ΕΕ: Σύνοδος Κορυφής υπό την πολιορκία των αγροτών - Η πρώτη μικρή «νίκη» των διαδηλωτών

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα έχει ένα βασικό θέμα: την αναθεώρηση του ευρωπαϊκού πολυετούς προϋπολογισμού, με την Ουγγαρία να μπλοκάρει την οικονομική βοήθεια στην Ουκρανία και όλα τα βλέμματα να στρέφονται για μία ακόμη φορά στον Βίκτορ Όρμπαν. Η Γαλλία ωστόσο θεωρείται σχεδόν βέβαιο οτι θα θελήσει να εντάξει στην ατζέντα και το θέμα των αγροτικών κινητοποιήσεων που απασχολεί ήδη σχεδόν τα μισά κράτη-μέλη.

Οι μεγάλες διαδηλώσεις αγροτών που ξεκίνησαν στη Γαλλία πραγματοποιούνται εδώ και αρκετές ημέρες στο Βέλγιο. Οι διαμαρτυρίες των αγροτών συνεχίστηκαν χθες σε όλη τη χώρα, με τα τρακτέρ να μπλοκάρουν σημαντικούς δρόμους, γεγονός που προκάλεσε αναστάτωση στις πρωινές και απογευματινές ώρες αιχμής.

Ο περιφερειακός δρόμος των Βρυξελλών (R0) εξακολουθεί να είναι κλειστός σε μερικά σημεία, ενώ μέσα στην πόλη, περίπου 20 τρακτέρ απέκλεισαν την πλατεία de Meeûs κοντά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανέφερε η αστυνομία των Βρυξελλών. Οι αγρότες ήταν κυρίως από την περιοχή Charleroi και συμμετείχαν στη γενική διαμαρτυρία. Η αστυνομία αναμένει ότι περισσότεροι αγρότες θα μπουν στο «χορό» των κινητοποιήσεων σχεδιάζοντας να παραμείνουν στην πρωτεύουσα μέχρι σήμερα για να δώσουν σημαντικό «παρών» στην Ευρωπαϊκή Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες.

Στη Δυτική Φλάνδρα, αγρότες και κηπουροί απέκλεισαν τους δρόμους πρόσβασης στο λιμάνι του Zέμπρουγκε. Οι αγρότες επιλέγουν να διαμαρτυρηθούν στο λιμάνι, «γιατί η βιομηχανία επιτρέπεται να εκπέμπει 40 φορές περισσότερες εκπομπές από εμάς ως αγρότες». Οι διαδηλωτές που διαμαρτύρονται σε όλη την Ευρώπη κέρδισαν την πρώτη τους παραχώρηση από τις Βρυξέλλες, με την ΕΕ να ανακοινώνει καθυστέρηση στους κανόνες που θα τους ανάγκαζε να κάνουν αγρανάπαυση για να ενθαρρύνουν τη βιοποικιλότητα και την υγεία του εδάφους.

Στη Γαλλία, περίπου 10.000 Γάλλοι αγρότες ενίσχυσαν τις διαμαρτυρίες τους χθες με τουλάχιστον 100 αποκλεισμούς σε μεγάλους δρόμους σε όλη τη χώρα, καθώς 18 αγρότες συνελήφθησαν επειδή απέκλεισαν την κυκλοφορία στην προσπάθειά τους να φτάσουν στη χονδρική αγορά τροφίμων στο Rungis, νοτιοανατολικά του Παρισιού και 79 άλλοι συνελήφθησαν αφού κατάφεραν να μπουν μέσα.

Η «παραχώρηση» από τις Βρυξέλλες

Τη δυνατότητα παρέκκλισης από τους κανόνες της ΚΑΠ που υποχρεώνει τους αγρότες να διατηρούν τουλάχιστον το 4% της γης τους σε αγρανάπαυση, πρότεινε η Κομισιόν και για το 2024, σε μία πρώτη μικρή νίκη για τους αγρότες. Πρόκειται για μια «πράσινη» παρέκκλιση, όπου ουσιαστικά δίνεται η δυνατότητα σε όλους τους ευρωπαίους αγρότες να εξαιρεθούν απ’ αυτή την απαίτηση, χωρίς να χάνουν τις σχετικές επιδοτήσεις.

«Η πρόταση της Επιτροπής, που εστάλη σήμερα στα κράτη μέλη παρέχει μια πρώτη συγκεκριμένη πολιτική απάντηση για την αντιμετώπιση των ανησυχιών των αγροτών για το εισόδημα», επισημαίνει σχετικά η Κομισιόν, υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται επί της ουσίας για αιτήματα που υποβλήθηκαν από πολλά κράτη μέλη στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου Γεωργίας.

Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Mάρος Σέφτσοβιτς, περιέγραψε την απόφαση της Τετάρτης (31/1), η οποία αναμένεται να επικυρωθεί από τα κράτη μέλη εντός 15 ημερών, ως «χέρι βοήθειας» για τον τομέα σε μια δύσκολη στιγμή. Επικαλούμενος τις πλημμύρες, τις πυρκαγιές στην Ελλάδα, τον καύσωνα σε όλη τη νότια Ευρώπη και την ξηρασία στην Ισπανία, η οποία έχει απαστραγγίσει τις δεξαμενές στην Ανδαλουσία, είπε ότι είναι σημαντικό να ακούσουμε τους αγρότες και «να αποφύγουμε την πόλωση που κάνει κάθε συζήτηση πιο δύσκολη»

«Αισθανόμαστε ότι είμαστε υποχρεωμένοι να δράσουμε κάτω από αυτήν την πίεση που [αισθάνεται] η αγροτική κοινότητα», είπε. «Είχαμε μια σειρά από ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα, ξηρασίες, πλημμύρες σε διάφορα μέρη της Ευρώπης και υπήρξε σαφής αρνητική επίδραση στην παραγωγή, στα έσοδα και φυσικά μειωμένο εισόδημα για τους αγρότες».

Σε συνδυασμό με τις υψηλότερες τιμές της ενέργειας, οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες για τις καλλιέργειες σήμαιναν ότι οι αγρότες βρίσκονταν σε ένα «επίμονο σημείο πόνου» που «ανέβαζε το κόστος παραγωγής και συμπίεζε τα έσοδα», είπε ο Šefčovič.

Σύμφωνα με τους κανόνες, οι αγρότες έπρεπε να διατηρήσουν το 4% της καλλιεργήσιμης γης τους απαλλαγμένο από φυτική παραγωγή, σε μια προσπάθεια να αναγεννήσουν την υγεία του εδάφους και να αυξήσουν τη βιοποικιλότητα, η οποία επίσης βρίσκεται σε κρίση. Εναλλακτικά, οι αγρότες θα μπορούσαν να είχαν εξαιρεθεί από αυτόν τον κανόνα της «παύσης καλλιέργειας» εάν είχαν χρησιμοποιήσει το 7% της γης τους για καλλιέργειες, όπως το τριφύλλι, που παρέχουν κάλυψη στο έδαφος μετά τη συγκομιδή της κύριας καλλιέργειας.

Ωστόσο, σύμφωνα με τις νέες προτάσεις, οι αγρότες δεν θα είναι υποχρεωμένοι να κάνουν αγρανάπαυση ή εναλλακτικές καλλιέργειες σε τμήμα γης, μέχρι το 2025. Η αλλαγή έρχεται καθώς οι διαμαρτυρίες των αγροτών έχουν ενταθεί, τις τελευταίες 24 ώρες.

«Δουλεύουμε σαν τα σκυλιά...»

Την Τετάρτη, Γάλλοι αγρότες από τα νοτιοδυτικά της χώρας κατάφεραν να ξεπεράσουν τα εμπόδια της αστυνομίας νότια του Παρισιού παίρνοντας πίσω δρόμους ή μεταβαίνοντας με τρακτέρ και φορτηγά στην περιοχή κοντά στην αγορά τροφίμων Rungis. Ο Γάλλος υπουργός Εσωτερικών, Ζεράλ Νταρμανέν είχε προειδοποιήσει ότι ενώ οι διαμαρτυρίες των αγροτών στους αυτοκινητόδρομους θα ήταν ανεκτές, η αστυνομία δεν θα τους επέτρεπε να αποκλείσουν τα αεροδρόμια ή το Rungis, τη μεγαλύτερη αγορά φρέσκων τροφίμων στην Ευρώπη.

Η εισαγγελία του Créteil έξω από το Παρίσι είπε ότι 15 από τους 18 αγρότες που συνελήφθησαν κοντά στο Rungis ήταν υπό κράτηση και ανακρίνονται από την αστυνομία. Γάλλοι αγρότες απέκλεισαν επίσης δρόμους γύρω από τη Λυών. Σε ένα οδόφραγμα αγροτών στο Cavaillon στο νότο, ξένα προϊόντα, όπως ιταλικά ακτινίδια και αχλάδια, ξεφορτώθηκαν από φορτηγά.

Η Βιρζίλ, μία αγρότισσα που συμμετέχει στις κινητοποιήσεις, είπε στο BFMTV: «Αυτό αφορά την οργή των κατοίκων της επαρχίας που αντιμετωπίζονται από ανόητους. Δουλεύουμε σαν τα σκυλιά. Το μήνυμά μας είναι: Αγοράστε γαλλικά προϊόντα, κάντε αυτή την προσπάθεια».

Μετά από μέρες διαδηλώσεων με αίτημα υψηλότερα εισοδήματα, λιγότερη γραφειοκρατία και προστασία από τον ξένο ανταγωνισμό, «υπάρχουν τεράστιες προσδοκίες» μεταξύ των αγροτών, λέει ο Αρνό Ρουσσό, επικεφαλής του μεγαλύτερου αγροτικού συνδικάτου της Γαλλίας, της FNSEA. Πρόσθεσε ότι δεν μπορούν να απαντηθούν άμεσα όλα τα αιτήματα «έτσι προσπαθώ να ζητήσω ηρεμία και λογική».

Μέχρι τώρα, οι αγρότες δεν έχουν εντυπωσιαστεί με τις γρήγορες λύσεις που προσφέρουν πολιτικοί ή αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες. Εκφράζουν ανησυχίες για το υψηλό κόστος της γης, την πίεση από τα σούπερ μάρκετ να πουλήσουν τις καλλιέργειες σε τιμές πλησίον του κόστους και την πληθώρα νέων περιβαλλοντικών κανόνων που έρχονται με τη μορφή των νόμων της ΕΕ για την αποκατάσταση της φύσης.

Το 30% του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού πάει στους αγρότες

Οι επικριτές τους λένε ότι οι αγρότες της ΕΕ συγκαταλέγονται στους κλάδους με τη μεγαλύτερη κάλυψη του κόστους, με περισσότερα από 307 δισεκατομμύρια ευρώ (30% του συνολικού προϋπολογισμού της ΕΕ) να προορίζονται για αυτούς μεταξύ 2023 και 2027.

Ερωτηθείς εάν η παραχώρηση της Τετάρτης θα ήταν αρκετή για να καταπνίξει τις διαδηλώσεις, ο Σέφτσοβιτς παραδέχτηκε ότι η ΕΕ θα πρέπει να «εντείνει» τον διάλογο με τους αγρότες για να βεβαιωθεί ότι εισακούστηκαν. «Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η Ευρώπη θα γίνει μια ήπειρος που θα είναι κατοικήσιμη, επίσης, στο μέλλον», πρόσθεσε.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα λάβει επίσης μέτρα για τον περιορισμό της διαταραχής της αγοράς από τα ουκρανικά προϊόντα που εισέρχονται στην ΕΕ, μετά την άρση των δασμών ως απάντηση στην εισβολή της Ρωσίας. Η Γαλλία θα αντιταχθεί στην υπογραφή μιας εμπορικής συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του νοτιοαμερικανικού μπλοκ Mercosur – ένα βασικό «αγκάθι» για τους διαδηλωτές – που υπογράφεται στην τρέχουσα κατάστασή της.

Ο Γάλλος υπουργός Οικονομίας, Μπρινό Λε Μέρ, δήλωσε ότι θα υπάρχει στενότερη παρακολούθηση των ευρωπαϊκών πλατφορμών εμπορίας τροφίμων για να διασφαλιστεί ότι «το εισόδημα των αγροτών δεν είναι το πρώτο πράγμα που θα θυσιαστεί στις εμπορικές διαπραγματεύσεις».