ΕΕ: Σε πόλεμο με τους «τεχνοκράτες» των Βρυξελλών οι αγρότες με...τρακτέρ, κοπριά και συνθήματα

Ο Μπενουά Λακιού είναι ένας από τους 100 δυσαρεστημένους Γάλλους αγρότες που επιβιβάστηκαν σε ένα λεωφορείο με προορισμό το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πριν την ανατολή του ηλίου χθες, Τετάρτη (24/1). Ο 58χρονος κτηνοτρόφος και καλλιεργητής σιτηρών από την αγροτική περιοχή των Αρδεννών, στη βορειοανατολική Γαλλία, έχει ένα μήνυμα για τους «τεχνοκράτες» που παίρνουν αποφάσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Αφήστε μας ήσυχους, αφήστε μας να εργαστούμε ήσυχοι!» είπε, κρατώντας μία σημαία με τα χρώματα του δεύτερου μεγαλύτερου συνδικάτου Γάλλων αγροτών, Rural Coordination. Διατηρεί μια οικογενειακή φάρμα μαζί με τη σύζυγο και τον γιο του και όπως καταγγέλλει επιβαρύνεται με διοικητικές εργασίες και υπερβολικές ρυθμίσεις από την ΕΕ, ενώ υποφέρει από τον ανταγωνισμό με ξένες χώρες που έχουν χαμηλότερες τιμές και λιγότερο αυστηρούς περιβαλλοντικούς κανόνες.

Στη διαμαρτυρία των Βρυξελλών προσχώρησε η Mαριόν Μαρεσάλ, ανιψιά της Mαρίν Λεπέν και επίσης επικεφαλής υποψήφια του γαλλικού κόμματος Reconquête - που ιδρύθηκε από τον πρώην υποψήφιο πρόεδρο της Γαλλίας, Ερίκ Ζεμούρ ο οποίος έχει ταχθεί κατά της μετανάστευσης. «Ανησυχώ γιατί πρόκειται για την κυριαρχία μας», είπε η Μαρεσάλ, ζητώντας «αλλαγή της πολιτικής γραμμής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τόσο στην εξωτερική πολιτική όσο και σε αυτήν την τιμωρητική οικολογία».

Χιλιάδες αγρότες σε όλη την Ευρώπη έχουν βγει στους δρόμους τις τελευταίες εβδομάδες, λέγοντας ότι επηρεάζονται δυσανάλογα από τις προσπάθειες της ΕΕ να μειώσει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και απαιτούν περισσότερη οικονομική στήριξη από τις κυβερνήσεις τους. Υπάρχει ανησυχία για τους υπερβολικά υψηλούς φόρους και τους ολοένα και πιο αυστηρούς κανονισμούς. Καθώς οι αγρότες ταλαιπωρούνται από τις επιπτώσεις της ξηρασίας, των πλημμυρών και των πυρκαγιών, ισχυρίζονται ότι οι «πράσινες» πολιτικές τους συμπιέζουν περαιτέρω.

Η ηγεσία της ΕΕ αντιμετωπίζει μεγάλη πίεση για να εκτονώσει την αυξανόμενη οργή καθώς οι αγρότες διαμαρτύρονται πλέον σε πολλές χώρες, οπου οι αγρότες καταγγέλλουν μια σειρά από αποφάσεις που όπως λένε είναι αντιφατικές, άδικες και τους προκαλούν ανησυχία για το μέλλον.

Ο «μεγάλος θυμός» των Γάλλων αγροτών

Σε όλη τη Γαλλία οι αγρότες έκλεισαν δρόμους, πέταξαν κοπριά και γεωργικά απόβλητα σε δημόσια κτήρια και άπλωσαν μπάλες σανού σε εστιατόρια φαστ φουντ. Το κίνημα διαμαρτυτίας ξεκίνησε πέρυσι όταν οι αγρότες άρχισαν να ξεβιδώνουν τα οδικά σήματα και να τα ξαναβάζουν ανάποδα. Μερικές φορές πρόσθεσαν το σύνθημα «on marche sur les têtes» που σημαίνει «περπατάμε με το κεφάλια» , αφήνοντας να εννοηθούν ότι ο κόσμος τους ανατρέπεται.

Το αγροτικό ντίζελ ακριβαίνει καθώς καταργήθηκαν οι επιδοτήσεις, οι αγρότες αντιμετωπίζουν επιπλέον 47 εκατομμύρια ευρώ ετησίως σε τέλη για την κατανάλωση νερού, ενώ καταγγέλλουν ότι οι περίπλοκοι κανονισμοί έχουν καταστήσει δύσκολο να γνωρίζουν τι μπορούν ή δεν μπορούν να κάνουν.

Αντιτίθενται επίσης στις απαγορεύσεις στα φυτοφάρμακα και τα ζιζανιοκτόνα που καθορίζονται από την «Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ» και μια νέα συνθήκη σε ολόκληρη την ΕΕ που θα μπορούσε να προβλέπει την εισαγωγή περισσότερου βοδινού κρέατος από τη Βραζιλία και την Αργεντινή. Οι αγρότες ισχυρίζονται ότι ο ανταγωνισμός με αυτές τις χώρες είναι εξαιρετικά δύσκολος, καθώς δεν δεσμεύονται από αυστηρούς κανόνες για τις συνθήκες διαβίωσης των ζώων.

Από τότε, οι διαδηλώσεις γίνονται όλο και πιο μαζικές, και στις αρχές της εβδομάδας αμαυρώθηκαν από τραγωδία, όταν μία γεωργός και η κόρη της σκοτώθηκαν και ο σύζυγός της τραυματίστηκε σοβαρά σε τροχαία σύγκρουση σε οδόφραγμα διαδηλώσεων στην περιοχή Aριέζ της νοτιοδυτικής Γαλλίας. Το μεγαλύτερο συνδικάτο αγροτών της Γαλλίας, FNSEA, λέει ότι οι διαδηλώσεις θα συνεχιστούν «αυτή την εβδομάδα και όσο χρειαστεί». Εξετάζει μάλιστα δράση σε εθνικό επίπεδο καθώς προχωρά το κίνημα.

Το κίνημα εξαπλώνεται σε όλη την Ευρώπη

Πέρυσι, Ολλανδοί αγρότες έκλεισαν δρόμους, πέταξαν κοπριά στους δρόμους και διαμαρτυρήθηκαν έξω από σπίτια πολιτικών για την απόφαση μείωσης των εκπομπών αζώτου. Ως ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς γεωργικών προϊόντων στον κόσμο, η βιομηχανία είναι υπεύθυνη για περίπου το ήμισυ των συνολικών εκπομπών αζώτου της Ολλανδίας.

Το 2019, το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της Ολλανδίας έκρινε ότι το σύστημα αδειών αζώτου απέτυχε να προστατεύσει τα ειδικά προστατευμένα φυσικά καταφύγια γνωστά ως δίκτυο Natura 2000. Αν και η αρχική απόφαση δεν ήταν πρώτη είδηση, η κυβέρνηση είπε σύντομα ότι έπρεπε να λάβει «δραστικά μέτρα» για να διορθώσει την κατάσταση, συμπεριλαμβανομένης της εξαγοράς και του κλεισίματος των κτηνοτροφικών μονάδων.

Η ξαφνική ανακοίνωση των περικοπών άφησε τους αγρότες να αισθάνονται οτι δεν τυγχάνουν δίκαιης μεταχείρισης. Είχαν ήδη περιορίσει σημαντικά τις εκπομπές αζώτου τα τελευταία 30 χρόνια και η χρηματοδότηση για τις αγροτικές περιοχές είχε μειωθεί υπέρ των αστικών επενδύσεων. Οι προηγούμενες κυβερνητικές πολιτικές τους είχαν ενθαρρύνει να επεκταθούν και τώρα οι αγρότες που βαρύνονται με το χρέος λέγονταν ότι έπρεπε να μειώσουν το μέγεθος των δραστηριοτήτων τους.

Οι διαμαρτυρίες οδήγησαν στην ίδρυση του δεξιού πολιτικού κόμματος BoerBurgerBeweging (BBB), το οποίο υποσχέθηκε στους αγρότες περισσότερο λόγο στη γεωργική πολιτική. Το 2023, το BBB κέρδισε τις επαρχιακές εκλογές και, μετά τις εκλογές για τη Γερουσία, κατέληξε ως το κόμμα με τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών στην Ολλανδική Γερουσία.

Η οργή έχει επίσης κορυφωθεί και στη Γερμανία για τα σχέδια σταδιακής κατάργησης των επιδοτήσεων καυσίμων αξίας έως και 3.000 ευρώ ετησίως για τη μέση επιχείρηση. Η μεγαλύτερη μακροπρόθεσμη δυσαρέσκεια για την άδικη εφαρμογή των περιβαλλοντικών πολιτικών έχει προσθέσει λάδι στη φωτιά.

Οι αγρότες βγαίνουν στους δρόμους από τον Δεκέμβριο και τη Δευτέρα (22/1) ενώθηκαν στο Βερολίνο με περιβαλλοντικούς ακτιβιστές. Οι δρόμοι ήταν γεμάτοι με βαρέα οχήματα. Λένε ότι υποστηρίζουν την πράσινη, γενετικά μη τροποποιημένη γεωργία - αλλά αυτό πρέπει να συνοδεύεται από επιδοτήσεις ή τουλάχιστον δίκαιες τιμές για τα τρόφιμα που παράγουν. Είναι ένα αίτημα που επαναλαμβάνεται από πολλούς που βγαίνουν στους δρόμους σε όλη την Ευρώπη.

Αγροτικές κινητοποιήσεις και στο βάθος ευρωεκλογές

Η αγανάκτηση έχει επίσης αυξηθεί στα ανατολικά της ΕΕ με διαμαρτυρίες στην Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία, την Ουγγαρία και τη Βουλγαρία, όπου οι αγρότες έχουν παραπονεθεί για αθέμιτο ανταγωνισμό από μειωμένες τιμές δημητριακών από την Ουκρανία.

Στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, οι συνοριακές διελεύσεις έχουν μπλοκαριστεί από τρακτέρ και φορτηγά. Η Πολωνία είδε την παραίτηση του υπουργού Γεωργίας της τον περασμένο Απρίλιο λόγω της διαμάχης, αν και οι νέες επιδοτήσεις έχουν πλέον ηρεμήσει κάπως την κατάσταση.

Οι διαδηλώσεις θα μπορούσαν να επεκταθούν ακόμη περισσότερο τις επόμενες εβδομάδες με την Ισπανία και την Ιταλία να είναι τώρα έτοιμες να ενταχθούν στο κίνημα. Ωστόσο, καθώς οι εντάσεις συνεχίζουν να αυξάνονται, η γεωργία αποτελεί μείζον ζήτημα σε ολόκληρη την ΕΕ ενόψει των εκλογών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Ιούνιο.

Φον ντερ Λάιεν: Στόχος η συναίνεση με τους αγρότες

Σήμερα (25/1) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινιάζρι στρατηγικές συνομιλίες με συνδικάτα αγροτών, γεωργικές επιχειρήσεις και εμπειρογνώμονες, καθώς επιδιώκει να τερματίσει την κρίση. O αγροδιατροφικός τομέας χρειάζεται «μία μακροπρόθεσμη προοπτική» για την αντιμετώπιση των προκλήσεων υπογράμμισε η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην αρχική της τοποθέτηση στον στρατηγικό διάλογο για τη γεωργία, τόνισε τη σημασία που έχει ο συγκεκριμένος τομέας επισημαίνοντας ότι χάρη στους ανθρώπους που ασχολούνται με αυτόν ξεπεράστηκαν δύσκολες περίοδοι και καταστάσεις, όπως η πανδημία, η ενεργειακή κρίση και η παγκόσμια επισιτιστική κρίση, που ήταν συνέπειες της ρωσικής επιθετικότητας στην Ουκρανία. «Ο αγροδιατροφικός τομέας έδειξε αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα» σημείωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Η ίδια εξήγησε τέλος ότι ο στρατηγικός διάλογος για τη γεωργία στοχεύει στην εξεύρεση συναίνεσης σε σημαντικά ζητήματα, όπως η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των αγροτών και η αξιοποίηση της γνώσης και της τεχνολογίας.