδείχθηκε ακριβής το 2011, όταν ο Σινουάρ ήταν ένας από τους 1.027 Παλαιστίνιους κρατούμενους που αφέθηκαν ελεύθεροι για έναν μόνο Ισραηλινό στρατιώτη. Τώρα, ο Σινουάρ κρατά όμηρους 138 Ισραηλινούς, συμπεριλαμβανομένων στρατιωτών, και ο ηγέτης της Χαμάς στοιχηματίζει ότι μπορεί να οδηγήσει στην απελευθέρωση χιλιάδων Παλαιστινίων αιχμαλώτων και να καθιερώσει μόνιμη κατάπαυση του πυρός. Βασίζεται στην κρίση του για την ισραηλινή κοινωνία μετά από δύο δεκαετίες που τη μελετά στη φυλακή, μαθαίνει Εβραϊκά, παρακολουθεί τις τοπικές ειδήσεις και «μπαίνει μέσα στην ισραηλινή ψυχή».

Το «θανατηφόρο» στοίχημα της ηγεσίας της Χαμάς

Αλλά πρώτα, η Χαμάς πρέπει να επιβιώσει από την ισχυρή και θανατηφόρα αντεπίθεση του Ισραήλ. Εάν η Χαμάς έχει υπολογίσει λάθος, ο Σινουάρ θα μπορούσε να επιβλέπει την καταστροφή της Γάζας, της επονομαζόμενης από τις ΗΠΑ τρομοκρατικής ομάδας και να χάσει τη ζωή του. Το «στοίχημά» του έχει ήδη επιβαρυνθεί με τεράστιο κόστος, όπως ειναι η ισοπέδωση της Γάζας και ο θάνατος περίπου 17.700 Παλαιστινίων.

Το Ισραήλ λέει ότι το σχέδιό του είναι να καταστρέψει την ηγεσία της Χαμάς, συμπεριλαμβανομένου του Σινουάρ και να εμποδίσει την ομάδα να απειλήσει ξανά τις ισραηλινές κοινότητες μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου που σκότωσαν 1.200 Ισραηλινούς, στην πλειοψηφία τους πολίτες. Ωστόσο, μετά από διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση γυναικών και παιδιών κατά τη διάρκεια μιας προσωρινής εκεχειρίας που κατέρρευσε αυτόν τον μήνα, η ισραηλινή κυβέρνηση αντιμετωπίζει αυξανόμενη πίεση να συνεργαστεί με τον Σινουάρ για την απελευθέρωση των υπόλοιπων ομήρων. «Καταλαβαίνει ότι το Ισραήλ θα πληρώσει βαρύ τίμημα», είπε ο Μπίτον. «Καταλαβαίνει ότι αυτό είναι το αδύνατο σημείο μας».

Το εγχειρίδιο δράσης του Σινουάρ από τότε που έγινε ηγέτης της Χαμάς το 2017 ήταν να υπενθυμίζει συνεχώς στους Ισραηλινούς ότι βρίσκονται σε σύγκρουση με τους Παλαιστίνιους, τη μια στιγμή εμπλεκόμενος εποικοδομητικά με το Ισραήλ και την άλλη, προωθώντας βίαια μέσα για πολιτικούς σκοπούς. Έχει ιστορικό να κυνηγάει παλαιστίνιους που συνεργάστηκαν με το Ισραήλ και η προσέγγισή του στις διαπραγματεύσεις για την ομηρεία θεωρήθηκε από ορισμένους Ισραηλινούς ως απόπειρα ψυχολογικού πολέμου.

Κατά τις πρόσφατες διαπραγματεύσεις για την ομηρεία, διέκοψε τις επικοινωνίες για μέρες για να ασκήσει πίεση στο Ισραήλ να συμφωνήσει σε μια παύση που θα έδινε στη Χαμάς χρόνο να ανασυνταχθεί, σύμφωνα με Αιγύπτιους μεσολαβητές. Όταν οι όμηροι απελευθερώθηκαν, αφέθηκαν ελεύθεροι τμηματικά κάθε μέρα, παρά με μία κίνηση, δημιουργώντας μια καθημερινή αίσθηση άγχους στην ισραηλινή κοινωνία.

Ο Σινουάρ που είναι 60 ετών είπε από τότε στους Αιγύπτιους διαπραγματευτές ότι ο πόλεμος δεν θα τελειώσει γρήγορα, όπως οι άλλοι γύροι βίας στη Γάζα, και μπορεί να διαρκέσει για εβδομάδες, δείχνοντας ότι θέλει να στριμώξει όσο περισσότερο μπορεί το Ισραήλ για τους υπόλοιπους αιχμαλώτους.

Αυτή τη στιγμή, ο Σινουάρ είναι ο κύριος υπεύθυνος λήψης αποφάσεων στη Χαμάς ως ο μεγαλύτερος πολιτικός ηγέτης στη Γάζα, ο οποίος συνεργάζεται στενά με τη στρατιωτική πτέρυγα της Χαμάς. Ο επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγιε, εδρεύει επί του παρόντος στη Ντόχα και ο αναπληρωτής του, Σαλέχ Αρούρι βρίσκεται στη Βηρυτό. Ενώ η ηγεσία της Χαμάς σε κανονικούς καιρούς λαμβάνει αποφάσεις με βάση τη συναίνεση, το Ισραήλ πιστεύει ότι ο Σινουάρ και οι μαχητές της Χαμάς γύρω του στη Γάζα κατευθύνουν πιο στενά τον πόλεμο.

Μετά την κατάρρευση της πρόσφατης εκεχειρίας, η Χαμάς είπε ότι η μαχητική ομάδα έχει μόνο ομήρους που είναι στρατιώτες και «αμάχους που υπηρετούν στον στρατό» και ότι δεν θα απελευθερώσει περισσότερους μέχρι να τελειώσει το «σφυροκόπημα« από το Ισραήλ. Η ομάδα έχει δηλώσει ότι είναι πρόθυμη να απελευθερώσει όλους τους ομήρους στη Γάζα για όλους τους Παλαιστίνιους κρατούμενους στις ισραηλινές φυλακές, οι οποίοι είναι πάνω από 7.000. Το Ισραήλ λέει ότι η Χαμάς εξακολουθεί να κρατά και πολίτες και στρατιώτες.

Η στρατηγική του Ισραήλ για την απελευθέρωση των υπόλοιπων ομήρων επικεντρώνεται στην επίτευξη κερδών στο πεδίο της μάχης για να αναγκάσει τη Χαμάς να απελευθερώσει τους αιχμαλώτους. Η θεωρία των Ισραηλινών αξιωματούχων είναι ότι η Χαμάς ήταν πιο πρόθυμη να διαπραγματευτεί για την απελευθέρωση γυναικών και παιδιών επειδή το Ισραήλ είχε εισβάλει στη Γάζα και άρχισε να πιέζει την ομάδα στρατιωτικά.

Οι ισραηλινές δυνάμεις πολεμούν επί του παρόντος τη Χαμάς στο Χαν Γιουνίς, όπου μεγάλωσε ο Σινουάρ και αυτή την εβδομάδα περικύκλωσαν το σπίτι του, μια κίνηση σε μεγάλο βαθμό συμβολική καθώς πιστεύεται ότι κρύβεται σε άλλο μέρος, στα περίφημα τούνελ της Χαμάς.

Το Ισραήλ έχει ορκιστεί να σκοτώσει τον Σινουάρ και όλη την ανώτατη ηγεσία της Χαμάς, αλλά ανώτεροι αξιωματούχοι έχουν στείλει ανάμεικτα μηνύματα σχετικά με το εάν η κυβέρνηση θα ήταν ανοιχτή στο να επιτρέψει σε μαχητές χαμηλότερου επιπέδου της Χαμάς να βγουν από τη Λωρίδα της Γάζας.

Σύμφωνα με Παλαιστίνιους πολιτικούς αναλυτές, ένας από τους λόγους για τους οποίους η Χαμάς πραγματοποίησε τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου ήταν για να απαγάγει στρατιώτες και να τους ανταλλάξει με Παλαιστίνιους κρατούμενους.

Η απελευθέρωση και η υπόσχεση στους «συντρόφους»

Όταν ο Σινουάρ αφέθηκε ελεύθερος στην ανταλλαγή το 2011, πίστευε ότι η Χαμάς θα έπρεπε να είχε πιέσει περισσότερο το Ισραήλ για να απελευθερώσει Παλαιστίνιους που ήταν υπεύθυνοι για βομβαρδισμούς που σκότωσαν Ισραηλινούς και είχαν φυλακιστεί σε ισόβια κάθειρξη, είπαν οι εμπλεκόμενοι. Καθώς αφέθηκε ελεύθερος είπε σε όσους έμειναν πίσω ότι θα έκανε τα πάντα για να τους απελευθερώσει, είπαν αυτοί οι άνθρωποι.

«Είναι προσωπικό θέμα», είπε ο Μχάιμερ Αμποιυσάντα, ένας Παλαιστίνιος που πριν από τον πόλεμο δίδασκε πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Aλ Αζάρ στη Γάζα. «Δεν νιώθει άνετα που έφυγε από τη φυλακή το 2011 και άφησε τους συντρόφους του μέσα».

Σε περίπτωση επανέναρξης των διαπραγματεύσεων, ο Γκέρσον Μπάσκιν, Ισραηλινός ακτιβιστής για την ειρήνη που βοήθησε στη σύναψη της συμφωνίας του 2011, είπε ότι το Ισραήλ είναι απίθανο να υποκύψει στην απαίτηση του Σινουάρ και να απελευθερώσει τους Παλαιστίνιους που θεωρούνται οι πιο επικίνδυνοι. Ο Σινουάρ που διεξάγει πόλεμο εναντίον του Ισραήλ περισσότερο από μια δεκαετία μετά την αποφυλάκισή του, αποτελεί την επιτομή του γιατί η απελευθέρωση κρατουμένων που εκτίουν ισόβια κάθειρξη αποτελεί κίνδυνο για τους Ισραηλινούς, είπε. «Είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο δεν θα συμφωνούσαν», είπε ο Μπάσκιν. «Έκαναν αυτό το λάθος μια φορά».

Ο Σινουάρ έχει περάσει περισσότερα χρόνια ως μέλος της Χαμάς μέσα στη φυλακή παρά έξω από αυτήν. Πριν εκτίσει την ποινή του, ήταν κοντά στον ιδρυτή της Χαμάς, Σεΐχη Αχμέντ Γιασίν, ο οποίος είχε αφεθεί ελεύθερος το 1985 σε ανταλλαγή περισσότερων από 1.000 αιχμαλώτων για τρεις Ισραηλινούς στρατιώτες.

Πώς εκτελούσε Παλαιστίνιους «προδότες»

Ο Σινουάρ συνεργάστηκε με τον μέντορά του για να κυνηγήσει Παλαιστίνιους πληροφοριοδότες που ήταν ύποπτοι ότι συνεργάζονταν με το Ισραήλ, σύμφωνα με Ισραηλινούς αξιωματούχους. Η αστυνομία εσωτερικής ασφάλειας που δημιούργησε ο ίδιος ήταν ο πρόδρομος της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς, των Ταξιαρχιών Ιζ αντ Ντιν Αλ Κασάμ.

Το 1988, το Ισραήλ τον συνέλαβε. Κατά τη διάρκεια μιας σειράς ανακρίσεων, εξήγησε πώς συνέλαβε έναν ύποπτο Παλαιστίνιο συνεργάτη του Ισραήλ ενώ ο άνδρας βρισκόταν στο κρεβάτι με τη σύζυγό του, σύμφωνα με ένα αντίγραφο της ομολογίας του που περιήλθε στην κατοχή της Wall Street Journal. Έδεσε τα μάτια του Παλαιστίνιου, που τον αποκαλούσαν Ράμσι, και τον οδήγησε σε μια περιοχή με έναν φρεσκοσκαμμένο τάφο όπου τον στραγγάλισε με ένα μαντίλι γνωστό ως κεφίγια, σύμβολο της παλαιστινιακής υπόθεσης.

«Αφού τον στραγγάλισα, τον τύλιξα με ένα λευκό σάβανο και έκλεισα τον τάφο», είπε στην ομολογία του. «Ήμουν σίγουρος ότι ο Ράμσι ήξερε ότι του άξιζε να πεθάνει για αυτό που έκανε».

Μια εβδομάδα μετά την αποφυλάκισή του το 2011, ο Σινουάρ έλεγε στο Safa Press, ένα παλαιστινιακό πρακτορείο ειδήσεων, ότι η καλύτερη επιλογή για την απελευθέρωση των κρατουμένων που έμειναν μέσα ήταν η απαγωγή περισσότερων Ισραηλινών στρατιωτών. Επέστρεψε στη Γάζα σε μια πολύ διαφορετική Λωρίδα. Η Χαμάς την κυβερνούσε τώρα αφού είχε αποκτήσει τον έλεγχο από τη διεθνώς αναγνωρισμένη Παλαιστινιακή Αρχή. Ο θύλακας ήταν περιφραγμένος από το υπόλοιπο Ισραήλ.

Ο Σινουάρ άσκησε και πάλι επιρροή στη Χαμάς. Κατά τη διάρκεια του πολέμου το 2014, συμμετείχε στη σύλληψη και τη δολοφονία ύποπτων παλαιστίνιων πληροφοριοδοτών του Ισραήλ, σύμφωνα με Ισραηλινούς και Αιγύπτιους αξιωματούχους. Η Χαμάς αποκάλεσε τις δολοφονίες «Επιχείρηση Στραγγαλισμός Λαιμού», σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, η οποία αργότερα κατέγραψε τους θανάτους.

Ένας από αυτούς που βρέθηκαν νεκροί κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης ήταν ο πρώην εκπρόσωπος της Χαμάς, Αϊμάν Τάχα, σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία. Ο Τάχα ήταν σύνδεσμος μεταξύ της Χαμάς και των αιγυπτιακών μυστικών υπηρεσιών, σύμφωνα με Αιγύπτιους αξιωματούχους, οι οποίοι πιστεύουν ότι ο Σινουάρ διέταξε τον θάνατό του λόγω ανησυχιών ότι διέρρεε πληροφορίες σχετικά με τη σχέση της Χαμάς με το Ιράν. Η Χαμάς τότε είπε ότι ο Τάχα φαινόταν να σκοτώθηκε σε ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές.

Το 2016, ο Σινουάρ ενεπλάκη σε μια απόφαση εκτέλεσης ενός ανώτερου διοικητή της ένοπλης πτέρυγας, του Mαχμουντ Ιστάουι, σύμφωνα με Ισραηλινούς και Αιγύπτιους αξιωματούχους και ένα πρόσωπο κοντά στον δολοφονηθέντα διοικητή. Οι ακριβείς λόγοι δεν είναι ξεκάθαροι. Αιγύπτιοι αξιωματούχοι λένε ότι ο Σινουάρ τον συνέλαβε και έπεισε τη Χαμάς ότι ήταν κατάσκοπος του Ισραήλ. Αξιωματούχος της Χαμάς είπε ότι ο διοικητής ήταν πληροφοριοδότης των αραβικών χωρών. Η Χαμάς τότε σε ανακοίνωσή της ανέφερε ότι ο διοικητής εκτελέστηκε για εγκλήματα «συμπεριφοράς και ηθικής».

Ένα χρόνο αργότερα, ο Σινουάρ ψηφίστηκε ως ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα από τα μέλη της. Άλλοι ηγέτες της Χαμάς διαβεβαίωσαν τα μέλη ότι η εκλογή του ως αρχηγού της Γάζας δεν θα παρασύρει την ομάδα σε νέους γύρους εσωτερικής και εξωτερικής βίας, σύμφωνα με αξιωματούχους της Χαμάς.

Τα δύο λάθη του Σινουάρ

Ο Σινουάρ είπε και πάλι δημόσια πως η Χαμάς έχει δεσμευτεί για την απελευθέρωση κάθε Παλαιστίνιου κρατούμενου στις ισραηλινές φυλακές. Σύντομα προσπάθησε να συμφιλιώσει τη Χαμάς με την παλαιστινιακή φατρία που κυβερνά τη Δυτική Όχθη, προειδοποιώντας ότι θα «έσπαγε το λαιμό» οποιουδήποτε στεκόταν εμπόδιο. Αυτές οι συνομιλίες απέτυχαν να προχωρήσουν και οι προσπάθειες των Παλαιστινίων να δημιουργήσουν το δικό τους κράτος περιπλέκονταν από εσωτερικές διαιρέσεις.

Το 2021 κέρδισε μια δεύτερη θητεία ως ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα, υποσχόμενος και πάλι να απελευθερώσει Παλαιστίνιους κρατούμενους. Τον Μάιο του ίδιου έτους, η Χαμάς εκτόξευσε ρουκέτες στην Ιερουσαλήμ βοηθώντας να πυροδοτήσει μια σύγκρουση 11 ημερών.

Ο θάνατος και η καταστροφή που προκλήθηκαν στη σύγκρουση δημιούργησαν την αίσθηση στο ισραηλινό κατεστημένο ασφαλείας ότι η Χαμάς είχε αποδεκατιστεί και ότι ο Σινουάρ δεν θα επιχειρούσε να επιτεθεί επειδή ήταν επικεντρωμένος στην οικονομική ανοικοδόμηση της λωρίδας.

Η 7η Οκτωβρίου έδειξε ότι αυτή η εκτίμηση ήταν λάθος. Ενώ η αρχική επίθεση αποδείχθηκε επιτυχημένη για τη Χαμάς, ο Σινουάρ έκανε δύο λάθη, σύμφωνα με τον Άμος Γκιλεάντ, πρώην ανώτερο στέλεχος της άμυνας του Ισραήλ. Σκέφτηκε ότι η επίθεση θα ξεκινούσε έναν περιφερειακό πόλεμο στον οποίο θα εμπλέκονταν το Ιράν και η Χεζμπολάχ και ότι το Ισραήλ δεν θα εισέβαλε στη Γάζα για να σκοτώσει την ηγεσία της Χαμάς. «Τώρα η στρατηγική του είναι να κερδίσει χρόνο», πρόσθεσε ο Γκιλεάντ. «Αλλά δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να τον καταστρέψουμε».