Φοιτητές έλυσαν μυστήριο 2.000 ετών

Ο Luke Farritor, πέρυσι ξεκίνησε να εργάζεται πάνω σε ένα πρόβλημα που έχει αιχμαλωτίσει πολλά από τα πιο έξυπνα μυαλά του κόσμου. Έναν γρίφο, που θα μπορούσε να λυθεί μόνο με την πρόσφατη πρόοδο στην τεχνητή νοημοσύνη και τη μηχανική μάθηση.

Ο 22χρονος ήθελε να διαβάσει μία συλλογή παπύρων 2.000 ετών. Γνωστοί με το σαγηνευτικό όνομα «οι πάπυροι του Ερκουλάνεουμ» (ή πάπυροι του Ηρακλείου Καμπανίας), έμειναν αδιάβαστοι από την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ., καθώς θάφτηκαν κάτω από λάσπη και στάχτη. Για αιώνες μέσα στην ιστορία είχαν χαθεί. Ακόμη και όταν ανακαλύφθηκαν το 1700, οι απανθρακωμένοι πάπυροι ήταν πολύ εύθραυστοι για να τους χειριστεί κάποιος.

Η αποκρυπτογράφηση των παπύρων άρχισε στην Ακαντέμια Ερκολανέζε, η οποία ιδρύθηκε το 1755 από τον Κάρολο Γ΄ της Ισπανίας. Η μελέτη τους συνεχίστηκε σε όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ου αιώνα.

Το μεγαλύτερο μέρος τους παρέμενε ένα μυστήριο. Έως ότου δισεκατομμυριούχοι επενδυτές τεχνολογίας αποφάσισαν να χρηματοδοτήσουν το Vesuvius Challenge (Η Πρόκληση του Βεζούβιου) – έναν διαγωνισμό 1 εκατομμυρίου δολαρίων με τον τρελό, όπως πίστευαν πολλοί στην αρχή, στόχο να χρησιμοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη για να ανακτήσουν μερικά αποσπάσματα από τους πάπυρους. Και τελικά αυτό… λειτούργησε! Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Wall Street Journal αυτή την εβδομάδα η Πρόκληση του Βεζούβιου οδήγησε σε μία μνημειώδη τεχνολογική ανακάλυψη: οι πάπυροι «άνοιξαν».

Η ομάδα που κέρδισε αποτελούνταν από τρεις φοιτητές, συμπεριλαμβανομένου του Farritor ο οποίος ερεύνησε ερείπια της αρχαιότητας από τον κοιτώνα του Πανεπιστημίου της Νεμπράσκα. Δεν γνώριζαν ο ένας τον άλλον πριν από τον διαγωνισμό και δεν έχουν ποτέ συναντηθεί από κοντά. Αλλά στηρίχθηκαν ο ένας στη δουλειά του άλλου και έκαναν και έκαναν κάτι μαζί που δεν θα μπορούσαν να κάνουν μόνοι – κάτι που πολλοί πίστευαν ότι δεν μπορούσε να γίνει καθόλου.

«Νομίζω ότι αυτό υπόσχεται ένα πολύ συναρπαστικό μέλλον όπου οι φαινομενικά αδύνατες ιδέες θα γίνουν δυνατές», είπε στη WSJ ένα άλλο μέλος της νικήτριας ομάδας, ο Youssef Nader, 27χρονος διδακτορικός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Freie στο Βερολίνο.

Ο Richard Janko, καθηγητής κλασικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, ο οποίος ονειρευόταν να διαβάσει αυτούς τους παπύρους πολλά χρόνια ακόμη πριν γεννηθούν οι νικητές του Vesuvius Challenge, δήλωσε στη WSJ ότι αυτό «δεν φαινόταν απλώς αδύνατο, ήταν πραγματικά αδύνατο». «Δεν θα μπορούσαμε ποτέ να το είχαμε κάνει αυτό χωρίς τα παιδιά της τεχνολογίας», τόνισε.