Μετά την Ουκρανία η Μολδαβία - Το σχέδιο Πούτιν για να αποκρούσει το ΝΑΤΟ και τη Δύση
Έχουν περάσει δυο χρόνια από την έναρξη του ρωσουκρανικού πολέμου και η Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν ετοιμάζει την αντεπίθεσή της απέναντι στο ΝΑΤΟ καθώς έχει κυκλώσει στον χάρτη την... Μολδαβία!
Αυτή η πρώην σοβιετική δημοκρατία συνορεύει με την Ουκρανία και είναι η έδρα της αυτοαποκαλούμενης Μολδαβικής Δημοκρατίας της Πριντνεστροβίας (Υπερδνειστερία), μια περιοχή παρόμοια με το κατεχόμενο Ντονμπάς, όπως αναφέρει η εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος»
Η ρητορική του Κρεμλίνου υπαινίσσεται τη Μολδαβία ως επόμενο στόχο. Στις 14 Φεβρουαρίου στη Ρωσική Κρατική Δούμα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ έκανε δηλώσεις ότι η Μολδαβία επαναλαμβάνει πρακτικά αυτό που είπε το Κρεμλίνο την παραμονή της ευρείας κλίμακας εισβολής στην Ουκρανία: Η ηγεσία της Μολδαβίας είναι ένα ακόμη δυτικό γεωπολιτικό σχέδιο των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η Δύση απαιτεί από τη Μολδαβία να επιλέξει μεταξύ της Ε.Ε. και της Ρωσίας, ενώ θεωρεί την Υπερδνειστερία έναν «εχθρικό φιλορωσικό θύλακα». Η Δύση διέκοψε τη διαδικασία διαπραγμάτευσης 5+2 για την Υπερδνειστερία, η οποία περιλάμβανε τη Ρωσία, την Ουκρανία, την Υπερδνειστερία, τη Μολδαβία και τον ΟΑΣΕ ως μεσολαβητές, καθώς και την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ ως παρατηρητές.
Η Ρωσία δεν θα επιτρέψει να επιλυθεί το ζήτημα της Υπερδνειστερίας χωρίς αυτήν. Στην Υπερδνειστερία ζουν 200.000 Ρώσοι πολίτες. Η Μόσχα ανησυχεί για τη μοίρα τους και δεν θα τους επιτρέψει να γίνουν θύματα «ακόμη μιας δυτικής περιπέτειας». Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, ισχυρίστηκε ότι οι Αρχές της Μολδαβίας προσπαθούν να «πνίξουν» οικονομικά την Υπερδνειστερία και να αποτρέψουν μια διπλωματική λύση στη σύγκρουση.
Η Ρωσία ανέπτυξε την ίδια ρητορική σχετικά με την Ουκρανία την παραμονή της πλήρους κλίμακας εισβολής: ΜΜΕ υπέρ του Κρεμλίνου ισχυρίστηκαν ψευδώς ότι ο Ζελένσκι είναι εκπρόσωπος των Αμερικανικών συμφερόντων και η Ουκρανία δεν υπάρχει ως κράτος. Δύο μήνες πριν από την εισβολή, ο Πούτιν ζήτησε την εγγύηση των ΗΠΑ ότι το ΝΑΤΟ δεν θα δεχόταν μετασοβιετικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας (εκείνη την εποχή κανείς δεν κάλεσε το Κίεβο να συμμετάσχει). Δεν υπάρχει ακόμη πρόσκληση, ακόμη και δύο χρόνια μετά τη ρωσική εισβολή. Παράλληλα το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας δήλωσε ότι προτίθεται να «προστατεύσει τους Ρωσόφωνους» στην Ουκρανία.
Γνωστές δυτικές «δεξαμενές σκέψεις» υπογραμμίζουν τις προσπάθειες του Κρεμλίνου να παρεμποδίσει την ένταξη της Μολδαβίας στην Ε.Ε. και να ανοίξει το δρόμο για πιθανή ρωσική επιθετικότητα. Κάνοντας παραλληλισμούς με τις τακτικές που χρησιμοποιήθηκαν πριν από τις εισβολές του 2014 και του 2022 στην Ουκρανία, οι αξιωματούχοι του Κρεμλίνου και τα μέσα ενημέρωσης διεξάγουν επιχειρήσεις «ενημέρωσης» με στόχο να δικαιολογήσουν μελλοντικές ενέργειες και πιθανή κλιμάκωση.
Η αυτοαποκαλούμενη Μολδαβική Δημοκρατία της Πριντνεστρόβιας (Υπερδνειστερία) σχηματίστηκε μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ το 1991. Η κυρίως ρωσόφωνη περιοχή κήρυξε την ανεξαρτησία της από τη Μολδαβία λόγω των φόβων ότι το Κισινάου θα μπορούσε να επιδιώξει την επανένωση με τη γειτονική Ρουμανία, με την οποία μοιράζεται κοινή ιστορία και γλώσσα. Στη συνέχεια ξέσπασε μια σύντομη ένοπλη σύγκρουση μεταξύ αυτονομιστών της Υπερδνειστερίας που υποστηρίζονταν από ρωσικά στρατεύματα (14η στρατιά) από τη μία πλευρά και των Μολδαβικών δυνάμεων από την άλλη, που κατέληξε σε μία οριακή νίκη των αυτονομιστών και του ρωσικού στρατού. Αν και δεν αναγνωρίζει επίσημα την κυριαρχία της Υπερδνειστερίας, η Ρωσία παρέχει στρατιωτική, οικονομική, πολιτική και διπλωματική υποστήριξη.
Το ρωσικό σώμα παρέμεινε, ενισχύοντας την ύπαρξη της Υπερδνειστερίας. Η Μόσχα αναφέρεται σε αυτά τα στρατεύματα ως «ειρηνευτές». Η Υπερδνειστερία, που φιλοξενεί περίπου μισό εκατομμύριο ανθρώπους, φαίνεται να έχει κολλήσει στη δεκαετία του 1990. Εχει επανειλημμένα επιδιώξει την ένταξη στη Ρωσία και από το 2017 χρησιμοποιεί τη ρωσική σημαία ως τη δεύτερη «επίσημη» σημαία της. Ωστόσο, το Κρεμλίνο αγνόησε για καιρό τέτοιες πρωτοβουλίες. Το μη αναγνωρισμένο καθεστώς της Υπερδνειστερίας, όπως αυτό του κατεχόμενου Ντονμπάς, ταίριαζε στη Ρωσία για όσο διάστημα εμπόδιζε την πρόοδο της Μολδαβίας προς την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ. Ομως το 2023 η Μολδαβία έλαβε την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την ένταξη στην Ε.Ε., μαζί με την Ουκρανία, και η ρητορική του Κρεμλίνου έχει στραφεί στην «προστασία των Ρώσων πολιτών» στη Μολδαβία.
Τον Φεβρουάριο του 2023, η πρόεδρος της Μολδαβίας, Mάγια Σάντου, αποκάλυψε ένα ρωσικό σχέδιο για την αποσταθεροποίηση της χώρας και την εγκατάσταση πληρεξουσίων του Κρεμλίνου στην εξουσία, βάσει πληροφοριών και από ουκρανικές υπηρεσίες. Η Σάντου είπε ότι η Ρωσία στοχεύει να εμποδίσει την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Μολδαβίας και να την αξιοποιήσει στον πόλεμο της Μόσχας κατά της Ουκρανίας. Αν και το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών απέρριψε τους ισχυρισμούς, μια ερευνητική έκθεση εμφανίστηκε ένα μήνα αργότερα που αποκάλυψε ότι η Ρωσία έχει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τον υβριδικό έλεγχο της Μολδαβίας πριν από το 2030 χωρίς στρατιωτική επέμβαση.
Αντίθετα, οι στόχοι περιελάμβαναν τη χρήση της Υπερδνειστερίας για να πιέσουν το Κισινάου (Μολδαβία) ενισχύοντας παράλληλα το φιλορωσικό αίσθημα για να αποτραπεί η ευθυγράμμιση του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. «Το Κρεμλίνο βλέπει τη Μολδαβία ως προστατευτικό στη Ρωσία και όχι ως μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας», είπε στους δημοσιογράφους μια πηγή ειδικών πληροφοριών της Μολδαβίας. στον υπογράφοντα προ διμήνου.
Προσπάθεια ανατροπής της κυβέρνησης
Σύμφωνα με τον αρχηγό πληροφοριών της Μολδαβίας, Alexandru Musteață, η Ρωσία ξόδεψε περίπου ένα δισεκατομμύριο μολδαβικά λέι (55,5 εκατομμύρια δολάρια) για να ανατρέψει τη δημοκρατική κυβέρνηση και να αποσταθεροποιήσει την κατάσταση στη Μολδαβία. Ενας από τους κύριους δικαιούχους ήταν το Κόμμα Șhor, το οποίο το Συνταγματικό Δικαστήριο της Μολδαβίας κήρυξε αντισυνταγματικό και διαλύθηκε τον Ιούνιο του 2023. Σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου, το κόμμα Șor αποτελούσε απειλή για την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της χώρας.
Τον Νοέμβριο του 2023, η Μολδαβία απαγόρευσε επίσης στο Șansă, ένα άλλο φιλορωσικό κόμμα που πιστεύεται ότι συνδέεται με το Shor, να συμμετάσχει στις τοπικές εκλογές. Οι φιλοδοξίες της Μολδαβίας υπέρ της Ε.Ε. θα αντιμετωπίσουν δοκιμασία στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές του 2024, στις οποίες η Σάντου δεν θα είναι υποψήφια για επανεκλογή.
Εχει ξεκινήσει το σύστημα των παρενοχλήσεων
Δεδομένου ότι η Μολδαβία δεν συνορεύει με τη Ρωσία, το Κρεμλίνο θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τη χώρα χρησιμοποιώντας τα στρατεύματά του στην Υπερδνειστερία – επίσημα περίπου 1.700 άτομα με σοβιετικό στρατιωτικό υλικό (υπολογίζεται σε πάνω από 20.000 τόνους στην αποθήκη πυρομαχικών Cobasna). Αυτό το ζήτημα μοιάζει με δαμόκλειο ξίφος που κρέμεται πάνω από τη Μολδαβία, επιτρέποντας στη Ρωσία να ασκήσει στρατιωτική πίεση στις μολδαβικές αρχές. Το ρωσικό «ειρηνευτικό» σώμα εκεί είναι μόνο δύο μηχανοκίνητα τάγματα (μια πολύ μικρή δύναμη.)
Ωστόσο, η Μολδαβία δεν μπορεί να τους αντιμετωπίσει στρατιωτικά, έχοντας έναν αδύναμο εθνικό στρατό μόνο περίπου 6.500 στρατιωτών. Η πρόεδρος Σάντου έχει αναγνωρίσει την έλλειψη πολεμικής ετοιμότητας που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Ενα πρόσφατο περιστατικό με ένα ρωσικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος Shahed που πέρασε στη Μολδαβία και συνετρίβη κοντά στα ουκρανικά σύνορα δείχνει ότι ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει. Τα στρατιωτικά ραντάρ και τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης της Μολδαβίας απέτυχαν να εντοπίσουν το UAV.
Μια άλλη πιθανότητα είναι η Ρωσία να επιχειρήσει πραξικόπημα στη Μολδαβία που μοιάζει με αυτό που περιέγραψε η πρόεδρος Σαντού. Η χώρα παραμένει ασταθής και ευάλωτη.
«Η Μολδαβία είναι μια από τις χώρες που επλήγησαν περισσότερο από τον πόλεμο στην Ουκρανία, όχι μόνο λόγω της φυσικής εγγύτητάς της, αλλά και λόγω των εγγενών ευπαθειών της ως μια μικρή, περίκλειστη οικονομία με στενούς δεσμούς τόσο με την Ουκρανία όσο και με τη Ρωσία. Ο υβριδικός πόλεμος της Ρωσίας έχει πολώσει την πολιτική της Μολδαβίας, εκμεταλλευόμενη τα κοινωνικά ρήγματα για να προσπαθήσει να πυροδοτήσει αντιδυτικές εξεγέρσεις. Αυτός ο πολυμέτωπος εξαναγκασμός που στοχεύει την αστάθεια της Μολδαβίας εγείρει ανησυχίες για περαιτέρω αποσταθεροποίηση δεδομένων των εντάσεων του πολέμου στην Ουκρανία. Αν και η στρατιωτική επέμβαση είναι αβέβαιη, οι απειλές για την ασφάλεια της Μολδαβίας εξακολουθούν να είναι πραγματικές.
Οι δυτικές χώρες εντείνουν τη στήριξή τους στο Κίεβο
Η Ε.Ε. ενισχύει έντονα τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις προσπαθώντας να καλύψει τα υπάρχοντα εξοπλιστικά κενά του Κιέβου. Ειδικότερα ο Φινλανδός υπουργός Αμυνας επεσήμανε χθες ότι η Ουκρανία μπορεί να χρησιμοποιήσει τα όπλα που παρέχονται από την χώρα του και για να χτυπήσει το Ρωσικό έδαφος. Ο Αντι Χακκάνεν μιλώντας στην κρατική ραδιοφωνία πρόσθεσε ότι η Φινλανδία δεν έχει επιβάλει περιορισμούς στη στρατιωτική της βοήθεια προς την Ουκρανία, ενώ χθες ενέκρινε το 22ο πακέτο αμυντικής βοήθειας προς το Κίεβο ύψους περίπου 190 εκατομμυρίων ευρώ (205 εκατομμύρια δολάρια). Οπως και με τα προηγούμενα πακέτα στρατιωτικής βοήθειας, το Ελσίνκι δεν αποκάλυψε τι έχει συμπεριλάβει στα πακέτα ή πότε παραδόθηκαν για λόγους ασφαλείας. Ο Χακκάνεν είπε ότι οι περιορισμοί έχουν τεθεί κυρίως από χώρες που έχουν προμηθεύσει στην Ουκρανία με οπλικά συστήματα μεγάλης εμβέλειας. Τόνισε ότι η Ουκρανία θα πρέπει επίσης να χτυπήσει στρατιωτικούς στόχους στη ρωσική πλευρά.
Ο Χακκάνεν προέτρεψε επίσης τις συμμαχικές χώρες να παράσχουν στην Ουκρανία περισσότερους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, συμπεριλαμβανομένων των γερμανικών συστημάτων Taurus. «Προτρέπω τη Γερμανία να το σκεφτεί σοβαρά. Η Γερμανική κυβέρνηση γνωρίζει ότι θα ήταν τεράστιας σημασίας. Εάν θέλουν να βοηθήσουν την Ουκρανία να κερδίσει, και θα μπορούσαν να τους προσφέρουν», είπε. Η Φινλανδία έχει ήδη παράσχει 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ (1,95 δισεκατομμύρια δολάρια) σε στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία από την αρχή της πλήρους κλίμακας εισβολής της Ρωσίας. Η Φινλανδία αποφάσισε επίσης να συμμετάσχει στις συλλογές οβίδων πυροβολικού και αποναρκοθέτησης, μια από τις πολλές συμμαχικές πρωτοβουλίες που ξεκίνησαν στο πλαίσιο της Ομάδας Επαφής για την Αμυνα της Ουκρανίας για την υποστήριξη μεμονωμένων τομέων των ενόπλων δυνάμεων του Κιέβου.
Η Γαλλία θα επικεντρωθεί στην άμεση παροχή βομβών που ρίχνονται από αεροσκάφη στην Ουκρανία και όχι (σε αυτή τη φάση) σε μαχητικά Mirage, είπε ο Γάλλος υπουργός Ενόπλων Δυνάμεων Σεμπαστιέν Λεκόρνου σε συνεδρίαση της Επιτροπής Αμυνας της Εθνοσυνέλευσης της χώρας. Ο Λεκόρνου τόνισε ότι η Γαλλία πρέπει να δώσει προσοχή στην παροχή στην Ουκρανία «χρήσιμης» και «αποτελεσματικής» στρατιωτικής βοήθειας στις ουκρανικές δυνάμεις. Ο υπουργός Αμυνας υπενθύμισε στους νομοθέτες ότι το Παρίσι προσαρμόζει αεροπορικές βόμβες, όπως είναι η ακριβής καθοδήγηση A2SM, σε αεροσκάφη σοβιετικής προέλευσης που ήδη κατέχει ο ουκρανικός στρατός αντί να στείλει μαχητικά Mirage.
Η Γαλλία και η Ολλανδία υποστηρίζουν το σχέδιο της Τσεχίας να προμηθευτεί εκατοντάδες χιλιάδες οβίδες για την Ουκρανία ( και από χώρες εκτός ΕΕ,) δήλωσαν ο Μακρόν και ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε.Η Τσεχία άρχισε να προωθεί ένα σχέδιο για από κοινού χρηματοδότηση της αγοράς 450.000 βλημάτων πυροβολικού (εκτός ΕΕ.) Ο πρόεδρος της Τσεχίας Πετρ Πάβελ δήλωσε ότι η Πράγα έχει εντοπίσει περίπου 800.000 βλήματα πυροβολικού στο εξωτερικό που θα μπορούσαν να σταλούν στην Ουκρανία εντός εβδομάδων,(αν δοθεί χρηματοδότηση από άλλους εταίρους) Ο Μακρόν είπε ότι” η Γαλλία είναι απόλυτα ανοιχτή στο σχέδιο. Η πρόταση της Τσεχίας είναι απολύτως συνεπής με αυτό που κάναμε όσον αφορά το πυροβολικό. Η Ολλανδία παράσχει 100 εκατομμύρια ευρώ (108,5 εκατομμύρια δολάρια) για να βοηθήσει στην αγορά των πυρομαχικών, είπε ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε ενώ σύμφωνα με τον Τσέχο πρωθυπουργό Πετρ Φιάλα, η Γαλλία και η Ολλανδία είναι μεταξύ των 15 Ευρωπαϊκών χωρών που μέχρι στιγμής έχουν σηματοδοτήσει την υποστήριξη του σχεδίου.
Πηγή: Εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος»