Λωρίδα της Γάζας: «Δεν είναι εύκολο να αποδειχθεί η πρόθεση γενοκτονίας από το Ισραήλ»
Την 29η Δεκεμβρίου 2023, η Νότια Αφρική προσέφυγε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ICJ), υποστηρίζοντας ότι παραβιάζεται η Σύμβαση για την πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος της γενοκτονίας με τις επιθέσεις του Ισραήλ εναντίον των Παλαιστινίων, στη Λωρίδα της Γάζας.
Η Νότια Αφρική επικαλείται τη Διεθνή Σύμβαση για την Πρόληψη και Καταστολή του Εγκλήματος της Γενοκτονίας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, την οποία έχει συνυπογράψει το Ισραήλ. Η Σύμβαση θεωρείται αποτέλεσμα του Ολοκαυτώματος των Εβραίων με περίπου 6 εκατ. θύματα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Αρκετοί ειδικοί, όπως ο βοηθός καθηγητή Διεθνούς Δικαίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Trinity College του Δουβλίνου, Μίχαελ Μπέκερ, παρατηρούν πως «είναι πολύ δύσκολο να διαπιστωθεί αν υφίσταται πράγματι πρόθεση γενοκτονίας. Δεν είναι εύκολο να αποδειχθεί ενώπιον ενός δικαστηρίου αν υπάρχει το απαιτούμενο επίπεδο πρόθεσης».
Τόσο ο Μίχαελ Μπέκερ όσο και ο Τάις Μπόουγκνεγκτ, από το Ινστιτούτο Ερευνών για τον Πόλεμο, το Ολοκαύτωμα και τη Γενοκτονία στο Άμστερνταμ, εκτιμούν ότι το ερώτημα για το αν το Ισραήλ διέπραξε ή διαπράττει γενοκτονία είναι εξαιρετικά δύσκολο να απαντηθεί και θα χρειαστούν αρκετά χρόνια γι’ αυτό.
«Η προσφυγή δεν θα έχει αντίκτυπο στον πόλεμο»
Σε μία πρώτη αντίδραση, το Νοτιοαφρικανικό Εβραϊκό Συμβούλιο Αντιπροσώπων (SAJBD) διά στόματος της Προέδρου του, Κάρεν Μίλνερ, επικρίνει την Πρετόρια για την προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο.
«Δεν είδαμε τη Νότια Αφρική να πράττει κάτι αντίστοιχο για τον πόλεμο στην Ουκρανία ή σε σχέση με τις φρικτές συγκρούσεις στην αφρικανική ήπειρο, όπως για παράδειγμα το Κογκό ή το Σουδάν.
Η Νότια Αφρική θα μπορούσε να επιλέξει άλλο δρόμο που θα οδηγούσε στην ειρήνη. Θα μπορούσε για παράδειγμα να ασκήσει πιέσεις στη Χαμάς να απελευθερώσει ομήρους. Αντ’ αυτού, προτίμησε να εμπλακεί σε μια εξαιρετικά δαπανηρή και πολύπλοκη νομική διαδικασία, η οποία δεν θα έχει, το πιθανότερο, πραγματικό αντίκτυπο στην έκβαση πολέμου», τόνισε.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, η Μεγάλη Βρετανία και η Γερμανία απορρίπτουν τον ισχυρισμό ότι υπάρχει νομική βάση στην προσφυγή της Νότιας Αφρικής. Το Ισραήλ θεωρεί ανυπόστατες τις κατηγορίες εις βάρος του, με τον Πρωθυπουργό της χώρας, Μπενιαμίν Νετανιάχου, να αναφέρει ότι «κατηγορούμαστε για γενοκτονία, ενόσω προσπαθούμε να την αποτρέψουμε».
Πάντως, στόχος της Νότιας Αφρικής είναι μία δικαστική απόφαση για τον τερματισμό των ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων, ώστε να προστατευθούν αποτελεσματικά οι άμαχοι Παλαιστίνιοι.